Հանդիպումներ. խնդիրը մթնոլորտը փոխելն է

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2005 թվականի հունիսի 14-ի համարում

Այն ժամանակ, երբ Հայաստանում ներքաղաքական պայքարը մեռել է, եւ ընդդիմությունից սպասվող ակտիվ գործողությունների կազմակերպումը անընդմեջ հետաձգվում է մի եղանակից մյուսը, այս ամսվանից հաջորդը, «Հանրապետություն» կուսակցության քաղխորհրդի նախագահ Արամ Սարգսյանը հունիսի 11-ին հրապարակային ելույթ է ունեցել Լոս Անջելեսի Գլենդեյլ քաղաքի հայկական եկեղեցու դահլիճում, որտեղ ներկա են եղել հայ համայնքի երկու հազարին մոտ ներկայացուցիչներ: Ոգեւորված վաշինգտոնյան հանդիպումների արդյունքներով` Արամ Սարգսյանը Լոս Անջելեսի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ հանդիպման ժամանակ խոսել է Հայաստանում հեղափոխություն իրականացնելու անհրաժեշտության, նոր Հայաստանի իր պատկերացումների եւ այնտեղ վերադարձի մասին:

«Հայաստանն ամենալուրջ ճամփաբաժանին է ու այլեւս վերջնականորեն ընտրել է իր ճանապարհը` ճանապարհ դեպի լույսը, որը ձեզ համար դառնալու է նաեւ ճանապարհ դեպի հայրենիք: Ես եկել եմ ասելու, որ Հայաստանում կան ուժեր, ովքեր ի վիճակի են երկիրը հայրենիք դարձնել, ովքեր պատրաստ են հեղափոխության»,- հայտարարել է Արամ Սարգսյանը: Պատասխանելով իր իսկ կողմից առաջադրված «ինչո՞ւ հեղափոխություն եւ ի՞նչ հեղափոխություն» հարցերին` Սարգսյանն ասել է. «Որեւէ երկրում իշխանափոխություն անելը ժամանակակից տեխնոլոգիաներով դժվար չէ, մանավանդ դեռեւս անցումային փուլում գտնվող ու անկայուն, անհաստատ քաղաքական տնտեսական կյանքով ապրող երկրում, որտեղ իշխանությունը 4-5 տարին մեկ պատկերացնելի ու անպատկերացնելի կեղծիքներով ինքն իրեն վերանշանակում է` կորցրած լինելով ամենակարեւորն իշխանության համար` լեգիտիմութունը, բարոյականությունը, մարդկանց ղեկավարելու իրավունքն ու նրանց անունից որոշումներ կայացնելու իրավունքը:

Սակայն ցանկացած իշխանափոխություն այդ դեպքում դառնում է ինքնանպատակ, դառնում է անձի փոփոխություն, մինչդեռ խնդիրը համակարգ փոխելն է, խնդիրը մթնոլորտ փոխելն է, խնդիրը իրավիճակ փոխելն է»: Արտահայտելով իր վերաբերմունքը Հայաստանի  ներկա իշխանությունների մասին` Սարգսյանն ասել է, որ ինքը խորագույնս ցավում է, որ իշխանություններն այսօր ապրում են իրենք իրենց համար` ժողովրդին թողնելով ինքնագլուխ հոգալու իր հոգսը: «Ես արդեն չեմ ուզում անդրադառնալ Հայաստանի գործող իշխանություններին: Նրանք բացահայտորեն այսօր երկրում իրավիճակի տերը չեն: Նրանք անվտանգ հեռանալու հնարավորությունների փնտրտուքի մեջ են: Եւ միայն: Այլ անելիք նրանք այլեւս չունեն: Գուցեեւ երբեք էլ չեն ունեցել: Խորին ցավով եմ ասում, որովհետեւ Աստված է վկա, որ 88-ին մենք սա չէինք ասում, 88-ին բոլորս հավատում էինք, որ մեր ազգային գաղափարների ու մեր ազգային արժանապատվության ծնունդ իշխանությունը մեր պաշտպանն է լինելու:

Բայց պարզվեց, որ պատերազմի փորձությունից ավելի դժվար փորձություն կա, խաղաղության փորձությունը: Ու դրանից էլ դժվարին` բարեկեցության փորձությունը: Ու երբ 1999թ-ին փորձում էինք երկրորդ անգամ ոտքի կանգնել, հոկտեմբերի 27-ը կասեցրեց արդեն իսկ ոչ միայն տեսանելի, այլեւ օրավուր ավելի շոշափելի դարձող մեր թռիչքը»,- Գլենդեյլի հայ հասարակությանն ասել է Արամ Սարգսյանը: Կարելի է համաձայնվել նրա տարբեր գնահատականների հետ, սակայն 1999-ի թռիչքի մասին նրա տեսակետը շատ է նմանվում այսօր քարոզվող երկանիշ տնտեսական աճի, բյուջեի գերակատարումների եւ կովկասյան վագրի մասին խոսակցություններին:  Խոսելով Հայաստանի ապագայի մասին` «Հանրապետություն» կուսակցության նախագահն ասել է, որ միայն ժողովրդավարական երկիրը ազատ, արդար ընտրություններով ձեւավորված իշխանությունը կարող է երկրի ու ժողովրդի համար պատասխանատվություն ստանձնել, երկրի ժողովրդի կյանքի վերաբերյալ վճիռներ կայացնել` նույն այդ երկրի, ժողովրդի համար ընդունելի: Ժողովրդավարական ԱՄՆ-ում ապրող հայերի համար այս խոսքերը ոչ միայն տեսական ճշմարտություններ են:

Սարգսյանն ասել է նաեւ, որ Հայաստանում դեռ կան այն անհատները, որոնք թույլ չեն տա, որ իշխանությունները երկիրը ետ շպրտեն ժամանակից, այն ծառայեցնեն իրենց ճաշակին եւ անձնական շահերին: «Իսկ  ի՞նչ է անելու ամենաժողովրդավարական հեղափոխություն սկսած ու հաղթանակած Հայաստանի վաղվա իշխանությունը»,- հարցրել է Արամ Սարգսյանը եւ ինքն էլ պատասխանել իր հարցին. «Հետեւելու է ժողովրդավարության հիմնասյուներից մեկի` Թոմաս Ջեֆերսոնի պարզության մեջ հանճարեղ ու հանճարեղության մեջ պարզ պատգամին, ըստ որի` կառավարման արվեստը ազնիվ լինելու արվեստն է»: Դահլիճում ներկաները չափազանց տպավորվել են Արամ Սարգսյանի ելույթից, սակայն նրանցից շատերը սկսել են արտասվել, երբ Արամ Սարգսյանը հայտարարել է, որ Հայաստանում ծիրանը հասել է:

Ավետիս Բաբաջանյան