Իրական ընդդիմություն կձեւավորվի ընտրություններից հետո

Խորհրդարանական առաջիկա ընտրություններն էապես տարբերվելու են նախորդ բոլոր ընտրություններից: Ոչ միայն այն պատճառով, որ ընտրակաշառքն ու վարչական լծակների կիրառումը բացառվելու են, ոչ միայն այն պատճառով, որ մեծ հաշվով՝ ընտրությունների ելքը կանխորոշված է, այլ նախ եւ առաջ՝ որովհետեւ այս ընտրություններում քաղաքական բաղադրիչը գրեթե բացակայելու է: Այդ մասին վկայում է ընտրություններին մասնակցելու հայտ ներկայացրած քաղաքական ուժերի՝ մեղմ ասած նոսր ցանկը:

Ինչի՞ մասին է խոսքը: Որպես կանոն՝ քաղաքակիրթ երկրներում ընտրությունների ժամանակ կուսակցությունները ներկայացնում են իրենց գաղափարախոսությունն ու ծրագրերը (առաջին հերթին՝ ծրագրերը), եւ մարդիկ ընտրություն են կատարում հենց այդ ծրագրերի միջեւ: Մեր դեպքում այս անգամ այդպես չի լինելու: Ի՞նչ ծրագիր պիտի ներկայացնի, ասենք, հիմնական ընդդիմադիրի դերին հավակնող ՀՀԿ-ն: Աշխարհի ամենալավ ծրագիրն էլ ներկայացնի՝ որեւէ մեկը չի հավատալու դրան ու անգամ չի կարդալու: Մարդիկ ասելու են «անող էիք՝ անցած տասը տարում անեիք, հիմա ո՞ւմ եք ուզում խաբել»: Կամ ի՞նչ ծրագիր պիտի ներկայացնի «Քաղաքացիական պայմանագիրը»: Չէ, ներկայացնելն՝ իհարկե, կներկայացնի, մարդիկ էլ մեծ ուշադրությամբ կկարդան, բայց՝ այնպես չէ, որ եթե ծրագիրը դուրները չեկավ՝ ձայն չեն տա, եթե դուրները եկավ՝ ձայն կտան: Այսպես թե այնպես ձայն են տալու, որովհետեւ Նիկոլ Փաշինյանի հետ մեծ հույսեր են կապում, իսկ նա ընտրություններից հետո նոր միայն լիարժեքորեն տիրապետելու է իշխանական լծակներին: ԲՀԿ-ն նույնպես հազիվ թե լուրջ քաղաքական ծրագիր ներկայացնի: Հասկանալի է, որ «եթե մեզ ձայն տաք՝ մեր առաջնորդը 15 միլիարդ դոլարի ներդրումներ կապահովի» (ենթատեքստում՝ «եթե մեզ ձայն չտաք, Հայաստանը կկորցնի այդ ներդրումները») փաստարկը նույնպես շատ ազդեցիկ է, բայց դրանում քաղաքական բաղադրիչ առանձնապես չկա: Դաշնակցությունը նույնպես հազիվ թե որեւէ նոր բան ասի: Եթե ասի էլ, ընտրողները երեւի պիտի ճշտեն՝ կե՞նտ օրերի համար է ասում, թե՞ զույգ, որովհետեւ այդ ուժը վերջերս չափազանց հաճախ է «վերանայում» իր դիրքորոշումները: Բայց սա, իհարկե, չի նշանակում, թե ապագա խորհրդարանում Դաշնակցության ներկայացվածությունն անցանկալի է: Բոլորիս սառնարաններում էլ (դռների դարակների մի անկյունում) լինում են, չէ՞, դեղահաբեր կամ կես չորացած լիմոն, որ մարդիկ երբեւէ չեն օգտագործում, բայց նաեւ ափսոսում են շպրտել՝ «տուն է, պետք կգա»: Ահա այդպես մի օր էլ Դաշնակցությունը կարող է պետք գալ, ո՞ւմ է խանգարում, թող խորհրդարանում մի պուճուր խմբակցություն էլ իրենք ունենան, շատ տեղ չեն զբաղեցնում: «Սասնա Ծռերի» մասին ընդհանրապես չենք խոսում՝ ի՞նչ ծրագիր պիտի ներկայացնի այն քաղաքական ուժը, որը դիրքավորվում է որպես «ընդգծված արեւմտամետ» ու միաժամանակ առաջնահերթ նպատակ հռչակում հայկական պետության սահմաններն անհապաղ մինչեւ Քուռ գետը հասցնելը:

Առաջիկա ընտրություններն, այսպիսով, առանձնապես քաղաքական չեն լինելու, եւ դրանց արդյունքում խորհրդարանում լուրջ ընդդիմություն չի ձեւավորվելու: Մինչդեռ քաղաքական դաշտին լուրջ ընդդիմություն պետք է: Քաղաքական դաշտը պիտի բաժանված լինի ոչ թե հանցավորության դեմ պայքարողների եւ «քաղաքական պայքարի» ցուցանակի տակ դրան դիմադրողների, այլ պետության զարգացման հայեցակարգային հարցերում տարբեր մոտեցումներ ունեցող ուժերի միջեւ: Հաջորդ ընտրությունների արդյունքում, ցավոք, ունենալու ենք առաջին տարբերակը:

Իսկ լուրջ, իրական ընդդիմությունն ամենայն հավանականությամբ կձեւավորվի միայն խորհրդարանական ընտրություններից հետո: Եվ պետությունն, ի դեպ, դա պիտի հռչակի որպես առաջնահերթություն եւ նպաստի դրան: Հատուկ շեշտում ենք՝ ոչ թե իշխանությունները, այլ պետությունը: Որովհետեւ եթե դրանով իշխանություններն են զբաղվում՝ արդյունքում ունենում ենք «գրպանային ընդդիմություն» (կամ «հաճախորդներ»): Պետությունը պարտավոր է օրենսդրորեն ապահովել ազնիվ մրցակցությունը քաղաքական դաշտում, այնպես, ինչպես ապահովում է մրցակցությունը բիզնեսի ոլորտում (կամ, համենայդեպս, պարտավոր է ապահովել): Հակառակ դեպքում «դեռ երկար ժամանակ դեպի իշխանություն տանող ճանապարհը անցնելու է Մելիք Ադամյանով» նախադասության մեջ, կփոխվի միայն փողոցի անվանումը, ինչը ցանկալի չէ ոչ պետության, ոչ հասարակության համար:

Արմեն Բաղդասարյան

Տպել
3704 դիտում

Փետրվարին 150 հարկ վճարողի մոտ արձանագրվել է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում. հայտնի է տուգանքի չափը

Կոտայքում միմյանց բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը գլխիվայր շրջվել է. կա տուժած

Մի քանի ժամ լույս չի լինի Երևանի և 7 մարզի մի շարք հասցեներում

Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճարի ծրագրից

ԵՄ արտգործնախարարները վերահաստատել են իրենց աջակցությունը Հայաստանին

Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար, մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում

ԱԺ-ն նոր պատգամավոր ունի. Դավիթ Կարապետյանը երդմամբ ստանձնել է պատգամավորի մանդատը

Բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը բռնկվել է. ներսում հայտնաբերվել է 4 ուղևորի դին, վարորդի վիճակը ծանր է (լուսանկարներ)

«Միր» քարտերը կդադարեն աշխատել Հայաստանի գրեթե բոլոր բանկերի բանկոմատներում

Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման

Սահմանը կանցնի իմ տան միջով, զինվորների ներկայության դեպքում ինչպե՞ս ենք ապրելու էդ տանը. վարչապետը պատասխանել է բնակչին

Սա մեր ապագան կառուցելու միակ տարբերակն է, հեշտ հարց չէ. վարչապետը՝ Կիրանցի բնակիչներին (տեսանյութ)

Վարչապետը տիկնոջ հետ ներկա է գտնվել «...և նորից Գարուն» ներկայացմանը (լուսանկարներ)

Ինչ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել Փաշինյանի՝ Տավուշ այցի ժամանակ. մանրամասներ (լուսանկարներ)

Ես չեմ վիրավորում, ասում՝ «գյադեն հերդ ա», քոքից բռնվեք, կհանդիպենք․ Հովհաննես Դավթյանը՝ Արզաքանցյանին

Մենք պետք է թույլ չտանք պատերազմի սկսում․ ինչ է ասել վարչապետը տավուշցիների հետ հանդիպմանը

Պուտինն իրեն լեգիտիմություն տվեց՝ այլանդակությունները շարունակելու համար, ՌԴ-ին բարի ճանապարհ դեպի գերեզման. Սուքիասյան

Երևանն այս տարի կունենա 20 հա տարածք զբաղեցնող տնկարան, կտնկվի 2000 ծառ

ԱՄՆ-ն մտադիր չէ շնորհավորել Ռուսաստանի նախագահին ընտրություններում հաղթելու համար․ Պատել

Ամեն խաղի պետք է պատրաստվենք, ինչպես վերջինի․ Հարոյանը՝ Կոսովոյի հավաքականի հետ խաղի մասին

Հայաստանի և Մալթայի ԱԳՆ պաշտոնյաների խորհրդակցությունների ընթացքում անդրադարձ է եղել ՀՀ-ԵՄ գործընկերության խորացմանը

ՌԴ ԿԸՀ-ն ավարտել է ձայների հաշվարկը․ ընտրողների 87,28% քվեները Վլադիմիր Պուտինինն է

Նռնակ, պայթուցիչ ու փամփուշտներ․ Կապանի բնակիչը փրկարարական ջոկատում հանձնել է ԼՂ-ից բերված զինամթերքը

Վրաստանի ԱԺ կրթության հանձնաժողովի նախագահը գալիս է Հայաստան․ մանրամասներ

Մկրտչյանը ԱՄՆ ՄԶԳ փոխկառավարչի հետ քննարկել է ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին աջակցության հարցում համագործակցությունը

Ինչ իրավիճակ է ՀՀ ճանապարհներին ժամը 20։00-ի դրությամբ

Վրաստանը պետք է ավելին անի Ռուսաստանին զսպելու համար․ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար

Երկու երիտասարդ վիճել են տաքսու վարորդի հետ, ապա դանակահարել ուղևորին

Պուտինը հանդիպել է ՌԴ նախագահի թեկնածուների հետ, առաջարկել շարունակել ակտիվ համատեղ աշխատանքը

Հայաստանը հստակ դիրքորոշում ունի հասնել խաղաղության․ նախագահը հանդիպել է ֆրանսիացի մտավորականների հետ

Բորիս Բախշինյանը նշանակվել է Արարատի և Վայոց ձորի մարզերի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր

Իսակովի պողոտայում՝ ռուսական եկեղեցու դիմաց, «ԿամԱԶ»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին

ՀՀ ԱԳՆ պատվիրակությունը Բրյուսելում մասնակցել է Եվրոպական միության Արևելյան գործընկերության Ավագ պաշտոնյաների հանդիպմանը

Բայրամովը Լուիս Բոնոյի հետ հանդիպմանը վերահաստատել է Ադրբեջանի հանձնառությունը խաղաղության գործընթացին

Արտուր Հարությունյանը նշանակվել է Շիրակի մարզի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր

Հակոբ Բալայանն ու Երևան քաղաքի ավագանու անդամ Միքայել Խաչատրյանը շրջայց են իրականացրել Էրեբունի վարչական շրջանում

Գորիսում 3 անձի նկատմամբ մահափորձի վարույթով հետախուզվող տղամարդը հայտնաբերվել է. մանրամասներ

ԱԺ-ում տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության նիստը․ քննարկվել են տեղահանվածներին տրամադրվող ծրագրերը

Հռոմի Պապը չի շնորհավորել Պուտինին նորից վերընտրվելու համար․ Սուրբ Աթոռից հերքում են տեղեկությունները

Շիրակի մարզպետարանի կալանավորված պաշտոնյաների լիազորությունները կասեցվել են