Երևան
14 °C
Դեկտեմբերի 9-ին կայացած ՀՀ ԱԺ արտահերթ ընտրություններին մասնակցեց ընտրելու իրավունք ունեցողների 48,63%-ը: Նախորդ խորհրդարանական ընտրությունների մասնակցության հետ համեմատած` քվեարկության մասնակիցների թիվը կտրուկ նվազել է: Ցուցանիշն իրոք բարձր չէ, ինչը հիմք է հանդիսացել ռուսաստանցի եւ ադրբեջանցի որոշ փորձագետների համար՝ ընտրությունների լեգիտիմության վերաբերյալ դատողություններ կատարելու: Զավեշտալի է մանավանդ ադրբեջանցի փորձագետների անդրադարձը որեւէ ժողովրդական գործընթացի լեգիտիմությանը՝ հաշվի առնելով Ադրբեջանում ժողովրդավարության յուրահատուկ ցածր մակարդակը:
Վերոնշյալ վերլուծությունների գլխավոր թեզն այն է, որ մասնակցության ցածր ցուցանիշը խոսում է ընտրությանը չմասնակցած 51% քաղաքացիների կողմից բոլոր 11 քաղաքական ուժերին մերժելու մասին: Մասնակցության ցածր մակարդակին նման ձեւակերպում էր տվել Regnum-ի փորձագետ Ստանիսլավ Տարասովը: Նրա խոսքով՝ քվեարկությանը չմասնակցած 51%-ը «ո՛չ դեմ են, ո՛չ կողմ», սակայն քվեարկությանը չմասնակցելու փաստը դասում է նրանց «բողոքական ընտրազանգվածի շարքում»:
«Արդյունքում ստացվում է «հեղափոխական իրավիճակ», երբ խորհրդարանական մեծամասնությունը չունի ժողովրդի բացարձակ աջակցությունը», - գրել էր Տարասովը:
Ակնհայտ է, որ Տարասովը գերագնահատում է հեղափոխական էյֆորիայի ազդեցությունը դրանից 7 ամիս անց տեղի ունեցած ընտրությունների վրա: Եթե ընտրությունները տեղի ունենային մայիս-հունիս ամիսներին՝ գրեթե վստահաբար կարելի է ասել, որ կգրանցվեր շատ ավելի բարձր տոկոս, ինչը, սակայն, քաղաքական առումով առողջ խորհրդարանի գրավական չէր լինի: Իսկ ինչ վերաբերվում է նրան, թե իբր «խորհրդարանական մեծամասնությունը չունի ժողովրդի բացարձակ աջակցությունը», ապա այստեղ ոչ մի նոր բան չկա՝ նախկինում շատ երկար ժամանակ խորհրդարանական մեծամասնությունը չի վայելել ժողովրդի ոչ միայն «բացարձակ», այլեւ որեւէ վստահություն:
Մասնակցության ցածր տոկոսը հետհեղափոխական գործընթացների մեջ է փորձում «տեղավորել» նաեւ ադրբեջանական minval.az լրատվական կայքը:
«Հաղթական տրամադրությունը մի փոքր ստվերում է մասնակցության անսովոր ցածր՝ 48-ից քիչ ավել տոկոսը, ինչն, ըստ մի շարք ադրբեջանցի փորձագետների, չի համապատասխանում ընտրողների «հետհեղափոխական» վարքագծի կարծրատիպերին», - գրել է կայքը:
Ժողովրդավարական գործընթացների, ընտրողների վարքագծի եւ «հետհեղափոխական կարծրատիպերի» վերաբերյալ ադրբեջանցի փորձագետների կարծիքներն ու վերլուծությունները վտանգ չեն պարունակում, քանի դեռ դրանք տարածվում են ադրբեջանական մամուլում: Խնդրահարույց է Regnum-ում Միրա Հասանովայի հոդվածը, որը ռուսական մեդիափորձագիտական դաշտ է բերում ադրբեջանական տեսակետը:
Հասանովան գրել էր, որ մասնակցության ցածր տոկոսն անակնկալ էր: Նա նաեւ մեջբերել էր ադրբեջանցի քաղաքագետ Իլգար Վելիզադեի խոսքը, որում վերջինս պնդում է, թե «ընտրությունները ցույց տվեցին հայաստանյան ընտրողների հիասթափությունը սեփական երկրի քաղաքական գործընթացներում»: Նրա խոսքով, այն, որ ՀՀԿ-ն եւ «Սասնա ծռերը» չկարողացան հաղթահարել ԱԺ անցնելու համար անհրաժեշտ շեմը «կարող է վկայել նրա մասին, որ մարդիկ հոգնել են պատերազմի եւ ռեւանշի կոչերից»: Թե ինչ ռեւանշի մասին է խոսքը՝ Վելիզադեն չի մանրամասնում:
Ինչ վերաբերվում է ընտրություններին մասնակցած քաղաքացիների տոկոսին եւ քաղաքական լեգիտիմությանը, ապա դրանք միշտ չէ, որ փոխկապակցված են: Նման մոտեցումը հետխորհրդային երկրներում շարունակում է արդիական մնալ այն պատճառով, որ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո երկրների մեծամասնության քաղաքական մշակույթներում լուրջ փոփոխություններ տեղի չեն ունեցել: ԽՍՀՄ-ում եւս անցկացվում էին ընտրություններ եւ մասնակցությունը դրանց մոտ էր 100%-ի: Այլ հարց է, որ թեկնածուն մեկն էր, իսկ նրա ներկայացրած կուսակցությունը միակը: Ժամանակակից պատմության մեջ նման դեպք գրանցվել է 2014 թ. Հյուսիսային Կորեայում՝ 99,97 տոկոս: Թերեւս ավելորդ է ասել, որ նշված երկրներում իշխանությունների լեգիտիմությունը միշտ կասկածի տակ է դրվել: Դա, իհարկե, չի նշանակում, որ պետք է ձգտել Գամբիայի կամ Հաիթիի օրինակներին, որտեղ համապատասխանաբար 2012 եւ 2015 թթ. խորհրդարանական ընտրություններում քաղաքացիների մասնակցությունը չի անցել 20%-ից:
Ժողովրդավարական ավելի խորը ավանդույթներ ունեցող երկրներում ընտրողների մասնակցության տոկոսը տատանվում է 50%-ի մոտակայքում: 2012 թ. Ֆրանսիայի խորհրդարանական ընտրությունների առաջին փուլին մասնակցել էր ընտրողների 48,31%-ը, 2015 թ. Շվեյցարիայում՝ 48,4, իսկ Պորտուգալիայում 55%-ը: Եվրոպայում բացառություն են կազմում, թերեւս, Լյուքսեմբուրգը, Լիխտենշտեյնը, Բելգիան, որտեղ ընտրողների շուրջ 90 տոկոսը ավանդաբար մասնակցում է ընտրություններին: Սակայն դա ունի բացատրություն՝ ընտրություններին մասնակցելն այդ երկրներում պարտադիր է:
Շվեյցարիայի վերջին ընտրությունների մասնակցության տոկոսը պայմանավորված է նաեւ նրանով, որ այդ երկրում մի շարք հարցեր դրվում են համապետական հանրաքվեի, ուստի քաղաքացիները վստահ են, որ անմասն չեն մնա կարեւորագույն որոշումներին մասնակցություն ունենալուց:
Ինչ վերաբերվում է Հայաստանին եւ ներկա ու նախորդ ընտրություններին մասնակցության տոկոսների տարբերությանը, ապա դա ունի մի քանի բացատրություն: Նախեւառաջ արտահերթ ընտրություններում բացակայում էին ուղղորդված քվեարկության եւ ձայների զանգվածային «առեւտրի» դեպքերը: Բացի դրանից, ընտրողների ցուցակներն, ամեն դեպքում, թերի են: Հայտնի չէ, թե դրանցում գրանցված մարդկանցից քանիսն են իրականում բնակվում Հայաստանում, ուստի ցուցակները «մաքրելու» պարագայում մասնակցության տոկոսը զգալիորեն կբարձրանա՝ մնալով, այդուհանդերձ, վերոնշյալ 50%-ի մոտակայքում:
Կիրանցում ոստիկանությունը լուսաձայնային նռնակ կամ որևէ այլ հատուկ միջոց չի կիրառել․ ՆԳՆ
Կիրանց մեկնած մասնագետների հետ մեքենայում Մհեր Գրիգորյանը չի եղել․ փոխվարչապետի գրասենյակ
Ադրբեջանը պետք է հարգի մարդու իրավունքները․ Օլաֆ Շոլց
Ինչ նոր մահաբեր վտանգ է Ռուսաստանը փորձելու պարտադրել Հայաստանին․ Խզմալյանը մանրամասնում է
Էկոնոմիկայի նախկին փոխնախարար Անի Իսպիրյանի խափանման միջոցը վերացվել է
Առողջապահության նախարարը Գյումրիում խորհրդակցություն է անցկացրել, այցելել «Գյումրու» ԲԿ
Ռուսական խաղաղապահ գրեթե ողջ զորակազմը լքել է Լեռնային Ղարաբաղը․ մյուսները կհեռանան մինչև մայիսի վերջ
Բախում Կիրանցում․ ակցիայի մասնակիցներն արգելափակել էին առանց պետհամարանիշի մեքենայի ելքը
Էրդողանի այցը ԱՄՆ հետաձգվել է
Այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ցիտում է ոմն «պայքարող» հոգևորականի, պարզ է դառնում, որ ռուբլիով վճարված են. Անի Խաչատրյան
Խաչատրյանը հայտնել է, որ ոստիկանական մեքենայով տեղափոխվել է բաժին ու տեղեկացել, որ ընթացակարգ չկա և բերման չի ենթարկվել
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել են ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների բնակարանային ապահովման ծրագրին վերաբերող հարցերը
Սուրեն Պետրոսյանն ազատ է արձակվել
Անահիտ Ավանեսյանը Աշտարակի և Թալինի ԲԿ-ների վերազինման ուղղությամբ հանձնարարականներ է տվել
Հայ դպրոցականները 3 մեդալ են նվաճել Մենդելեևյան 58-րդ միջազգային օլիմպիադայում
Կոստանյանը Կատարի ԱԳՆ պետնախարարին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի սկզբունքները և պոտենցիալ հնարավորությունները
Հայրենիքի մեջ հայրենիք ենք փնտրել, մենք հիմա պետական գիտակցություն ենք մտնում նոր․ վարչապետ
Հարկադիր քարաթափում է իրականացվել Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում
Գագիկ Սուրենյանը նոր գրառում է արել
Հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել է 2 օտարերկրացու մարմին, ևս 2 հոգի տեղափոխվել է հիվանդանոց․ ինչ է հայտնի
«Տոյոտա»-ն բախվել է կայանված «Մերսեդես բենց» մակնիշի ավտոմեքենային և շրջվել
Happy birthday love. Սուրեն Պապիկյանի կինը շնորհավորել է ամուսնու ծննդյան օրն ու համատեղ լուսանկար հրապարակել
Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 28 սահմանային սյուն է տեղադրվել
Ժամը 17։30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան, Սևան-Երևան ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է
ՀՀ-ն ստացել է խաղաղության պայմանագրի նախագծի վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները. ԱԳՆ խոսնակ
«Կողմնակալ» փաստաթուղթ է․ Բաքուն Եվրախորհրդարանի բանաձևը միակողմանի է որակել
Պետական դավաճանություն կատարելու համար քրեական հետապնդում է հարուցվել ՀՀ 2 քաղաքացու նկատմամբ․ նրանք հետախուզվում են
Տավուշի և Ղազախի հատվածում սահմանազատման գործընթացը տեխնիկապես ավարտվել է. Արմեն Խաչատրյան․ «Ազատություն»
Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 26-ին
Պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը բերման է ենթարկվել
Գիշերել են ազատազրկվածների համար նախատեսված ազատ հիվանդասենյակներում․ ՔԿՀ 2 աշխատակից ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից
Բարձր ենք գնահատում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև բանակցությունները, խաղաղության հասնելու լավ հնարավորություններ կան․ Ալիև
Լևոն Տեր-Պետրոսյանը դուրս է գրվել հիվանդանոցից
Ոստիկաններն ու պարեկները կանխել են մի խումբ երիտասարդների վենդետան. կռվի երկու կողմերում հարազատ եղբայրներ են
Ժամը 15:30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան. ՆԳՆ
Գիշերային ժամերին խախտել են աղմուկի թույլատրելի շեմը, բռնություն կիրառել պարեկի հանդեպ․ Թորոսյանը տեսանյութ է հրապարակել
Պացիենտների վերջույթները կապել են սավաններով ու զուգագուլպաներով. չհայտարարված այց Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոն
Հայաստանի ու Իտալիայի պատվիրակությունները քննարկել են ռազմական համագործակցությանը վերաբերող հարցեր
Հայտնի է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակչի օրը և պարգևների չափը
Հավատում ենք, որ այս տարի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կստորագրվի խաղաղության պայմանագիր. Շոլց
© 2024 Հայկական ժամանակ