Եվրոպական հանձնաժողովը ներկայացրել է ԵՄ կիբերանվտանգության ռազմավարությունը առաջիկա 10 տարիների համար

Եվրահանձնաժողովը չորեքշաբթի օրը հրապարակել է կիբերանվտանգության վերաբերյալ ԵՄ նոր ռազմավարությունը, որը նախատեսված է հաջորդ 1 տասնամյակում այս ոլորտի զարգացման նոր սկզբունքներ ներդնելու համար: Փաստաթուղթը Բրյուսելում կայացած մամուլի ասուլիսում ներկայացրել են ԵՀ ղեկավարի՝ եվրոպական կյանքի պաշտպանության հարցերով տեղակալ Մարգարիտիս Շինասը, ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով գերագույն հանձնակատար Ժոզեպ Բորելը, ինչպես նաև ներքին շուկայի հարցերով եվրահանձնակատար Թիերի Բրետոնը:

«Եվրամիությունը գերակա թիրախ է ամբողջ աշխարհում կիբերհարձակումների համար, քանի որ շատ պետական և ոչ պետական կառույցներ ցանկանում են, որ եվրոպական նախագծերը ձախողվեն, կամ ուզում են օգտագործել մեր թույլ կողմերը ՝ մրցակցային առավելություններ ստանալու համար», - ասել է Մարգարիտիս Շինասը՝ նշելով, որ կիբերանվտանգությունն ապահովելու համար ԵՀ-ի  ձեռքի տակ եղած իրավական գործիքները 10-15 տարվա հնություն ունեն, դրանք բոլորը ստեղծվել են թվային տեխնոլոգիաների տարբեր դարաշրջաններում:

 «Հետևաբար, մենք պետք է ստեղծենք նոր գործիքներ, և դրան է միտված ԵՄ կիբերանվտանգության ռազմավարությունը»,-հայտարարել է նա:

Նա շեշտել է, որ ռազմավարությունը չի սահմանափակվում Եվրամիության և ԵՄ պետությունների տեղեկատվական ցանցերի պաշտպանությամբ, այլ ներառում է ֆիզիկական ոլորտի կիբերպաշտպանության խնդիրները, որոնք կարող են ենթարկվել կիբերհարձակումների, ներառյալ՝ տրանսպորտը, էներգետիկան, առողջապահությունը, ֆինանսական համակարգը և շատ այլ ոլորտներ: «Մենք պետք է հրաժարվենք ենթակառուցվածքների ֆիզիկական և կիբերանվտանգության տարբեր մոտեցումներից և օգտագործենք այս ռազմավարության մեջ առաջարկվող համապարփակ մոտեցումը», - ասել է Շինասը:

Եվրահանձնաժողովը, մասնավորապես, առաջարկել է ստեղծել՝

. Կիբերանվտանգության ԵՄ գործառնական վարչություն ՝ այս ոլորտում միության բոլոր երկրների գործողությունները համակարգելու համար,

.  Եվրամիությունում տեղակայելու գործառնական կենտրոնների ցանց ՝ կիբեր գրոհների վաղ հայտնաբերման համար արհեստական բանականության լայն կիրառմամբ, և դրանց հակազդելու համար,

. Եվրամիության նոլոր երկրների ենթակառուցվածքների պաշտպանության նոր ինտեգրված սկզբունքներ:

Այս խնդիրները կատարելու համար Եվրոպական հանձնաժողովն առաջարկել է առաջիկա 7 տարիների ընթացքում ներգրավել մինչև 4,5 միլիարդ եվրոյի ներդրումներ: Բացի այդ, ԵՄ-ն ընդլայնելու է միջազգային համագործակցությունը գլոբալ թվային տարածքում անվտանգության նորմերի և չափորոշիչների ձևավորման գործում, որոնք համապատասխանում են ԵՄ շահերին և արժեքներին, պաշտպանում են մարդու իրավունքներն ու դրանում գտնվող եվրոպական համայնքի հիմնարար արժեքները, ինչպես նաև լայնորեն կիրառելու է պատժամիջոցներ և պատժի այլ մեթոդներ օտարերկրյա անձանց կամ  հակերային հարձակումներ կազմակերպած ընկերությունների նկատմամբ:

«Եվրահանձնաժողովն առաջարկում է գործարկել անվտանգության գործողությունների կենտրոնների ցանց ամբողջ Եվրոպայում ՝ արհեստական հետախուզության համակարգերի լայն կիրառմամբ, որոնք Եվրամիության համար կիբեր-վահան կհանդիսանան, որը կկարողանա իրական ժամանակում հայտնաբերել կիբերհարձակման նշանները: Դրանք կնկատվեն  բավականաչափ շուտ, որպեսզի հնարավոր լինի ակտիվ պատասխանել՝ նախքան հարձակումը կհասցնի վնաս պատճառել» , - ասված է փաստաթղթում:

«Գործողությունների համակարգումը և տեղեկատվության փոխանակումը չափազանց կարևոր են մեզ համար: Օրինակ ՝ կիբերանվտանգության ոլորտում, ինչպես բժշկության մեջ, կան վիրուսների արխիվներ և գրադարաններ, ուստի շատ կարևոր է, հենց որ հայտնաբերվի նոր վիրուս, այն տեղափոխվի մասնագետների ամբողջ միջազգային հանրությանը ՝ հակազդման մեթոդներ ուսումնասիրելու և մշակելու համար»,- ասել է Եվրահանձնակատար Թիերի Բրետոնը:

Ռազմավարության տեքստում նշվել է նաև, որ կիբերանվտանգության նոր տեխնիկական և տեղեկատվական համակարգերի ստեղծումը, ինչպես նաև այս ոլորտի անձնակազմի վերապատրաստման նախագծերը կդիտարկվեն որպես ռազմական նշանակության նախագիծ, դրանք կարող են մշակվել Պաշտպանության և անվտանգության ոլորտում մշտական կառուցվածքային համագործակցության եվրոպական ծրագրի (PESCO) շրջանակներում:

Նույն փաստաթղթում Եվրահանձնաժողովը գոհունակությամբ նշել է, որ, ընդհանուր առմամբ, եվրոպական ընկերություններն այժմ պատրաստվում են նոր սերնդի 5G գերարագ ինտերնետային համակարգերի տեղակայմանը, որոնք համապատասխանում են Եվրահանձնաժողովի ներկայիս պահանջներին, այդ թվում `արտաքին (առաջին հերթին չինական) սարքավորումների եւ տեխնոլոգիաների պաշարներից կախվածության նվազեցման ոլորտում:

Ինչպես նշել  է Մարգարիտիս Շինասը, բացի ֆինանսական խթաններից և կիբերանվտանգության ամրապնդմանն ուղղված ներդրումներից, Եվրահանձնաժողովը մտադիր է եվրոպական օպերատորների և ընկերությունների համար մշակել տույժերի և խոշոր տուգանքների համակարգ, որոնք անտեսելու են եվրոպական կիբերանվտանգության պահանջների կատարումը: Նա շեշտեց, որ այդ պահանջների բավարարումը առանձնահատուկ կարևորություն կստանա հաջորդ սերնդի ՝ 6G համակարգերի ստեղծման գործում:

Ենթադրվում է, որ 6G համակարգերի զարգացումը թույլ կտա լիովին անցում կատարել գրեթե ցանկացած էլեկտրական և էլեկտրոնային սարքի կառավարման՝ սուրճի սրճաղացից մինչեւ օվկիանոսային նավեր, որոնք կգործեն առցանց կապի մշտական օգտագործմամբ: Այս պայմաններում կիբերհարձակումները ֆիզիկական վնաս հասցնելու աննախադեպ ներուժ կունենան:

«Մենք միամիտ չենք. Մենք տեսնում ենք այս բոլոր մարտահրավերները և աշխատում ենք դրանց պատասխան տալու համար: Ահա թե ինչու է մեզ անհրաժեշտ այս ռազմավարությունը», - ասել է Ներքին շուկայի հարցերի եվրոպական հանձնակատար Թիերի Բրետոնը:

Փաստաթղթում շեշտվել է նաև, որ Եվրամիությունը կաշխատի ՄԱԿ-ի և արտասահմանյան գործընկերների հետ, պատժամիջոցներ կկիրառի «տեղեկատվական տարածքում մարդու իրավունքներն ու հիմնարար ազատությունները պաշտպանելու համար»:

«Եվրամիությունը կամրապնդի իր աշխատանքը միջազգային գործընկերների և ՄԱԿ-ի հետ` ամրապնդելու կանոնների վրա հիմնված գլոբալ աշխարհակարգը, խթանելու միջազգային անվտանգությանն ու կայունությանը կիբեր տարածքում, պաշտպանելու մարդու իրավունքներն ու հիմնարար ազատությունները առցանց եւ կօգնի մշակել միջազգային նորմեր և ստանդարտներ, որոնք պետք է արտացոլեն Եվրամիության հիմնական արժեքները:

Դրա համար ԵՄ-ն կօգտագործի դիվանագիտական միջոցառումների ամբողջ գործիքակազմը, այդ թվում ՝ սահմանափակող »Դրա համար ԵՄ-ն կօգտագործի դիվանագիտական միջոցառումների ամբողջ գործիքակազմը, այդ թվում ՝ սահմանափակող »,-ասված է փաստաթղթում:

Նաեւ նշվել է, որ տեղեկատվական տարածքը գլոբալ է, և կիբեր սպառնալիքները նաև գլոբալ անվտանգության մարտահրավեր են, ուստի կիբերանվտանգության ապահովումը պետք է լինի միջազգային խնդիր:

ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության գերագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը Բրյուսելում կայացած ճեպազրույցում ասել է, որ Եվրահանձնաժողովը մշակել է «20 նոր առաջարկներ կիբերանվտանգության 5  ոլորտում ՝ արտաքին քաղաքական հարթությունում»: