Ինչո՞ւ է Հ1-ը արգելափակել դեկտեմբերի 17-ի լուրերը եւ համաձայնե՞լ ԼՂ խնդրի լուծմանը, թե ոչ

Հայաստանի եւ Ադրբեջանի հաշտեցման, երկու երկրների միջեւ խաղաղության հաստատման օրակարգով ներկայում երկու զուգահեռ պրոցես է ընթանում: Նոյեմբերի 10-ին Բաքվում հայտնի կոնֆերանսի արդյունքներով ստեղծվեց «Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության պլատֆորմը»: Արդեն անդրադարձել ենք, թե ինչ կատաղի պայքար է գնում երկու երկրների հատուկ ծառայությունների միջեւ հայկական մտավորականության հնարավորինս կարկառուն ներկայացուցիչներին կամ սովորական քաղաքացիներին այս հարթակին միացնելու հարցում: Ադրբեջանն ամեն ինչ անում է` եւս մեկ հայկական անուն ստանալու համար, Հայաստանն ամեն ինչ անում է դա թույլ չտալու համար:

Դեկտեմբերի 17-ին Երեւանում տեղի ունեցավ ՀԱԿ կուսակցության համագումարը, որտեղ կուսակցության առաջնորդ, ՀՀ առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն առաջ քաշեց «Խաղաղություն, հաշտություն, բարիդրացիություն» քաղաքական պլատֆորմը եւ հայտարարեց` ցանկալի կլիներ, որ ՀԱԿ-ն առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցի այս պլատֆորմի շուրջ ձեւավորված դաշինքով: Բնականաբար ասաց, որ այն բաց է մյուս քաղաքական ուժերի համար: 

Այսպիսի բովանդակությամբ քաղաքական պլատֆորմի անհրաժեշտությունը ՀԱԿ առաջնորդը հիմնավորեց նրանով, որ ի վերջո պետք է հասկանալ, որ Հայաստանի զարգացման միակ երաշխիքը ղարաբաղյան հարցի լուծումն է, եւ քանի որ հիմա Ռուսաստանի ջանքերով նման պահ է ստեղծվել, պետք է օգտագործել այդ պահը, համաձայնել բանակցությունների սեղանին դրված կարգավորման տարբերակին եւ այդպիսով գնալ խաղաղության եւ ոչ թե պատերազմի:

Տեր-Պետրոսյանը մանրամասնեց նաեւ, թե ինչ տարբերակի մասին է խոսքը: «Այսօր բանակցությունների սեղանին, ըստ էության, դրված է կարգավորման փոխզիջումային նույն առաջարկը, ինչ 1997 թվականին, այն է՝ որոշ տարածքների զիջման դիմաց Ղարաբաղին միջազգայնորեն ճանաչված միջանկյալ կարգավիճակ շնորհելու, իսկ վերջնական կարգավիճակի հարցն ապագային թողնելու տարբերակը՝ երաշխավորված ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծում խաղաղապահ ուժերի տեղակայմամբ»:

Ըստ Տեր-Պետրոսյանի, Սերժ Սարգսյանը պետք է համաձայնվի լուծման այս տարբերակին, եւ «խաղաղության եւ հաշտության կողմնակից բոլոր կուսակցությունները, քաղաքացիական կազմակերպությունները եւ մտավորական խավերը պարտավոր են զորավիգ կանգնել նրան այդ հարցում»: «Պահն է, վերջապես, գիտակցելու, որ Ղարաբաղյան կարգավորման բանակցային գործընթացում հաջողության հասնելու համար Սերժ Սարգսյանին անհրաժեշտ է հանդես գալ ժողովրդի մեծամասնության, քաղաքական ուժերի եւ հասարակական կազմակերպությունների աջակցությունը վայելող առաջնորդի, եւ ոչ թե սեփական երկրի ներսում լուրջ խնդիրներ ունեցող թույլ ղեկավարի հանգամանքով։ Իսկ դրա համար ոչ թե պետք է էժանագին «հայրենասիրական» հոխորտանքներով թեւաթափ անել նրան, այլ, ընդհակառակը, խրախուսել կատարելու Ղարաբաղյան կարգավորման վճռական քայլը»,- ասաց նա։

Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի սույն դիրքորոշումը բազմաթիվ վերլուծությունների առիթ է դարձել: Քաղաքագետների ու վերլուծաբանների կարծիքները կարելի է հիմնականում երկու խմբի բաժանել: Առաջին. Տեր-Պետրոսյանն այսպիսով մեսիջ է ուղարկում Ռուսաստանին այն մասին, որ ինքը եւ իր ղեկավարած ուժը ՀՀ-ում իշխանական լծակներ ունենալու դեպքում կընդունեն ղարաբաղյան հակամարտության լուծման ռուսական առաջարկությունները: Տրամաբանությունն այն է, որ Ռուսաստանը պետք է նման հայտարարությունից հետո շահագրգռված լինի, որ 2017-ի ընտրությունների արդյունքներով ՀԱԿ-ը խորհրդարանում ներկայացված լինի, մեծամասնություն ունենա եւ այլն:

Մյուս կարծիքն այն է, որ Լեւոն Տեր- Պետրոսյանն այս քայլով հնարավորություն է տալիս Սերժ Սարգսյանին բանակցություններում կոշտացնելու իր դիրքերը, քանի որ նրա առաջ բերած խաղաղության պլատֆորմի շնորհիվ երեւան է գալիս այն մեծ հակազդեցությունը, որ հասարակությունն ունի կարգավորման առաջարկվող տարբերակի նկատմամբ: Այս տեսակետն արտահայտողները նույնպես տեղի ունեցողը ուղիղ կապում են 2017-ի ընտրությունների հետ: Նրանք էլ նշում են, որ Սերժ Սարգսյանը, որն արդեն հայտարարել է` քանի դեռ Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցում անորոշություն է, որեւէ այլ հարց քննարկելի չէ, ի երախտագիտություն նման քայլով իր թիկունքը պահելու համար, պետք է շահագրգռված լինի, որ 2017-ի ընտրություններում ՀԱԿ-ը հաջողություն ունենա:

Տեր-Պետրոսյանի խաղաղության պլատֆորմն առհասարակ բուռն քննարկումների տեղիք է տվել: Մեծ վեճ է առաջացել, թե անգամ հանուն խաղաղության պե՞տք է արդյոք Հայաստանը սեղանին դրված կարգավորման տարբերակն ընդունի, թե՞ ոչ: Շատերը սա անվանում են Խաղաղության եւ Պատերազմի դիսկուրս, որը 18 տարի անց կրկին օրակարգ է բերում ՀՀ առաջին նախագահը:

2010 թվականի ապրիլին հանրահավաքներից մեկում Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ելույթը կրկին ԼՂ հարցի կարգավորման սեղանին դրված տարբերակին էր նվիրված, որն այն ժամանակ էլ նույնն էր, ինչ հիմա: Այն ժամանակ, սակայն առաջին նախագահը դրա մասին խոսում էր ոչ թե խաղաղության կոնտեքստում, այլ` իշխանափոխության:

«Ղարաբաղի հարցի վերջնական լուծումը, Մինսկի խմբի համանախագահների միջեւ գոյացած կոնսենսուսի համաձայն, այսօր հասկացվում է ոչ այլ ինչ, եթե ոչ հինգ շրջանների անմիջական վերադարձն Ադրբեջանին, անորոշ թողնելով ապագայում լուծվելիք մնացյալ սկզբունքային հարցերը, ինչպիսիք են, մասնավորապես, խաղաղապահ ուժերի կամ դիտորդների տեղակայումը, Լաչինի միջանցքի ռեժիմը եւ Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակը: Այսինքն, հայկական կողմը կատարում է միանգամայն շոշափելի, կարելի է ասել, նյութական զիջում, դրա դիմաց ստանալով միայն դատարկ ու չերաշխավորված խոստումներ (...) Սերժ Սարգսյանը, հետեւաբար, կանգնած է դժվարին, եթե ոչ ճակատագրական երկընտրանքի առջեւ, այն է՝ կա՛մ ստորագրել առաջարկված համաձայնագիրը, դրանով հարուցելով սեփական ժողովրդի ցասումը, կա՛մ՝ ժամանակ շահելու համար մերժել այն՝ դրանով էլ գրգռելով միջազգային հանրությանը (....) Սերժ Սարգսյանն ընտրելու է ոչ թե մերժման, այլ ստորագրման տարբերակը եւ շուտով, կամա թե ակամա, սկուտեղի վրա Ադրբեջանին է հանձնելու Մինսկի խմբի համանախագահության կողմից գրեթե վերջնագրի ձեւով պահանջված հինգ շրջանները»,- 2010-ին կարգավորման նույն տարբերակի վերաբերյալ ասել է Տեր-Պետրոսյանը։

Նա նաեւ հիշեցրել է 2009-ի սեպտեմբերին իր արտահայտած հետեւյալ մտքերը. «Ղարաբաղի խնդրի կարգավորման աննպաստ ընթացքը շրջելու առումով շատ ավելի մեծ նշանակություն կունենար Սերժ Սարգսյանի հրաժարականը եւ Հայաստանում սահմանադրական կարգի վերականգնումն ու լեգիտիմ իշխանության ձեւավորումը», «իշխանափոխությունը Ղարաբաղյան կարգավորման ներկա գործընթացի վրա վճռորոշ ազդեցություն գործելու եւ նրա վտանգավոր հետեւանքները կանխելու միակ միջոցն է»:

2010-ին Տեր-Պետրոսյանը կանխատեսում էր, որ Սերժ Սարգսյանը միջազգային հանրությունից անձնական անձեռնմխելիություն եւ ունեցվածքը վայելելու երաշխիքներ ստանալու դիմաց կստորագրի Հայաստանի համար աննպաստ եւ վտանգավոր հեռանկարներ պարունակող տարբերակը: Հիմա հայտարարում է, որ Սերժ Սարգսյանին էժանագին «հայրենասիրական» հոխորտանքներով թեւաթափ անելու փոխարեն, պետք է ամեն կերպ օգնել ստորագրել նույն այդ տարբերակը, քանի որ դա խաղաղության եւ խնդրի լուծման տանող քայլ է:

2010-ին նա հեգնանքով ասում էր, որ Սերժ Սարգսյանը կարգավորման այդ տարբերակը ստորագրելու դիմաց գուցե Նոբելյան մրցանակ էլ ստանա: Հիմա, ամենայն լրջությամբ ասում է, որ ժողովուրդները երախտագիտություն են հայտնում այն առաջնորդներին, ովքեր իրենց ոչ թե նույնիսկ հաղթական պատերազմ, այլ խաղաղություն են պարգեւում, ուստի Սերժ Սարգսյանը պետք է անի այդ բանը:

Քաղաքականության մեջ հաճախ է պատահում, որ որեւէ ժամանակաշրջանում հայտնած որեւէ միտք ժամանակի ընթացքում կորցնում է արդիականությունը: Իրադրություն է փոխվում, բազմաթիվ նոր գործոններ են ի հայտ գալիս, որոնք ստիպում են վերանայել նախկինում ասվածը: Տվյալ դեպքում, սակայն ամեն ինչ նույնն է. կարգավորման տարբերակն էլ է նույնը, Սերժ Սարգսյանն էլ, Հայաստանի խնդիրներն էլ: Եւ ինչպես եղավ, որ Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի համար աննպաստ տարբերակը դարձավ Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի զարգացման եւ բարգավաճման երաշխիք: Թերեւս մինչեւ խաղաղության եւ պատերազմի դիսկուրսի մեջ մտնելը, պետք է նախ այս հարցի պատասխանը գտնել:

Լավատեղյակ աղբյուրները սկսել են հաղորդել, որ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ելույթն ամբողջությամբ համաձայնեցված է եղել Սերժ Սարգսյանի հետ: Այս տեղեկատվությունը տեղավորվում է տեսակետի մեջ, թե խաղաղության պլատֆորմ ստեղծելով, Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը Սերժ Սարգսյանին օգնում է բանակցություններում դիրքորոշումը կոշտացնելու հարցում: Տեր-Պետրոսյանի եւ Սարգսյանի միջեւ քաղաքական շփումները բացառելով հանդերձ, այնուամենայնիվ, ընդունենք, թե ելույթն իսկապես համաձայնեցված էր:

Դա նշանակում է, որ իշխանական լրատվամիջոցներն այդ ելույթը պետք է հնարավորինս ընդարձակ լուսաբանեին, մի բան, որ կարծես տեղի չի ունեցել: Իսկ Հանրային հեռուստաընկերության կայքում «Առաջին լրատվականի» դեկտեմբերի 17-ի հիմնական, 21.00-ի թողարկումն առհասարակ ջնջված է: Այդ թողարկման ժամանակ մանրամասն ռեպորտաժ էր հեռարձակվել ՀԱԿ համագումարի եւ Տեր-Պետրոսյանի ելույթի մասին: Ընդ որում, ռեպորտաժում ընդգծված էր ելույթի հիմնական ասելիքն առանց աղճատման կամ խեղաթյուրման: Ինչո՞ւ է հատկապես այդ թողարկումը ջնջված, արդյո՞ք սա վերաբերմունքի նշան է, թե տեխնիկական խնդիրներն են պատճառը:

Այս հարցի պաշտոնական պատասխանում, բնականաբար, հղում կարվի տեխնիկական խնդիրների վրա, սակայն նշենք, որ «Առաջին լրատվականի» որեւէ այլ թողարկման ժամանակ նման խնդիր նախկինում չի հանդիպել: Խոտանի վրա նշվում է, թե տվյալ տեսանյութը արգելափակվել է «Պրեմիեր լիգայի» կողմից: Սա հիմնավոր բացատրություն է, եթե խոսքը ֆուտբոլային հանդիպմանը վերաբերվեր: Հանրային հեռուստաընկերության լրատվական թողարկման արգելափակումը «Պրեմիեր լիգայի» կողմից, ինչ խոսք, նորություն է:

Տպել
19848 դիտում

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ