Իշխանությունները կտապալեն նաև երկրո՞րդ փոփոխությունները

2017թ. խորհրդարանական ընտրությունները վերահսկելու նպատակով ընդդիմության եւ իշխանության ներկայացուցիչներից կազմված համատեղ հանձնաժողովն այսօր կանցկացնի իր հերթական նիստը:

Հիշեցնենք, որ գարնանը Ընտրական օրենսգրքում կատարված փոփոխությունների արդյունքում նախատեսվող տեխնիկական միջոցների ներդրման տապալումից հետո աշնանը սույն օրենսգրքում եւս մի շարք փոփոխություններ կատարվեցին: Իշխանական եւ ոչիշխանական ուժերը պայմանավորվածություն ձեռք բերեցին, որ ընտրատեղամասերում ընտրողների գրանցումը պետք է կազմակերպվի էլեկտրոնային սարքավորումներով, ՀՀ բոլոր ընտրատեղամասերում տեսանկարահանող սարքավորումներ տեղադրվեն, ապահովվի ընտրական գործընթացի օնլայն հեռարձակումը եւ այլն:

Այս փոփոխությունների արդյունքում կառավարությունը նոյեմբերի 10-ին որոշում ընդունեց, որ դրանց մի մասը կյանքի կոչելու համար իշխանական եւ ոչիշխանական խմբակցությունների ներկայացուցիչներից կազմված համատեղ հանձնաժողով պետք է ստեղծվի, որտեղ կողմերը պիտի ունենան հավասար՝ չորսական անդամներ: Հանձնաժողովը ստեղծվեց: Իշխանական չորս անդամներից երեքը՝ Արմեն Սմբատյանը, Տիգրան Աֆրիկյանն ու Վազգեն Հարությունյանը ներկայացվել են Հանրապետական կուսակցության կողմից, մեկը՝ Համլետ Աբրահամյանը Դաշնակցության կողմից: Եվ մեկական անդամներ էլ ունեն ոչիշխանական կուսակցությունները: Նշենք, որ ԸՕ-ում կատարված փոփոխությունների՝ տեխնիկական միջոցների շուրջ ամիսներ շարունակ տեղի ունեցող բանակցություններին չմասնակցած «Ժառանգությունը» գործընթացի վերջին փուլում միացել է ՀԱԿ, ԲՀԿ եւ ՕԵ կուսակցություններին: ՀԱԿ-ից հանձնաժողովում ներկայացված է Ավետիս Ավագյանը, ԲՀԿ-ից՝ Դավիդ Որսկանյանը, ՕԵԿ-ից՝  Արթուր Սերգոյանը, իսկ «Ժառանգությունից»՝ Սյուզաննա Ալեքսանյանը: Հանձնաժողովի նախագահ է ընտրվել ՀՅԴ ներկայացուցիչ Համլետ Աբրահամյանը: Նիստերին երբեմն մասնակցում է նաեւ կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար Դավիթ Հարությունյանը: Հավելենք նաեւ, որ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները, որ հրաժարվել էին ստորագրել սեպտեմբերի 13-ի համաձայնագիրը, նաեւ հրաժարվեցին մասնակցել հանձնաժողովի կազմավորմանն ու աշխատանքներին, թեեւ նրանք մասնակցել էին համաձայնագրի մշակմանը, այնուհետեւ դրական էին գնահատել ձեռք բերված պայմանավորվածություններն ու փոփոխությունները:

Հանձնաժողովն անցած 1 ամսվա ընթացքում 3 նիստ է անցկացրել, որոնք տեղի են ունեցել կառավարության շենքում: Այսօր երեկոյան տեղի է ունենալու 4-րդ նիստը: Այդպիսով, ըստ կառավարության վերը նշված որոշման՝ համատեղ հանձնաժողովը պետք է կազմակերպի ընտրատեղամասերում տեսանկարահանման եւ հեռարձակման գործընթացը, նույնականացման քարտերի եւ անձնագրերի շտեմարանի աուդիտն ու էլեկտրոնային սարքերով քվեարկողների սարքերի գրանցման համակարգի ներդրման մշտադիտարկումը: Այդ նպատակներն իրականացնելու համար հանձնաժողովը պետք է մրցութային կարգով ընտրի այն մասնագիտացված կազմակերպությանը, որը պատասխանատու կլինի ՀՀ բոլոր ընտրատեղամասերում տեսանկարահանման սարքեր տեղադրելու, դրանց սպասարկելու եւ հեռարձակման համար:

Սյուզաննա Ալեքսանյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ մինչեւ այժմ հանդիպել են կապուղիներ տրամադրող ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ: ՀՀ մոտ 2000 ընտրատեղամասերից ոչ բոլորն են ապահովված համացանցով: Առայժմ ոլորտի մասնագետների հետ են հանդիպում կազմակերպել: «Առայժմ ամենակարեւոր հարցը կապի խնդիրն է, որ հնարավո՞ր է ամբողջ տարածքով ապահովել ուղիղ հեռարձակումը: Նախնական տվյալներով՝ ընտրատեղամասերի 95 տոկոսը համացանցային ծածկույթ ունի, իսկ 5 տոկոսը մոտ 100 տեղամաս է ընդգրկում»,- ասաց «Ժառանգության» ներկայացուցիչը:

Համացանց չունեցող ընտրատեղամասերը գտնվում են ծայրամասային փոքր գյուղերում, որտեղ կապի ծառայություն մատուցող ընկերությունները նպատակահարմար չեն համարել ներդնել իրենց կապը: Հ. Աբրահամյանն էլ հավելեց, թե հանձնաժողովն այժմ մշակում է կապուղիներ ստանալու եւ տեխնիկական միջոցները ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ տեխնիկական առաջադրանքները. «Կարծում եմ, հաջորդ շաբաթվա վերջին կլինի գնումների վերաբերյալ հայտարարություն: Տարբեր մակարդակի կապուղիներ պետք է լինեն, մենք հրավիրել են կապուղի տրամադրող բոլոր կազմակերպություններին, վաղը նրանք մեզ կասեն, թե ինչ են առաջարկում այն ընտրատեղամասերի կամ համայնքների համար»:

Վերջինիս նաեւ տեղեկացրեց՝ մրցութային կարգով պետք է ընտրվի մեկ կազմակերպություն, որը թե՛ կապը կտրամադրի, թե՛ տեսանկարահանող սարքավորումները ձեռք կբերի եւ ընտրությունների օրն էլ կապահովի նկարահանման ու հեռարձակման գործընթացը: Իսկ այս գործընթացի համար անհրաժեշտ տեխնիկական միջոցների ու դրանց սպասարկման ծառայության համար 2 մլն եվրո է հատկացնելու Հայաստանում ԵՄ ներկայացուցչությունը:

Ոչիշխանական ուժերի մեջ, սակայն, մտավախություն կա, որ իշխանությունները կարող են տապալել նաեւ այս փոփոխություններն ու ներդրումները, ինչպես արեցին առաջինի դեպքում: Օրինակ, այնպես կազմակերպել, որ հայտարարված մրցույթին որեւէ կազմակերպություն չմասնակցի, կամ մրցութային գործընթացն այնքան ձգձգվի, որ այդ ամենի համար բավարար ժամանակ չմնա: Մեկ այլ մտահոգության համաձայն, իշխանությունների դրդմամբ տեղամասային ընտրական հանձնաժողովները կարող են հանկարծակի որոշում կայացնել ու քվեարկությունից հետո քվեաթերթիկների հաշվարկման եւ մյուս բոլոր գործընթացներն անցկացնել ոչ թե այն սրահում, որտեղ տեսախցիկն է, այլ՝ բոլորովին ուրիշ սենյակում:

 ՕԵԿ պատգամավոր Հովհաննես Մարգարյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ եթե նախատեսված տեխնիկական միջոցները չներդրվեն, ապա դա լրջագույն կասկածի տակ կդնի ընտրությունների արդարության ու թափանցիկության հարցը: «Իսկ այդ մեխանիզմները խիստ անհրաժեշտ են, որ առաջիկա համապետական ընտրություններին կարողանանք փորձել կանխել ընտրակեղծիքները»,- ասաց նա:

«Ընտրական պրոցեսի վրա վերահսկողություն նախ անում ենք հանձնաժողովներում մեր անդամների միջոցով, ինչը կարող է լինել ինչպես վերահսկելի, այնպես էլ ոչ վերահսկելի: Համատարած ճնշումների ներքո մենք տեսնում ենք, թե ընտրություններին ինչ է տեղի ունենում: Այդ պատճառով էլ այս լրացուցիչ վերահսկողական մեխանիզմները մեզ համար կարեւոր են»,- հավելեց Զարուհի Փոստանջյանը: