Երկակի ստանդարտներ. կուզեմ՝ կնշանակեմ, կուզեմ՝ ոչ

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի հոկտեմբերի 5-ի համարում

Նախագահի վերահսկողական ծառայության ղեկավար Վահրամ Բարսեղյանը, որ բուհական ընդունելության քննություններից հետո իր հրավիրած մամուլի ասուլիսում խոստացել էր փաստեր հրապարակել քննությունների ընթացքում տեղ գտած չարաշահումների վերաբերյալ՝ համառորեն լռում է: Վերահսկողական ծառայությունը, փաստորեն, այդքան մեծ աղմուկ բարձրացրեց քննությունների շուրջ եւ բավարարվեց ընդամենը հայտարարելով, թե մի քանի դիմորդներ, քննությունները հետաձգելու նպատակով, տուբերկուլոզի, վեներական եւ մի քանի այլ սուր հիվանդությունների կեղծ փաստաթղթեր են ներկայացրել եւ՝ գրեթե այսքանը: Բայց մինչ վերահսկողականը շարունակում է լռել, քննություններից երկու ամիս անց էլ ի հայտ են գալիս փաստեր այն մասին, որ քննական առարկայական հանձնաժողովներն աշխատել են ամենեւին էլ ոչ դիմորդների օգտին, այլ՝ հակառակը:

Խոսքը տվյալ պարագայում մաթեմատիկայի հանձնաժողովի մասին է: Մասնավորապես, սույն առարկայից մեր ձեռքի տակ են քննական երկու աշխատանքներ, որտեղ 2,5 միավորանոց խնդիրը լուծված է նույն ձեւով: Մի դեպքում, սակայն, մաթեմատիկայի առարկայական հանձնաժողովը, չգիտես ինչու, մի դիմորդին նույն խնդրի համար 2 միավոր է գնահատել, մյուս դիմորդին՝ ընդամենը կես միավոր: Իսկ ավելի կոնկրետ՝ խնդիրը հետեւյալն է. «Դիցուք, f-ը զույգ ֆունկցիա է, g-ն՝ կենտ: Պարզել, թե fxg ֆունկցիան զու՞յգ է, թե՞ կենտ»: Երկու դիմորդներն էլ, լուծելով խնդիրը, ստացել են նույն պատասխանը՝ ֆունկցիան կենտ է: Քննությունը հանձնվել է մեկ օրվա տարբերությամբ. առաջինը՝ հուլիսի 26-ին, երկրորդը՝ հուլիսի 27-ին: Ի՞նչ է փոխվել հանձնաժողովում, եւ ինչու՞ են դիմորդները գնահատվել երկակի ստանդարտներով՝ հայտնի չէ:

Ավելին, երբ մենք այս 2 քննական աշխատանքները ցույց տվեցինք մաթեմատիկայի մասնագետներին, նրանք միանշանակ հայտարարեցին, որ օբյեկտիվ մոտեցման դեպքում հանձնաժողովը պետք է կես միավոր գնահատած աշխատանքն ավելի բարձր գնահատեր, քան մյուսը: Ըստ Երեւանի պետհամալսարանի մաթեմատիկայի դասախոսների՝ ընդամենը կես միավորի արժանացած խնդիրը շատ ավելի ճիշտ է լուծված, քան՝ 2 միավորի արժանացածը: Այսինքն, ստացվում է, որ կոնկրետ մաթեմատիկայի հանձնաժողովում դիմորդները գնահատվել են այնպես, ինչպես հանձնաժողովի անդամները ցանկացել են, կամ՝ թերեւս այնպես, ինչպես այդ օրը պահանջել են նրանց շահերը: Բնականաբար, կես միավորի արժանացած խնդրի համար դիմորդը գանգատարկել է իր աշխատանքը, բայց գանգատարկման հանձնաժողովն այդպես էլ տեղի չի տվել:

Երեկ, երբ մենք փորձեցինք կրթության եւ գիտության նախարար Սերգո Երիցյանից ճշտել, թե արդյո՞ք բոլոր դիմորդների աշխատանքներն են գնահատվել նույն չափանիշներով, նա պատասխանեց. «Իհարկե, անշուշտ, չափանիշները նույնն են եղել»: Բայց երբ բերեցինք վերոնշյալ օրինակը, նա ասաց. «Մաթեմատիկայից բուհական ընդունելության քննություն են հանձնել 7 հազար դիմորդներ: Կարող է՝ մի դեպքում նման բան է եղել»: Իրականում, սակայն, այս տարվա մաթեմատիկայի առարկայական հանձնաժողովին մոտ կանգնած մեր աղբյուրները պնդում են, որ նման բան եղել է ոչ թե այս մի դեպքում, այլ՝ բազմիցս: Համենայնդեպս, նման տիպի աշխատանքների բողոքարկումն իսկապես շատ է եղել: Ավելին, նույն աղբյուրներից մեզ հայտնի դարձավ, որ մաթեմատիկայի հանձնաժողովի անդամ Ռուբեն Ավետիսյանը քննությունների հենց առաջին օրերին իր կոլեգաների մոտ հպարտությամբ հայտարարել է, թե այնպիսի խնդիրներ է կազմել, որ ինչպես ցանկանան՝ այնպես էլ կգնահատեն դիմորդներին:

Սրա պատճառը, թերեւս, այն է, որ 2002-ի մաթեմատիկայի խայտառակ ու սկանդալային քննություններից հետո (Ռուբեն Ավետիսյանը հանձնաժողովի փոխնախագահն էր)՝ ոչ ոք այդպես էլ չպատժվեց: Ու եթե նախագահի վերահսկողական ծառայությունն այս տարի իսկապես նորմալ վերահսկեր քննությունները, բնականաբար, այս ամենը կկանխվեր: Բայց, ինչպես պրակտիկան ցույց տվեց, նախագահի վերահսկողական ծառայությունն ամենեւին էլ բուհական ընդունելության քննությունների արդար ընթացքը վերահսկելու համար չէր այդպես հետաքրքրված այս քննություններով: Իհարկե, երեկ վերահսկողական ծառայությունից մեզ փոխանցեցին, որ Վահրամ Բարսեղյանն, այնուամենայնիվ, հրապարակելու է խոստացած փաստերը, բայց, ինչպես երեւում է, այդ փաստերը նախագահականի ձեռքում պարզապես խաղաքարտ են ԿԳ նախարար Սերգո Երիցյանի դեմ, եւ դրանք կհրապարակեն այն ժամանակ, երբ նախագահականին պետք լինի: Համենայնդեպս, Վ.Բարսեղյանը խոստացել էր, որ փաստերը հրապարակելու է օգոստոսի վերջին, իսկ դրանք ամփոփելու համար, չենք կարծում, այդքան երկար ժամանակ է անհրաժեշտ:

Լուսինե Բարսեղյան