Ադրբեջանում նոր աղմկահարույց օրենք է ընդունվել 7 ամիս թաքուն մշակվելուց հետո. երկրում բարդանում է լրագրողների կյանքը

Ադրբեջանի նախագահն ստորագրել է օրենք, որը, ըստ փորձագետների, մեծապես կբարդացնի երկրում աշխատող լրագրողների կյանքը։ Այժմ նրանք պարտավոր են գրանցվել մեկ գրանցամատյանում, նշել իրենց տվյալները և չեն կարող ֆինանսավորում ստանալ արտասահմանից: Այս օրենքի նախագիծը յոթ ամիս թաքցվել էր հանրությունից։

Ավելի հստակ պատկերացում կազմելու համար նշենք, որ, լրատվամիջոցների մասին նոր օրենքի համաձայն, Ադրբեջանում պետք է հայտնվի զանգվածային լրատվության միջոցների միասնական ռեգիստր՝ ներառելով լրագրողների բոլոր անձնական տվյալները, այդ թվում՝ ընտանեկան, առողջական, մասնագիտական ու կրթական վիճակի մասին:

Որոշ հոդվածների համաձայն՝ բարձրագույն կրթություն չունեցող, անաշխատունակ, նախկինում ծանր հանցագործությունների և «հասարակական բարոյականության դեմ ուղղված հանցագործությունների» համար դատապարտված անձինք չեն կարող գրանցվել այդ ռեգիստրում, ստեղծել զանգվածային լրատվության միջոցներ և մասնակցել դրանց աշխատանքներին:

Քաղաքական կուսակցությունները կարող են ստեղծել միայն տպագիր մամուլ, իսկ տեղական մամուլն իրավասու չէ օտարերկրյա ֆինանսավորում ստանալ։

Բացի այդ, լրատվամիջոցը միասնական ռեգիստրում գրանցվելիս գործադիր իշխանություններին պետք է տրամադրի հիմնադրի, խմբագրի և բոլոր լրագրողների հասցեները, անձը հաստատող փաստաթղթի համարները և կոնտակտները: Անհրաժեշտ է լինելու նաև լրագրողների հետ պայմանագրեր կապել, որտեղ ներառվելու են նրանց հարկային տվյալները, կրթության վկայականը և քրեական անցյալ չունենալու հավաստագիրը: 

Այս գաղափարը մեծ իրարանցում ու բուռն քննարկումներ է ստեղծել համացանցում և փորձագետների շրջանում, որոնք կարծում են՝ լրագրողներին ուղղված պահանջները գերագնահատված են, բացի այդ՝ նրանց վրա ճնշումներ գործելու մեծ պատճառ կարող է լինել:

Եթե լրագրողներից որևէ մեկը որոշի չգրանցվել այդ միասնական ռեգիստրում և գործի անկախ, ապա, ենթադրենք, հանրահավաքի ժամանակ ոստիկանների կողմից ծեծվելու դեպքում իշխանությունն ու իրավապահ համակարգը կարող են հայտարարել, թե լրագրողի աշխատանքային իրավունքները չեն ոտնահարվել, քանի որ ծեծվածը լրագրող չի համարվում, պետական գրանցում չունի:

Այս նախագիծը հատկապես վրդովեցրել է ընդդիմադիր լրատվամիջոցների աշխատակիցներին, որոնք իշխանությունների գաղափարը ճնշում ու բռնություն են որակում:

Միասնական պետական համակարգում գրանցվելուց հետո բոլոր լրագրողները ստանալու են պետական վկայական, որը հնարավոր է կրել համազգեստի վրայից, և, ըստ օրենքը մշակողների, հենց դա է լինելու լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների՝ պետական մակարդակով պաշտպանություն:

Հետաքրքրական է, որ Ադրբեջանի նախագահի հրամանագրով մշակված օրենքը խորհրդարանն ընդունել է 2021 թվականի դեկտեմբերի 30-ին՝ Ամանորի տոներից անմիջապես առաջ։ Իսկ մինչ այդ օրենքի ընդունումը պահանջում է 7 ամիս մշակման համար, ու բոլոր ամիսների ընթացքում այս նոր օրենքի նախագիծը չի հրապարակվել:

Դեկտեմբերի սկզբին միայն օրենքի նախագիծը հայտնվել էր խորհրդարանի կայքում, ընդ որում՝ կային էլ ավելի սահմանափակող կետեր։

Ադրբեջանցի իրավաբանների հետ խորհրդարանականների հանդիպումից հետո այդ կետերից մի քանիսը (օրինակ՝ ինտերնետային հեռարձակողների պարտադիր լիցենզավորումը) անհետացան։

Նոր օրենքը, նույնիսկ մինչ այն կընդունվեր խորհրդարանի կողմից, քննադատության էր ենթարկվել «Լրագրողներ առանց սահմանների» (RSF) միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպության կողմից:

Օրենքը, ըստ այն մշակողների, ունի նաև իր առավելությունները. գրանցամատյան մուտք գործած և պետությունից վկայական ստացած լրագրողներին կտրվեն սպորտային միջոցառումների անվճար տոմսեր, նրանք արտոնություններ կստանան թանգարաններ այցելելիս և բանկային վարկեր ստանալիս։

Դեկտեմբերի վերջին մոտ երկու տասնյակ լրագրողներ հավաքվել էին խորհրդարանի մոտ՝ բողոքելու ԶԼՄ-ների մասին օրենքի դեմ: Նրանցից շատերը նախկինում խնդիրներ են ունեցել իշխանությունների հետ, նրանց արգելել են լքել երկիրը, տարբեր մեղադրանքներով բերման են ենթարկել։

Ակցիային մասնակցել է հայտնի հետաքննող լրագրող Խադիջա Իսմայիլը։ 2014 թվականին նա ձերբակալվել է, մեղադրվել հարկերից խուսափելու համար, մեկուկես տարի անցկացրել է բանտում, իսկ իրավապաշտպանները նրան համարում էին քաղբանտարկյալ։

Նրա որոշ գործընկերներ և ընկերներ նախորդ տարիներին լքել են Ադրբեջանը, օրինակ՝ Աֆղան Մուխթարլին, որը, ըստ իրավապաշտպանների, առևանգվել է Վրաստանում ադրբեջանական իրավապահ մարմինների կողմից, մաքսանենգ ճանապարհով տեղափոխվել Ադրբեջան, մեղադրվել սահմանն ապօրինի հատելու համար և ազատազրկվել երեք տարի ժամկետով։ Իսկ հետո իշխանությունները նրան ուղարկել են Գերմանիա՝ թույլ չտալով հանդիպել որևէ մեկի հետ։

Առհասարակ, Ադրբեջանում, ինչպես և նրա եղբայր Թուրքիայում, լրագրողների նկատմամբ ճնշումները չափազանց շատ են: Որոշ լրագրողներ, բռնաճնշումներից խուսափելու համար լքելով երկիրը, շարունակում են աշխատել արտերկրից։

«Լրագրողներ առանց սահմանների» կազմակերպության մամուլի ազատության ինդեքսում Ադրբեջանն ավանդաբար ամենացածր տեղերում է:

Տպել
1349 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանը տիկնոջ հետ հանդիպել է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի մրցաշարի եզրափակիչ փուլի մասնակիցներին

Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարի հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի

Հենց գալիս են՝ ապրանքը հավաքում, շենքերի բակ ենք փախչում». քաղաքապետարանի և փողոցային առևտրականների «հակամարտությունը»

Գյումրու պատմական «Վառեմ-մարեմի շենքի» փրկության հերթական ծրագիրը․ ով է այս անգամ պատրաստվում վառել Սիրանուշի տան լույսը

4 զոհ և 9 տուժած․ Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարի հետևանքով զոհերի թիվն աճել է

Քաղաքացու օրվա կապակցությամբ մարզերում և Երևանում անցկացվել են մի շարք միջոցառումներ

Ցուցարարները կանգնեցրել են «Մերսեդես» մակնիշի ավտոմեքենան և դանակով ծակել ավտոմեքենայի անվադողը. մանրամասներ

Ռուսաստանում կփոխվեն օտարերկրացիների գտնվելու պայմանները

3 զոհ և 6 տուժած․ մանրամասներ Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարից

Ողբերգական ավտովթար Սյունիքում․ ավտոբուսը կողաշրջվել, հայտնվել է ձորում, կան զոհեր և վիրավորներ

Ռուբեն Վարդանյանն առևանգվել է Լաչինից, ԼՂ մյուս ղեկավարներին հանձնել են ռուս խաղաղապահները․ Տիգրան Բալայան

Որոշ շրջանակներ, այդ թվում՝ ԶԼՄ-ներ, սոցհարթակներում համակարգված եղանակով թիրախավորում են Ոստիկանությանը․ ՆԳՆ

Հայաստանից շատերն են արտագաղթել հենց խաղաղության բացակայության պատճառով, խաղաղության օրակարգը դրա մասին է․ վարչապետ

Գրիգոր Գրիգորյանը ակցիայի վայրից բերման է ենթարկվել

Կռունկով տնակը տեղափոխելիս 59-ամյա բետոնագործը մոտ 5 մետր բարձրությունից վայր է ընկել և հիվանդանոցում մահացել

Շուշիի շրջանում ականի պայթյունի հետևանքով ադրբեջանցի սակրավորը վիրավորում է ստացել

Ակնկալում եմ ավելի ընդլայնել մեր օրակարգը․ Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Նիդերլանդների ԱԳ նախարարին

Սյունիքում մեքենաներ են բախվել․ կա տուժած

Հայաստանին և Նիդերլանդների միջև առկա են ակտիվ քաղաքական երկխոսություն և սերտ գործընկերություն․ ՀՀ նախագահի ուղերձը

Դուք փրկի՞չ եք, թե՞ խուլիգան՝ ձեր «սրբազաններով» հանդերձ, հը՞, Բգո․ Էդգար Առաքելյան

Համակարգված, ստուգված տեղեկությունների համաձայն՝ ուղղորդված որոշ շրջանակներ, ԶԼՄ-ներ, թիրախավորում են ԶՈՒ-ն․ ՊՆ

Բացի, տեսնենք մեջն ինչ ա. Կիրանցում ակցիայի մասնակիցը ծակել է մեքենայի անվադողը

ՀՀ ՊՆ-ն հերքում է մի շարք պայմանագրային զինծառայողների աշխատանքից ազատման դիմում ներկայացնելու լուրը

Ռուսաստանը հանդես է գալիս Բաքվի և Երևանի միջև շփումները շարունակելու օգտին․ Պեսկով

«Պատիվ ունեմ»-ի պատգամավորի հայտարարությունը էժանագին սուտ է, հորդորում եմ դադարեցնել հերթական արշավը․ Ալեքսանյան

Կիրանցում տեղի ունեցած դեպքերից հետո բժշկական կենտրոն են տեղափոխվել նաև հավաքին մասնակից երեխաներ․ ՄԻՊ

Տեղադրված սահմանային սյունը Հայաստանի տարածքային ամբողջականության անկյունաքարն է. Նիկոլ Փաշինյան (տեսանյութ)

«Վնուկովո» օդանավակայանի հարկերից մեկը պայթյունի սպառնալիքի պատճառով տարհանվել է

Շենքի բակում 66-ամյա տղամարդու դի է հայտնաբերվել․ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ

Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա․ առանձին շրջաններում կարճատև անձրև կտեղա

Առաջիկայում ուսանողների հետ կքննարկենք Ակադեմիական քաղաքի ծրագիրը․ վարչապետը Գավառում պատասխանում է հարցերի (տեսանյութ)

Դինա Տիտուսը Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառելու մասին օրինագիծ է ներկայացրել

Կիրանցում քարեր են նետել ոստիկանների ուղղությամբ, հայհոյել, լսվել են պայթյունի ձայներ, այրվել են անվադողեր․ մանրամասներ

Ժիրայր Սեֆիլյանը բանակին կոչ է արել պառակտվել, դուրս գալ պետության դեմ

Սիրու՞մ ես հայրենիքդ, ուժեղացրո՛ւ պետությունդ․ վարչապետը Գավառում հանդես է գալիս բանախոսությամբ (տեսանյութ)

Ավտոմեքենան դուրս է եկել երթևեկելի հատվածից և գլորվել ձորը․ կա տուժած

Օտարերկրացու ինքնասպանության փորձը կանխվել է

Շրի Լանկան երկրի հարավում գտնվող օդանավակայանի կառավարումը կփոխանցի ռուսական և հնդկական ընկերություններին

Երևանի մի շարք վարչական շրջաններում շների համար հատուկ զբոսայգիներ են կառուցվել (տեսանյութ)

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 27-ին