Պատգամավորի թեկնածուներին բարդ հարցեր չեն տա, կլինեն դպրոցի մակարդակի թեստ

ՀՀ ընտրական նոր օրենսգիրքը սահմանում է, որ Ազգային ժողովի պատգամավոր ընտրվելու պայմաններից մեկը հայերենին տիրապետելն է: Նախօրեին էլ հայտնի դարձավ, որ ՀՀ կրթության եւ գիտության նախարարի հրամանով հաստատվել է այն կարգը, համաձայն որի՝ պետք է ստուգվի պատգամավորի թեկնածու առաջադրվող քաղաքացու հայերենի իմացությունը:

Բայց եթե շատերին կարող է թվալ, թե այսպիսով լուծվելու է մեր երկրի օրենսդիր մարմնին պատուհասած գրագիտության խնդիրը, եւ այլեւս խորհրդարանում չեն հայտնվելու իրենց անուն-ազգանունն անգամ գրել չիմացող մարդիկ, շտապենք տեղեկացնել, որ դա ամենեւին էլ այդպես չէ: Ավելի ճիշտ` բոլոր այն մարդիկ, որոնք, օրինակ, այսօր Ազգային ժողովում են, հետագայում նույնպես որեւէ խոչընդոտի չեն հանդիպի, որովհետեւ հայերենի գիտելիքները ստուգելու համար թեստավորում անցնելու պահանջը չի վերաբերում այն քաղաքացիներին, որոնք Հայաստանում ստացել են միջնակարգ կամ բարձրագույն կրթություն եւ ունեն ավարտական փաստաթուղթ:

Ընտրական օրենսգրքի 80-րդ հոդվածի 3-րդ կետով սահմանվում է, թե որ դեպքում է համարվում, որ անձը տիրապետում է հայերենին: Հակառակ պարագայում նա պետք է քննություն հանձնի: «Հայերենին տիրապետելու հանգամանքը հավաստվում է ուսումնական հաստատություններում հայերենով կրթություն ստացած կամ կրթական ծրագրերով նախատեսված հայոց լեզու առարկայի ուսումնառությունն ավարտած եւ ամփոփիչ ատեստավորում անցած լինելու վերաբերյալ ուսումնական հաստատությունների կողմից տրված ավարտական փաստաթղթով (վկայական, ատեստատ, դիպլոմ): Հայերենին տիրապետելու հանգամանքը հավաստող ավարտական փաստաթղթի բացակայության դեպքում հայերենին տիրապետելու հանգամանքը ստուգվում է Հայաստանի Հանրապետության կրթության եւ գիտության նախարարության սահմանած կարգով, որը պետք է նախատեսի հայերենին տիրապետելու հանգամանքի ստուգման ողջամիտ, օբյեկտիվ չափորոշիչներ, ինչպես նաեւ գործընթացի վերահսկողության ընթացակարգեր: Ստուգման արդյունքները եռօրյա ժամկետում կարող են բողոքարկվել դատարան»,- նշված է մեջբերված հոդվածում: Ասել է թե` այդ դրույթը կարող է վերաբերել, ասենք, արտերկրում ուսանած ՀՀ քաղաքացիներին:

ՀՀ կրթության եւ գիտության նախարարության իրավաբանական վարչության պետ Լուսինե Գրիգորյանը մեր զրույցում մանրամասնեց, որ պատգամավորի թեկնածուներին առաջարկվելիք հարցաշարը պատրաստ կլինի առաջիկա երկու-երեք օրվա ընթացքում եւ կհրապարակվի նախարարության պաշտոնական կայքէջում: «Լինելու է հարցաշար, որից կազմվելու է 30 առաջադրանքից բաղկացած թեստ` ուղղագրություն, ուղղախոսություն եւ բառակազմություն թեմաներից: Թեստի հարցերի 35 տոկոսը կվերաբերի ուղղագրությանը, 35 տոկոսը` ուղղախոսությանը եւ 30 տոկոսը` բառակազմությանը: Մասնագետներն աշխատում են, որ թեստերը լինեն ոչ շատ բարդ, դպրոցի շրջանավարտին ներկայացվող պահանջների շրջանակում: Նախատեսում ենք կազմել ավարտական քննական թեստերի մակարդակի թեստ»,- ասաց Լուսինե Գրիգորյանը:

Հարցաշարերը կազմելու նպատակով, ըստ նրա, նախարարի հրամանով ստեղծվել է աշխատանքային խումբ, որում ընդգրկված են լեզվաբան-մասնագետներ լեզվի պետական տեսչությունից, կրթության ազգային ինստիտուտից եւ գնահատման ու թեստավորման կենտրոնից: «Հարցաշարերի վրա աշխատում են այն մասնագետները, որոնք դասագրքերի եւ դասագրքերից բխող շտեմարանների հեղինակներ են: Հարցաշարերը հրապարակվելու են աղբյուրների հղումներով»,- ասաց վարչության պետը` աշխատանքային խմբի անդամների անունները չհրապարակելով:

Կարգը նախատեսում է, որ Ազգային ժողովի պատգամավորի թեկնածու առաջադրվել ցանկացող քաղաքացին հայերենին տիրապետելու մասին վկայական ստանալու նպատակով պետք է դիմի  կրթության եւ գիտության նախարարություն: Դիմումը մուտքագրվելուց հետո երկրորդ օրը սահմանվում է ստուգումը, որի կապակցությամբ կրթության եւ գիտության նախարարի հրամանով ստեղծվելու է առնվազն երեք հոգուց կազմված հանձնաժողով: Այսինքն` չի լինի մշտական հանձնաժողով, այլ այն կձեւավորվի ըստ անհրաժեշտության` ամենայն հավանականությամբ նախարարության ներկայացուցիչներից, ի դեպ, նաեւ կաշխատի առանց լրացուցիչ վարձատրության:

Նախատեսվում է, որ հանձնաժողովում չեն լինի հայոց լեզվի մասնագետներ: Առաջադրանքների բազայից թեստի հարցերը կընտրվեն համակարգչային ծրագրի միջոցով, որն էլ կներկայացնի նաեւ ճիշտ պատասխանը: Գնահատականն, ըստ կարգի, կհամարվի դրական, եթե պատգամավորության թեկնածուն ճիշտ պատասխանի 30 հարցից 27-ին: Նախարարի անունից տրամադրվող համապատասխան տեղեկանքը թեկնածուն պետք է ներկայացնի Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողով: Այլ կիրառություն այն չի կարող ունենալ եւ որեւէ այլ դեպքում չի կարող համարվել հայերենի իմացությունը հավաստող փաստաթուղթ: Իսկ հարցին, թե մեկ անգամ այդ վկայականը ստանալուց հետո որքան ժամանակ է այն ուժի մեջ լինելու, ԿԳՆ իրավաբանական վարչության պետը պատասխանեց, որ դա դեռեւս կարգավորված չէ: Թեստավորման ու համապատասխան վկայականի համար վճար սահմանված չէ: