Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Եվրոպա

05/04/2015 schedule01:10

Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ Լոզանում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները շատ կոնկրետ հեռանկարներ եւ անելիք են բացում Հայաստանի առաջ: Մի քանի օր առաջ մենք մի հատված էինք տպագրել Հայաստանի գազամատակարարման համակարգի արդյունավետությունն ուսումնասիրող ԱԺ ժամանակավոր հանձնաժողովի զեկույցից, որտեղ շատ մանրամասն նկարագրված էին իրանական գազի՝ դեպի Եվրոպա տարանցման հնարավորությունները եւ հստակ արձանագրված էր, որ Հայաստան-Վրաստան-Եվրոպա երթուղին ամենակարճ ճանապարհն է այդ նախագծի համար եւ ուրեմն՝ նաեւ ամենաէժան տարբերակը: Սա նշանակում է, որ Իրան-Հայաստան-Վրաստան էներգետիկ համագործակցության լրջագույն հեռանկար է բացվում:

Մինչեւ լոզանյան համաձայնությունները՝ նման համագործակցությանը դեմ էին Ռուսաստանը, ԵՄ-ն, ԱՄՆ-ն, Թուրքիան եւ Ադրբեջանը: Ռուսաստանը՝ որովհետեւ նման խողովակաշարի գործարկումը կթուլացներ ոչ միայն Հայաստանի, այլեւ Եվրոպայի վրա իր ունեցած էներգետիկ ազդեցությունը: ԵՄ-ն եւ ԱՄՆ-ն՝ Իրանի միջուկային ծրագրի եւ դրա հետեւանքով հարուցված պատժամիջոցների պատճառով: Թուրքիան եւ Ադրբեջանը՝ որովհետեւ նման խողովակաշարը կմեծացներ Հայաստանի ազդեցությունը տարածաշրջանում եւ կթուլացներ Վրաստանի էներգետիկ կախվածությունը Ադրբեջանից եւ Թուրքիայից: Հիմա թուրքերն ու ադրբեջանցիները Վրաստանին նաեւ այս լծակի գործադրմամբ են ներքաշում հակահայկական պրոցեսների մեջ: Եւ ուրեմն՝ թուրքերին եւ ադրբեջանցիներին բացարձակապես ձեռնտու չէ, որ Վրաստանը գազային որեւէ այլընտրանք ունենա: Ինչպես հայտնի է, ներկայումս Վրաստանն Ադրբեջանից է ստանում բնական գազի հիմնական չափաբաժինը:

Ահա, ուրեմն, եթե լոզանյան հանդիպումներում գրանցված արդյունքը դե յուրե արձանագրվի եւ դառնա համապարփակ համաձայնություն, ԵՄ-ն եւ ԱՄՆ-ն փոխելու են իրենց դիրքորոշումը եւ շահագրգիռ են լինելու իրանական գազը Եվրոպա արտահանելու հարցում: Սրանով Եվրոպան կնվազեցնի իր գազային կախվածությունը Ռուսաստանից, որը ԵՄ երկրների գազային համախառն պահանջարկի 34 տոկոսի մատակարարն է: ԱՄՆ-ն, որ Եվրոպայում Ռուսաստանի ազդեցության թուլացման ջատագովն է, պիտի փորձի աջակցել այդ գործընթացին: Ու քանի որ եվրոպացիք ու ամերիկացիք պրագմատիկ են, շատ հավանական է, որ նրանց համար իրանական գազի արտահանման նախընտրելի ուղին դառնա հենց հայ-վրացականը, որովհետեւ, ինչպես ասացինք, դա ամենակարճ եւ էժան տարբերակն է: ԵՄ-ն եւ ԱՄՆ-ն հայկական երթուղու կողմնակից կլինեն նաեւ այն պատճառով, որ սա Հայաստանին կօգնի որոշակիորեն թուլացնել կախվածությունը Ռուսաստանից, Վրաստանի համար էր կդառնա Ռուսաստանից տնտեսապես եւ քաղաքականապես պոկվելու եւս մեկ գործոն:

Այս ամենին հասկանալիորեն դեմ է լինելու Ռուսաստանը, որի համար նման նախագծի իրագործումը ռազմավարական առումով կարող է դառնալ ոչ միայն գազային ազդեցության թուլացում կամ չեզոքացում Եվրոպայում, այլեւ Հայաստանի ռազմավարական կորուստ: Ու այս հարցում Ռուսաստանը, միանշանակ, դաշնակցելու է Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ: Վերջիններս էլ, իրենց հերթին, աշխատելու են իրենք դառնալ իրանական գազի արտահանման երթուղի, որովհետեւ դա կմեծացնի նրանց ազդեցությունը: Այստեղ է, որ նրանք որոշակի հակասությունների մեջ կմտնեն Ռուսաստանի հետ: Որովհետեւ Ռուսաստանը դեմ է ոչ միայն իրանական գազը Եվրոպա հասցնելու հայկական երթուղուն, այլեւ իրանական գազը Եվրոպա հասցնող ցանկացած նախագծի, որովհետեւ այսպես թե այնպես՝ դա թուլացնելու կամ զրոյացնելու է նրա գազային ազդեցությունը Եվրոպայի վրա: Վրաստանը, իր հերթին, կողմ կլինի ինչպես հայկական, այնպես էլ ադրբեջանական երթուղուն, որովհետեւ ինքը բոլոր դեպքերում դառնում է երկրորդ տարանցիկ երկիր: Վրաստանի համար անցանկալի կլինի Թուրքիայով տարանցման տարբերակը, չնայած՝ տեսականորեն, խողովակը Իրանից կարող է Թուրքիա մտնել, ապա՝ Վրաստան: Ինչ վերաբերում է Իրանին, կարծում ենք, այս երկրի համար էլ նախընտրելին լինելու է Հայաստան-Վրաստան տարբերակը, որովհետեւ Թուրքիայի հետ մրցակից լինելով՝ Իրանը չի ցանկանա նրան ուժեղացնել գազային այսպիսի լծակով: Ադրբեջանը նույնպես Իրանի համար ցանկալի տարբերակ չէ, որովհետեւ երկու երկրները խորքային պրոբլեմներ ունեն՝ կապված Իրանի հյուսիսում ապրող ադրբեջանցիների անջատողական տրամադրությունների հետ:

Ահա, ուրեմն, հայկական դիվանագիտությունը կանգնած է չափազանց պարզ եւ չափազանց բարդ մի խնդրի առաջ. Հայաստանը դարձնել իրանական գազի տարանցիկ երկիր: Խնդիրը պարզ է նպատակի ձեւակերպման իմաստով, բարդ է իրագործման տեսակետից, որովհետեւ Ռուսաստանը ունի բոլոր լծակները նման զարգացում թույլ չտալու համար, ներառյալ՝ ղարաբաղյան լծակը: Բայց իրանական գազի տարանցիկ երկիր դառնալը բխում է Հայաստանի ռազմավարական շահերից: Նաեւ տնտեսական շահերից: Գազային հանձնաժողովի հաշվարկներով, Հայաստանով հնարավոր է տարեկան տարանցել մինչեւ 70 միլիարդ խ/մ բնական գազ: Իսկ այդքան գազի տարանցման դիմաց Հայաստանը, որպես վճար, կարող է ստանալ այնքան բնական գազ, որ մոտ 200 տոկոսով կբավարարի նրա տարեկան սպառումը:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
4572 դիտում

Ըմբշամարտիկ դառնալու համար էլ պետք է լավ սովորել. վարչապետը շրջայց է կատարել Փոքր Վեդիի դպրոցում. տեսանյութ

Քայլում ենք միջազգային զարգացումներին համընթաց՝ ապահովելով նոր առաջընթաց միջուկային բժշկության մեջ. Ավանեսյան

«Ինտերը» կարող է խզել Մխիթարյանի պայմանագիրը

Լավրովն առաջիկա օրերին կմեկնի Թեհրան

Հանրապետությունում 1 օրում արձանագրվել է 578 ճանապարհատրանսպորտային պատահար, վնասվածքներ ստացել՝ 35 քաղաքացի

Ջրաբեր-Ֆանտան ավտոճանապարհը բացվել է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար. տեսանյութ

Որոշ մարզերում գիշերային ժամերին կդիտվի -27, -28 աստիճան ցուրտ, լեռնային շրջաններում՝ բուք, ուժգին քամի

Թրամփը չի պատրաստվում մայիսի 9-ին մեկնել Ռուսաստան

Թրամփն ու Զելենսկին գտնվում են վերբալ փոխհրաձգության մեջ. ինչու է ԱՄՆ-ն «երես թեքում» Ուկրաինայից

Եվրամիությանը ՀՀ-ի անդամակցությունը ձեռնտու կլինի ինչպես Երևանի, այնպես էլ Բրյուսելի համար․ շվեդ պատգամավոր

Վերին Լարսում մոտ 700 հայկական բեռնատար է կուտակվել

«Զվարթնոց» տանող ճանապարհին բախվել է 6 ավտոմեքենա

27-ամյա երիտասարդը շարժասանդուղքից ընկել ու վնասվածքներ է ստացել

Փոքր Վեդիիի նոր դպրոցը հանձնվել է շահագործման. վարչապետը ներկա է գտնվել բացման արարողությանը. տեսանյութ

ԱԳՆ-ում քննարկվել է Քիմիական զենքի կոնվենցիայից բխող պարտավորությունների իրականացման ընթացքը

Նման կետեր խաղաղության պայմանագրում չեն քննարկվում. Ռուբեն Ռուբինյան

Լոռու և Սյունիքի բոլոր ավտոճանապարհները բեռնատարների համար փակ են, ՀՀ բազմաթիվ հատվածներ՝ դժվարանցանելի

Հարկերն իջել են, իսկ միջին աշխատավարձն աճել է 66 տոկոսով․ Պապոյանը թվեր է հրապարակել

ՀՀ-ում ԱՊՊԱ պայմանագրերը սպասարկող ընկերությունները 1 օրում ավելի քան 1000 վթար են գրանցել

Սիմոնյանն իտալացի գործընկերների ուշադրությունն է հրավիրել Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների հայրենադարձի խնդրին

Արմեն Սարգսյանի սպանության գործով Մոսկվայում ձերբակալվել են պարողներ. 2-ն էլ՝ ՀՀ քաղաքացի

Վեճի ժամանակ հեռախոսը պատուհանից նետել է․ Երևանի «Կանտար» հյուրանոցից ձերբակալվել են Իրանի և ՌԴ-ի քաղաքացիներ

Երբ հասկանում ես՝ այստեղ երկրորդ պլանի դերասան մնալդ երկար չի տևի, հավաքում ես իրերդ, գնում Իսպանիա․ Վարդանյան

2-3 ամսից ԵԱՏՄ-ի և ԱՄԷ-ի միջև ազատ առևտրի գոտու մասին պայմանագիր կկնքվի

Պետությանը և համայնքին պատճառված մոտ 40 մլն դրամ վնասի վերականգնում․ ամփոփվել է Լոռու դատախազության աշխատանքը

Մինչև հուլիսի 1-ը պարգևատրական զենքերը պետք է ներկայացնել ոստիկանություն. կարգավորումները խստացվում են

Մարդկանց «փուռն» են տալիս ու իրենք թռնում. Հայկ Մարությանն Իսպանիայում է. Չախոյան. տեսանյութ

Լարսի ավտոճանապարհը բոլոր տրանսպորտային միջոցների համար շարունակում է փակ մնալ

Ոմանք վախենում են Իսրայելից, որովհետև նրանց աջակցում է ԱՄՆ-ը, բայց Իրանը չի վախենում․ Փեզեշքիան

Էկոնոմիկայի նախարարի տեղակալն Իրանում քննարկել է ՀՀ-ում համատեղ արդյունաբերական գոտիների ստեղծման քայլերը

Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը դատապարտել է Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքարանի ունեցվածքը բռնագրավելու փորձը

ՀՀ մի շարք տարածաշրջաններում թույլ ձյուն է տեղում․ կան փակ ճանապարհներ

Սահմանագոտում ձնամաքրման աշխատանքները շարունակվում են շուրջօրյա ռեժիմով. տեսանյութ

«Ազատությունը» սկսեց ֆեյք էլ տարածել, ընկերներ, կանգ մի՛ առեք, խայտառակվեք մինչև վերջ. Արայիկ Հարությունյան

«Կրթվելը նորաձև է». Մատենադարանում կայացավ «Հաղորդակցության հմտություններ» խորագրով ևս մեկ դասընթաց

Այս օրերին ընկնելու հետևանքով վնասվածքների բուժումը կիրականացվի պետպատվերով՝ անկախ սոցիալական կարգավիճակից

«Ազատություն»-ից պահանջում եմ կեղծ ընկալումներ ձևավորող լուրեր չհրամցնել հայ ժողովրդին. Հովհաննիսյան

Բախվել են «Շեվրոլետ»-ը և ձնամաքրման աշխատանքներ կատարող բեռնատարը. կան վիրավորներ

Փետրվարի 21-ին ևս Երևանի արտաքին լուսավորության ցանցը կգործի մինչև լուսաբաց

Էդգար Ղազարյանին մեղադրանք է առաջադրվել, որը ենթադրում է մինչև 5 տարվա ազատազրկում. փաստաբան