ԵԱՏՄ ձեւավորում է միասնական գազային շուկա. Ինչպե՞ս է վաճառվելու գազը

Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի նավթի եւ գազի հարցերով խորհրդատվական կոմիտեն վերջերս հաստատեց ԵԱՏՄ տարածքում ընդհանուր գազային շուկայի ձեւավորման ծրագիրը: Այն ինչ վրաբերում է գազի շուկային, արտահանմանը, տարանցման կամ ներկրման խնդիրներին շատ զգայուն է ընկալվում «կապույտ վառելիքից» բավականին մեծ կախվածություն ունեցող Հայաստանում: Ուստի, հարց է առաջանում՝ ինչ է նշանակում միասնական գազային շուկա ասվածը հատկապես Հայատանի, Բելառուսի եւ Ղրղզստանի, այն է՝ ԵԱՏՄ անդամ այն պետությունների համար, որոնք հանդիսանում են գազի ներկրող: Արդյոք ձեւավորվելու է գնագոյացման, գազի եւ տարանցման սակագների սահմանման մեկ համակարգ: Ու ամենակարեւորը, միասնական շուկայում գազը վաճառվելու է դոլարով, ինչպես հիմա, թե ազգային արժույթներով, կամ գոնե միայն ռուբլով:

Փորձագետների կարծիքով, եթե այս հարցերին բավարարող պատասխան է տալու միասնական գազային շուկայի ձեւավորումը, ապա այն միանշանակ դրական նախաձեռնություն է հատկապես գազ ներկրող ԵԱՏՄ պետությունների համար: Սակայն հաշվի առնելով այն, թե գազի եւ նավթի միջազգային գների կտրուկ անկումից հետո, ինչպիսի բարդ վիճակում են հայտնվել Ռուսաստանն եւ Ղազախստանը, ապա փորձագետների մի մասը կասկածում է, որ առաջիկայում հնարավոր կլինի հասնել միության շրջանակներում գազի գնի ռոբլիով գոյացման, սահմանման եւ արտահանման հեռանկարին: «Հայաստանի տնտեսության կախվածությունը գազից բավականին մեծ է: Հայաստանում էլեկտարէներգիայի գեներացման 40 տոկոսն ապահովում են ՋԵԿ-երը, որոնք աշխատում են հենց գազով: Այս ուղղությունը գնալով զարգանում է երկրում, նշանակում է մեծանալու է նաեւ գազի կարեւորությունը», - նշում է էներգետիայի հարցերով փորձագետ Վահե Դավթյանը՝ հավելելով, որ ԵԱՏՄ-ի գազի շուկայի միասնական վերազգային մեխանիզմենրի ներդրումը միայն կուժեղացնի ներկրող անդամ-պետությունների էներգետիկ անվտանգության երաշխիքները:

Էներգետիայի հարցերով մեկ այլ փորձագետ Արմեն Մանվելյանի կարծիքով, միասնական գազային շուկայի ձեւավորումը գլոբալ խնդիր է լուծում նույն Ռուսաստանի համար, քանի որ այժմ գազի սակագների որոշման միասնական շուկա գոյություն չունի: Հենց այդ պատճառով, ԱՄՆ-ում այն կարող է արժենալ 120 դոլար 1000 խմ-ի դիմաց, իսկ Ճապոնիայում՝ 500 դոլար: «Սակայն վերջերես ԱՄՆ-ը եւ Եվրամիությունը միասնական գազային շուկա ձեւավորելու քայլեր են կատարում: Ուստի ՌԴ-ի համար, որպես գազի խոշորագույն արտահոնղներից մեկի, կարեւոր է ունենալ վերահսկելի գազային բիրժա, որտեղ կվորոշվի այդ վառելիքի գինը», - մեզ հետ զրույցում նշում է Մանվելյանը՝ հավելելով, որ այս նախաձեռնությունը թե՛ ԵԱՏՄ անդամե մյուս պետությունների, թե՛ Ռուսաստանի համար կլինի հաջողակ, եթե գազն այդ շուկայում վաճառվի ռուբլիով:

Շուրջ մեկ ամիս առաջ Սերժ Սարգսյանի Մոսկվա կատարած այցի արդյունքերով մամուլի ասուլիսին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայ-ռուսական առեւտրի համատեքստում հայտարարեց, որ Հայաստանի հետ կարող են առեւտուր անել ազգային արժույթներով: Հենց այդ ժամանակ էլ փորձագետները շեշտը դրացին գազի գնի վրա: Հայաստանը տարեկան շուրջ 300 մլն դոլարի գազ է ներմուծում Ռուսաստանից: Տնտեսական ռեցեսիայի մեջ գտնվող Ռուսաստանը, որի ազգային արժույթը երկու անգամ արժեզրկվեց էներգակիրների գների կտրուկ անկման հետեւանքով, արտարժույթի, հատկապես դոլարի մեծ կարիք ունի: Ուստի փորձագետները կասկածում են, որ գազի միասնական շուկայի ձեւավորման պարագայում հնարավոր կդառնա էներգակիրներ ձեռք բերել ազգային արժույթներով կամ գոնե միայն ռուբլով:

«Հայաստանի տնտեսությունը մեծ կախվածություն գազի ներմուծումից: Գազը, ինչպես եւ նրա գինը մեզ համար ունի ռազմավարական նշանակություն: Այս իմաստով միասնական գազային շուկան, եթե ձեւավորվի այնպես, որ գազի գնի հիմքում դրվի ռուբլին, ապա այն դրական հեռանկարներ կբացի անդամ պետությունների համար, հակառակ պարագայում՝ այս նախաձեռնությունը մեծամասամբ կիմաստազրկվի», - նշում է փորձագետ Արմեն Մանվելյանը՝ միեւնույն ժամանակ հավելելով, որ կողմերին դժվար կլինի համաձայնության հասնել էներգակիրների առեւտրի հարցում ազգային արժույթի անցնել: «Ու սա կլինի գազային միասնական շուկայի ձեւավորման հիմնական խոչընդոտը: Եթե այդ շուկայում գերիշխելու է դոլարը, ապա, կրկնում եմ, այն իմաստազրկվում է: Միակ դրական բանը որ կարող է լինել, ապա այն, որ գազի գնագոյացման միասնակ համակարգ կարող է ներդրվել եւ այդ գրծընթացը կդառնա ավելի հասկանալի մեզ համար», - եզրափակեց նա:

Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի (Մոսկվա) առաջատար փորձագետ Իգոր Յուշկովը եւս կիսում է այն կարծիքոը, որ Ռուսաստանի համար անդամ պետությունների գազային շուկաների ինտեգրացիան այդքան էլ ձեռնտու չէ: «Ռուսաստանը գնում է այս ռիսկին, քանի որ էներգետիկ շուկաների միավորումը եվրասիական ինտեգրացիայի գլխավոր տարրեից է: Ինտեգրացիայի շրջանակներում ենթադրվում է գազի սակագների ունիֆիկացիա, ինչպես նաեւ անդամ պետությունների միջեւ գազի փոխանակումների ազատ համակարգի ներդրում: Այսինքն՝ կոպիտ ասած Ղրղզստանը կարող է ղազախական գազ ներկրել եւ վաճառել Բելառուսին նույն Ռուսաստանի տարածքով: Ինչ վերաբերում է սակագներին, ապա այժմ դրանք տարբեր են. Հայաստանում եւ Բելառուսում գազն ավելի թանկ արժե, քան Ռուսաստանում: Ուստի դրանք պետք է ունիֆիակցվեն: Ռուսաստանը մի կողմից պետք է սակագները նվազեցնի այդ երկրների համար, իսկ մյուս կողմից իր ներքին սպառողի համար այն բարձրացնի: Ստացվում է այս նախաձեռնությունն ավելի քան շահեկան է միության շրջանակներում գազ ներկրող պետությունների՝ Հայաստանի, Բելառուսի եւ Ղրղզստանի համար», - նշում է նա:

Տպել
5931 դիտում

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը