Կուլտուրական ենք դառնալու. հրաշքներ երազում եւ արթմնի

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի հունիսի 22-ի համարում

Հայաստանի Հանրապետությունը, ինչպես հայտնի է, աշխարհի ամենաժողովրդավարական ու ամենաազատ երկիրն է, որտեղ խոսքի ազատությունը իշխանությունների համար ամենագնահատելի արժեքն է: Թերեւս, դա է պատճառը, որ մեր իշխանությունները ոչ մի կերպ չեն կարողանում իրենք իրենց ստիպել՝ վերահսկողությունից դուրս թողնել գոնե մեկ հայաստանյան հեռուստահաճախականություն. բա որ վերահսկողություն չսահմանեն, ու այդ հաճախականությունները գնան՝ շան ու գելի բաժին դառնան: Եւ վերջին հեռուստահաճախականությունը, որին մեր իշխանությունները վերցրին իրենց տաք ու ապահով գիրկը, 23-րդ դեցիմետրայինն էր, որով մինչեւ այս տարվա ապրիլի 6-ը հեռարձակվում էր ռուսական HTB-ն:

Վերջինս, համեմատած ռուսական մյուս  հեռուստաալիքների հետ, թերեւս, այնքան էլ չէր ենթարկվում Ռուսաստանի ոչ պակաս ժողովրդավար իշխանություններին, որոնք պատվարի պես սատարում են հայկական ներկա իշխանություններին, ու մեկ-մեկ ռեպորտաժներ էր հեռարձակում Երեւանում տեղի ունեցող հանրահավաքներից: Այդպիսի մի ռեպորտաժ էլ HTB-ն հեռարձակեց ապրիլի 5-ի հանրահավաքի մասին եւ օբյեկտիվորեն պատմեց, որ այդ հանրահավաքի ժամանակ սափրած գլուխները հարձակվել են ժողովրդի ու լրագրողների վրա: Ու դա HTB-ի հեռարձակման վերջին օրն էր: Իհարկե, կարծիքներ հնչեցին, որ հենց այդ ռեպորտաժի պատճառով դադարեցվեց HTB-ի հեռարձակումը, բայց այդ խոսակցությունները երեւի տարածում էին ներքին թշնամիները:

Եւ ահա անցած շաբաթ՝ նույն 23-րդ հաճախականությամբ սկսեց եթեր հեռարձակվել ռուսական «Կուլտուրա» հեռուստաալիքը: Ինչ խոսք, հայ հանրությունը վաղուց էր սպասում այս ալիքի եթերհեռարձակմանը՝ քիչ էր մնում այս ալիքի համար ժողովրդական հուզումներ սկսվեին: Բայց մի խումբ մտավորականներ կանխեցին այդ հուզումները եւ դիմեցին Ռոբերտ Քոչարյանին՝ «Կուլտուրան» Հայաստանում հեռարձակելու խնդրանքով, եւ Քոչարյանը, գիտակցելով, որ վայելում է ժողովրդի 99 %-ի անվերապահ վստահությունը, ըստ էության, միանձնյա որոշում կայացրեց բավարարել նույնքան վստահություն վայելող մտավորականների խնդրանքը, եւ «Կուլտուրան» սկսեց վերահեռարձակվել: Գիտակցելով, որ շոշափում ենք մեր ժողովրդի ամենանվիրական զգացումները՝ որոշեցինք, այնուամենայնիվ, պարզել «Կուլտուրայի» հեռարձակման հետ կապված որոշ հանգամանքներ:

Ինչպես հայտնի է, HTB-ի հեռարձակումը դադարեցնելու պաշտոնական պատճառաբանությունն այն էր, որ էլէներգիայի լարման տատանումների պատճառով հաղորդակը շարքից դուրս է եկել: HTB-ի՝ Երեւանում վերահեռարձակումն իրականացնող «Պարադիզ» ընկերության ղեկավար Մարտին Ադոյանը մեր թերթում հայտարարել էր, որ հաղորդակի նորոգումը կտեւի մինչեւ սեպտեմբեր: Բայց երբ 23-րդ հաճախականությամբ մեր հեռուստաէկրաններին երեւաց «Կուլտուրան», բնական հարց ծագեց՝ ինչպե՞ս: Արդյոք կա՞ր այլ հաղորդակ, որով կարելի էր հեռարձակել HTB-ն: Միանգամից ասենք, որ մեզ այդ հարցի պատասխանը գտնել չհաջողվեց: «Չգիտեմ, դիմեք Հայաստանի հեռուստատեսային ցանցին»,-մեր հարցին ի պատասխան՝ ուղղություն տվեց Մ.Ադոյանը:

Դիմեցինք. ՀՀՑ-ում նախ մանրամասն բացատրեցին, թե ինչ իրավական հիմքով է 23-րդ կապուղով հեռարձակվում «Կուլտուրան»: Բայց երբ սկսեցինք մանրամասնել, թե ինչ հաղորդակով է հեռարձակվում, որտեղի՞ց, մինչեւ հիմա որտե՞ղ էր այդ հաղորդակը եւ այլն, ՀՀՑ-ում ջղայնացան. «Քիչ է մնում գաք՝ մեր աշխատասենյակների կահույքը հաշվեք: Ասենք թե՝ գնել ենք «Պարադիզի» հաղորդակը, հետո՞ ինչ...»:

Չստանալով սպառիչ պատասխան՝ փորձենք տրամաբանական շղթա կառուցել: Եթե դա «Պարադիզի» հաղորդակն է, ինչպե՞ս կարող է «Պարադիզի» ղեկավարը չիմանալ, որ իր հաղորդակով է հեռարձակվում «Կուլտուրան»: Եթե կա 23-րդ դեցիմետրայինով հեռարձակող երկրորդ հաղորդակ, ինչու՞ ՀՀՑ-ում պարզապես չեն ասում այդ մասին: Եւ եթե կա նման հաղորդակ, ինչու՞ «լարման տատանումից հետո» շարքից դուրս եկած հաղորդակն անմիջապես չփոխարինվեց երկրորդով, ու չշարունակվեց  HTB-ի հեռարձակումը: Ինչու՞ լարման տատանումներից այդքան տուժեց հենց HTB-ի հաղորդակը, թե՞ մյուսներն աշխատում են քամու էներգիայով: Եւ վերջապես. «Իրավական ուղեցույց հեռարձակողների համար» ժողովածուում, որը տպագրել է «Պաշտոնական տեղեկագիր» ՓԲԸ-ն, նշված է, որ 23-րդ հաճախականությամբ ««ՀՀՑ» ՓԲԸ-ի տեխնիկական միջոցներով հեռարձակվում է HTB ծրագիրը»:

Այսինքն, մեզ թույլ տանք ենթադրել, որ HTB-ն հեռարձակվել է նույն հաղորդակով, ինչով հիմա հեռարձակվում է «Կուլտուրան»: Դա այն նույն հաղորդակն է, որ մինչեւ սեպտեմբեր հնարավոր չէր նորոգել, սակայն հրաշք է տեղի ունեցել: Բայց այս մանրամասներն արդեն կարեւոր չեն: Կարեւորն այն է, որ հայ հեռուստադիտողը վերջապես ստացավ այն, ինչ փափագում էր դեռ Տիգրան Մեծի ժամանակներից՝ «Կուլտուրա» հեռուստակայանը դիտելու հնարավորություն: Եւ այդ փափագը այնքան մեծ է, որ այժմ միանգամից 2 հեռուստաալիք են հեռարձակում «Կուլտուրան». մեկը՝ 23-րդ կապուղով, մյուսը՝ «Առավոտ-TV »-ով: Մնում է միայն փաստել, որ մեր եթերը վերջապես դարձավ աշխարհի ամենահետաքրքիր, բովանդակալից, օբյեկտիվ, գրավիչ եթերը:    

Հայկ Գեւորգյան