Մեղրիում նախատեսվում է 19 նոր հանք բացել

Բնապահպանները մտահոգված են Սյունիքի մարզի Լիճք գյուղի տարածքում պղնձի հանքի շահագործման հեռանկարից: Մտահոգ է նաեւ բնակչությունը:

Հանքավայրը, որի շահագործման թույլտվությունը տրվել է «Թաթսթոուն» ընկերությանը, գտնվում է «Արեւիկ» ազգային պարկի եւ «Բողաքար» պետական արգելավայրի հարեւանությամբ՝ ընդամենը մի քանի հարյուր մետր հեռավորության վրա: Հետագայում, ըստ «Թաթսթոուն» ընկերության ներկայացուցիչների հավաստիացումների՝ հանքավայրի ընդլայնում է նախատեսված: Հանքավայրի շահագործումն իրականացվելու է բաց եղանակով: Մասնագետները պնդում են, որ պղնձի հանքի շահագործումը բնապահպանական աղետի առաջ է կանգնեցնելու Լիճքին եւ շրջակա բնությանը:

Չնայած սրան, օրեր առաջ Լիճքի գյուղապետարանում տեղի ունեցած հանրային քննարկմանը ո՛չ «Արեւիկ» ազգային պարկի, ոչ էլ «Բողաքարի» ներկայացուցիչներից որեւէ մեկը չի մասնակցել:

Հանքավայրի շահագործումը պետք է տեղի ունենար դեռեւս 2013 թ.-ին: Անհայտ պատճառներով այն հետաձգվել է, եւ վերջերս «Թաթսթոուն»-ի ներկայացուցիչները լիճքեցիներին կրկին հիշեցրել են իրենց մասին եւ պարբերաբար քննարկումներ են կազմակերպում: Դրանցից վերջինին մասնակցել են քիչ թվով բնակիչներ, որոնք, սակայն, դեմ են արտահայտվել նախագծին: Լիճքի բնակիչները վախենում են իրենց ապագայի համար: Հանքավայրի տարածքը գտնվում է Մեղրի քաղաքի եւ այլ բնակավայրերի խմելու ջրամատակարարման ջրաբաշխիչ համակարգի սանիտարական գոտում, եւ դրա շահագործումը կարող է ինչպես որակական, այնպես էլ քանակական բնույթի շատ լուրջ ազդեցություն թողնել Մեղրիգետի ջրի եւ խմելու ջրամատակարարման համակարգի վրա:

«Բողաքար» պետական արգելավայրի տնօրեն Արազ Խաչատրյանը պատասխանելով մեր այն հարցին, թե ինչու է լռում՝ այն դեպքում, երբ մասնագետները հանքավայրի շահագործման պարագայում մեծ ռիսկեր են տեսնում արգելավայրի համար, ասաց. «Ես ինչպե՞ս կարող եմ անտարբեր մնալ: Ամեն դեպքում՝ արգելավայրը վնասներ կրելու է: Պարզապես որեւէ մեկը մինչ օրս հստակ չի ասել, թե արգելավայրի տարածքում ի՞նչ է իրականացվելու, հորատում, կամ հետախուզական աշխատանքներ լինելու են, թե ոչ, որպեսզի ես էլ իմանամ՝ ինչի վերաբերյալ արտահայտվեմ: Ավելին, ինձ որեւէ քարտեզ ցույց չեն տվել, որպեսզի ես իմանամ՝ հանքավայրն ինչ կապ ունի արգելավայրի տարածքի հետ»: 

Լիճքի գյուղապետ Հովհաննես Միրզոյանը հրաժարվեց որեւէ մեկնաբանություն անել, կամ իր դիրքորոշումը ներկայացնել: Նա միայն հայտնեց, որ այսօր տեղի է ունենալու հերթական քննարկումը, եւ հորդորեց տեղում հետեւել քննարկմանը:

Կանաչների միության նախագահ Հակոբ Սանասարյանի խոսքով՝ հանքավայրի ծանր մետաղների մնացորդները մարդկանց կյանքը վերածելու են դժոխքի, եւ անգամ բնության մասին խոսելը երկրորդական է: «Մենք անընդհատ ասում ենք՝ ազգային պարկ եւ այլն: Իսկ մարդը որեւէ անասունի արժեք ունի՞, թե ոչ: Մարդն այնտեղ վերանալու է: Մեղրու տարածաշրջանը ցրված ուրանի տարածք է: Եթե դուք հանք եք հանում, եւ՛ հանքաքարը, եւ՛ հանքաքարին պարփակող ապարները պարունակում են անսահման նոսր, ցածր կոնցենտրացիայի ուրան, որը հնարավոր չէ կորզել: Երբ այդ ուրանը դուրս է գալիս մակերես եւ շփվում օդի կամ խոնավության հետ, տարրալուծվում է: Էստեղ կրկնակի դժբախտություն է՝ ծանր մետաղները եւ ուրանը»,-ասաց Հակոբ Սանասարյանը: Նա համարում է, որ Սերժ Սարգսյանը ոչնչացնում է Հայաստանը, շարունակելով Ռոբերտ Քոչարյանի սկիզբ դրած գործը: «Հանքարդյունաբերության գծով երկրի ֆիզիկական ոչնչացման հիմքը դրեց Ռ. Քոչարյանը, նա արագացրեց հանքերի շահագործման թույլտվությունների տրամադրումը, իսկ Ս. Սարգսյանը ոչնչացնում է Հայաստանը: Մենք կորցնելու ենք ոչ միայն Մեղրի գետը: Բոլոր գետերի կիրճերում, նրանց հուներում, նրանց հարեւանությամբ հանքերի լիցենզիաներ է տրված»,-ասաց Սանասարյանը: Նրա խոսքով՝ միայն Մեղրու տարածաշրջանում 19 նոր հանքավայրի արտոնագիր է դրված, չհաշված Ագարակի գործող հանքավայրը: 

Հարցին, թե ինչո՞վ է պայմանավորված հատուկ պահպանվող տարածքների պատասխանատուների լռությունը, Սանասարյանը պատասխանեց. «Հանքարդյունաբերողները իրականում թքած ունեն նրանց դիրքորոշման վրա, որովհետեւ իրենք հարցերը լուծում են առաջին դեմքի՝ նախագահի գրասենյակի մակարդակով: Իսկ էդ ցածր պաշտոն ունեցողները մտածում են, որ եթե խոսեն՝ իրենց պաշտոնից կհեռացնեն: Եվ հեռացնում են: Օրինակ Քոչարյանը պաշտոնից հեռացրեց Արամ Բաբաջանյանին՝ Քաղաքաշինության նախարարության շատ կարեւոր պաշտոնյայի, իսկական պրոֆեսիոնալի: Ուզում էին, որ Քաղաքաշինության ոլորտում անգրագիտությունը կարգ ու օրենք դառնա, եւ հիմա դարձել է, Բաբաջանյանն ընդդիմացել էր: Բայց ես ցածր պաշտոններ զբաղեցնողներին չեմ արդարացնում: Լռելն ու համագործակցելը սրիկայություն է»:

Պղնձի հանքավայրը քիչ էր, հիմա էլ «Արեւիկ» ազգային պարկին սպառնում է մեկ այլ վտանգ: «Էլվի գոլդ մայնինգ» ՓԲԸ-ն պատրաստվում է թանկարժեք մետաղներ որոնել Լիճքվազ-Թեյի ոսկու հանքավայրի տարածքում: Խոսքը մասնավորապես ոսկու, արծաթի եւ պղնձի մասին է: Ուսումնասիրություններն ընդգրկելու են Մեղրի քաղաքը, Թղկուտ գյուղն ու Այգեձոր ավանը, Վահրավար, Լիճք եւ Լեհվազ համայնքների վարչական տարածքները: Հակոբ Սանասարյանի խոսքով՝ եթե այդ հանքավայրը շահագործվի, հարեւան համայնքների մարդիկ չպետք է այդտեղ ապրեն: