«Կանխատեսումներ չանենք. Ադրբեջանն ինքնին անկանխատեսելի է»

Armtimes.com-ի զրուցակիցն է ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ՀՀԿ-ական պատգամավոր Արտակ Զաքարյանը.

- Պարոն Զաքարյան, այս գիշեր հակառակորդը փորձել է դիվերսիոն ներթափանցման փորձ կատարել, վերջին շրջանում դիվերսիաների փորձեր չեն եղել, այն ինչո՞վ եք պայմանավորում, կապ ունի՞ Երեւանում կայացած ՀԱՊԿ գագաթաժողովի հետ:

- Կարծում եմ՝ ՀԱՊԿ գագաթաժողովը կապ չունի, ուղղակի Ադրբեջանը փորձում է նորից տուրք տալ սադրիչ գործողությունների՝ դրանով իսկ ուշադրություն հրավիրելով խնդրի կարգավորման գործընթացի վրա: Կարգավորման գործընթացը չի շարժվում մեռյալ կետից Ադրբեջանի պատճառով, վերջինս ոչ մի կերպ չի ուզում հասկանալ, որ առանց ինքնորոշման իրավունքի իրացման խնդիրը չի կարող լուծվել, որքան էլ ագրեսիաներ ու դիվերսիաներ իրականացնեն: Ղարաբաղը երբեք չի կարող Ադրբեջանի մաս լինել, այն բացառված է: Ադրբեջանն իր դիվերսիաներով դա է ապացուցում, եթե կա դիվերսիոն գործողություն եւ դրան զուգահեռ Ալիեւը խոսում է խաղաղ գոյակցության մասին Ադրբեջանում, ուրեմն Ալիեւի կողմից առնվազն ցինիզմի դրսեւորում է:

- Եթե զուգահեռներ տանենք այս փորձն Ալիեւի երկու օր առաջ արված հայտարարության հետ, որ ԼՂ-ն կարող է ինքնավար հանրապետության կարգավիճակ ստանալ, Դուք կապ տեսնո՞ւմ եք այդտեղ, միգուցե ինչ-որ բան է ուզում հասկացնել դիվերսիայի միջոցով:

- Դիվերսիոն փորձն առաջին հերթին ուղղված է Մինսկի խմբի խաղաղ կարգավորման գործընթացի դեմ եւ դրանով Ալիեւը փորձում է խուսափել այն պատասխանատվությունից, ինչ-որ ստանձնել է, եւ այն պարտավորություններից, որոնք ստանձնել է Վիեննայում ու Սանկտ-Պետերբուրգում: Այսինքն՝ սա Ալիեւի կողմից խուսափողական եւ գործընթացը փակուղի տանելու, այն ավելի խորը կոնսերվացնելու գործողություն է:

- Ասում եք Ադրբեջանը փորձում է ձախողել ՄԽ կարգավորման գործընթացը, այդ դեպքում ինչո՞ւ դուրս չի գալիս բանակցություններից:

- Որովհետեւ ինքն իրեն դրել է մեծ փակուղում, դուրս գալով գործընթացից Ադրբեջանի գործողություններն ամբողջությամբ հակասության մեջ կդրվեն խնդրի խաղաղ կարգավորման անհրաժեշտության հետ, եւ այն չի ողջունվի որեւէ պետության կողմից:

- Իշխող ՀՀԿ-ականներդ միշտ պնդում եք, որ Ադրբեջանն արհամարհում է միջազգային հանրության կարծիքը, եթե իրեն չի հետաքրքրում եւ չի փորձում իրեն ժողովրդավարական պետության սանդղակում տեղավորել, ի՞նչն է պատճառը, որ բանակցություններից դուրս չի գալիս:

- Ադրբեջանը կարիք չունի ժողովրդավարական պետության սանդղակում տեղավորվելու, չի էլ թաքցնում իր ավտորիտար էությունը: Իսկ ինչ վերաբերվում է իր սադրանքներին, դրանով փորձում է իր ժողովրդի մոտ դեմքը փրկել, որովհետեւ ապրիլյան իրադարձությունները չստացվեց: Հաջորդիվ բանակցային գործընթացը նոր առաջադրանքներ բերեց Ադրբեջանին, որից նա համառորեն հրաժարվում է: Ադրբեջանի առջեւ փակուղին ավելի խորացավ, հետեւաբար չի կարող դուրս գալ բանակցային գործընթացից, որովհետեւ դրանով, ընդհանրապես, կփակի իր ճանապարհը դեպի խնդրի կարգավորում: Դուրս չգալով բանակցային գործընթացից՝ պարտավոր է որպես հաջորդ քայլ իրականացնել այն քայլերը, որոնք ստանձնել է՝ հետաքննության մեխանիզմների ներդնում եւ մոնիթորինգի հնարավորությունների ավելացում:

- Բլից-կրիկի հավանականություն տեսնո՞ւմ եք, ի դեպ, մի քանի օր առաջ էլ ԼՂՀ ՊԲ նախկին հրամանատար Սամվել Բաբայանն էր հայտարարել, որ հնարավոր է առաջիկայում լայնամասշտաբ գործողություններ սկսվեն:

- Բանակցային գործընթացի փակուղին, իհարկե, ավելի է մոտեցնում պատերազմի հավանականությունը, մենք այն չենք համարում փակուղի: Ադրբեջանն է փորձում նկարագրել որպես փակուղի, որ «լեգիտիմ» իրավունքով ռազմական ճանապարհով խնդիրը լուծելու: Բոլորն էլ շատ լավ հասկանում են, որ ռազմական ճանապարհը խնդրի լուծում չէ, ըստ էության, տեսականորեն միշտ էլ եղել է պատերազմի վերսկսման վտանգ, բայց, իհարկե, դրա գոյության բացառող հանգամանքն այն է, որ այսօր ռազմաքաղաքական բալանսը տարածաշրջանում անհամեմատ ավելի շահեկան է ՀՀ-ի համար, քան՝ նախկինում:

- Ի՞նչ կանխատեսումներ ունեք, սպասե՞նք նոր դիվերսիաների:

- Կանխատեսումներ չանենք, որովհետեւ Ադրբեջանն ինքնին անկանխատեսելի է, բայց այն, որ դիվերսիաները ԼՂՀ-ի եւ Ադրբեջանի շփման գծում դարձել են առօրյա, որը ցավով եմ ասում, բնականաբար, այդ հարցում որեւէ բան բացառել չենք կարող:

- Պատերազմի հավանականություն տեսնո՞ւմ եք:

- Պատերազմի հավանականությունը շատ հանգամանքներից է կախված, եթե լինենք թույլ ու անպաշտպան, իհարկե, այդ հավանականությունն ինքներս կմեծացնենք, բայց մեր պետական եւ հասարակական, ինչպես նաեւ հանրային կյանքի առօրյա առաջընթացով այդ հավանականությունը փոքրացնում ենք:

- Ադրբեջանի ռազմական բյուջեն նախորդ տարվա համեմատ մի քանի անգամ նվազել է, այս պայմաններում Ադրբեջանը կարո՞ղ է իրեն թույլ տալ  ագրեսիա:

- Այն եւս Ադրբեջանի համար խնդիր է, որովհետեւ նավթային կանխատեսումներն ի օգուտ Ադրբեջանի չեն, եւ տարեց տարի այդ կորը գնալով իջնելու է, հետեւաբար նավթից առաջացած եկամուտները սպառազինությանը տրամադրելը եւ դառնալու է շատ ավելի թանկ հաճույք Ադրբեջանի համար, քան նախկինում էր: Հետեւաբար, սա եւս անհանգստությունների առիթ է Ալիեւի համար: