Երևան
19 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
19 °C
Վերջին շրջանում վիրտուալ տիրույթում իրականացվում են զանգվածային բողոքի ակցիաներ սոցցանցերի բարեխիղճ օգտատերերի դեմ: Այս թեմայով իր վերլուծությունն է հրապարակել CIviCERT-AM Կիբերանվտանգության հետ կապված արտակարգ պատահարների աջակցության թիմը: Ակցիաները տվյալ պահին ավելի շուտ ներքաղաքական բնույթ ունեն։ Թիրախում հայտնվում են հիմնականում լրատվամիջոցների էջերը։ Նաև դիտարկվել են հասարակական գործիչների դեմ հարձակումներ ֆեյսբուքում:
Մասնագետները նշում են, որ վերջին ամիսներին դիտարկվում է նոր վեկտորի առաջացում, որով հարձակման թիրախ են դառնում բնապահպան ակտիվիստները։ Սա, մեծ հավանականությամբ, նշանակում է, որ նման հարձակումները դառնում են գործիք ոչ միայն զուտ քաղաքական պայքարում, այլ արդեն տեղափոխվել են քաղաքացիական, տնտեսական, բնապահպանական ոլորտներ։
Այս ամենը շատ մտահոգիչ է համարվում, հատկապես հաշվի առնելով, որ նման հիբրիդային տիպի հարձակումների դեպքում շատ դժվար է դրանց դեմ պայքարել։ Հարձակումների թիվն աճում է, և այս պարագայում շատ ավելի կարևոր է, որպեսզի հենց սոցցանցերի ղեկավարությունները գիտակցեն խնդիրը և փորձեն ստեղծել ավելի ճկուն արձագանքման մեխանիզմներ։
Կիբերանվտանգության հետ կապված արտակարգ պատահարների աջակցության թիմը ներկայացնում է հարձակումների գործող մեխանիզմը: Սոցիալական ցանցերը ստիպված են իրականացնել անընդհատ մոդերացիա, որպեսզի օգտատերերը չենթարկվեն հարձակումների, չտեսնեն արգելված բովանդակություն, չկորչեն սպամի մեջ։ Մյուս կողմից, սոցցանցերի օգտատերերի թիվը և նրանց գրառումները, տեղադրած տեսանյութերը, նկարները, մեկնաբանությունները այսօր աստղաբաշխական քանակի են հասել, ինչը թույլ չի տալիս լիարժեք «մարդկային» մոդերացիա իրականացնել։ Այդ իսկ պատճառով նմանատիպ շատ գործողություններ իրականացվում են բոտերի, արհեստական բանականության կողմից։ Այս տարվա ընթացքում միայն Ֆեյսբուքն արգելափակել է մոտ վեց միլիարդ ֆեյք օգտատիրոջ:
Մոդերացիայի սկզբունքներից մեկը օգտատերերի օգնությունն է․ սոցցանցերը անընդհատ հիշեցնում և հորդորում են մեզ բողոքել ամեն անգամ, երբ տեսնում ենք արգելված բովանդակություն կամ կանոնները խախտող օգտատերերի։
Եվ այստեղ, ըստ վերլուծության, մենք մտնում ենք «մոխրագույն գոտի»։ Սոցցանցերի կանոններն այնքան էլ հստակ չեն և սահմանային բովանդակություն գոյություն ունի, որի մոդերացիան կարող է լինել շատ սուբյեկտիվ։ Բացի դրանից, սոցցանցերն անընդհատ փոփոխություններ են մտցնում իրենց մշակած վարքականոններում։ Անհայտ է, թե երբ, որ դեպքում, քանի բողոքից հետո համակարգը ուշադրություն կդարձնի կոնկրետ գրառման կամ օգտատիրոջ վրա։ Դրան գումարած այն հանգամանքը, որ շատ գործողություններ ավտոմատացված են, մենք ստանում ենք հարձակումների համար ուղղություն։
Ուսումնասիրության ընթացքում պարզվել է, որ զանգվածային ուղղորդված և թիրախավորված բողոքները կոնկրետ գրառումների, օգտատերերի կամ էջերի դեմ պարբերաբար հաջողության են հասնում։ Եվ քանի որ ավտոմատացված համակարգի հետ գործ ունենք, օգտատերը կամ էջը կարող է ոչ մի կանոն չխախտել, սակայն ընկնել սոցցանցի կողմից պատժամիջոցների տակ։
Ինչպիսի՞ հետևանքներ կարող են ունենալ նման մասշտաբային հարձակումները։ Հաշիվը սոցցանցում կարող է երկարաժամկետ արգելափակման տակ ընկնել, որոնց կրկնվելու դեպքում հաշիվը կարող է պարզապես հեռացվել։ Կարող է հեռացվել նաև կոնկրետ գրառում։ Սակայն լինում են ավելի բարդ գնահատվող հետևանքներ։ Օրինակ՝ օգտատիրոջ կամ էջի ցուցադրումները պարզապես ընկնում են․սոցցանցի ալգորիթմը նվազեցնում է կամ, նույնիսկ, զրոյացնում է տվյալ հաշվից տեղադրվող գրառումների դիտումները։ Այսինքն, հաշիվը արգելափակված չէ, սակայն գրառումները ոչ ոք չի տեսնում։
Այսպես, թե այնպես հետևանքները անկանխատեսելի են և պատժամիջոցների ազդեցության ժամկետը նույնպես հաճախ հասկանալի չէ։ Շատ դեպքերում նույնիսկ բողոքարկելու հնարավորություն չկա, քանի որ սոցցանցը չի էլ զգուշացնում, որ պատժիչ գործողություններ է իրականացնում։ Ստացվում է մի իրավիճակ, երբ թիրախավորված անձը կամ կազմակերպությունը հաճախ տեղյակ էլ չէ, որ հարձակման տակ է գտնվում, իսկ եթե նույնիսկ իմանում է դրա մասին, միշտ չէ, որ կարող է հասկանալ, թե ում կողմից են իրականացվում գործողությունները։
Նման հիբրիդային գործողությունները պարբերաբար լուրջ ազդեցություն են թողնում հայաստանյան հասարակության վրա։ Այսպես, օրինակ, 2017 թվականին ընտրությունների ժամանակ արգելափակվել էին մի շարք լրատվական և լրագրողական թվիթերյան հաշիվներ: 2017 թվականից սկսված Ֆեյսբուքը մեծ քանակի օգտատերերի է արգելափակում՝ ելնելով ոչ միանշանակ կանոնների կիրառումից:
Ես էլ` ուրիշների նման, քեզ չեմ ասում «Կիրիլի վաստակ», միայն կասեմ` խաչդ հանի, դա քոնը չէ. Մեհրաբյան
48-ամյա տղամարդու սպանության վայրից «Օպել»-ով հեռացած անձանց հետապնդել են, կրակել մեքենային, նրանցից մեկին սպանել տեղում
Այս ծանր ժամին կիսում ենք Իրանի եղբայրական ժողովրդի կորստի վիշտը. ՀՀ նախագահ
Մարիխուանա, հաշիշ, կոկաին. ՊԵԿ-ը բացահայտել է թմրամիջոցների տեղափոխման մի քանի փոխկապակցված դեպք, 6 անձ ձերբակալվել է
Գյումրիում կասեցվել է սննդամթերքի արտադրամասի գործունեություն
Բարձրաստիճան պաշտոնյաների հաստատված այցերի մասին տրվում է պաշտոնական տեղեկություն. ԱԳՆ-ն՝ Ռայիսիի՝ ՀՀ այցի մասին
Ռաիսիի, Աբդոլլահիանի և մյուս զոհերի հուղարկավորության օրը հայտնի է. Իրանում 5-օրյա սուգ է հայտարվել
Իրանի նախագահի և մյուս բոլոր զոհվածների մարմիններն ու մասունքները դուրս են բերվել, ուղարկվել Թավրիզ
Ռաիսիին վերջինը տեսած Ալիևը ցավակցել է վերջինիս մահվան կապակցությամբ
Կենտրոնական բանկը շրջանառության մեջ է դնում Շառլ Ազնավուրին նվիրված հուշադրամ
Ժամանակավորապես փակվում է Կիրանցի մուտքը. ինչն է պատճառը
Աբովյանի մարզադաշտի հարևանությամբ հայտնաբերվել է տղամարդու կիսաայրված դի
Մետրոպոլիտենում վճարման նոր համակարգեր կգործեն. մանրամասներ
Աղձք բնակավայրի հարակից հատվածում իրականացվելու են պայթեցման աշխատանքներ
Ոստան գյուղի գերեզմանատան տարածքում 1 անձի սպանության, ևս մեկի վիրավորման մեղավորը փորձել է լքել երկիրը. մանրամասներ
Ինչո՞ւ այս տարի ասֆալտի հետ կապված ունենք աննախադեպ ծավալի խնդիրներ. Ավինյան
Իրանի կառավարությունը հանդես է եկել հայտարարությամբ
Նոր նշանակում Երևանի քաղաքապետարանում
Իրանի նախագահական ուղղաթիռի կործանման հետևանքով զոհվածների մի մասի մարմինները դժվար է նույնականացնել
Կիսելով վիշտը՝ մաղթում ենք ուժ․ Արարատ Միրզոյանը ցավակցական ուղերձ է հղել Իրանի գործընկերներին
ՀՀ ԱԽ քարտուղարն աշխատանքային այցով կմեկնի Կատար
Մինչև սպարապետի ուրացո՞ւմ, երբ ինքդ վազում ես թիվ 1 ուրացողի Էրեբունի պլազայի 6-րդ հա՞րկ. Սաֆարյանը՝ Գալստանյանին
Իրանի կառավարության արտահերթ նիստում նախագահի աթոռը դատարկ է. ինչ է այժմ սպասվում, և ում կանցնի երկրի ղեկավարումը
Հրապարակվել են նոր լուսանկարներ Իրանի նախագահական ուղղաթիռի կործանման վայրից
Աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկը. ինչ է հայտնի ողբերգական կերպով զոհված Իրանի նախագահի մասին
Զորակցում եմ Իրանի կառավարությանը և ժողովրդին՝ այս ծանրագույն պահին մաղթելով ուժ և տոկունություն. վարչապետ
Իրանում սկսվել է նախագահական ուղղաթիռի կործանման հետևանքով զոհվածների մարմինների նույնականացման գործընթացը
Իրանի նախագահը, ԱԳ նախարարը և ուղղաթիռի բոլոր մյուս ուղևորները զոհվել են
Պատահական չէ, որ շեֆն էլ, ով Սպարապետի անունը տալ արգելում էր ու 27֊ը կոծկում, իրեն միակ տղամարդն էր համարում. Խաչատրյան
Գուտերեշը մտահոգություն է հայտնել Իրանի նախագահի ուղղաթիռի հետ կապված միջադեպով
Ռաիսիի հետ ուղղաթիռում գտնվող իմամը 2 անգամ կապի է դուրս եկել, հայտնել առողջական վատ վիճակի մասին
ԻՀՊԿ-ն հայտարարել է Ռաիսիի ուղղաթիռի գտնվելու վայրի ճշգրիտ հայտնաբերման մասին
Իրանական Կարմիր մահիկը հերքել է Ռաիսիի ուղղաթիռի հայտնաբերման մասին տեղեկությունը
Իրանի փոխնախագահը հայտնել է 2 ուղևորի հետ կապ հաստատելու մասին
ՌԴ-ն պատրաստ է անհրաժեշտ օգնություն ցուցաբերել Իրանի նախագահին տեղափոխող ուղղաթիռի որոնմանը. Զախարովա
Սկսվել է Կիրանց-Աճարկուտ ճանապարհի հիմնանորոգումը (տեսանյութ)
Մենք ուշադիր հետևում ենք Իրանի նախագահի ուղղաթիռի «կnշտ վայրէջք»-ի մասին հաղորդագրություններին․ Պետդեպարտամենտ
Ցնցված ենք Իրանից եկող լուրերով, մեր մտքերն ու աղոթքները նախագահ Ռաիսիի, նախարար Աբդոլլահիանի և բոլորի հետ են․ ԱԳՆ
Որոնողափրկարարական խմբերից մեկը հասել է Իրանի նախագահի ուղղաթիռի կոշտ վայրէջքի վայր
Ուր էր գնում Իրանի նախագահը․ վերջին նորություններն է հայտնել նրան ուղեկցած լրագրողը
