Կապանի քաղաքապետը՝ Գեղանուշի պոչամբարի եւ Կավարտի հանքի մասին

24/09/2015 13:55

							
Կապան քաղաքի եւ մոտակա այլ բնակավայրերի գլխին կախված էկոլոգիական վտանգներին մեկն էլ է ավելացել: Համահայկական բնապահպանական ճակատը կարմիր գույնի ջրային օբյեկտի լուսանկարներ է տարածել, նշելով, որ դա Սյունիքի մարզի Կավարտի լքված հանքավայրն է, որի ծանր մետաղներով հարուստ հոսքաջրերը տարբեր եղանակներով խառնվում են մակերեւութային եւ գրունտային ջրերին՝ շրջակա միջավայրի եւ մարդկանց համար դառնալով դանդաղ գործողության ռումբ։
Տարածքը, որն այժմ կոչվում է Կավարտ, մետաղների մշակմամբ հայտնի է դեռեւս հնագույն ժամանակներից: 8-րդ դարում արդեն հայտնի է եղել որպես պղնձի արդյունահանման եւ ձուլման կենտրոն: 19-րդ դարի կեսերից մինչեւ 20-րդ դարի սկիզբը Կավարտի կամ Ղաթարի պղնձահանքերը շահագործել են հույն արդյունաբերողներ Կոբդուրովները, հայ Խոջամիրովները եւ ապա նաեւ ֆրանսիացիները: Հանքավայրը հայտնի է նաեւ Մեծ Մաղարա անունով:
1920-ականների սկզբին խորհրդային իշխանությունների կողմից վերաբացվել էին 1917-1918թթ. անիշխանության եւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետության օրոք փաստացի չգործող հանքերը: 1924 թ.-ից նրան կոչել էին Լեն հանքեր: Մինչեւ 50-ական թվականներն այն շահագործել են որպես փակ հանքեր, իսկ ահա մինչեւ 1975 թ.՝ որպես բաց հանքեր: Այդ գործունեության ընթացքում ավերվել է հին Կավարտ գյուղը՝ իր սբ. Գեւորգ եկեղեցու հետ:
Հայաստանի անկախացումից հետո շահագործումը դադարացվել է: Կապանի լեռնահարստացուցիչ կոմբինատի մասնավորեցումից հետո նոր սեփականատերը՝ կանադական «Դինո Գոլդ Մայնինգ» (ներկայումս «Դանդի Փրիշս Մեթալս») ընկերությունը, վերսկսել է Կավարտի բացահանքի շահագործումը, սակայն 2-3 տարի անց նորից դադարեցնելով՝ տարածքը թողել ռիսկային եւ վտանգավոր՝ շրջակա միջավայրի համար:
Կապանի հանրապետական քաղաքապետ Աշոտ Հայրապետյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ իրենց ոչինչ հայտնի չէ Կավարտի նշված տարածքի՝ վնասակար լինելու մասին: «Ես կավարտեցի եմ: Կավարտի առու ասեմ, գետակ ասեմ, ձոր ասեմ, այդ փոքր քանակությամբ ջրերը, որ հոսում են, դրանք ընդամենը Կավարտ գյուղում գտնվող Ցուրտ աղբյուր կոչվող ջրերն են»,-ասաց քաղաքապետը: Մեր հարցին՝ այդ կարմիր ջրե՞րը, քաղաքապետը պատասխանեց. «Դուք եք որակում կարմիր, կամ Համահայկական բնապահպանական ճակատը: Ձորի հատակը, գրունտն է կարմիր»: Մեր հարցին՝ հողը կարմիր է ծանր մետաղների՞ արդյունքում, քաղաքապետը պատասխանեց. «Ես չեմ կարող ասել: Ես նման տեղեկություն չունեմ: Եթե մենք ձեռքի տակ ունենանք հավաստի տվյալներ, որ այդ ջուրը պարունակում է ծանր մետաղներ, բնականաբար մեր մտահոգությունը կհայտնենք»:
«Դանդի Փրիշս Մեթալս» ընկերությունը, որը ժամանակին շահագործել է Կավարտի հանքավայրը, հիշեցնենք, մտադիր է մեծացնել Գեղանուշի պոչամբարի ծավալները: Բնապահպանության նախարարությանը ներկայացրած հայտում ընկերությունը նշել էր, որ մտադիր են պատնեշ կառուցել, որի արդյունքում՝ պոչամբարի ծավալը ներկայիս 8,7 միլիոն խորանարդ մետրի փոխարեն կկազմի 11,3 միլիոն խմ:
Երեկ Կապանի քաղաքապետարանում այդ հարցով տեղի է ունեցել հանրային քննարկում, եւ ինչպես հայտնեց քաղաքապետ Աշոտ Հայրապետյանը, պոչամբարի ծավալների մեծացման հարցը չի քննարկվել: Ընկերությունը համայնքի բնակիչներին ներկայացրել է իր հայտից տարբերվող հարց՝ պոչամբարի հյուսիսային պատնեշի ամրացման մասին:
«Բոլորիս, ներկաներին հուզում էր ձեր ներկայացրած խնդիրը: Արդյունքում՝ պոչամբարը իր տարողությամբ կավելանա՞, թե ոչ: Եթե պատվարի բարձրությունը լինելու է ավելին, քան նախկինում, ապա դրա մակերեսը փոփոխության ենթարկվելու՞ է, թե ոչ, իսկ եթե մակերեսը փոփոխության ենթարկվելու է, նշանակում է՝ ծավալն էլ է ավելանալու: Ընկերությունը ներկայացրեց նախագիծ, ըստ որի՝ պոչերը կուտակելու նախկին տեխնոլոգիային պիտի հաջորդի մեկ այլ պրոցես, ավելի արդիական, որի արդյունքում ծավալները չպետք է ավելանան, այլ կփոփոխվեն կուտակման եղանակները: Դա մի փոքր մասնագիտական հարց է, որին ես չեմ ուզում անդրադառնալ: Ինչ մնում է մեր մտահոգությանը, ապա, բնականաբար, ցանկացած պոչի ավելացումը, որպես ազդակիր համայնք, միանշանակ մեզ մտահոգում է»,-նշեց Կապանի քաղաքապետը:
Լուսանկարում՝ Կավարտի հանքավայրը
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
					 Տպել
				
					4935 դիտում
				
					schedule
					00:49, 05/04/2025
				Վալոդիա Գրիգորյանի եղբայրը՝ Պայքար Գրիգորյանը կշարունակի մնալ կալանավորված

					schedule
					23:00, 04/04/2025
				Ձեր աջակցությունը անհրաժեշտ է քրոնիկ հիվանդությունները կառավարելու գործում. Անահիտ Ավանեսյանը՝ Ասսադ Հաֆֆարին

					schedule
					22:48, 04/04/2025
				Իրանի և Հայաստանի ժողովուրդներն իրական ընկներներ են. դեսպանն այցելել է Կարբիի միջնակարգ դպրոց

					schedule
					22:30, 04/04/2025
				Գյումրեցին ընտրեց «օդից փող» տարբերակով. ի՞նչ հետևություններ պետք է անել Գյումրու ընտրություններից. Ադամյան

					schedule
					22:19, 04/04/2025
				Հոգևորականի սքեմով քաղաքական գործչի սիրտը Երևանում քաղաքական գործընթացներ է տենչում. Պալյան

					schedule
					22:03, 04/04/2025
				Քննարկվել են Հայաստանի և Ֆրանսիայի ռազմարդյունաբերական համագործակցության զարգացման հեռանկարները

					schedule
					21:51, 04/04/2025
				Մարտուն Գրիգորյանը «լիզեց թքածը». ընդդիմությունը «ցնծում է», «Քաղաքացիական պայմանագիրը»՝ զգուշացնում

					schedule
					21:34, 04/04/2025
				ՀՀ-ն պատրաստ է միջազգային փորձագետների ներգրավմամբ ստուգել ականապատ դաշտերի քարտեզների ճշգրտությունը. Բադալյան

					schedule
					21:27, 04/04/2025
				ՏԿԵ նախարարն ու  Իտալիայի դեսպանն այցելել են շոգեգազային ցիկլով աշխատող «Արմփաուեր» ընկերություն

					schedule
					21:13, 04/04/2025
				Մեքենան բախվել է հողաթմբին, մի քանի պտույտ գլխիվայր շրջվել, հայտնվել դաշտում. 25-ամյա վարորդը հիվանդանոցում է

					schedule
					21:00, 04/04/2025
				Համատեղ աշխատանքային խումբ կստեղծվի. Փրկարար ծառայության տնօրենն ընդունել է Օսկար Եկդահոլին

					schedule
					20:40, 04/04/2025
				Ռազմավարության հիմնական խնդիրը պետք է լինի պատասխանել 1 հարցի՝ հիմնական հարվածի ուղղությունը ո՞րն է. վարչապետ

					schedule
					20:28, 04/04/2025
				26 օր հետս կապի չես եղել, պիտի 26 տեղից խփեմ. ինչ է արել 28-ամյա կնոջ հետ նախկին ընկերը

					schedule
					20:16, 04/04/2025
				Իսրայելը, հարվածելով Սիրիային, զգուշացնում է Թուրքիային. The Jerusalem Post

					schedule
					19:55, 04/04/2025
				Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ Հայաստանի սահմանների բացումը խաղը փոխելու է. Ուրսուլա ֆոն դեր Լայեն

					schedule
					19:40, 04/04/2025
				Ինչպե՞ս պաշտպանել Ձեր բանկային հաշիվներն ու էլեկտրոնային դրամապանակը

					schedule
					19:20, 04/04/2025
				Մերսման սրահում մատուցված ծառայության դիմաց վճարել են կեղծ թղթադրամով․ երիտասարդները ձերբակալվել են

					schedule
					19:05, 04/04/2025
				Քննչական կոմիտեի նախագահը ներկայացրել է գլխավոր վարչություններից մեկի նորանշանակ պետ Վաղինակ Մարտիրոսյանին

					schedule
					18:42, 04/04/2025
				Հանուն երեխաների առողջության. Սիմֆոնիկ ռոք համերգի ողջ հասույթն ուղղվելու է բարեգործությանը

					schedule
					18:22, 04/04/2025
				Freedom House-ն ավարտում է աշխատանքը Հայաստանում. Շիրինյան

					schedule
					18:18, 04/04/2025
				Արտարժույթի փոխանակման հայտարարությունները՝ ծուղակ․ ՆԳՆ ոստիկանությունը զգոնության կոչ է անում

					schedule
					18:08, 04/04/2025
				Բացահայտվել են խոշոր չափերի բնական գազի հափշտակության դեպքեր, կասկածյալը «Հոկտեմբերյանցի Նովո»-ի տղան է

					schedule
					17:46, 04/04/2025
				Պարույր Հովհաննիսյանը՝ ՄԱԿ-ում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչ. նախագահը հրամանագիր է ստորագրել

					schedule
					17:33, 04/04/2025
				Գուցե Սարգսյանը տվյալներ ունի, որ Ղուկասյանը խոցելի է և ձայն տալով հեռացնում է պառակտողի մեղադրանքը. Դալլաքյան

					schedule
					17:16, 04/04/2025
				Շինծուները հուսով եմ՝ գիտակցում են, որ մեկանգամյա օգտագործման էին, Մարտունի թասիբ-նամուս, խոսքը՝ թոզ. Չախոյան

					schedule
					17:10, 04/04/2025
				Իրենք իշխանազավթում էին տենչում, և տերերի ցուցմամբ պատրաստ եղան Գյումրին դնել զոհասեղանին. Բաղդասարյան

					schedule
					16:47, 04/04/2025
				Քաղաքական առուծախի հաշվարկներում խճճվածները Գյումրու ապագան դարձնում են անորոշ. Հարությունյան

					schedule
					16:44, 04/04/2025
				Դատավորի օգնականի և համայնքապետի մասնակցությամբ խոշոր չափերով կաշառքի գործի նախաքննությունն ավարտվել է

					schedule
					16:32, 04/04/2025
				Գյումրիում Սերժի և Քոչարյանի «դուստր» թեկնածուները վերահաստատեցին, որ «խաբեբա են և քցող». Հովհաննիսյան

					schedule
					16:24, 04/04/2025
				Առանց ամաչելու ներկայանում էր քաղաքը «Վարդան Ղուկասյան-ՔՊ տանդեմից» պաշտպանող սամուրայ. Վահագն Ալեքսանյան

					schedule
					16:10, 04/04/2025
				Դոլարն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 4-ին

					schedule
					16:00, 04/04/2025
				Վերականգնվել է պետությանը պատճառված 181 մլն 591 հազար դրամ վնասը. ՔԿ

					schedule
					15:49, 04/04/2025
				«Մեր քաղաքը» դաշինքը կտա անհրաժեշտ քանակությամբ քվե Վարդան Ղուկասյանին. Մարտուն Գրիգորյան

					schedule
					15:38, 04/04/2025
				Ինչ եղանակ սպասել ապրիլին, որոնք կլինեն առավելագույն և նվազագույն ջերմաստիճանները․ Սուրենյանը մանրամասնել է

					schedule
					15:30, 04/04/2025
				Պարույր Հովհաննիսյանը կնշանակվի ՄԱԿ-ում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչ

					schedule
					15:18, 04/04/2025
				ՀՀ-ին կվերադարձվի Երևանի հեռուստաաշտարակին հարող տարածքի՝ շուրջ 1 միլիոն 650 հազար դոլար արժեքով հողամասը

					schedule
					15:10, 04/04/2025
				Մարզերում և Երևանում առաջիկա օրերին սպասվում է անձրև, ամպրոպ, քամու ուժգնացում

					schedule
					14:57, 04/04/2025
				Հանրապետության նախագահի նստավայրում տեղի է ունեցել դատավորի երդման արարողություն. տեսանյութ

					schedule
					14:45, 04/04/2025
				Վիգեն Մեսրոպյանը նշանակվել է ՔԿ-ի փորձաքրեագիտական կենտրոնի տնօրենի պաշտոնում

					schedule
					14:32, 04/04/2025
				Մհեր Գրիգորյանն ու Մագդալենա Գրոնոն քննարկել են սահմանազատման գործընթացը