Ոտքդ խերով լինի. վարդերի առաջնորդը Երեւանում

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի մարտի 12-ի համարում

Այսպիսով, Հայաստանը՝ ի դեմս նախագահի, վարչապետի, ԱԺ նախագահի, նաեւ՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի, այսօր եւ վաղը իր հարկի տակ կհյուրընկալի Վրաստանի նորընտիր եւ երիտասարդ նախագահ Միխայիլ Սահակաշվիլիին: Այս այցելությունը որոշակիորեն տարբերվում է նախագահական մյուս այցերից եւ ավելի մեծ հասարակական հետաքրքրություն է վայելում: Մեր երկրում ոչ ոք անտարբեր չէ Սահակաշվիլիի անձի եւ կերպարի նկատմամբ, չնայած պետք է ասել նաեւ, որ նրա անձը հակասական տրամադրություններ է առաջացնում: Եթե հայ հանրության մի մասը հիացած է նրանով, նրա  քաղաքական կենսագրությամբ եւ հատկապես ողջունում է «վարդերի հեղափոխությունը», որ Միխայիլ Սահակաշվիլիի ղեկավարությամբ տեղի ունեցավ Վրաստանում, ապա մյուս հատվածի համար Սահակաշվիլին ակնհայտորեն տհաճ է՝ հենց միայն իր ղեկավարած «վարդերի հեղափոխության» պատճառով:

Մի կողմից՝ նրանք, ովքեր կարծում են, որ Հայաստանում 2003 թվականին տեղի ունեցած նախագահական ընտրությունները չեն համապատասխանել ժողովրդավարության չափանիշերին, եւ այսօր ՀՀ նախագահի աթոռը զբաղեցնում է ոչ այն մարդը, ով ընտրությունների ընթացքում ստացել է ժողովրդի քվեն. ահա այդ մարդիկ չեն թաքցնում իրենց ոգեւորությունը եւ նախանձը Վրաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունների եւ այնտեղ ժողովրդավարության հաղթանակի նկատմամբ: Մյուս կողմից՝ ՀՀ ներկայիս իշխանությունների կողմնակիցները չեն թաքցրել իրենց բացասական վերաբերմունքը Վրաստանում Միխայիլ Սահակաշվիլիի տարած հաղթանակի եւ այն ճանապարհի նկատմամբ, որով վերջինս հասավ նախագահական աթոռի:

Գործող իշխանություններին, թերեւս, ավելի է գրգռում այն պայքարը, որ Վրաստանի նորընտիր նախագահը վարում է կոռուպցիայի, օրենքով գողերի, հանցագործ տարրերի եւ այդ ամենի մեջ ներքաշված Վրաստանի նախկին պաշտոնյաների դեմ: Իհարկե, գոյություն ունի նաեւ երրորդ կողմ. դա այն մարդկանց խումբն է, ովքեր պատասխանատվություն են կրում 2003 թվականի նախագահական ընտրությունների շրջանում ժողովրդավարական շարժումը պատշաճ ղեկավարել չկարողանալու համար: Միխայիլ Սահակաշվիլիի կերպարը  նրանց նույնպես պետք է գրգռի, քանի որ  հիշեցնում է սեփական անկարողությունը: Ինչ վերաբերում է  2003-ի նախագահական ընտրություններում «հաղթած» ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին, ապա բոլորն են հիշում նրա խիստ տոնը, երբ խոսում էր վրաստանյան հեղափոխության մասին:

Ընդհանրապես, 2003 թվականին Հայաստանում տեղի ունեցած ընտրություններից հետո, ՀՀ իշխանության միակ հույսն այն էր, որ Վրաստանում եւ Ադրբեջանում ընտրությունները շատ ավելի վատը կլինեն: Ադրբեջանը, կարծես թե, իրեն «արդարացրեց», սակայն այն, ինչ տեղի ունեցավ Վրաստանում՝  միանգամայն տհաճ անակնկալ էր Հայաստանի իշխանությունների համար: Նախագահ Քոչարյանը եւ նրա ողջ վարչախումբը 2003-ի նախագահական ընտրություններից հետո փորձում էին հայ հանրությանը հավաստիացնել, որ Հայաստանը իր կայունության արդյունքում համարվում է Արեւմուտքի թիվ մեկ գործընկերը Հարավային Կովկասում: Սրա մեջ կարող էր ճշմարտություն լինել, որովհետեւ Հարավային Կովկասում երեք կիսաավտորիտար ռեժիմների գոյության պայմաններում Հայաստանը իր կայունության հաշվին իսկապես կարող էր համարվել շատ թե քիչ տանելի գործընկեր:

Սակայն «վարդերով հեղափոխությունը» ցույց տվեց, որ Արեւմուտքը նախընտրում է իրական գործընկեր ունենալ ժողովրդի ընտրյալներին եւ ոչ թե ժողովուրդներին կառավարելու ընդունակ ժողովրդաբռնատիրական մուտանտներին: Ադրբեջանը այս առումով նույնպես լուրջ խնդիրներ ունի, ուստի տարածաշրջանում ժողովրդավարության հենարան համարվելու, նաեւ տարածաշրջանային լիդեր դառնալու մենաշնորհը այս պահին պատկանում է Վրաստանին՝ ի դեմս 2004 թվականի նախագահական ընտրություններում 96,7% ձայն ստացած Միխայիլ Սահակաշվիլիի: Վերջինս, իհարկե, շատ լավ է պատկերացնում իր ունեցած առավելությունները Հայաստանի եւ Ադրբեջանի գործող նախագահների նկատմամբ, եւ սա է պատճառը, որ  արդեն հասցրել է այնպիսի բանաձեւեր առաջ քաշել, որ վերաբերում են ոչ միայն Վրաստանին:

Նա խոսում է տարածաշրջանային ինտեգրացիայի, տարածաշրջանում ժողովրդավարության հաստատման, միասնական տնտեսական գոտի ստեղծելու մասին:  Տպավորությունն այնպիսին է, որ Վրաստանի նորընտիր նախագահը փորձում է նախաձեռնությունը վերցնել իր ձեռքը եւ տեղավորվել տարածաշրջանային լիդերի դերում: Սահակաշվիլին ուզում է լինել ազատության եւ առաջադիմության դրոշակակիրը տարածաշրջանում, եւ պետք է խոստովանել, որ նա դրա համար բոլոր շանսերն ունի: Մեծ հաշվով՝ այս տեսանկյունից Վրաստանի նախագահը դուրս է մրցակցությունից, քանի դեռ Ադրբեջանում կամ Հայաստանում չեն ծնվել ժողովրդի լիակատար վստահությունը վայելող ժողովրդավար լիդերներ:

Աննա Հակոբյան