Դիպուկահարներ, հրաձգություն, զոհեր ու տասնյակ վիրավորներ Բեյրութում բողոքի ցույցի ժամանակ (լուսանկարներ)

Առնվազն հինգ մարդ է զոհվել, մի քանիսը վիրավորվել Բեյրութում ցույցերի ժամանակ տեղի ունեցած կրակոցների հետևանքով: Ցուցարարները բողոքել են անցած տարի քաղաքի նավահանգստում տեղի ունեցած պայթյունի հետաքննության առնչությամբ: Թե ո՞վ է կրակ բացել, հստակ չի հաղորդվում:

Ըստ բժիշկների՝ մոտ 30 մարդ վիրավորվել է, ոմանք ծայրահեղ ծանր վիճակում են, ուշ երեկոյան դեռ վիրավորների հոսքը շարունակվել է:

BBC-ն հայտնում է, որ Բեյրութում իրավիճակը լարված է եղել դեռ առավոտից: Երբ ցուցարարները հատել են կենտրոնական Տայունե Բադարո շրջանի շրջանաձև խաչմերուկը, սկսվել է ուժեղ ու շարունակական կրակահերթ:

Agence France-Presse-ի թղթակիցներն ուժեղ կրակոցներ են լսել Բեյրութի քրիստոնեական և շիա մահմեդական թաղամասերի միջև սահմանի մոտ, որտեղ տեղի է ունեցել բողոքի ցույցը: Հենց այս վայրն էր 1975-ին սկսված Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի առաջնագիծը: Լիբանանյան հեռուստատեսությունը ցուցադրել է ավտոմատներով և ծանր զենքերով մարդկանց կադրեր:

Ռազմական ներկայացուցիչները հայտնել են, որ ի պատասխան կրակոցների՝ բանակը շրջափակել է տարածքը և սկսել ուշադրության կենտրոնում պահել այն՝ հրաձիգներին փնտրելու համար:

Վերջին հայտարարության մեջ զինվորականները նախազգուշացրել են, որ պատասխան կրակ են բացելու այն մարդկանց վրա, որոնք կիրառում են կենդանի զինամթերք: Նրանք կոչ են արել խաղաղ բնակիչներին լքել տարածքը:

«Հզբոլլահ»-ն ու «Ամալ»-ը համատեղ հայտարարության մեջ նշել են, որ «տանիքին տեղակայված դիպուկահարները» կրակել են ցուցարարների ուղղությամբ:

«Զինված և կազմակերպված խմբերի այս հարձակումը նպատակ ունի երկիրը ներքաշել կանխամտածված անկարգությունների մեջ: Քաղաքական շահի հասնելու համար պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն սադրիչներն ու նավահանգստի զոհերի և նահատակների արյան հետևում կանգնածները»,- ասված է հայտարարության մեջ:

Լիբանանի բանակը հինգ հոգու է ձերբակալել հինգշաբթի օրը Բեյրութում ցուցարարների վրա կրակելու կասկածանքով: Զինվորականները հայտնել են, որ հետաքննությունը կատարվում է դատական խիստ վերահսկողության ներքո: Ձերբակալվածների թվում կա Սիրիայի մեկ քաղաքացի:

Լիբանանի նախագահ Միշել Աունը ցավակցություն է հայտնել զոհվածների ընտանիքներին և խոստացել պատժել մեղավորներին: Պետության ղեկավարը վստահեցրել է, որ Լիբանանը կրկին չի ներքաշվի քաղաքացիական պատերազմի մեջ:

«Մեր ժողովուրդը շրջեց այս սև էջը, և բոլոր լիբանանցիները դեմ են զենքի միջոցով հարաբերությունների կարգավորմանը»,- ասել է նախագահը:

Հոկտեմբերի 15-ին Լիբանանում սգո օր է հայտարարվել:

Իսկ ինչ էին պահանջում ցուցարարները.

«Հզբոլլահ» և «Ամալ» շիական շարժումների կողմնակիցները, որոնք էլ հենց դուրս էին եկել ցույցի, պահանջել են պաշտոնանկ անել դատավոր Տարեկ Բիթարին, որը ղեկավարում է Բեյրութի նավահանգստում քիմիական պայթյունի հետաքննությունը: Նրանք դատավորին մեղադրում են կողմնակալության և երկու խմբակցությունների աջակցությամբ նախարարների կաբինետի վրա պայթյունը բարդելու մտադրության համար:

Ավելի վաղ դատարանը մերժել էր դատավոր Բիթարի դեմ ներկայացված բողոքը: Զոհերի ընտանիքները դատապարտել են այս որոշումը, և հետաքննությունը երեք շաբաթվա ընթացքում երկրորդ անգամ դադարեցվել է:

219 մարդու մահվան պատճառ դարձած աղետի համար դեռ ոչ ոք պատասխանատվության չի ենթարկվել, իսկ նավահանգստին հարակից տարածքների զգալի մասը պայթյունի հետևանքով ոչնչացվել է, մյուս մասը՝ զգալի վնասներ կրել:

Նավահանգստի հրդեհի հետևանքով պայթել է 2750 տոննա ամոնիումի նիտրատ՝ քիմիական նյութ, որը լայնորեն օգտագործվում էր որպես գյուղատնտեսական պարարտանյութ: Նյութը պահվում էր նավահանգստի պահեստում գրեթե վեց տարի՝ առանց անվտանգության պահպանման տարրական կանոնների:

Ըստ հեղինակավոր լրամիջոցների հրապարակումների՝ պարզվել է՝ բարձրաստիճան պաշտոնյաները տեղյակ են եղել նյութի գոյության և դրա առաջացրած վտանգի մասին, բայց ոչինչ չեն արել այն ապահով կերպով պահելու կամ տնօրինելու համար:

Բողոքի ցույցի դուրս եկած հարազատներն ու ակտիվիստները պնդում են, որ լիբանանյան քաղաքական ղեկավարությունը մշտապես փորձում է պաշտպանել քաղաքական գործիչներին և պաշտոնյաներին հետաքննությունից:

Լիբանանի վճռաբեկ դատարանը (Գերագույն դատարանի համարժեքը) այս տարվա սկզբին աշխատանքից ազատեց առաջատար դատավորներից մեկին այն բանից հետո, երբ նա բարձրաստիճան պաշտոնյաներին մեղադրեց անփութության համար: Մեղադրյալների թվում էին այն ժամանակվա վարչապետ Հասան Դիաբը, ֆինանսների նախկին նախարար Ալի Հասան Խալիլը և հանրային աշխատանքների նախկին նախարարներ Յուսեֆ Ֆինանուսը և Գազի Սեյթերը:

Չորսն էլ դատավորին մեղադրեցին իր լիազորությունները գերազանցելու համար և հրաժարվեցին հարցաքննվել:

Ներքին գործերի նախկին նախարար Նոհադ Մախնուկը, որը կասկածվում է անփութության համար, պահանջել է գործով նոր դատավոր Բիթարի հրաժարականը: Մախնուկը նաև հերքում է իրեն առաջադրված բոլոր մեղադրանքները:

Մի քանի օր անց Խալիլն ու Սեյթերը բողոքներ են ներկայացրել դատավորի դեմ: Սակայն երեկ Վճռաբեկ դատարանը մերժել է բոլոր հայցերը՝ բացատրելով, որ այդ հարցերի քննարկումը իր իրավասության տիրույթում չէ: 

Այժմ դատավոր Բիթարը կարող է անհապաղ վերսկսել հետաքննությունը: Այնուամենայնիվ, նա պետք է հասցնի նախկին նախարարներին հարցաքննելու համար ժամանակ գտնել մինչև հոկտեմբերի 19-ը: