Ընտրություններին ընդառաջ. խաղաղության աղավնին

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2005 թվականի ապրիլի 9-ի համարում

Հայաստանի Գրողների միության նախագահի ընտրություններին կարճ ժամանակ է մնացել: Եւ հանկարծ ԳՄ ներկայիս նախագահ եւ նաեւ նախագահի թեկնածու Լեւոն Անանյանը որոշեց մի քանի գրողների հետ այցելել մի զինմաս՝ զինվորականների հետ հանդիպելու, նրանց կենցաղին ծանոթանալու, դարդերը լսելու եւ այլն: Այդպես էլ չկարողացանք հիշել, թե նախկինում նման որեւէ արարողություն իրականացվե՞լ է, թե՞ ոչ: Մի խոսքով, պրն Անանյանը նախընտրական քարոզարշավ է իրականացնում, բնականաբար, հայտարարելով, որ սա Գրողների միության նախագահի պաշտոնի ընտրության հետ որեւէ կապ չունի: Գրողները ընտրել էին Արմավիրի ուսումնական բրիգադը, որը ժողովրդի մեջ ավելի հայտնի է «Հոկտեմբերյանի ուչեբկա» անունով:

Մի քիչ պտտվեցին, եղան զորանոցներում, նայեցին, թե ինչպես են զինվորները պարապում, զինվորների հետ մեկտեղ ճաշակեցին զինվորական ճաշը եւ այլն: Մի խոսքով, սովորական, անհետաքրքիր, քարոզչական շրջայց: Եւ նույնիսկ ձանձրանալուն սովոր մեր գրողները կսկսեին ձանձրանալ, եթե կեսից նրանց չմիանար ՀՀ պաշտպանության նախարար Սերժ Սարգսյանը: Ու գրողների հետ Սարգսյանի փոխանակած առաջին իսկ բառերը անակնկալ էին: Վստահաբար կարելի է պնդել, որ նախարարի ասածներն առաջիկա ամիսներին քննարկվող հիմնական թեման են լինելու: Գրողներից մեկը նախարարին ուղղեց վերջին երեւի 10-15 տարիներին մեր մտավորականության ամենասիրած հարցը, թե արդյոք մենք պարտվողական կամ կրավորական կեցվածք չե՞նք ընդունել ԼՂ հարցի քարոզչական ոլորտում:

Ս.Սարգսյանի արձագանքն այս հարցին պետք է մեջբերել ամբողջովին: «Հասկանում եմ հարցի ենթատեքստը, համաձայն չեմ այն կարծիքների հետ, թե մենք պարտվողական ինչ-որ ճառեր ենք ասում, որ խոսում ենք զիջումների մասին եւ այլն եւ այլն: Ամենից հեշտ բանը գլուխ գովելն է, ընդ որում, երբ որ մեկը հասարակության մեջ մեծ-մեծ խոսում է, ասում է` ոչինչ չզիջենք, միայն առաջ, ապա առերեւույթ գուցե մի տասը հոգուց 8-ն ասում են` մալադեց, ինչ տղամարդ է: Բայց տասը հոգուց ինը ներքուստ ասում են` դու գլուխ գովացող աքաղաղ ես: Այսինքն՝ ո՞ւր ենք ուզում տանել մեր ժողովրդին, ի՞նչ ենք ուզում, նոր պատերա՞զմ ենք ուզում, շա՞տ ենք, քի՞չ էին մեր զոհված տղաները, մեր ընկերները: Այսինքն՝ ի՞նչ է նշանակում, հիմա մենք բոլորս նորից կանգնենք, ասենք, որ` ոչ, մենք պետք է անպայման պատերազմենք, մշտական պատերազմ եւ այլն: Ինչքա՞ն, մշտակա՞ն, ինչքա՞ն»,- բոլորի համար այսպիսի անակնկալ պատասխան տվեց Պնախարարը:

Հետո երեւի զգալով, որ դոզան մի քիչ շատ է՝ հավելեց. «Ճիշտն ասած, դա էլ տարբերակ է, եթե մեր ժողովուրդն այդպիսի որոշում կայացնի, այն ժամանակ պաշտպանության նախարարն այդ դիրքորոշումը կպահի»,- ասաց նա: Հետո կրկին սրեց իր խոսքը. «Ես չպետք է լսեմ մեկ-երկու մարդկանց, ովքեր իրենց կանգնած դիրքից երեք մետր այն կողմ չեն տեսնում: Թեեւ նրանք էլ իրավունք ունեն կարծիք հայտնելու: Բայց նրանք պետք է նաեւ հասկանան, որ լոպազությունը  կարծիք հայտնել չէ»,- գրչի վարպետների համար իր մտքերն ավելի հասկանալի դարձնելով՝ ասաց նախարարը: Խոսակցությանը ներկա Զորի Բալայանը չդիմացավ. «Դասական իմաստով դուք ճիշտ եք, բայց պետք է հաշվի առնել, թե ով է թշնամիդ...»:

Կանխազգալով Զորի Գայկովիչի հաջորդ արտահայտությունը, թե թուրքը մնում է թուրք, Ս. Սարգսյանը կարճ կտրեց. «Լոպազությունը շատ ավելի վատ է հենց թուրքից»,- ասաց նախարարը: Դժվար է ասել, թե ինչ զգացումներ ապրեց այդ պահին Զորի Բալայանը, սակայն այս խոսակցությունից հետո մի քանի րոպե անց նա հեռացավ զորամասից եւ չմասնակցեց այս միջոցառման ամենակարեւոր արարողությանը` զորամասի մեծ դահլիճում տեղի ունենալիք զինվորականների եւ գրողների հանդիպմանը: Մի խոսքով, գրողների զինմաս այցելությունը, որը ոչ մի հետաքրքիր բան չէր խոստանում, վերածվեց մի իսկական սենսացիայի, որի արձագանքները դեռ երկար ենք լսելու: Ի դեպ, երբ գրողների եւ նախարարի վերը նշված անբռնազբոս զրույցը ձայնագրող լրագրողները փորձեցին հարցեր տալ Ս.Սարգսյանին, վերջինս կատակեց, թե այսքանը բավարար չէ՞ր:

Իրոք որ, մի օրվա համար այսքանը ոչ միայն բավարար է, այլ դեռ մի բան էլ ավելին: Ու մի տեսակ տպավորություն ստեղծվեց, որ Լեւոն Անանյանի նախընտրական այս շրջայցը մի քանի րոպեի ընթացքում շեղվեց իր հունից եւ սկիզբ դրեց ՀՀ նախագահական արտահերթ ընտրությունների քարոզարշավին, որում որպես թեկնածու հանդես է գալիս Ս.Սարգսյանը, որը կարծես խոսում է աշխարհին հասկանալի լեզվով: Եւ սա բոլորովին համահունչ է համառորեն շրջող այն լուրերին, որ Հանրապետական կուսակցությունն արդեն պատրաստվում է այդ ընտրություններին, եւ կուսակցության որոշակի շրջանակների համար Ս.Սարգսյանը դիտվում է որպես ամենանախընհտրելի թեկնածու:

«Ես չեմ կարծում, որ այսօր որեւէ կուսակցություն պատրաստվում է նախագահական ընտրությունների, որովհետեւ դեռեւս շատ վաղ է նախագահական ընտրությունների մասին խոսել»,- մեր հարցին ի պատասխան ասաց նախարարը: Սակայն ակնհայտ է, որ Սարգսյանը մի տեսակ «փափուկ» արտահայտություններ է ընտրում նախագահական, իսկ ենթատեքստում ակնհայտորեն արտահերթ նախագահական ընտրությունների մասին խոսելիս: Այս տպավորությունն ավելի խորացավ, երբ պրն Սարգսյանը մեր հարցին, թե հաջորդ նախագահական ընտրություններում առաջադրելո՞ւ է արդյոք իր թեկնածությունը, պատասխանեց. «Դեռ երեք տարուց ավել կա, ինչո՞ւ եք շտապում»: Եթե երեք տարի հետո կարող է առաջադրել իր թեկնածությունը, ինչո՞ւ չի կարող դա անել, ասենք, այս տարի, եթե առիթ ընձեռվի:

Հայկ Գեւորգյան