Սահմանադրական մելոդրամա. ավելին, քան բրազիլական սերիալները

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2005 թվականի օգոստոսի 31-ի համարում

Սահմանադրական բարեփոխումների հարցով հրավիրված ԱԺ արտահերթ նստաշրջանի երկրորդ օրը խորհրդարանական ամբիոնը վերածվել էր պատգամավորական լեզվամարտի դաշտի: Իրար հաջորդելով՝ ընդդիմադիր եւ իշխանամետ պատգամավորները, օգտագործելով հայոց լեզվի ողջ հնարավոր ամպլիտուդը, ջանք ու եռանդ չէին խնայում ուղիղ եթերով իրենց շատ ուշադիր հետեւող հայ հասարակությանը սեփական ճշմարտացիությունը ապացուցելու համար: Ու եթե կոալիցիայի պատգամավորների համար ճշմարիտը սահմանադրական բարեփոխումների նախագիծն է, որին «այո» չասելը հավասարազոր է լինելու կործանման, ընդդիմության ճշմարտությունը սահմանադրական նախագծին «ոչ» ասելն է: Սահմանադրական լեզվամարտի երկրորդ ռաունդը մեկնարկելու է այսօր, իսկ առաջին ռաունդի արդյունքը կարելի է համարել մարտական ոչ-ոքին:

«Ոչ»՝ հանուն  Հայաստանի

Ահա այս կարգախոսով էին երեկ խորհրդարանական ամբիոնին մոտենում ընդդիմադիր «Արդարություն» եւ «Ազգային միաբանություն» խմբակցությունների պատգամավորները: Վերծանելով սահմանադրություն բառի իրական իմաստը՝ պատգամավոր Շավարշ Քոչարյանն արձանագրեց, որ Սահմանադրությունը քաղաքական ուժերի եւ հանրության միջեւ կայացած կոնսեսուսն է, մինչդեռ, կոալիցիայի ներկայացրած նախագիծն ապօրինի ընտրված նախագահի եւ արտաքին ուժերի միջեւ կայացած համաձայնության արդյունք է:

«Երեք ամիս առաջ կոալիցիայի նույն այս  կուսակցությունները կողմ էին տրամագծորեն հակառակ նախագծի, իսկ այսօր նույնպիսի միակամությամբ կողմ են մեկ այլ նախագծի: Իրականում ձեր իրական ճաշը նախորդ նախագիծն էր, եւ այդ ճաշի անունը բռնապետություն է: Ինչ վերաբերում է այս նախագծի ապագային, ապա հանրաքվեի արդյունքները եթե փորձեք կեղծել, հետեւանքը լինելու է իշխանափոխությունը, եթե հանրաքվեն տապալվի՝ էլի նշանակելու է, որ իշխանությունը չունի ժողովրդի վստահությունն, ու ելքը կրկին լինելու է իշխանափոխությունը: Իսկ առանց կեղծիքների, բոլորի համար էլ ակնհայտ է, որ Սահմանադրության նախագիծը չի անցնելու»,- հայտարարեց պատգամավոր Քոչարյանն ու տեղեկացրեց, որ ընդդիմությունը բռնապետություն անունով ճաշը չի պատրաստվում ուտել եւ նույնը խորհուրդ է տալու ժողովրդին:

Պատգամավոր Հմայակ Հովհաննիսյանն էլ, դիմելով ժողովրդին, վախեցրեց, որ եթե ժողովուրդը հանկարծ կողմ քվեարկի այս նախագծին, դրանով նա կվերակենդանացնի վաղուց արդեն քաղաքական հանգուցյալ դարձած կոալիցիային, որի վրա դեռ ամիսներ առաջ էր պատգամավորը դրել սգո պսակը: Հովհաննիսյանի սպառնալիքից բաժին հասավ նաեւ Վենետիկի հանձնաժողովին. «Շանս կա՞ արդյոք, որ քաղաքական մեռելները վերակենդանանան»,- հարցրեց պատգամավորն ու ինքն էլ պատասխանեց. «Այո, եթե Վենետիկի հանձնաժողովի օգնությամբ այդ մեռելները կառչեն ժողովրդի ոտքերից եւ մարմնի մնացած մասերից»: Եւ որպեսզի ոչ մի մեռել չվերակենդանանա ու չխանգարի ապրողների անդորրը, Հմայակ Հովհաննիսյանը կոչով դիմեց համայն հայ ժողովրդին. «Ուրեմն, եկեք խաչակնքվենք եւ ազգովի «ոչ» ասենք կոալիցիայի չոռին»,- իր բաժին խաչակնքումն արեց պատգամավորը:

«Այո»՝ հանուն Հայաստանի

Կոալիցիայի պատգամավորների ելույթները, որոնց համար սահմանադրական «այո»-ն է իրական ժողովրդավարության ուղին, իրենց պաթոսով չէին զիջում ընդդիմության ելույթներին: Կոալիցիայի գնահատականը մեկն է՝ եթե սահմանադրական հանրաքվեն տապալվի, ապա ընդդիմությունը եւս չի խուսափելու երկրի գլխին թափվող չարիքների պատասխանատվությունից: «Թող հանկարծ որեւէ ընդդիմադիր ուժ չմտածի, որ եթե երկիրը թաղվեց քաոսի մեջ, իրենք խուսափելու են պատասխանատվությունից»,- հայտարարեց ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Լեւոն Մկրտչյանը: Իսկ նրա կուսակից Արմեն Ռուստամյանը հայտարարեց.

«Եթե ընդդիմությունը չի պաշտպանում սահմանադրական փոփոխությունները, ուրեմն այս պահից սկսած՝ այդ ընդդիմությունը տեր է կանգնում գործող Սահմանադրությանն ու պետք է պատասխան տա այդ Սահմանադրության բերած բոլոր չարիքների համար: Ընդդիմությունը պետք է պատասխան տա, թե ինչո՞ւ նպաստեց, որ քաղաքական կյանքում ակտիվանան ստվերային ուժերը, որոնց համար գործող Սահմանադրությունը ստեղծում է նպաստավոր պայմաններ»,- հայտարարեց Դաշնակցության ներկայացուցիչը: Իսկ սահմանադրական բեռի ողջ ծանրությունն այս ամիսներին իր ուսերին տարած Տիգրան Թորոսյանը, Սահմանադրության նորընծա նախագիծը երեւի համարելով իր հոգեզավակը, ընդդիմությանը զգուշացրեց, որ չհամարձակվեն  Սահմանադրության փոփոխությունների շուրջ ստեղծել վերջնագրերի եւ առեւտրի մթնոլորտ:

Ինչեւէ, ուղիղ եթերում հանրությանը համոզելու մրցավազքը կշարունակվի այսօր: Կողմերը տեղեկացնում են, որ գտնվում են մարզական հրաշալի վիճակում եւ պատրաստ են խորհրդարանական լեզվամարտի երկրորդ ռաունդին: Թե ո՞ւմ «ճշտին» է հավատալու հանրությունը, դա պարզ կլինի միայն նոյեմբերյան հանրաքվեից հետո: Եթե, իհարկե, ինչ-որ մեկը թույլ տա, որ հանրաքվեի արդյունքները չկեղծվեն: Իսկ առայժմ ժողովուրդը  հաճույքով իր օրն անց է կացնում ուղիղ եթերի առաջ եւ, ասում են, անգամ բրազիլական սերիալներն են մղվել երկրորդ պլան:    

Նաիրա Զոհրաբյան