Քաղաքացի ենք դաստիարակում, պետք է սովորեցնենք, որ եթե կա օրենք, պետք է կիրառվի․ հոգեբանը՝ դպրոցներում նոր կարգի մասին

Օրեր անց դպրոցներն իրենց դռները կբացեն աշակերտների առաջ, իսկ համացանցում դեռ շարունակվում են քննարկումները նոր ուղեցույցի հետ կապված, որը հասարակությունը ընդունեց ոչ միանշանակ։ Նոր ուղեցույցով դասերի ժամանակ պարտադիր պետք է դիմակ դնել, արգելվում է դասասենյակից դուրս գալը, գրատախտակին մոտենալը եւ այլն։

Հոգեբան Մարինե Միքայելյանը, որը նաեւ ծնող է ու դասախոս, ուղեցույցի, դրա հնարավոր հոգեբանական ազդեցության մասին խոսելիս նաեւ օրինապաշտ քաղաքացի ձեւավորելու մասին է նշում։

Մարինե Միքայելյանը դասավանդում է Երեւանի պետական եւ Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարաններում։

- Տիկի՛ն Միքայելյան, շատերն այն կարծիքին են, թե նոր կանոնները՝ դիմակով դասի նստելը, դասարանից դուրս չգալը եւ այլն, կարող են աշակերտների համար հավելյալ սթրեսի ու հոգեբանական բացասական ազդեցության պատճառ դառնալ: Դուք ի՞նչ կարծիքի եք։

- Պետք է անպայման հաշվի առնել աշակերտների տարիքային առանձնահատկությունները։ Ավագ դպրոցներում աշակերտին այդ ամենը բացատրելն ավելի հեշտ է։ Ցածր դասարանցիների համար ֆիզիկապես դժվար կլինի մի քանի ժամ դասասենյակում դիմակ դնելը։ Պետք է շարունակ իրենց վերահսկել, որովհետեւ երեխաները սիրում են ձեռքը տանել դեպի դեմքը։ Կան դպրոցներ, որտեղ դասասենյակներում սեպտեմբերին բավականին տոթ է։ Եթե աշակերտները դիմակով մի քանի ժամ նստեն, այն կարող է ազդել իրենց ուշադրության կենտրոնացման, ընկալման վրա։ Նման հարցեր կան, սակայն կարծում եմ՝ ուսուցիչները դա հաշվի են առնելու։ Զուտ վերահսկողական գործը դպրոցում պետք է լավ իրականացվի, բայց եթե միայն դժգոհենք, ճիշտ չի լինի: Ի՞նչ այլընտրանք ունենք. որ երեխաները տա՞նը նստեն։ Կարծում եմ՝ դասերը սկսելը ճիշտ լուծում է։ Երբ հեռավար է կրթությունը, կրթական գործընթացը տուժում է։ Դպրոց միայն գիտելիք ստանալու համար չեն գնում, այլեւ միջանձնային հարաբերություններ են իրականացվում, անձնային աճ է տեղի ունենում, սոցիալական հմտություններ են ձեւավորվում։ Հեռավար ուսուցման ժամանակ սրանք բաց են մնում։

Երեխաները հնարավորություն ունեն դպրոց գնալու։ Մեր ժողովուրդը սիրում է օրենքները քննարկել։ Ճիշտ լուծում է մեր երեխաների մեջ սերմանել կարգ ու կանոն։ Մենք քաղաքացի ենք դաստիարակում, պետք է սովորեցնենք, որ եթե կա օրենք, պետք է կիրառվի։ Ես էլ շատ հոգնել եմ դիմակ դնելուց, բայց օրենք է։ Եթե ծնողը, ուսուցիչը օրենքը շարունակ փնովում է, երեխան, որ մեր ապագա քաղաքացին է, սովորում է օրենքը շրջանցել։ Երբ փոքր երկրում այդքան մարդ վարակվեց (նկատի ունի COVID-19-ով), նաեւ նրանից էր, որ մենք սովոր չենք կանոնները պահպանել։ Մեր ժողովուրդն ասում է․ «Դուք օրենքն ասեք, ես կորոշեմ՝ ենթարկվեմ, թե չէ»։ Կան երկրներ, որտեղ մտածում են՝ եթե օրենքն ընդունվել է, քննարկման ենթակա չէ։

Շատ մեծ նշանակություն ունի ընտանիքը. երբ երեխան տեսնում է, որ ընտանիքում օրենքը կատարում են, ինքն էլ է սկսում կատարել։ Եթե դարերով երազել ենք պետականության մասին, պետք է ընդունենք օրենքը։ Մեր երեխային պետք է սովորեցնենք հարգել այն, լինել օրինապաշտ քաղաքացի: Դա չի նշանակում նոր լուծումներ չառաջարկել: Մեկը մյուսին չի հակասում։

Խոսեցիք նաեւ հեռավար ուսուցման մասին. այն ժամանակ որոշ ծնողներ դժգոհում էին, թե իրենց երեխաները սկսել են կարգուկանոնին քիչ հետեւել՝ ուշ արթնանալ, դասերին ուշ միանալ։

- Իմ երեխաներն էլ հեռավար էին սովորում, ունեմ ընկերուհի, որ ասում էր՝ եթե իր երեխայի հետ ամբողջ ընթացքում նստած չլինի, գործն առաջ չի գնա։ Երբ գնում են դպրոց, իրենց ռեժիմը շատ հստակ է, իսկ հեռավարի ժամանակ երեխաների մեծ մասը դասերին հաց էր ուտում, ջուր խմում։ Ուսանողներս դպրոցներից մեկում թրեյնինգ էին կազմակերպել, եւ աշակերտներն այդ ընթացքում գնում էին, հետո՝ ծամելով գալիս։ Կողքից տատիկներն ավելի շատ էին լսում։ 

Կիսամյակի վերջում իմ ուսանողների մեծ մասն ասում էր, թե տեսողական խնդիրներ, գլխացավեր, անքնություն ունի։ Ամբողջ օրն էկրանի առաջ նստելը ազդում է ուղեղի, հոգեկան հնարավորությունների վրա։ Ուսանողները մեծ են, դիմանում են, աշակերտների համար ավելի դժվար է։ Չհաշված հոգեկան լարված իրավիճակը՝ ինչքան կապի խափանումներ եղան, այդ ամեն ինչն ազդում է նաեւ ֆիզիկականի վրա, հոգեմարմնական կապեր կան, չէ՞։ Գալիս ենք նրան, որ շատ չպետք է փնովենք։ Մյուս կողմից էլ իրավիճակն այնպիսին էր, որ հեռավարը մեզ փրկեց։ Պետք է նշել ուսուցիչների ու դասախոսների տիտանական աշխատանքի մասին։

- Շարունակ խոսում ենք աշակերտների հոգեբանական ազդեցությունների մասին, իսկ ուսուցիչների՞ դեպքում. նրանց ուսերին, փաստորեն, հավելյալ բեռ է ընկնում։

- Այսօր աղջկաս դպրոցի ուսուցիչներից մեկին հանդիպեցի, ասաց՝ միայն թե դաս լինի։ Մենք ամեն պայմանի համաձայն ենք, միայն թե ուսուցումը առերես ձեւով շարունակվի: Այսօր այդ հնարավորությունը կա։ Հավելյալ դժվարություն է, բայց երբ խանութ ենք մտնում, տեսնում, որ աշխատողները հավելյալ գործառույթներ են կատարում, ամեն րոպե մաքրում են. բոլորի վրա հավելյալ բեռ է ավելացել։ Կան ուսուցիչներ, որոնք ունեն քրոնիկական հիվանդություններ, այդ պարագայում նրանք որոշակի վախեր ունեն: Ես լսել եմ, որ նրանք հնարավորություն ունեն դպրոց չհաճախելու, իսկ մնացածը՝ բոլորն էլ ուզում են, որ վերականգնվի ուսումը։

Ընթացիկ դժվարությունները մանկավարժները կբարձրաձայնեն դասերը սկսելուց հետո։ Սա ավելի կառուցողական զրույց կլինի, քան մինչեւ սկսելն այսպես փնովելը։

- Ծնողներից ոմանք վախենում են, որ դպրոցում աշակերտների միմյանց հետ չշփվելը, իրար գրիչ, մատիտ չփոխանցելը կարող է հետագայում դաստիարակության վրա ազդել, որ իրար չօգնեն, ընկերասեր չլինեն: Դուք ի՞նչ կասեք։

- Կարծում եմ, որ ծնողներն իրենք պետք է աշխատանք տանեն երեխաների հետ։ Տանը բացատրեն, որ սա ժամանակավոր է՝ պայմանավորված համավարակով, որ լինում են իրավիճակներ, երբ ստիպված ենք որոշ բաներ անել։ Տարիներ առաջ, երբ ներառական կրթությունը սկսեց իրականացվել, ծնողների մեծամասնությունը դեմ էր, որ հատուկ կարիքներ ունեցող երեխան մնացածի հետ նստի դասարանում, ասում էին, թե վատ օրինակ է, չգիտեմ՝ ինչ է։ Այդ ծնողը չէ՞ր կարող տանը բացատրել, որ երեխան մեղք չունի, որ առողջական խնդիրներ ունի։ Պետք է ավելի հանդուրժող լինել, ավելի ընկերասեր, հակառակ դեպքում մենք երեխային դարձնում ենք ավելի անհանդուրժող, անհարմարունակ։

Ամեն ժամանակ իր մարտահրավերներն ունի, պետք է հարմարվենք։ Մի քանի ամիս առաջ ես բազմաթիվ մարդկանցից լսել եմ, որ ասում էին՝ ոչ մի ծանոթ չունեն, որ հիվանդ է, այդ խոսքերի արդյունքում մենք այսօր բոլորս ունենք ծանոթներ, որ հիվանդ են կամ մահացել են։ Եթե մենք չենք ընդունում կանոնները, ուրեմն չենք ընդունում հիվանդության առկայությունը, եթե չենք ընդունում հիվանդության առկայությունը, ուրեմն չենք ընդունում իրականությունը։ Եթե կարիք լինի, մանկավարժները կարող են ծնողների հետ աշխատել եւ ասել, որ նրանք աջակցեն ուսուցչին, դպրոցին։

Պահպանե՛նք ֆիզիկական եւ սոցիալական որոշակի տարածություն, այդ ամենը չի ազդի ընկերասիրության վրա։ Երեխաներին հարկավոր է ճիշտ բացատրել։ Այս սերունդը շատ լավն է, կհասկանա, ըմբռնումով կմոտենա, պարզապես հոգեբանորեն ճիշտ կլինի բացատրելիս նշել, որ սա ժամանակավոր է։ Մարդ պետք է հույս ունենա, որ հետո ավելի լավ է լինելու։ Պետք է կարողանանք հարմարվել իրավիճակին ու հաղթահարել այս ամենը միասին։

Տպել
2536 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում