Երևան
12 °C
Թեեւ Հայաստանում վաղը՝ մայիսի 1-ը՝ Աշխատանքի եւ աշխատավորների միջազգային օրը, ոչ աշխատանքային տոն օր է, սակայն մեր երկրում աշխատանք գտնելը շատ հաճախ, հատկապես կանանց համար, դառնում է երազանք, որի իրականացմանը խոչընդոտում է մի կողմից գործազրկության օրեցօր սրվող իրավիճակը, մյուս կողմից էլ ազգային բարքերը։
2016 թվականի վերջին Հայաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած «Աշխատանքի շուկան Հայաստանի Հանրապետությունում 2011-2015» վիճակագրական ժողովածուից տեղեկանում ենք, որ 2015-ի տարեվերջի դրությամբ Հայաստանում գործազուրկ է եղել 243.700 մարդ, որից 120.400-ը տղամարդիկ են, 123.300-ը՝ կանայք։
Գործազրկության ամենամեծ թիվը գրանցվել է Շիրակի մարզում։
Ավերիչ երկրաշարժի ստվերում ապրող այս մարզում գործազուրկների թիվը 14.210 է։
Խնդիրների ու աղքատության բեռի տակ գտնվող մարզում կրկնակի խնդիրների առաջ են կանգնում կանայք, «ՕքսԵՋեն» հիմնադրամի հանրային կապերի պատասխանատու Լիլիթ Քոչինյանը «Խթանելով գենդերային հավասարությունը Հայաստանում» ծրագրի շրջանակներում Գյումրիում օրերս անցկացված քննարկմանն ասաց, որ տնտեսապես ոչ ակտիվ բնակչության իննսուն տոկոսը կանայք են, որից քառասուն տոկոսը բարձրագույն կրթություն ունեն։
Հատկանշական է այն, որ տնտեսական ակտիվության մեջ կանանց ներուժի չօգտագործման հետեւանքով համախառն ներքին արդյունքում վաթսուն միլիոն դոլար է կորսվում։
«Աշխատանքային ռեսուրսների երեսունհինգ տոկոսը գյուղատնտեսության ոլորտում է կուտակված, որոնցից հիսունչորս տոկոսը կանայք են, այսինքն գյուղոլորտում կանայք մեծ ներդրում ունեն եւ մեծ աշխատանք են կատարում։ Հայաստանում բարձրագույն եւ միջին մասնագիտական կրթություն ունեցող մարդկանց հիսունութ տոկոսը կանայք են, այսինքն մեծ մասնագիտական ներուժ կա եւ ինձ թվում է, որ մեր նման զարգացող երկրների համար մեծ շռայլություն է չօգտվել այդ ռեսուրսից,-ասում է Քոչինյանը՝ շեշտելով, որ կրթում ենք կանանց, նրանք ստանում են բարձրագույն կրթություն, սակայն հետո հրում ենք նրանց մի կողմ, ասում ենք, որ դա իրենց պետք չի,-այսինքն կանայք իրենց կրթությունն իրացնելու ներուժ չունեն»։
Ըստ Քոչինյանի՝ կանանց ռեսուրսի իրացմանը խանգարում են կարծրատիպերը, որոնց գումարվում է նաեւ պետական մոտեցումները։
«Օրինակ՝ դայակների ինստիտուտը չի գործում, գյուղական շատ համայնքներում չկան մանկապարտեզներ եւ եթե կինը ցանկանում է աշխատել, բայց տանն ունի փոքրիկ բալիկ եւ նրան պահելու հարցում ոչ ոք չի աջակցում, հետեւաբար մնում եւ մեծացնում է իր բալիկին։ Մեր հետազոտությունը պարզել է, որ ոչ լրիվ աշխատանքային օրով աշխատողների 70 տոկոսը հենց կանայք են։ Ընտանեկան հանգամանքների պատճառով աշխատանք կորցրածների հարյուր տոկոսը կանայք են»,-ասում է Քոչինյանը։
Գյումրիում գործող «Կանայք հանուն զարգացման» ՀԿ ղեկավար Գոհար Մարկոսյանի կարծիքով իրենց մարզում կանանց գործազրկությունը ոչ այնքան ազգային մենթալիտետի հետեւանք է, որքան աշխատատեղերի բացակայության։
«Նույնիսկ հիմա հակառակ տենդենցն է, շատ-շատ են աշխատող կանայք եւ գուցե տղամարդիկ են չարաշահում նրանց։ Շատ են օրինակները, երբ տղամարդը 24 ժամ բազմոցին է նստած, իսկ կինը 12-14 ժամ աշխատում է։ Ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ, թե ինչքան են մեր կանայք աշխատում խանութներում, շուկաներում ՝ զրկված ամեն տեսակի պետական աջակցությունից, առանց գրանցման աշխատողներ են, արձակուրդից օգտվելու իրավունք չունեն նույնիսկ»,-ասում է Մարկոսյանը:
«Արեւամանուկ» ընտանիքի եւ երեխայի խնամքի հիմնադրամի հոգեբան Էլեն Հովհաննիսյանը նշում է, որ կանայք կրկնակի են տուժում, նրանք աշխատում են ե՛ւ տանը՝ ծառայելով ընտանիքին, ե՛ւ դրսում։
«Աշխատանքը դրսում բավական դժվար է ստացվում, քանի որ ազատ խոսք, ազատ կարծիք գոյություն չունի, մեզ երբեմն թվում է թե կա, սակայն մենք աշխատել ենք մանկապարտեզների, դպրոցների կին տնօրենների, փոխտնօրենների հետ ու նկատել ենք, որ իրենց վերադասով արդեն բռնության ենթարկված են։ Երբ մեզ դիմում են ծնողները որեւէ խնդրով, եւ մանկապարտեզում կամ դպրոցում փորձում ենք լուծել խնդիրը, տնօրենների հետ հանդիպումից հասկանում ենք, թե ինչքան ընկճված են ու ոչ մեկն ազատ գործելու իրավունք չունի»,-ասում է Հովհաննիսյանը՝ հիշեցնելով նախընտրական շրջանում մեծ աղմուկ բարձրացրած ձայնագրությունները, որտեղ մանկապարտեզների եւ դպրոցների տնօրենները խոստովանում էին, որ իշխող կուսակցության համար ձայներ են հավաքագրել։
Ըստ Հովհաննիսյանի՝ սոցիալական միջավայրն ամենեւին բարենպաստ չի կանանց ինքնադրսեւորման համար։
Ռեժիսոր եւ սցենարիստ Տիգրան Խզմալյանը կարծում է՝ կանանց ընդամենը պետք է չթողնել միայնակ ու իր օրինակով է ցույց տալիս։
«Ես գիտությունների թեկնածու եմ, ունեմ երեք բարձրագույն կրթություն, բայց իմ կինն արդեն պրոֆեսոր է, իմ տղան ու աղջիկն արդեն թեկնածու են, քանի որ, երբ ծնվեց իմ առաջնեկը, ես աշխատանքս փոխեցի այնպես, որ կինս կարողանա շարունակել իր աշխատանքը։ Հիմա էլ թոռներիս եմ պահում, որ երեխաներս կարողանան աշխատել»,֊ասում է ռեժիսորը՝ հավելելով, որ գործ ունենք համաշխարհային դավադրության հետ՝ տղամարդկանց դավադրությունը կանանց դեմ, որը տեղի ունեցավ տաս-տասներկու հազար տարի առաջ, իսկ բոլոր դավադրությունների հիմնական պատճառն իշխանությունների պայքարն է, այս պարագայում մայր իշխանությունը փոխվեց հայր իշխանության։
«Կանանց զրկել իշխանությունից. սա է տղամարդկանց աշխարհը։ Տղամարդիկ ավելի քիչ են կանանցից, սակայն ցանկացած միջավայրում տղամարդիկ ստեղծում են այնպիսի մթնոլորտ, որպեսզի կանայք լինեն փոքրամասնություն, անգամ եթե նրանք թվային առումով էլ մեծամասնություն են»,-կարծում է Խզմալյանն ու պնդում, որ այն պահին, երբ կինը կլինի տնտեսապես անկախ, որեւէ խնդիր չի ունենա։
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՈւժգին քամին պոկել է տանիքի թիթեղը, հարվածել 36 շաբաթական հղիին. երեխան ծնվել է ճակատի վնասվածքով
Ամենակեղծ թեզն է՝ թե Ոսկեպար-Կիրանց հատվածում Ադրբեջանը ստացել է ուզածը, շատ կարևոր բան է կորցրել. Ալեքսանյան
Որոշ երեխաների մասով կարող է որոշում կայացվել առաջին դասարան ընդունել յոթ տարին լրանալու դեպքում. ԿԳՄՍ նախարար
Երևանի փողոցներից մեկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կկատարվի
Կիևը պատրաստ է Պուտինի հետ ուղիղ բանակցությունների. Զելենսկի
Քոչարյանը քաղաքական աղբանոցում է, դուրս գալու շանս չունի, «Գելափ»-ի պես կենդանուն պետք չէ հավատալ. տեսանյութ
Անկախ Հայաստանի պատմության առաջին նորակառույց ջրամբարում արդեն սկսել են ջուր կուտակել. տեսանյութ
Նոր փառահեղ էջեր կգրենք բրազիլական ֆուտբոլի պատմության մեջ. Անչելոտին՝ Բրազիլիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ
Ցավ եմ ապրում, երբ տեսնում եմ ընդդիմության և հասարակության որոշ շերտի հիացմունքը Ալիևի նկատմամբ. տեսանյութ
Ռոնալդուն և «Ալ Նասրի» ղեկավարությունը դադարեցրել են բանակցությունները. պատճառը հայտնի է
Ուղղությունները, որոնցով ՀՀ կառավարությունն աշխատում է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հետ, շատ կարևոր են. Խուդաթյանը՝ Վայգանդին
Տպավորված էր Հայաստանի ինքնատիպ ջերմությամբ. Արմեն Խաչատրյանը մանրամասնել է՝ ով է Լուի Ֆլիշին
Թրամփը մտադիր է մեկնել Ստամբուլ, պաշտոնական Անկարան, սակայն, տեղեկություն չունի այդ այցից
Ինչու վարչապետը գնաց Մոսկվա. ինչ մեսիջ պետք է փոխանցի Հայաստանը Եվրամիությանը. տեսանյութ
ԲՏԱ նախարարն ու Հայաստանում ԵՄ դեսպան Վասիլիս Մարագոսն այցելել են «Ինժեներական քաղաք»
Պետության գործառույթն է ապահովել արդար և մրցակցային բիզնես միջավայր. Պապոյանը՝ ՄՊՀ ներկայացուցիչներին
Պատրաստ ենք համատեղ աշխատանքի, վերահաստատում եմ մեր հանձնառությունը. Շիրակի մարզպետն ընդունել է ՄԻՊ-ին
Քարկոփ-Բագրատաշեն ուղղությամբ երթևեկությունը որոշակի ժամանակահատվածով մասնակի կսահմանափակվի
Իշխանության եկան ծակ վերնաշապիկով, կարճ ժամանակ անց դարձան Forbes-ի չափանիշներով միլիարդատերեր. Ալխաս Ղազարյան
Արարատ Միրզոյանը կմեկնի Լյուքսեմբուրգ
Մենք խլել ենք ոմանց՝ Հայաստանը ծայրագավառ դարձնելու իղձը, թույլ չենք տալու. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը
Նորընտիր Հռոմի Պապի առաջին արտագնա այցի ուղղությունը հնարավոր է Թուրքիան լինի
Երևանում օդում փոշու պարունակությունը մայիսի 11-ին 3.9 անգամ գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
Հրաշք Սյունիք. Գագիկ Սուրենյանը լուսանկար է հրապարակել
Դատախազությունը «Սևքարի անտառտնտեսություն» մասնաճյուղի նախկին տնօրենից բռնագանձման պահանջ է ներկայացրել
«Հոկտեմբերի 27»-ի գործով քննչական խումբը այնպիսի ինֆորմացիայի է տիրապետում, որ ոչ մի տեղ չեք գտնի. Քոչարյան
Գառնիում մեքենաներ են բախվել. ընտանիքի 3 անդամ տեղափոխվել է հիվանդանոց
Որքան գումար են հետ ստացել հունվարի 1-ից մինչև օրս հայտարարագիր լրացրած քաղաքացիները. վարչապետը թվեր է հայտնել
Պետական դավաճանության վերաբերյալ քրեական վարույթներ կան. ՔԿ նախագահը՝ 44-օրյա պատերազմի մասին
Ամփոփվել են ՀՀ մարզերի և Երևան քաղաքի՝ առաջին անգամ իրականացվող մարզական վարկանիշավորման արդյունքները
Աննա Պետրոսյանն ընտրվել է Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովի անդամ
Լիլիթ Աղեկյանը բազմաթիվ առերևույթ հանցանքներ է կատարել. ՔԿ նախագահը պարզաբանել է՝ ինչու է նա կալանավորվել
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են. ի՞նչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 12-ին
Առաջարկվում է ժամկետային զինվորական ծառայության սահմանային տարիքը 27-ից դարձնել 37
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը 2,5 անգամ ավելացրել է հաճախորդի վարկային պատմության հիման վրա տրվող վարկերի ծավալը
Լոռիում էլեկտրալարերը պոկվել ու ընկել են. հոտն արածեցնող հովիվը մահացել է, մի քանի անասուն՝ սատկել
«Հոկտեմբերի 27»-ի գործով հարցաքննվել է Ժիրայր Սեֆիլյանը
Ծառայել 1 ամիս և վճարել 20 մլն դրամ․ Հայկ Սարգսյանն առաջարկում է ժամկետային զինծառայության 3 տարբերակ
«Հոկտեմբերի 27»-ի և «Մարտի 1»-ի գործերով ժողովուրդը սպասելիքներ ունի, կհրապարակվի կոնկրետ արդյունքը. Պողոսյան
Բանկային խարդախությունների հիմնական դերակատարները ՀՀ-ից դուրս են. ՔԿ նախագահ
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT