Երևան
12 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
12 °C
Հայաստանում այս տարվանից ներդրվում է Առողջության համապարփակ ապահովագրության համակարգը։ Սկզբում այն կգործի նախապատրաստական փուլով, հաջորդ երեք տարիներին՝ 2024-2026 թվականներին, կլինի փորձարկման փուլը, իսկ արդեն չորրորդ տարվանից՝ 2027 թ-ից, կներդրվի ամբողջությամբ։
ՀՀ առողջապահության նախարարության հեղինակած Առողջության համապարփակ ապահովագրության հայեցակարգի նախագիծը հունվարի 11-26-ը դրվել էր հանրային քննարկման Իրավական ակտերի հրապարակման միասնական կայքում: ՀՀ կառավարությունն էլ վերջին նիստի ժամանակ ընդունեց այն:
Դրանից հետո հանրությանը և ոլորտի մասնագետներին հետաքրքրում է մի հարց՝ ի՞նչ է սա ենթադրում։
Առողջության համապարփակ ապահովագրության հայեցակարգի մշակման աշխատանքային խմբի անդամ Սամվել Խարազյանի խոսքով՝ այս համակարգի հիմնական նպատակը բնակչությանը հնարավորություն տալն է օգտվել առողջապահության որոշակի ծառայություններից։ Ըստ նրա՝ մեր երկրում նման համակարգի ներդրումը շատ կարևոր է, որովհետև տարբեր սոցիալական խմբերում ներառված մարդիկ երբեմն հնարավորություն չեն ունենում, կամ էլ եղած հնարավորությունը փոքր է օգտվելու առողջապահական ծառայություններից:
Այդ պատկերը պարզ երևում է նաև նախարարության կատարած ուսումնասիրությունների արդյունքներով, ըստ որի՝ բնակչության շուրջ 9%-ի մոտ սպառողական ծախսերի ավելի քան 25%-ը կազմում են առողջապահական ծախսերը, որի հետևանքով վերջիններիս շուրջ 6%-ը աղքատանում է, ինչն ամենաբարձր ցուցանիշներից մեկն է տարածաշրջանում։
Ըստ ներկայացված ուսումնասիրության՝ Հայաստանը նաև ունի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի շատ երկրների համեմատ ցածր պետական ֆինանսավորում՝ վերջին 25 տարիների ընթացքում ապահովելով առողջապահության բնագավառի մասով համախմբված բյուջեի ծախսերի 5.4%-ը կամ ՀՆԱ-ում շուրջ 1,4%-ը, որն առնվազն 4 անգամ պակաս է Հայաստանի հետ միևնույն եկամտային խմբում գտնվող երկրների միջին ցուցանիշներից:
«Մեզ մոտ առողջապահական ինչ-որ ծրագրից օգտվելու համար մարդիկ ունենում են եկամուտների մեծ կորուստ։ Դրանք աղետալի ծախսեր են, որոնք նպաստում են ընտանիքների աղքատացմանը։ Հիմա քաղաքացին ստիպված չի լինի որևէ ծառայության դիմաց վճարել, դրա փոխարեն կվճարի ապահովագրական ընկերությունը։ Անձն էլ մաս-մաս է ընկերությանը վճարում կատարելու։ Ֆինանսական պատճառներից ելնելով՝ շատ մարդիկ չեն դիմում բժշկի։ Ուսումնասիրության ընթացքում հարցումները ցույց են տվել, որ 60 տոկոսը անձանց զբաղվում է ինքնաբուժությամբ»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ասում է Խարազյանը։
Առողջապահական ապահովագրության համակարգով առաջարկվում է․
Ներդրման առաջին փուլով, այսինքն՝ այս տարի, կսահմանվեն յուրաքանչյուր փուլում ԱՀԱ-ում ընդգրկվող բնակչության խմբերը, կպատրաստվեն վերջիններիս տվյալների բազաները, կիրականացվի դրանց նույնականացումը այլ տվյալների բազաների հետ, ինչպես նաև էլեկտրոնային ապահովագրական պոլիսների թողարկումը։ Կհաստատվեն փաթեթի գները, դրանք չեն հաշվարկի մարդկանց եկամուտներից որոշակի տոկոսով, այլ կունենան հաստատուն ծառայությունների արժեք: Կորոշվի պետության կողմից համաֆինանսավորման չափը:
2024 թվականից պետության կողմից ֆինանսավորվող պետական պատվերի շրջանակներում բոլոր շահառուների խմբերը կհավասարեցվեն, և նրանց տրամադրվող բոլոր ծառայությունները կլինեն նույնական: 2024 թվականից կունենանք համապարփակ ապահովագրական փաթեթով ապահովագրված քաղաքացիների խումբ, և կսկսվի արդեն կամավոր ապահովագրության շրջանակներում այլ ցանկացողների ներառման գործընթացը:
ԱՀԱ-ում կընդգրկվեն պետության կողմից սահմանված բնակչության խմբերը, այդ թվում՝ նպաստի համակարգում ընդգրկված և 28,01 և ավելի միավոր ունեցող ընտանիքի անդամներ, հաշմանդամություն ունեցող անձինք, մինչև 18 տարեկան երեխաներ, բնակչության սոցիալապես անապահով և հատուկ խմբերում ընդգրկված այլ անձինք, սոցիալական փաթեթում ընդգրկված շահառուներ։ Փորձարկման փուլի 2-րդ տարվա ընթացքում պետության կողմից սահմանված բնակչության խմբերին կմիանան նաև 63 և բարձր տարիքի քաղաքացիները, ինչպես նաև պետական հատվածի վարձու աշխատողները։ 2025 թվականին պետությունը կներառի թոշակառուներին՝ որպես ևս մի կարևոր պաշտպանության կարիք ունեցող խմբի, և նրանք ևս կօգտվեն ապահովագրական փաթեթի ողջ ծառայություններից:
2027 թվականից արդեն կլինի պարտադիր ապահովագրական ողջ ծածկույթ ամբողջ բնակչության համար:
Ապահովագրության հայեցակարգի մշակման աշխատանքային խմբի անդամ Սամվել Խարազյանը կարևորում է՝ ծառայությունները ընտրվել են այնպես, որ մարդիկ ֆինանսապես պաշտպանված լինեն։ Փորձ է արվում նաև վերականգնել բնակչության շրջանում բժշկին այցելելու մշակույթը, քանի որ ինքնաբուժությամբ զբաղվողների տոկոսը ցույց է տալիս, որ մարդիկ չեն այցելում առողջապահական որևէ օղակ։
Ապահովագրական վճարի չափ նոր փաստաթղթում հստակեցված չէ։ Ապահովագրման աշխատանքային խմբի ներկայացուցչի խոսքով՝ դեռևս 2019 թվականին արվել էին հաշվարկներ, սակայն համավարկն ու պատերազմը ամեն ինչ փոխել են։ Այնուամենայնիվ, նախնական գնահատականով՝ յուրաքանչյուր քաղաքացի առողջապահական փաթեթ ունենալու համար տարեկան պետք է վճարի 150-200 հազար դրամ: Այդուհանդերձ, թիվը վերջնական չէ և հստակեցվելու է յուրաքանչյուր տարի:
«Ընդհանուր առմամբ՝ պետությունը որդեգրել է քաղաքականություն՝ ամբողջությամբ կամ մասնակի սուբսիդավորել այդ վճարները։ Սուբսիդավորման համար մենք պետք է կիրառենք սոցիալական ռիսկերի հավասարակշռման մեխանիզմները, որոնք հիմնված են լինելու քաղաքացու տարիքից, եկամտի չափից։ 2024 թվականից փորձնական փուլի առաջին տարվա ընթացքում մինչև 18 տարեկանների ապահովագրման վճարը ամբողջությամբ նախատեսվում է, որ կփոխհատուցի պետությունը, 2025 թվականից այդ խմբին կմիանան 63 և բարձր տարիքի անձինք։ Եկամտի հետ կապված ռիսկերը հավասարակշռելու համար պետք է դիտարկենք նաև ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրման համակարգը։ Այսինքն, ըստ այդմ, պետությունը կորոշի այն չափը, որքանը որ պետք է սուբսիդավորի»,- ասում է նա։
Բացի դրանից՝ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը փոփոխություններ է կատարել հաշմանդամության կարգի որոշման համակարգում, այսուհետև իրականցվելու է անձի ֆունկցիոնալության գնահատում։ Ըստ այդմ՝ որոշվելու է, թե տվյալ անձին ինչպիսի ծառայություններ են անհրաժեշտ։ Գերատեսչությունը առողջապահության նախարարությանն է տրամադրելու այդ անձանց ցուցակը, և պետությունը կդիտարկի՝ տվյալ անձանց ապահովագրական վճարը ամբողջակա՞ն, թե՞ մասնակի սուբսիդավորի։ Այսինքն՝ պետությունը պետք է ունենա հիմնական ընտրության սկզբունքներ։ Կա՛մ անձը պետք է ընդգրկված լինի սոցիալական աջակցության որևէ համակարգում, կա՛մ էլ եկամուտների հավատարմագրման համակարգում, նշում է առողջապահության ներկայացուցիչը, այդ դեպքում շատ ավելի հեշտ կլինի պետության համար իրականացնել սուբսիդավորման քաղաքականությունը։
ԱՀԱ-ի կառավարման նպատակով ներդրման նախապատրաստական փուլում կստեղծվի առողջության համապարփակ ապահովագրության հիմնադրամ, որի միջոցով ԱՀԱ-ն իրականացվելու է մեկ միասնական գնորդի/վճարողի սկզբունքով: Վերջինս պետք է ապահովի ապահովագրվածների առողջապահական ծախսերի համար անհրաժեշտ գումարների հաշվարկման և ծախսման արդյունավետությունը։
Առողջության համապարփակ ապահովագրության հայեցակարգի մշակման աշխատանքային խմբի անդամն ասում է՝ հիմնադրամը նախատեսվում է, որ սկսելու է գործել այս տարվա ընթացքում։ Դրա հիմնական գործառույթը լինելու է փարատելու որոշ կասկածները, որոնք տարբեր շրջանակներ վեր են հանում․ «Ամեն ինչ թափանցիկ կլինի, որպեսզի ցույց տանք, որ զերծ է կոռուպցիոն ռիսկերից։ Լինելու է կառավարման խորհուրդ, դրան կից՝ երկու հանձնաժողով, որոնք շահերի բախման միջոցով փորձելու են ստեղծել միջավայր, որտեղ նման ռիսկերը նվազեցված կլինեն։ Հիմնադրամը պարբերաբար, առնվազն՝ եռամյա կտրվածքով, կներկայացնի տեղեկատվություն ԱՀԱ ներդրման նպատակի և միջոցառումների արդյունքային ցուցանիշների համախմբում ներկայացված արդյունքների վերաբերյալ, որոնք հիմք կհանդիսանան ԱՀԱ գործունեության գնահատումն իրականացնելու համար»:
Խորհրդին կից հանձնաժողովները ռազմավարական գնումների և կատարողականի վերահսկման հանձնաժողովներն են լինելու: Հանձնաժողովներում կլինեն ներկայացուցիչներ բժշկական կազմակերպությունները ներկայացնող միություններից, հասարակական կազմակերպություններից, մասնագիտացված ասոցիացիաներից: Կարող են ընդգրկվել նաև ոլորտային փորձագետներ: Կառավարման խորհրդի կազմը կնշանակի վարչապետը, 1-ից 3 տարի ժամկետով, իսկ կառավարման խորհրդի նախագահ ի պաշտոնե կնշանակվի առողջապահության նախարարը:
Կառավարման խորհրդում կարող են ընդգրկվել կառավարության անդամներ, գործատուների, աշխատողների, սպառողների և առողջապահության մասնագիտական հատվածի շահերը ներկայացնող կազմակերպությունների անդամներ՝ հավասար ներկայացուցչականությամբ (50-ական տոկոս մասնակցությամբ Կառավարության և մյուս ներկայացուցիչների համար):
Սխալ են հաշվարկել, Գարեգին Բ-ն հիմար չէ, խնդիր չէ մի քանի հոգևորականի «փուռը տալը». Ստյոպա Սաֆարյան
Երկու տարեկան աղջնակը տաք թեյը լցրել է վրան. նրան տեղափոխել են հիվանդանոց
ԱԺ Հայաստան-ԱՄՆ բարեկամական խմբի անդամները հանդիպել են ԱՄՆ ՄԶԳ կառավարչի փոխտեղակալ Ալեքսանդր Սոկոլովսկու հետ
Կուսակցական ժողովների ժամանակ չմոռանաք ալբանացի սրբազանին «Հայր մեր»-ը սովորեցնեք. Չախոյանը՝ հոգևորականներին
Ապուշությունն էլ մի սահման պիտի ունենա, չէ՞, սրանք հասկանո՞ւմ են, թե ինչ վտանգի տակ են դնում Հայաստանը. Վահրամ Աթանեսյան
Ականջներիդ օղ արեք՝ իշխանության բռնազավթման ակտ չի լինելու, ով դեմ է՝ լքեք երկիրը, Մոսկվան կանչում է. Մկրտչյան
Մայիսի 9-ին Վագների 12.000-ի հանրահավա՞քն է լինելու հայոց պետության ոչնչացման նպատակով, դա է ասել անհայրենիքը. Սաֆարյան
Շատ խորհրդանշական է Ուղղափառ եկեղեցու Զատիկի օրով միութենական քայլերթի մեկնարկը. Անի Խաչատրյանը լուսանկար է հրապարակել
Արքեպիսկոպոսը քայլերթ է սկսել. Վանեցյանը, Աշոտյանը, Միհրան Պողոսյանը ողջունել ու միացել են նրա գլխավորած շարժմանը
Գետում ավտոմեքենա է արգելափակվել․ դուրս բերելու համար անհրաժեշտ է եղել փրկարարների օգնությունը (տեսանյութ)
Ուժեղ կարկտահարություն է դիտվել Արմավիրի մարզում (տեսանյութ)
Մոսկվան Զելենսկու նկատմամբ հետախուզում է հայտարարել
Անձրևաջրերի կուտակումներից խուսափելու նպատակով Երևանում նոր հեղեղատար համակարգեր կկառուցվեն (տեսանյութ)
ԱԳ նախարարի տեղակալն ու Հնդկաստանի դեսպանն այցելել են Հայաստանի ազգային պատկերասրահ
Եթե ինչ-որ բան լողում է ինչպես բադը, թռչում է, ձու է ածում ինչպես բադը, ապա վստահաբար դա հենց բադ է, որ կա․ Ալեքսանյան
Կառավարությունը հարձակում է իրականացրել Սահմանադրության վրա․ Վրաստանի նախագահը մեղադրող հայտարարություն է արել
«Գոլդ» համարանիշով «Մերսեդես»-ը՝ ավտոմեքենաների ջարդի հեղինակ. վարորդն այն թողել է դեպքի վայրում և հեռացել
Որտեղ են հայտնաբերվել Գյումրիում հրդեհից մահացած 3 և 5 տարեկան քույրերը․ մանրամասներ ողբերգական դեպքից (լուսանկարներ)
Բեռլինի պաշտպանական-արդյունաբերական ընկերության գործարանում երեկ բռնկված բռնկված հրդեհը մարել չի հաջողվում
Նիկոլ Փաշինյանը յասամաններ է նվիրել Աննա Հակոբյանին․ վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Ծանրորդ Սամվել Գասպարյանը վիրահատվել է
ՀԱՄԱՍ-ի պատվիրակությունը մեկնել է Կահիրե, նպատակը Գազայի հատվածում հրադադարի բանակցությունները վերսկսելն է
Մենք չենք ճանաչում ինքներս մեզ բառիս բուն և փոխաբերական իմաստով, պետք է դուրս գալ աքսիոմատիկ տրամաբանությունից․ Փաշինյան
Գազայում լայնամասշտաբ սով է․ ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագրի ղեկավարը հայտարարություն է արել
Սրբազան կրակը դուրս բերելուց առաջ Երուսաղեմում ուժեղացվել են անվտանգային միջոցառումները․ ովքեր կարող են մտնել տաճար
Անձրևային եղանակը կպահպանվի․ հնարավոր է նաև կարկուտ տեղա
Ես խոսել եմ Շառլ Միշելի հետ․ ինչ է ասել Կոբախիձեն ԵԽ նախագահին «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վերաբերյալ
Վրաերթի ենթարկված հետիոտնը մի քանի մետր շպրտվել, բախվել է կայանված «Մազդա»-ին․ վիրավորը հիվանդանոցի ճանապարհին մահացել է
Ինչպես Բալյանը ստեղծեց Գյումրու հիմնը, և ինչ նամակ էր գրել Շիրազը Ռուբեն Մաթևոսյանին․ «Սիրեմ Գը» այգին նոր անուն ունի
Լոնդոնը պետք է հարմարվի «նոր իրականությանը»․ շոգ օրերի թիվը կտրուկ աճում է
Նման ամպրոպ Երևանում դեռ չէի տեսել․ Սուրենյանը նոր տեսանյութ է հրապարակել
Ֆուատ Օքթայը ԱՄՆ կոնգրեսականների հետ Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունների կարգավորմանը վերաբերող հարցեր է քննարկել
Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը շարունակում է փակ մնալ
Ֆրանսիացի բժիշկների հետ քննարկվել են համագործակցության հնարավորությունները
Հիմնանորոգվում է Նորակերտ-Փոքր Մասրիկ ճանապարհի մի հատվածը (տեսանյութ)
Բրազիլիայի հարավում ջրհեղեղի զոհերի թիվը հասել է 39-ի, 68 մարդ անհետ կորած է համարվում (տեսանյութ)
«Մայրիկ Ֆուդ»-ի տոմատի մածուկի արտադրությունը կասեցվել է
Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 4-ին
Գյումրու տներից մեկում բռնկված հրդեհը մարելուց հետո 3 և 5 տարեկան երեխաների դիեր են հայտնաբերվել
ԱՄՆ-ն Հայաստանի կողքին է` իր ինքնիշխանության պաշտպանության ճանապարհին․ Մարկ Քեմերոնը ողջունել է սահմանազատման գործընթացը
