Հայաստանում խոշոր եղջերավորների անկման եւ խորքային բարեփոխումների սկզբնավորման մասին

(մաս 1-ին)

Թավշյա հեղափոխության երկրորդ փուլը կառավարությունը հիմնականում ուղղորդեց ամենաբարդ, իր համար ամենավտանգավոր խնդրի լուծմանը` կոռուպցիայի վերացմանը, որը քառորդ դար եղել է տապալված ռեժիմի հուսալի եւ փորձված զենքը, նրա Reson d'être, իմա` գոյության իմաստը եւ հիմքերի հիմքը։

Բոլոր ժամանակների հեղափոխությունների եւ դրանց հաջորդած հակահեղափոխությունների բախման կիզակետում եղել է նյութական արժեքների վերաբաշխման կռիվը։ Ընդ որում, տապալված ռեժիմի այն շերտն է համառորեն դիմադրում, որի ձեռքում կուտակված է մարդկանց շահագործումից անարդար ճանապարհով հափշտակած կապիտալը։ (Ապացուցված է, որ գողացածից բաժանվելն ավելի ցավալի է, քան արդար վաստակը կորցնելը)։

Ժողովրդական հուժկու շարժման ալիքի վրա եկած իշխանությունը պետք է քաջ գիտակցի այս պահերը եւ հույսեր չփայփայի, որ քրեաօլիգարխիկ կլանը կհաշտվի կատարվածի հետ եւ իր հռչակած տոլերանտությունն ու վենդետայից հրաժարվելու որոշումը կընդունի որպես ինդուլգենցիա` մեղքերի թողություն, ժողովրդի հանդեպ իր գործած անհատնում հանցանքների դիմաց։

Այդուհանդերձ, Փաշինյանի եւ նրա թիմի որդեգրած հակակոռուպցիոն քաղաքականությունը միակ ճիշտ ռազմավարությունն է, քանի որ լոկ այդ կերպ հնարավոր կլինի վերջնականապես կոտրել նախկին իշխանությունների ողնաշարը եւ զրկել նրան ռեւերսի` վերականգնման, հնարավորությունից։

Պակաս կարեւոր նշանակություն չունի իշխանությունների շրջանակներում ընթացող օպերատիվ գործողություններին զուգահեռ ոչ պետական, այսպես կոչված, գողական, զինված   խմբավորումների դեմ հայտարարված պայքարը։ Որպես կանոն, դրանք ծնունդ են պատերազմի, որը պարարտ հող է ստեղծում հանցագործ տարրերի համար, եւ, որի դեմ պայքարը որոշակի դժվարություն է ներկայացնում։ Հայրենական պատերազմից հետո բանդխմբավորումները մեծ գլխացավանք դարձան պետության համար եւ դրանց ոչնչացումը տարիներ տեւեց։ Այդ տիպի կառուցվածքների առկայությունը որոշ երկրներում, այսօր էլ,  լուրջ, հաճախ անհաղթահարելի խնդիր է դառնում նրանց համար։ Դրա վառ օրինակը «Հըզբոլլահ» ռազմա-քաղաքական, կրոնական կազմակերպությունն է, որը պետություն է պետության մեջ` ստեղծված, զինված եւ ուղղորդված Իրանի կողմից։ Այն, մեծ հաշվով, թշնամական դիրքորոշում ունի լիբանանյան իշխանությունների նկատմամբ, եւ մշտական պատերազմի աղբյուր է հարեւան երկրների հետ։

Հայաստանում, ընդհակառակը, իշխանությունները եւ ոչ պետական, բանդիտական կառույցները սիամյան երկվորյակներ են եւ գործում են ձեռք-ձեռքի տված։ Վերջիններս ռեժիմի կողմից օգտագործվում են քաղաքական, սոցիալ-տնտեսական ու հանրային նպատակների համար, հատկապես, ընտրությունների ժամանակ։ Հայկական բանդիտիզմը, բարեբախտաբար, արտերկրի արտադրանքը չէ, սակայն, բացառված չէ, որ ֆորս-մաժորային իրավիճակներում կարող է մանիպուլացվել դրսից` հենց նույն իշխանությունների կողմից համագործակցված։   (Հոկտեմբերի 27-ի հետ կապված այդպիսի կասկածներ կան առ այսօր)։

Այնպես որ, ներկա իշխանությունների վարած քաղաքականությունն այս երկու ուղղություններով միանգամայն արդարացված է, ճիշտ է, եւ ողջունվում է ժողովրդի կողմից։ Ի դեպ, Փաշինյանի հակակոռուպցիոն ծրագիրը նկատելիորեն ամրապնդեց նրա դիրքերը, բարձրացրեց ե՛ւ ժողովրդականությունը, ե՛ւ միջազգային հեղինակությունը։

Դրա կողքին, այսօր քննարկման առարկա է լրատվական միջոցներում շրջանառվող այն կարծիքը, թե կոռուպցիայի դեմ մղվող պայքարը պետք է դառնա համաժողովրդական։ Խոսվում է հանրային արժեհամակարգի, ընտանեկան դաստիարակության, հոգեբանական խնդիրների, ամոթի, թասիբի եւ բարոյակամային այլ հատկությունների մասին։

Անշուշտ, այդ բոլորը հնչում է հաճելի, բայց ռոմանտիզմի նվագակցությամբ։ Հետո, դրանք քաղաքական կատեգորիաներ չեն։ Նման անհաջող փորձեր եղել են նախկինում։ Հիշեք ժողովրդական դրուժինաները 60-ական թվականների Խորհրդային Միությունում։ Բացի այդ, հանցագործությունների եւ իրավախախտումների դեմ պայքարին համաժողովրդական բնույթ տալն ունի մեդալի հակառակ երեսը։ Դրանից 37 թվի հոտ կարող է փչել։

Աքսիոմատիկ տեսություն է, որ հասարակության հիմնական քաղաքական ինստիտուտը պետությունն է, որն իր ձեռքում կենտրոնացնում է ավելի մեծ իշխանություն, քան տվյալ հասարակության մյուս սոցիալական խմբերն ու կազմակերպությունները միասին վերցրած։ Պետական իշխանությունը օբյեկտիվացնում` դարձնում է օբյեկտ մի ամբողջ շարք պետական օրգաններ, այդ թվում իրավական մարմիններն ու հատուկ ծառայությունները։ Ուրեմն, թողնենք, որ պետությունն անի այն, ինչը որ անում է, եւ կարծես թե, վատ չի անում։

Կա մի գերկարեւոր հանգամանք եւս։ Պետական իշխանությունը Հայաստանում տարիներ ի վեր իր տեսակի մեջ, մեղմ ասած, եղել է «անօրինական»։  Հիմա, այն լիգիտիմ է, հաստատված ժողովրդի կողմից, ժողովրդի կամոք, ինչը նրան օժտում է իրավական, նաեւ բարոյական լայն հնարավորություններով` իր գործունեության  դաշտում։

…Երբ Սերժ Սարգսյանը հանրապետության կառավարման համակարգը իր համար նախագահականից ձեւափոխում էր պառլամենտականի, կմտածեր արդյ՞ոք, որ իր հոգեզավակ կոռուպցիոն մոնստրի ճակատագիրը դնում է մի մարդու ձեռքերի մեջ, որն, ինչպես պարզվում է, դրա երդվյալ թշնամին է, եւ որի կյանքի նպատակն այն ոչնչացնելն  է։

Մնում է մաղթել, որ Սերժ Սարգսյանի սուպերվարչապետության գաղափարն իրականանա Նիկոլ Փաշինյանի կառավարման օրոք։

Արման Նավասարդյան
Արտակարգ եւ լիազոր դեսպան,
Հայաստանի Դիվանագիտական հիմնադրամի նախագահ

Տպել
3715 դիտում

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից