Ստվերային տնտեսության վերաբերյալ էլ ի՞նչ կբացահայտի վարչապետ Կարեն Կարապետյանը

Վաղը լրանում է Կարեն Կարապետյանի՝ վարչապետ նշանակվելու 40  օրը, բայց նա դեռ փորձում է ախտորոշել Հայաստանի տնտեսության հիվանդությունը, որ հետո էլ կառավարության հետ միասին որոշեն, թե ինչ բուժում նշանակեն:

Ամեն դեպքում, երեկ Ազգային ժողովում կառավարության ծրագիրը ներկայացնելիս նա երբեմն նման պատասխան էր տալիս պատգամավորների հարցերին: Բայց մինչեւ կառավարությունն այս տեմպերով ախտորոշի այդ հիվանդությունը եւ մինչեւ սկսի համապատասխան քայլեր ձեռնարկել, մեր երկիրը, ինչպես գուժում է ՀՀ առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը, կարող է հայտնվել դեֆոլտի մեջ: Ճիշտ է, իշխանության շատ ներկայացուցիչներ շտապեցին հակադարձել Լ. Տեր-Պետրոսյանին, թե նա ճիշտ չէ կամ քաղաքական հայտարարություն է անում, բայց նրանցից ավելի տեղյակներն էլ անգամ ամիսներ առաջ էին մասնավոր զրույցներում մտահոգություն հայտնում, թե վիճակն այնպիսին է, որ մի քանի ամիս հետո միգուցե չկարողանան աշխատավարձ ու կենսաթոշակ վճարել:

Իսկ ինչ վերաբերում է ՀՀ տնտեսության հիվանդության ախտորոշմանը, ապա եթե մինչեւ հիմա դա չի արվել, այդ դեպքում ինչպե՞ս պետք է իրականացվեն նույն կառավարության ծրագրով ներկայացված մի շարք նպատակները, որոնց իրագործման համար սահմանված է վեց ամիս կամ մեկ տարի ժամկետ: Միգուցե վեց ամիս հետո, երբ արդեն հազիվ ախտորոշած կլինեն այդ հիվանդությունը, կհասկանան, որ այն բուժելու համար ոչ ճիշտ կամ ոչ առաջնահերթ քայլերն են արել: Իսկ մեր տնտեսության հիվանդության մասին տեղյակ է ՀՀ յուրաքանչյուր շարքային գործարար, որն ամեն օր բախվում է դրան: Այդ հիվանդության մասին երեկ նույն կառավարության ծրագրի քննարկման ժամանակ մի քանի հարցադրումներ ուղղվեցին վարչապետին: Օրինակ, Խաչատուր Քոքոբելյանին հետաքրքրում էր՝ ինչու այդ ծրագրում հստակ չի ձեւակերպվել, թե ինչպես պետք է պայքարեն ստվերի ու մենաշնորհի դեմ: Նրա խոսքերով, ստվերային տնտեսությունը մեր երկրում կազմում է ավելի քան 30 տոկոս: Կ. Կարապետյանը նորից հայտարարեց, որ դեռ վիճակագրական տվյալների ախտորոշման խնդիր ունեն:

Բայց վարչապետը ՀՀ տնտեսության հիմնական ախտանիշներից մեկի մասին ակամա խոստովանություն արեց. պատասխանելով պատգամավորներից մեկի հարցին՝ նա հայտարարեց, որ այլեւս չեն լինելու մաքսային ու հարկային ստվերային «պապկաները»: Այդպիսով, նա միակ բարձրաստիճան պաշտոնյան էր, որ հրապարակավ բացահայտեց, թե կան նման «պապկաներ», որոնք թաքցնում են արտոնյալ օլիգարխների հարկային ու մաքսային իրական շրջանառությունը՝ պետբյուջեից թաքցնելով միլիարդավոր դրամներ:

Հատկանշական է, որ Կարապետյանը երեկ հիմնականում պատասխանում էր տնտեսական բնույթի հարցերին: Կրթության, առողջապահության, պաշտպանության ոլորտներին վերաբերող հարցերի դեպքում ասում էր, որ պատասխան չունի, կքննարկի ոլորտի նախարարի հետ: Սա նշանակում, է, որ նա 40 օր լինելով վարչապետ, դեռ չի հասցրել ծանոթանալ մեր տնտեսության բոլոր ճյուղերին: Բայց մյուս կողմից էլ նա չի փորձում մանեւրել ու խաբել: «Ժառանգություն» խմբակցության անդամ Ռուբիկ Հակոբյանին դուր եկավ Կ. Կարապետյանի այդ դիրքորոշումը, որ եթե չգիտի հարցի պատասխանը, պարզ ու անկեղծ ասում է՝ չգիտեմ: «Առաջին անգամ է, որ պետական պաշտոնյան ասում է՝ չգիտեմ: Ում ինչ հարց տալիս ես, այդ հարցի պատասխանը գիտի, բայց զգում ես՝ չգիտի, բայց ուզում է ցույց տալ, թե գիտի»,- ասաց նա:

Իսկ ընդհանուր առմամբ գոնե երեկ կառավարության ծրագրի քննարկումն այնքան էլ սուր քննադատություններով չուղեկցվեց: Կառավարության ծրագրի, բյուջեի նախագծի կամ կատարողականի քննարկումները սովորաբար ընդդիմության համար լավագույն առիթն են՝ վեր հանելու մեր երկրում առկա ծանր խնդիրներն ու քննադատել իշխանություններին: Եվ տրամաբանական կլիներ, որ մեր երկրում առկա սոցիալ-տնտեսական այս ծանր իրավիճակի պայմաններում ընդդիմությունը իշխանության դաշտում երեկ քարը քարի վրա չթողներ: Մինչդեռ երեկվա քննարկումից տպավորություն էր ստեղծվում, թե կամ մեր երկրում խնդիրներն այդքան էլ ծանր չեն, կամ Ազգային ժողովում ընդդիմություն չկա: ՀԱԿ-ը ընդհանրապես չէր մասնակցում այդ քննարկմանը, «Օրինաց երկրի» պատգամավորները բավականին մեղմ էին: «Բարգավաճ Հայաստանն» այլեւս չունի Տիգրան Սարգսյանի վարչապետության օրերի էնտուզիազմը:

Միայն ԲՀԿ խմբակցության ղեկավար Ն. Զոհրաբյանն իր ելույթում սուր հարցադրումներ արեց, թե Կ. Կարապետյանը պատրաստվո՞ւմ է պետական համակարգում վերացնել «ատկատներն» ու բյուջեի գողությունը: «Ինձ մոտ դեժավյուի տպավորություն է, գեղեցիկ բառեր՝ պայքար կոռուպցիայի, մենաշնորհների, ստվերի դեմ: Ես չեմ հանդիպել կառավարության մի ծրագրի, որտեղ ասվում է, թե գալու ենք, զբաղվենք գանձագողությամբ կամ քանդենք տնտեսության ողնաշարը: Ես չեմ կարծում, որ պետք է կախարդական փայտիկ լինի, որ հայտնաբերվի, թե ովքեր են Հայաստանում մոնոպոլիստները, մի մասն այստեղ է նստած, մի մասը այստեղից դուրս է: Բայց դրանց դեմ պայքարելը բարդ է, որովհետեւ դրանք այն մարդիկ են, ովքեր նպաստում են իշխանության վերարտադրությանը: Հիմա Դուք կունենա՞ք այդքան վճռականություն` կտրելու այն ճյուղը, որի վրա նստած է իշխանությունը: Եթե կունենաք, ինչպես ասում են՝ no comment: Բայց ես առանձնապես լավատես չեմ: Չգիտեմ, կկարողանա՞ք կպնել մոնոպոլիստներին, ովքեր 2017թ. ապրիլի 2-ին գռանդիոզ ընտրակեղծիքներով ապահովելու են իշխանության վերարտադրությունը: Ձեզ թույլատրվա՞ծ է կտրել այն ճյուղը, որի վրա այս տարիներին բազմել է իշխանական համակարգը: Ես չգիտեմ՝ ինչ կլինի Ձեր անվտանգության հետ, բայց եթե պատրաստ եք գնալ դրան եւ կտրել այն ճյուղը, որի վրա նստած է իշխանությունը, մենք պատրաստ ենք լինել Ձեր դաշնակիցը»,- հայտարարեց պատգամավորը:

Հավանաբար կառավարության հանձնարարությամբ Ն. Զոհրաբյանին նույն խոսքերով հակադարձեց արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը: «Անկեղծ ասած՝ ուզում եմ երկրորդել իմ գործընկերներից մեկին: Ինձ մոտ էլ է դեժավյու: Կառավարության ծրագիրը քննարկելիս նույն ելույթները, նույն էմոցիան, նույն էքսպրեսիան: Ոչինչ չի փոխվել: Ակամայից հիշեցի Ջորջ Օրուելի խոսքերը: Քաղաքական լեզուն անհրաժեշտ է նրա համար, որպեսզի ոչ ճշմարիտը հնչի ճշմարտանման, որ օդը հնարավոր լինի բռնել ձեռքերով եւ հանցագործությունը հնարավոր լինի հիմնավորել»,- հայտարարեց նախարարը:

Իսկ կառավարության ծրագրի քննարկումը կշարունակվի նաեւ այսօր: