ԱԳՆ-ն եւ իր եփած բորշչը

Բրազիլիայի սենատի կողմից Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել-չճանաչելու շուրջ ծագած սկանդալը սպառնում է մտնել Դաշնակցություն-արտգործնախարարություն հակասությունների դաշտ:

Լատինական Ամերիկայի Հայ դատի գրասենյակը շարունակում է պնդել, որ Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու բանաձեւ չի ընդունվել, իսկ ԱԳՆ-ն պնդում է, թե ընդունվել է: Դիվանագիտական շրջանակներում սկսել են խոսել, թե ՀՅԴ-ի պահվածքը պայմանավորված է նրանով, որ իրենք անմասն են մնացած եղել այդ գործընթացից: Իրականում՝ ի՞նչ է տեղի ունեցել եւ արդյո՞ք Բրազիլիայի խորհրդարանը Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու մասին բանաձեւ ընդունել է: Նախ՝ ՀՀ ԱԳՆ խոսնակ Տիգրան Բալայանը երեկ մեզ օգնեց նախարարության կայքում գտնել Բրազիլիայի սենատի կողմից Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու վերաբերյալ նախարար Նալբանդյանի հայտարարությունը, որը նախօրեին անգամ որոնող համակարգով չէր հայտնաբերվում: Հետո բացատրեց այն ընթացակարգը, որով անցել է սկանդալի առարկա դարձած փաստաթուղթը. «Հանձնաժողովը ընդունում է որոշում կամ բանաձեւ, որը ներկայացնում է սենատ՝ լիագումար նիստին: Լիագումար նիստում ելույթ են ունենում՝ եթե առարկություն չի լինում, ապա բանաձեւը համարվում է ընդունված, ինչը եւ տեղի է ունեցել»: Դիտարկմանը, որ ՀՅԴ տեղի Հայ դատի գրասենյակը պնդում է, որ հավաքվել է 46 սենատորի ստորագրություն եւ նախագիծը նոր պետք է ներկայացվի քվեարկության, Բալայանը արձագանքեց. «Ո՛չ, դա արդեն անցած ընթացակարգ է, եւ սենատի պաշտոնական կայքում զետեղված հաղորդագրության համաձայն, սենատը արդեն ընդունել է բանաձեւը՝ առանց որեւիցե առարկության»: Բալայանը պնդում էր, որ քվեարկություն տեղի չի ունենալու, քանի որ նրանց ընթացակարգերով՝ եթե ներկայացված նախագծի դեմ առարկություն չի լինում որեւէ սենատորի կամ խմբակցության կողմից, այն համարվում է կոնսենսուսով ընդունված բանաձեւ: «Մեր տեղեկություններով, 55 սենատոր է ստորագրել, որեւէ առարկություն չի եղել եւ որոշումն արդեն ընդունված է»,- ասաց Բալայանը: Հարցին՝ ինչո՞վ կբացատրեք այն հակասությունը, որ ՀՀ ԱԳՆ-ն մայիսի 29-ին հայտարարություն տարածեց Բրազիլիայի սենատի կողմից Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու մասին ընդունված բանաձեւի մասին, իսկ բրազիլական կողմն ընդամենը հունիսի 2-ին պաշտոնապես տեղեկացրեց, որ 46 սենատորների ստորագրություն է հավաքվել, Բալայանը պատասխանեց. «Դա արդեն Բրազիլիայի սենատից պիտի հարցնեք, ես չեմ կարող պատասխանել: Միգուցե ընթացակարգը վերջնական ավարտվել է հունիսի 2-ին»:

ՀՀ փոխարտգործնախարար Շավարշ Քոչարյանն էլ երեկ խորհրդարանում լրագրողների հարցերին պատասխանելիս հայտարարեց. «Բրազիլիայի սենատը արդեն ընդունել է, բայց դեռ գործընթաց կա, մնում է ներկայացուցիչների պալատը ընդունի, որից հետո՝ նախագահի հաստատում: Դա կլինի արդեն լրիվ ավարտուն գործընթաց: Սենատի մասով ավարտված է»: Նկատենք, սակայն, որ Սերժ Սարգսյանի աշխատակազմի ղեկավար Վիգեն Սարգսյանը մայիսի 29-ին ֆեյսբուքյան իր էջում բառացի գրել էր. «Հայոց ցեղասպանության ոգեկոչումը շարունակվում է: Բրազիլիայի դաշնային խորհրդարանն ընդունել է Հայոց ցեղասպանությունը դատապարտող բանաձեւ: Բրազիլիան դարձավ Ցեղասպանությունը պաշտոնապես ճանաչած 24-րդ երկիրը: Հիշում եմ եւ պահանջում»: Իսկ ԱԳՆ-ն հայտարարել էր. «Բրազիլիայի Դաշնային սենատը մայիսի 27-ին միաձայն ընդունել է սենատի արտաքին հարաբերությունների եւ ազգային պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահ, դաշնային սենատոր Ալոիզիո Նունես Ֆերեյրա Ֆիլյոյի եւ դաշնային սենատոր Ժոզե Սերայի հեղինակած No 550/2015 բանաձեւը, որով պաշտոնապես ճանաչվում է Հայոց ցեղասպանությունը»:

Երեկ, երբ Շավարշ Քոչարյանին հարցրեցինք՝ Բրազիլիայում ՀՀ դեսպան Աշոտ Գալոյանը կհեռացվի՞ այս սկանդալի պատճառով, նա, անպատասխան թողնելով հարցը, հեռացավ:

ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Արտակ Զաքարյանն իր հերթին էր ասում, թե իր տեղեկություններով, բանաձեւն ընդունվել է: «ՀՀ ԱԳՆ-ն ողջունել է այդ ամբողջ գործընթացը այն համոզմունքով, որ այն իր դրական ազդեցությունն է բերելու միջազգային ճանաչման գործընթացում»,- ասաց Զաքարյանը: Լրագրողի հարցին՝ այսինքն, անփութություն չի՞ եղել ու որեւէ մեկը պատասխանատվության չի՞ ենթարկվի, Զաքարյանը պատասխանեց. «Որեւէ նման խնդիր չկա, ամեն ինչ իր հունով ընթանում է առաջ: Ինչի՞ համար պիտի պատասխանատվության ենթարկեն: Պետք է միայն ողջունել այդ ամբողջական գործընթացը, որ այսօր աշխարհում տեղի է ունենում Հայոց ցեղասպանության եւ դատապարտման գործընթացի վերաբերյալ»: Մեր դիտարկմանը, որ ՀՅԴ-ն հակառակն է պնդում, որ բանաձեւ չի ընդունվել, Զաքարյանն արձագանքեց. «Սենատը ունի որոշում»: Ի՞նչ որոշում է դա, բանաձեւի նախագի՞ծ՝ մեր հարցին նա պատասխանեց. «Այո՛: Որոշում բանաձեւ ընդունելու մասին, որը օրակարգ է մտել արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահի եւ եւս երկու պատգամավորի նախաձեռնությամբ: Մնացածը արդեն գործընթացի մեջ է»: 

Իրականում, սակայն, խոսքն ընդամենը Բրազիլիայի սենատի կողմից ներկայացված փաստաթղթի մասին է: Բրազիլիայի խորհրդարանը երկպալատ է՝ վերին՝ սենատ եւ ստորին՝ ներկայացուցիչների: Մինչեւ ստորին պալատը այդ նախագիծը չընդունի, այնուհետեւ խորհրդարանը չներկայացնի նախագահի վավերացմանը, Բրազիլիան չի կարող համարվել Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչած 24-րդ երկիրը: Ահա այստեղից էլ առաջացել է այս ամբողջ աջաբսանդալը: