Առաջարկվում է կեղծանուն աղբյուրով կեղծ տեղեկություններ հրապարակելը կամ անձին վիրավորելն ու զրպարտելը քրեականացնել

ՀՀ Ազգային ժողովի փոխնախագահ Ալեն Սիմոնյանն առաջարկում է կեղծանուն աղբյուրով կեղծ տեղեկություններ հրապարակելը կամ անձին վիրավորելն ու զրպարտելը քրեականացնել:

Մասնավորապես, նա առաջարկում է համացանցում դիտավորությամբ հանրային հետաքրքրություն ներկայացնող հարցի վերաբերյալ ակնհայտ կեղծ տեղեկատվություն հրապարակելու համար, որը կատարվել է կեղծանուն աղբյուրի միջոցով՝ պատժել տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի հիսնապատիկից հարյուրապատիկի չափով:

Իսկ, եթե տվյալ արարքը կատարվել է՝

1) շահադիտական նպատակներով,

2) մի խումբ անձանց կողմից՝ նախնական համաձայնությամբ կամ

3) վարչական ռեսուրսի օգտագործմամբ,

4) հինգ կամ ավել կեղծանուն աղբյուրների միջոցով՝

պատժվում է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի հինգհարյուրապատիկից հազարապատիկի չափով, ինչպես նաեւ որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով կամ առանց դրա:

Եթե տվյալ արարքը կատարվել է կազմակերպված խմբի կողմից՝ պատժվում է ազատազրկմամբ՝ մեկից երեք տարի ժամկետով:

Եթե տվյալ արարքը կատարվել է՝ վերոնշյալ 4 կետերով նշված նպատակներով՝ կազմակերպված խմբի կողմից, ապա պատժվում է ազատազրկմամբ՝ երկուսից հինգ տարի ժամկետով՝ որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով՝ առավելագույնը չորս տարի ժամկետով կամ առանց դրա»:

Միեւնույն ժամանակ Սիմոնյանն առաջարկում է՝ համացանցում անձին վիրավորելու կամ զրպարտելու համար, որը կատարվել է կեղծանուն աղբյուրի միջոցով՝ պատժել տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի երկուհարյուրապատիկից հինգհարյուրապատիկի չափով:

Եթե կեղծանուն աղբյուրով անձին զրպարտելը կամ վիրավորելը կատարվել է՝

1) շահադիտական նպատակներով,

2) մի խումբ անձանց կողմից՝ նախնական համաձայնությամբ կամ

3) վարչական ռեսուրսի օգտագործմամբ,

4) հինգ կամ ավել կեղծանուն աղբյուրների միջոցով՝

պատժվում է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի հազարապատիկից երկուհազարապատիկի չափով՝ որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով կամ առանց դրա:

Եթե նախատեսված արարքը կատարվել է կազմակերպված խմբի կողմից՝ պատժվում է ազատազրկմամբ՝ երկուսից չորս տարի ժամկետով:

Իսկ, եթե տվյալ արարքը կատարվել է՝ վերոնշյալ 4 կետերով նշված նպատակներով՝ կազմակերպված խմբի կողմից, պատժվում է ազատազրկմամբ՝ երեքից վեց տարի ժամկետով՝ որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով՝ առավելագույնը չորս տարի ժամկետով կամ առանց դրա:

Այս նախագծով՝ կեղծանուն աղբյուր է համարվում՝ համացանցում գրանցված դոմեյն, հոսթինգ ունեցող կայքը կամ համացանցային կայքի կամ բջջային հավելվածի օգտահաշիվը կամ ալիքը, որի տնօրինողի նույնականացման տվյալները հրապարակված չեն նույն աղբյուրում կամ հանրահայտ չեն: 

Որպես հիմնավորում ԱԺ փոխնախագահը նշել է, որ օրենքի ընդունման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է հասարակական անվտանգության եւ անձի արժանապատվության դեմ ուղղված հանցագործությունների ոլորտում պետության քրեական քաղաքականության խստացմամբ:

«Ժամանակակից տեխնիկական առաջընթացի պայմաններում հրապարակայնորեն, այդ թվում՝ զանգվածային հաղորդակցության միջոցների գործադրմամբ անձանց վիրավորելը, վարկաբեկելը, զրպարտելը, բարի համբավը ոտնահարելը, ատելություն տարածելն իրենցից բարձր հանրային վտանգավորություն են ներկայացնում»,- նշել է Սիմոնյանը:

Վերջին տարիներին թե՛ աշխարհում եւ թե՛ ՀՀ-ում էապես ավելացել են ապատեղեկությունները, որոնց էական մասը վտանգ է ներառում պետական անվտանգության, հասարակական կարգի, բարոյականության համար եւ խախտում է անձանց՝ պատվի ու բարի համբավի իրավունքը:

Նա հիշեցրել է, որ ՀՀ Սահմանադրության 31-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ յուրաքանչյուր ոք ունի իր մասնավոր եւ ընտանեկան կյանքի, պատվի ու բարի համբավի անձեռնմխելիության իրավունք:

«Նախքան 2010 թվականը պետությունն այդ իրավունքի պաշտպանությունը իրականացնում էր քրեական քաղաքականության շրջանակներում: 2010 թվականին զրպարտությունն ու վիրավորանքն ապաքերականացվեցին եւ, միաժամանակ, Քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանվեց զրպարտության եւ վիրավորանքի համար փոխհատուցում ստանալու իրավունքը»,- նշել է ԱԺ փոխնախագահը:

Սակայն ըստ նրա՝ անձանց պատվի, արժանապատվության ու գործարար համբավի իրավունքը ոտնահարելու դիտավորություն ունեցող անձինք սկսեցին տեղեկությունները տարածել հենց ընթերցողի կողմից նույնականացման ոչ ենթակա աղբյուրների միջոցով, որի մեխանիզմները գործնականում ազդեցիկ դարձան վերջին տարիներին՝ համացանցի եւ բջջային հավելվածների տարածման արդյունքում:

Արդյունքում, անձինք զրկվում են նման աղբյուրներով տարածված զրպարտության ու վիրավորանքի դեմ պայքարի մեխանիզմից, քանի որ քաղաքացիական դատավարության սահմաններում հնարավոր չի պարզել, թե ով պետք է լինի պատասխանողը:

Ըստ Սիմոնյանի, ի հայտ եկած այս նոր դրսեւորման պայքարը եւ անձանց՝ պատվի ու արժանապատվության պաշտպանության սահմանադրական իրավունքի պաշտպանության միակ ուղին քրեական քաղաքականության միջոցով է՝ նման դրսեւորումների քրեականացման միջոցով: