Երևան
7 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
7 °C
Թեեւ Հայաստանում վաղը՝ մայիսի 1-ը՝ Աշխատանքի եւ աշխատավորների միջազգային օրը, ոչ աշխատանքային տոն օր է, սակայն մեր երկրում աշխատանք գտնելը շատ հաճախ, հատկապես կանանց համար, դառնում է երազանք, որի իրականացմանը խոչընդոտում է մի կողմից գործազրկության օրեցօր սրվող իրավիճակը, մյուս կողմից էլ ազգային բարքերը։
2016 թվականի վերջին Հայաստանի ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած «Աշխատանքի շուկան Հայաստանի Հանրապետությունում 2011-2015» վիճակագրական ժողովածուից տեղեկանում ենք, որ 2015-ի տարեվերջի դրությամբ Հայաստանում գործազուրկ է եղել 243.700 մարդ, որից 120.400-ը տղամարդիկ են, 123.300-ը՝ կանայք։
Գործազրկության ամենամեծ թիվը գրանցվել է Շիրակի մարզում։
Ավերիչ երկրաշարժի ստվերում ապրող այս մարզում գործազուրկների թիվը 14.210 է։
Խնդիրների ու աղքատության բեռի տակ գտնվող մարզում կրկնակի խնդիրների առաջ են կանգնում կանայք, «ՕքսԵՋեն» հիմնադրամի հանրային կապերի պատասխանատու Լիլիթ Քոչինյանը «Խթանելով գենդերային հավասարությունը Հայաստանում» ծրագրի շրջանակներում Գյումրիում օրերս անցկացված քննարկմանն ասաց, որ տնտեսապես ոչ ակտիվ բնակչության իննսուն տոկոսը կանայք են, որից քառասուն տոկոսը բարձրագույն կրթություն ունեն։
Հատկանշական է այն, որ տնտեսական ակտիվության մեջ կանանց ներուժի չօգտագործման հետեւանքով համախառն ներքին արդյունքում վաթսուն միլիոն դոլար է կորսվում։
«Աշխատանքային ռեսուրսների երեսունհինգ տոկոսը գյուղատնտեսության ոլորտում է կուտակված, որոնցից հիսունչորս տոկոսը կանայք են, այսինքն գյուղոլորտում կանայք մեծ ներդրում ունեն եւ մեծ աշխատանք են կատարում։ Հայաստանում բարձրագույն եւ միջին մասնագիտական կրթություն ունեցող մարդկանց հիսունութ տոկոսը կանայք են, այսինքն մեծ մասնագիտական ներուժ կա եւ ինձ թվում է, որ մեր նման զարգացող երկրների համար մեծ շռայլություն է չօգտվել այդ ռեսուրսից,-ասում է Քոչինյանը՝ շեշտելով, որ կրթում ենք կանանց, նրանք ստանում են բարձրագույն կրթություն, սակայն հետո հրում ենք նրանց մի կողմ, ասում ենք, որ դա իրենց պետք չի,-այսինքն կանայք իրենց կրթությունն իրացնելու ներուժ չունեն»։
Ըստ Քոչինյանի՝ կանանց ռեսուրսի իրացմանը խանգարում են կարծրատիպերը, որոնց գումարվում է նաեւ պետական մոտեցումները։
«Օրինակ՝ դայակների ինստիտուտը չի գործում, գյուղական շատ համայնքներում չկան մանկապարտեզներ եւ եթե կինը ցանկանում է աշխատել, բայց տանն ունի փոքրիկ բալիկ եւ նրան պահելու հարցում ոչ ոք չի աջակցում, հետեւաբար մնում եւ մեծացնում է իր բալիկին։ Մեր հետազոտությունը պարզել է, որ ոչ լրիվ աշխատանքային օրով աշխատողների 70 տոկոսը հենց կանայք են։ Ընտանեկան հանգամանքների պատճառով աշխատանք կորցրածների հարյուր տոկոսը կանայք են»,-ասում է Քոչինյանը։
Գյումրիում գործող «Կանայք հանուն զարգացման» ՀԿ ղեկավար Գոհար Մարկոսյանի կարծիքով իրենց մարզում կանանց գործազրկությունը ոչ այնքան ազգային մենթալիտետի հետեւանք է, որքան աշխատատեղերի բացակայության։
«Նույնիսկ հիմա հակառակ տենդենցն է, շատ-շատ են աշխատող կանայք եւ գուցե տղամարդիկ են չարաշահում նրանց։ Շատ են օրինակները, երբ տղամարդը 24 ժամ բազմոցին է նստած, իսկ կինը 12-14 ժամ աշխատում է։ Ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ, թե ինչքան են մեր կանայք աշխատում խանութներում, շուկաներում ՝ զրկված ամեն տեսակի պետական աջակցությունից, առանց գրանցման աշխատողներ են, արձակուրդից օգտվելու իրավունք չունեն նույնիսկ»,-ասում է Մարկոսյանը:
«Արեւամանուկ» ընտանիքի եւ երեխայի խնամքի հիմնադրամի հոգեբան Էլեն Հովհաննիսյանը նշում է, որ կանայք կրկնակի են տուժում, նրանք աշխատում են ե՛ւ տանը՝ ծառայելով ընտանիքին, ե՛ւ դրսում։
«Աշխատանքը դրսում բավական դժվար է ստացվում, քանի որ ազատ խոսք, ազատ կարծիք գոյություն չունի, մեզ երբեմն թվում է թե կա, սակայն մենք աշխատել ենք մանկապարտեզների, դպրոցների կին տնօրենների, փոխտնօրենների հետ ու նկատել ենք, որ իրենց վերադասով արդեն բռնության ենթարկված են։ Երբ մեզ դիմում են ծնողները որեւէ խնդրով, եւ մանկապարտեզում կամ դպրոցում փորձում ենք լուծել խնդիրը, տնօրենների հետ հանդիպումից հասկանում ենք, թե ինչքան ընկճված են ու ոչ մեկն ազատ գործելու իրավունք չունի»,-ասում է Հովհաննիսյանը՝ հիշեցնելով նախընտրական շրջանում մեծ աղմուկ բարձրացրած ձայնագրությունները, որտեղ մանկապարտեզների եւ դպրոցների տնօրենները խոստովանում էին, որ իշխող կուսակցության համար ձայներ են հավաքագրել։
Ըստ Հովհաննիսյանի՝ սոցիալական միջավայրն ամենեւին բարենպաստ չի կանանց ինքնադրսեւորման համար։
Ռեժիսոր եւ սցենարիստ Տիգրան Խզմալյանը կարծում է՝ կանանց ընդամենը պետք է չթողնել միայնակ ու իր օրինակով է ցույց տալիս։
«Ես գիտությունների թեկնածու եմ, ունեմ երեք բարձրագույն կրթություն, բայց իմ կինն արդեն պրոֆեսոր է, իմ տղան ու աղջիկն արդեն թեկնածու են, քանի որ, երբ ծնվեց իմ առաջնեկը, ես աշխատանքս փոխեցի այնպես, որ կինս կարողանա շարունակել իր աշխատանքը։ Հիմա էլ թոռներիս եմ պահում, որ երեխաներս կարողանան աշխատել»,֊ասում է ռեժիսորը՝ հավելելով, որ գործ ունենք համաշխարհային դավադրության հետ՝ տղամարդկանց դավադրությունը կանանց դեմ, որը տեղի ունեցավ տաս-տասներկու հազար տարի առաջ, իսկ բոլոր դավադրությունների հիմնական պատճառն իշխանությունների պայքարն է, այս պարագայում մայր իշխանությունը փոխվեց հայր իշխանության։
«Կանանց զրկել իշխանությունից. սա է տղամարդկանց աշխարհը։ Տղամարդիկ ավելի քիչ են կանանցից, սակայն ցանկացած միջավայրում տղամարդիկ ստեղծում են այնպիսի մթնոլորտ, որպեսզի կանայք լինեն փոքրամասնություն, անգամ եթե նրանք թվային առումով էլ մեծամասնություն են»,-կարծում է Խզմալյանն ու պնդում, որ այն պահին, երբ կինը կլինի տնտեսապես անկախ, որեւէ խնդիր չի ունենա։
Եթե իրավապահները չաշխատեն, իրենց մեթոդով կխոսենք հետները՝ պադեզդներում ծեծելուց մինչև զուգարանում մարդ սպանելը. Մկրտչյան
Ընթացքի մեջ են «Մերգելյան» զբոսայգու վերականգնման ու բարեկարգման աշխատանքները (տեսանյութ)
ԱՄՆ քաղաքացու նկատմամբ Պռոշյան փողոցում զինված ավազակային հարձակում կատարողը հայտնաբերվել է
Ամասիայի «Սնղ» հանդամասի գետում ավտոմեքենա է արգելափակվել
Ձերբակալվել է «Քրեակատարողական բժշկության կենտրոն»-ի բուժքույրը․ ինչ է հայտնաբերվել նրա ներքնազգեստից (լուսանկար)
Եկեղեցուն դուր չի գալիս «զուգընկեր» տերմինը՝ դրա ետևում տեսնելով նաև միասեռականներին. իրականում ում է այն վերաբերում
Տաջիկստանը վիզային ռեժիմ է սահմանել Թուրքիայի քաղաքացիների համար
Անչափելի է զգացողությունը, որն ունենում է այն մարդը, ով տալիս է այդ գումարը․ կայացել է «Իմ քայլ»-ի բարեգործական ընթրիքը
Քննչական գործողությունները կատարելուց հետո Սամվել Վարդանյանին տեղափոխելու են ՁՊՎ. Ռուբեն Մելիքյան
Կողմերը տեխնիկապես շատ մոտ են «Խաղաղության պայմանագրին», պակասում է Ադրբեջանի քաղաքական կամքը․ Գերմանիայում ՀՀ դեսպան
«Կիա»-ն բախվել է քարե պարսպին․ 32-ամյա վարորդը հիվանդանոցում է, մեքենայում գտնված վերջինիս մայրը մահացել է
Սևանից՝ Չկալովկային հարող հատվածից, 184 հատ խեցգետնաորսիչ է դուրս բերվել
Թեհրանում Իտալիայի հյուպատոսությունը ժամանակավորապես փակ կլինի
Լճկաձոր բնակավայրի սողանքային գոտում վաղը քարաթափման աշխատանքներ կիրականացվեն
Տեղի կունենա Երևանի ավագանու նիստը․ ինչ հարցեր են օրակարգում
Շղթայական ավտովթար ԱՄՆ դեսպանատան դիմաց
ՄԻՊ-ը Վեսա Հակկինենի հետ հանդիպմանն ընդգծել է բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների երաշխավորման անհրաժեշտության մասին
Ղազախստանի նախագահը Մատենադարանին է նվիրել Ալմա-Աթիում ծնված էդուարդ Ղազարյանի քանդակներից մեկը
Թուրքիայի և ԱՄՆ-ի օդային ուժերը համատեղ զորավարժություններ են անցկացրել․ օգտագործվել են F-16 կործանիչներ
Վարչապետի որոշմամբ կստեղծվի Ֆրանկոֆոնիայի խաղերի ազգային կոմիտե․ ովքեր են կազմում
Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կկատարվի Ազատության պողոտա-Վարշավյան փողոց խաչմերուկում
ԷՖԵՍ ապահովագրական ընկերությունը 2024թ. մայիսի 29-ին կամփոփի իր գործունեության 9 ամիսը
ՀՅԴ անդամ Գագիկ Սարգսյանը կմնա կալանավորված
Լեպսը համերգի ժամանակ վերցրել և շպրտել է իրեն նկարող երկրպագուի հեռախոսը (տեսանյութ)
Մեր հանրության մեջ դեռ քիչ չեն այն լածիրակները, ովքեր սովոր չեն, որ ԱԺ պատգամավորը ավտոբուսով է երթևեկում. Խաչատրյան
Ծեծկռտուք Վրաստանի խորհրդարանում «Օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի քննարկման ժամանակ (տեսանյութ)
Մկրտության արարողության մասնակիցները ռեստորանի հարակից տարածքում հայհոյել և փոխադարձ հարվածներ են հասցրել միմյանց
Հակոբ Ասլանյանի նկատմամբ խուլիգանական վարքագիծ դրսևորած անձը ձերբակալվել է
Ինչ-որ վարձու խառնակիչ, անհայրենիք իրեն նվիրյալ է կարծում, մեզ էլ՝ դավաճան. Ասլանյան
Գևորգ Պապոյանն Ավստրալիայի դեսպանին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ն ու դրա կարևորությունը Հայաստանի համար
3 պատերազմի մասնակից 69-ամյա մարդը նրանց ընկալմամբ «ժեխ բիձա» է․ Ալեքսանյանը՝ Ասլանյանի հետ տեղի ունեցած միջադեպի մասին
Կասկած չունեմ, որ մեր երկրների հարաբերությունները մշտապես կլինեն բարեկամական․ Տոկաևը ՀՀ նախագահին հրավիրել է Ղազախստան
Որոշները, կարծես, ձգտում են հնին` ազատությունը խառնելով ամենաթողության հետ․ Հովհաննիսյանը՝ Ասլանյանի հետ կատարվածի մասին
Միասին ընթրել են՝ օգտագործելով նաև ոգելից խմիչք, այնուհետև՝ վիճաբանել․ սպանվել է Ավանի 60-ամյա բնակիչը
Նաիրա Պետրոսյանը որոնվում է որպես անհետ կորած
Բնակարանաշինության ոլորտում ՄԼ ՄԱՅՆԻՆԳ ընկերության և ՀՀ Կառավարության համագործակցությունը շարունակվում է
ՀՀ-ում ԵՄ դիտորդական առաքելությանը Կանադայից առաջին փորձագետն է միացել
Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 15-ին
Մի քանի զինատեսակի ներքին փորձարկումներ են իրականացվել, որոնք կկիրառվեն ՀՀ ԶՈՒ-ում. Մխիթար Հայրապետյան
Տղամարդը դանակով հարձակվել և 15 հարված է հասցրել «Արդշինբանկ»-ի Ալավերդու մասնաճյուղի ոսկերիչ-փորձագետին. կան տուժածներ
