Աֆղանստանն ազատ կարձակի «Թալիբան» շարժման բոլոր կալանավորված անդամներին. թալիբները հսկում են երկրի 85 տոկոսը

Արմատական «Թալիբան» շարժման անդամներն այսօր հայտարարել են, որ իրենք վերահսկում են արդեն Աֆղանստանի 85% -ը: Երկրի հյուսիսում բախումներ են տեղի ունենում կառավարական ուժերի հետ, որոնք հարկադրաբար մուտք են գործում Տաջիկստանի տարածք: Իսկ Տաջիկստանը, ինչպես հայտնի է, պաշտոնապես տվել է իր սահմանները հատելու ու երկրում ապաստանելու թույլտվություն:

ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան այսօր հայտնել է, որ «Թալիբներն» արդեն վերահսկում են Աֆղանստանի և Տաջիկստանի միջև սահմանային գծի մեծ մասը՝ շուրջ երկու երրորդը:

Արմատականները պնդում են, որ գրավել են Իրանի և Թուրքմենստանի հետ սահմանի կարևոր անցակետերը, դա հաստատում են աֆղանական մաքսատները, բայց Թեհրանի ՆԳՆ-ն հերքում է:

Աֆղանստանի կառավարությունը թալիբներին խաղաղության առաջարկներ է ներկայացրել, բայց նրանք մերժել են բոլոր առաջարկները:

Երկրում մարտերը շարունակվում են: Արմատականները հարձակվել են  Աֆղանստանի մեծությամբ երկրորդ քաղաքի ՝ Կանդահարի թաղամասերից մեկի վրա: Այսօր այս մասին հայտնել  է TOLOnews– ը՝ վկայակոչելով երկրի անվտանգության ուժերի աղբյուրին: Նրա խոսքով,   հարձակվել են երկու անցակետերի վրա: Կանդահարի ոստիկանությունը հայտնում է, որ քաղաք են ժամանել լրացուցիչ օգնական ուժեր:

«Թալիբան» շարժման ներկայացուցիչները պնդում են, որ իրենք այժմ վերահսկում են Աֆղանստանի 398 վարչաշրջաններից 174-ը կամ տարածքի 85% -ը: Շարժումն իր հաջողությունները վերագրել է երկրի բնակչության կողմից աջակցությանը:

Թալիբները խոստացել են կանխել «Իսլամական պետությունից» Աֆղանստանում ահաբեկիչների ներկայությունը: Շարժումը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ին խոստումներ չի տալիս Աֆղանստանի նահանգային կենտրոնները չգրավելու մասին: Միևնույն ժամանակ, նրանք կարծում են, որ Վաշինգտոնը խախտել է բանտարկյալ զինյալներին ազատ արձակելու մասին համաձայնագիրը:

Ռուսաստանը և Տաջիկստանն ինտենսիվ աշխատանքային շփումներ են իրականացնում պաշտպանության գերատեսչությունների, սահմանային ծառայությունների և դիվանագիտական ուղիների հետ՝ սահամնային կայունության հասնելու համար: Միևնույն ժամանակ, պաշտոնական Մոսկվան անհրաժեշտ է համարել բանակցություններ վարել թալիբների հետ:

Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Հանին այցելել է Բաղրամ նահանգի ավիաբազա: TOLO News հեռուստաալիքը փոխանցում է, որ սա առաջնորդի առաջին այցն է ամենամեծ ավիաբազա այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ-ի ու ՆԱՏՕ-ի ուժերը լքեցին այն: Հեռուստաալիքի տվյալներով՝ Հանին ամենապրոֆեսիոնալ մասնագետներին հանձնարարել է ղեկավարել բազայի տարածքում գտնվող բանտը:

Այն փաստը, որ ԱՄՆ-ի ու ՆԱՏՕ-ի ուժերը լքել են Բաղրամ քաղաքում գտնվող բազան, անցյալ շաբաթ հայտարարել է Պենտագոնը: Ամերիկյան մի շարք լրատվամիջոցներ հաղորդեցին, որ Աֆղանստանի իշխանությունները նախապես չեն նախազգուշացվել ամերիկյան բանակի դուրսբերման մասին:

Համա-աֆղանական ավագանին  հրամայել է բանտից ազատել «Թալիբան» շարժման բոլոր անդամներին (գերիների կարգավիճակով կալանավորված):  Խոսքը շարժման շուրջ 400 անդամների մասին է:

Այս որոշումը կայացվել է հանրապետության իշխանությունների և «Թալիբան» շարժման բանակցությունների մեկնարկի խոչընդոտները վերացնելու համար, որոնք պետք է անմիջապես սկսվեն:

«Պատվիրակների մեծ մասը կողմ է արտահայտվել բանտարկյալների ազատմանը ՝ Աֆղանստանում կայուն խաղաղություն ապահովելու համար», - մեջբերում է TOLO news-ը՝ վկայակոչելով ավահանու անդամներից մեկին:

Միևնույն ժամանակ, բանտարկյալները պետք է ազատ արձակվեն ազգային և միջազգային երաշխիքների համաձայն, որ նրանք երբեք բռնի կերպով չեն վերադարձվի բախումների գոտի: Ավագանու պատվիրակները նաև կոչ են արել հարևան երկրներին աշխատել Աֆղանստանի հետ խաղաղության հասնելու համար:

ԵՄ արտգործնախարարները կքննարկեն Աֆղանստանում տիրող իրավիճակը Բրյուսելում հուլիսի 12-ին կայանալիք ԵՄ խորհրդի նիստում, ինչպես նաև կքննարկեն Եվրամիության հնարավորությունն այդ երկրում խաղաղություն հաստատելու հարցում`այնտեղից արևմտյան ռազմական անձնակազմի դուրսբերումից հետո: Այս մասին այսօր  հայտարարել է ԵՄ արտաքին ծառայության աղբյուրը:

«Նախարարները կքննարկեն Աֆղանստանում տիրող իրավիճակը: Մենք տեսնում ենք, որ «Թալիբան»շարժումը գործողություններ չի ձեռնարկում խաղաղ քաղաքական գործընթաց իրականացնելու համար: Նախարարները կքննարկեն ԵՄ հնարավորությունները՝ օգնելու խաղաղության հաստատմանը», - ասել է եվրոպացի դիվանագետը:

Աֆղանստանում տիրող իրավիճակով անհանգստացած են նաև ՄԱԿ-ում: Այս մասին ուրբաթ օրը ճեպազրույցում ասել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարի պաշտոնական ներկայացուցիչ Ստեֆան Դյուժարիկը` մեկնաբանելով Թալիբանի կողմից մի շարք սահմանային անցակետերի գրավումը, այդ թվում՝ Իրանի և Տաջիկստանի հետ Աֆղանստանի սահմանին:

«Մենք շարունակում ենք մտահոգվել Աֆղանստանում ռազմական իրավիճակի և շարունակական մարտերի համար: Շատ կարևոր է, որ բոլոր կողմերը կրկնապատկեն իրենց ջանքերը համաձայնության հասնելու համար»-ասել է պաշտոնյան:

Պենտագոնի ղեկավար Լոյդ Օսթինը Թուրքիայի ազգային պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարի հետ իր երկրորդ հեռախոսազրույցի ընթացքում, քննարկել է Աֆղանստանի մայրաքաղաք Քաբուլի օդանավակայանում անվտանգության ապահովումը Աֆղանստանից ամերիկյան զորակազմի դուրսբերման ֆոնին:

Հեռախոսազրույցի պաշտոնական հաղորդագրության մեջ ասվում է, որ կողմերը շարունակել են քննարկել «Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերումը»: «Օսթինն ու Աքարը մտքեր են փոխանակել անվտանգության հարցերի շուրջ, պայմանավորվել են շարունակել համագործակցությունը Համիդ Քարզայի միջազգային օդանավակայանի վերաբերյալ համաձայնագրերի շուրջ»,-ասել է Պենտագոնի խոսնակը:

Հունիսի 14-ին Թուրքիայի նախագահ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, որ ՆԱՏՕ-ի զորքերն Աֆղանստանից դուրս բերելուց հետո իր երկիրը պատրաստ է ԱՄՆ-ի ֆինանսական աջակցությամբ Աֆղանստանում պահպանել ռազմական զորակազմ: Ռուսաստանի արտգործնախարարության խոսնակ Մարիա Զախարովան նշել է, որ Քաբուլի օդանավակայանի անվտանգությունն ապահովելու Թուրքիայի առաջարկը հակասում է ԱՄՆ-ի և Թալիբանի կողմից ստորագրված  Աֆղանստանից օտարերկրյա զորքերը դուրս բերելու մասին համաձայնագրին: Նման որոշումները պետք է կայացվեն հավասարակշռությամբ, ելնելով միջաֆղանական ազգային հաշտեցման գործընթացն առաջ տանելու նպատակներից, շեշտել է Զախարովան:

Բախումներն Աֆղանստանի կառավարական զորքերի և «Թալիբան» շարժման միջև թեժացան այն բանից հետո, երբ ապրիլի 14-ին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարեց, որ դադարեցնելու է ամերիկյան ռազմական անձնակազմի գործողությունը Աֆղանստանում, որն ամերիկյան պատմության մեջ ամենաերկար արտասահմանյան ռազմական արշավն է:

Հուլիսի 6-ի դրությամբ ԱՄՆ-ն իր զորքերի դուրսբերումն ավարտել է 90 տոկոսով: Նույն տեմպերով ՆԱՏՕ-ի մյուս երկրները և նրանց գործընկերները դուրս են բերում իրենց զորամիավորումները այս երկրից: Աֆղանստանի պաշտոնատար անձինք բազմիցս հայտնել են, որ «Թալիբան» շարժումն ուժեղացնում է իր առաջխաղացումը:

Եվ իսկապես, այս ֆոնի վրա թալիբները ուժեղացնում են իրենց հարձակումը մի շարք տարածքներում: Այս պահին մի քանի տասնյակ տարածքներ գտնվում են թալիբների վերահսկողության տակ: Նրանք գրավել են առանցքային սահմանային անցումներ Տաջիկստանի, Իրանի և Պակիստանի հետ սահմաններին: