ԱԺ հանձնաժողովը դրական եզրակացություն տվեց 3-րդ կողմի հետ ԵԱՏՄ պայմանագրերի վերաբերյալ նախագծին

ՀՀ ազգային ժողովի տարածաշրջանային եւ եվրասիական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովը դրական եզրակացություն տվեց երրորդ կողմի հետ Եվրասիական տնտեսական միության միջազգային պայմանագրերի կնքման, դադարեցման եւ գործողության կասեցման կարգը սահմանող համաձայնագիրը վավերացնելու մասին օրենքի նախագծին:

Համաձայնագիրը վավերացնելու մասին օրենքի նախագիծը հանձնաժողովի նիստում ներկայացրեց ՀՀ արտաքին գործերի փոխնախարար Շավարշ Քոչարյանը՝ նշելով, որ այն ենթադրում է, որ ԵԱՏՄ-ն, իր շահերից ելնելով, ունի տարբեր պետությունների, միջազգային կազմակերպությունների հետ պայմանագրեր կնքելու իրավասություն: Եվ այդ գործընթացը տեղի է ունենում, արդեն նման պայմանագրեր կնքվել են Սինգապուրի, Վիետնամի, Իրանի հետ․

«Ներկայացված համաձայնագիրը նախատեսում է համաձայնագրեր կնքելու, դադարեցնելու, որեւէ միջազգային պայմանագրի միանալու, սառեցնելու, ինչպես նաեւ դուրս գալու հարցերի կարգը»,- ասաց ԱԳ փոխնախարարը:

Հանձնաժողովի նախագահ Միքայել Մելքումյանը քննարկման ժամանակ նկատեց, որ փաստորեն սահմանվում է կարգ, որը պետք է վավերացնեն անդամ պետությունները: Մելքումյանը հարցրեց, թե արդյոք մինչեւ այս պահը տարբեր պայմանագրերը կնքվել են առանց կարգի՞, դա ի՞նչ ռիսկեր է առաջացնում:

Ի պատասխան՝ ԱԳ փոխնախարարը հաստատեց, որ մինչ այս, պայմանագրերը կնքվել են առանց կարգի, բայց դա չի նշանակում, թե այդ իրավասությունը մինչեւ հիմա չի եղել․

«Մայր պայմանագիրը տվել է նման հնարավորություն: Այն, որ համաձայնագիրը ուշ է կնքվում, ունի նաեւ դրական կողմ, քանի որ արդեն կա փորձ: Այս ընթացքում, երբ տեղի են ունեցել բանակցություններ Վիետնամի, Իրանի եւ այլ երկրների հետ, անընդհատ առաջացել են հարցեր: Եվ առաջացած այդ հարցերին առնչվող հանգամանքներն արտացոլված են համաձայնագրում»:

Շավարշ Քոչարյանը ԵԱՏՄ-ի եւ Իրանի միջեւ ազատ առեւտրի համաձայնագրի կնքման գործընթացում մեծ ու լուրջ է համարում Հայաստանի դերակատարությունը:

«Եթե միությունում ձեւավորվում են առեւտրի արտոնյալ պայմաններ որեւէ պետության կամ ինտեգրացիոն միավորումների հետ, ապա բնական է, որ դա ձեռնտու է առանձին-առանձին ամեն մի պետությանը, նաեւ միությանն ամբողջությամբ: Պատահական չէր, որ Իրանի հետ համաձայնագրի գործընթացը հենց Հայաստանի Հանրապետությունն էր նախաձեռնել: Մենք գրավոր դիմել էինք, եւ գործընթացը սկսվեց: Մենք լուրջ դերակատարություն ունեցանք համաձայնագրի կնքման գործընթացում»,- քննարկման ժամանակ ի պատասխան պատգամավորի հարցի՝ ասաց Քոչարյանը:

ԱԳ փոխնախարարը համաձայնագիրը հատկապես Հայաստանի համար շատ կարեւոր համարեց, քանի որ Հայաստանը ԵԱՏՄ անդամ միակ երկիրն է, որի հետ Իրանն ունի ցամաքային սահման:

«Իմ քայլ»-ի պատգամավոր Ալեքսեյ Սանդիկովի հարցին, թե ի վերջո համաձայնագիրն ինչ կտա շարքային քաղաքացուն, Շավարշ Քոչարյանը պատասխանեց, որ ցանկացած ինտեգրացիոն միավորում առավելություններ է տալիս անդամ պետություններին։ Ըստ փոխնախարարի՝ այս դեպքում ձեւավորվում է ընդհանուր հարկերը մի տեղ հավաքագրելու համակարգ եւ, ըստ այդմ, ամեն պետություն ունի իր մասնաբաժինը․

«Այս տեսակետից ցանկացած պետության առեւտրի ավելացումը նպաստում է բոլորին, ձեռնտու է անդամ պետություններին, որպեսզի աշխուժանա տվյալ առեւտուրը տվյալ տարածքում»,- նշեց Քոչարյանը։

Պատգամավորի հարցին՝ արդյոք այս համաձայնագիրը ենթադրո՞ւմ է նաեւ քաղաքական ու դիվանագիտական շահեր, փոխնախարարը շեշտեց՝ ակնհայտորեն․

«Իհարկե, ունի որոշակի քաղաքական բաղադրիչ, որովհետեւ եթե պետության հետ սկսում են համընկնել տնտեսական շահերը, ապա ի հայտ է գալիս ավելի շահեկան միջավայր նաեւ քաղաքական հարաբերությունները ջերմացնելու համար։ Բայց հնարավոր է նաեւ հակառակը, երբ կա պետություն, որի հետ քո քաղաքական շահերը հակադիր են, եւ ինչքան էլ հիմնավորեն տնտեսական շահը, կարող են համագործակցության չգնալ, եթե չեն ճանաչում այդ պետությանը»,- պարզաբանեց Քոչարյանը։

Նշենք, որ օրենքի ընդունման արդյունքում կապահովվեն 2018 թ. մայիսի 14-ին ստորագրված «Երրորդ պետությունների, միջազգային կազմակերպությունների կամ միջազգային ինտեգրացիոն միավորումների հետ՝ Եվրասիական տնտեսական միության միջազգային պայմանագրերի մասին» համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու համար նախատեսված ընթացակարգերը:

Հանձնաժողովը միաձայն եզրակացություն տվեց նախագծին, այն ընդգրկվեց ԱԺ լիագումար նստաշրջանի օրակարգ։