Երևան
18 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
18 °C
Սեյսմոլոգ Սերգեյ Նազարեթյանի խոսքով՝ Թուրքիայի հարավ-արևելքում՝ Սիրիայի հետ սահմանին, տեղի ունեցած երկրաշարժը շատ ավելի ուժեղ է, քան 1988 թվականի Սպիտակի երկրաշարժն էր, որի մագնիտուդը 7.0 էր կազմում։
«Երկրաշարժի խորությունը 7-10 կիլոմետր է, մակերեսին այդ ցնցումները 10 բալից բարձր է, մոտենում է 11 բալի, որն ահավոր հետևանքներ կունենա թե՛ Թուրքիայի, թե՛ Սիրիայի համար։ Մի շարք քաղաքներ լրջորեն տուժել են, իսկ զոհերի թիվը րոպե առ րոպե աճում է։ Հեռախոսով նկարված տեսանյութեր դիտեցի, որոնցում բարձրահարկ շենքերը փլուզվում, հավասարվում են գետնին: Սա արդեն ոչ թե երկրաշարժի, այլ դրան հաջորդած ուժեղ հետցնցումների հետևանքն է։ Սկզբից ավերման գոտին համեմատաբար փոքր էր, բայց վերջին քարտեզով այն բավականին մեծ է»,- նշում է սեյսմոլոգը:
Նրա խոսքով՝ մեզ համար առավել ցավոտ է, որ Սիրիայում տուժել է Հալեպ քաղաքը. «Խոսում են, որ երկրաշարժից շատ է տուժել համամարդկային արժեք ունեցող Հալեպի հայտնի Ցիտադելը, որը կառուցվել է 10-րդ դարում և աշխարհի 8-րդ հրաշալիքներից է։ Թուրքիայի հետ սահմանին հայկական գյուղեր կան, ենթադրում եմ՝ այդ գյուղերն էլ են տուժել»։
Ըստ Նազարեթյանի՝ այս երկրաշարժը ոչ ոքի համար անսպասելի չէր, որովհետև սեյսմիկ վտանգների քարտեզների վրա այդ գոտիները վաղուց առանձնացված էին։ Թուրքիայի Քահրամանմարաշ երկրաշարժը կապված է արևելաանատոլիական բեկվածքի ակտիվացման հետ, որը միջերկրական ծովից ձգվում է դեպի Դիարբեքիր, անցնում Վրաստանով և հասնում մինչև Հյուսիսային Կովկաս:
«Բարեբախտաբար, այն ՀՀ տարածք չի մտնում, բայց մի փոքր ճյուղավորում ունի, որը Անիից գալիս է դեպի Գյումրի, Գյումրիից՝ ձգվում Սպիտակի օջախային գոտի։ Այդ մի փոքր ճյուղն է, որ մտահոգության առիթ է տալիս, այն դեպքում, որ ոչ բոլոր գիտնականներն են այդ վարկածն ընդունում, պարզապես այդպիսի կարծիք կա»,- ասում է նա:
Նրա խորին համոզմամբ՝ այս երկրաշարժը Հայաստանի տարածքի սեյսմիկ ռեժիմի վրա առանձնակի ազդեցություն չի ունենա, քանի որ բավականին մեծ հեռավորության վրա է, և ցնցումները Հայաստան չեն հասնի։ Իհարկե, չի բացառում, որ կլինեն փոքր երկրաշարժեր, որոնք միշտ էլ լինում են. «Այսօր առավոտյան, օրինակ, ժամը 4։16-ին 4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է գրանցվել Բավրա-Հայաստան սահմանագոտում։ Օրվա մեջ 3-4 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ է զգացվել նաև Գյումրի քաղաքում»։
Հայաստանում նման ուժգնության երկրաշարժի հավանականությունը, ըստ սեյսմոլոգի, շատ աննշան է։ Իսկ, թե որքանո՞վ են սեյսմակայուն այսօր կառուցվող շենքերը, և արդյոք մենք պատրա՞ստ ենք նման աղետների, վերջինս պատասխանում է։
«1957-ից մինչև Սպիտակի երկրաշարժը կառուցած խորհրդային տարիների երեք տիպի շենքեր սեյսմիկ խոցելի են։ Դրանք բազմաբնակարան շենքերն են, որոնք Երևանում շատ կան։ Դպրոցների շենքերն են, որոնք Կառավարության ուշադրության կենտրոնում են, և տարեկան 30-ից ավելի դպրոց կա՛մ զրոյից կառուցվում է, կա՛մ ամրացվում են։ Երրորդը առողջապահական հիմնարկների՝ հիվանդանոցների շենքերն են, և այժմ կառուցվող բժշկական կենտրոնները նախագծվում են նոր նորմերի վտանգին համապատասխան, հիմնականում՝ 9-ը բալի հաշվարկով, շինարարության որակն էլ լավ է, այդ խնդիրը մեխանիկորեն լուծվում է»,- նկատում է Նազարեթյանն ու շարունակում. «Երևանում շինարարական նորմերի մասին խոսելը սխալ է, քանի որ չեմ տիրապետում։ Գյումրիում Անի թաղամասը շատ ամուր է կառուցվել, Մուշ 2 թաղամասը՝ ևս։ Վերջինի դեպքում ներքին հարդարման որակն այն չէր, բայց հետո բարելավեցին, այնպես որ աղետի գոտում բոլոր նորակառույց շենքերը հուսալի են։ Երևանում ևս շենքերը նախագծվում են 9 բալի հաշվարկով, քանի որ սեյսմիկ վտանգը 9 բալ է գնահատվում»։
Սեյսմոլոգն ասում է, որ առայժմ գիտությունը հեռու է երկրաշարժերը նախապես կանխատեսելուց, սակայն բոլոր այն երկրները, որտեղ կա բարձր սեյսմիկ ռիսկ, պարտադիր պետք է զբաղվեն երկրաշարժերի կանխատեսման հիմնախնդրով. «Կան երկրաշարժի տիպեր, որ նախապես իրենց ցույց են տալիս, այսինքն՝ երկրաշարժից առաջ՝ մեկ շաբաթվա ընթացքում, նախանշաններ են լինում։ Այդ նախանշանների օգնությամբ կարելի է կանխատեսել, թե երբ է լինելու երկրաշարժը»։
Խոսելով օրվա ընթացքում Թուրքիայում կրկնվող նոր երկրաշարժերից և հետցնցումներից՝ Նազարեթյանն ասում է, որ այդպիսի օրինաչափություն կա. բեկվածքի վրա, հատկապես՝ օջախային գոտում, պիտի լինեն հազարավոր ցնցումներ, ընդ որում՝ ուժեղ ցնցումներ։
«Սեյսմոլոգները պարզել են, որ ուժեղ երկրաշարժից 20 րոպե հետո ամենայն հավանականությամբ լինում են ուժեղ հետցնցումներ։ Այնպես որ մնացած երկրաշարժերը և ցնցումները կարելի է համարել առաջինի հետևանքը, դրանք ուժեղ հետցնցումներն են։ Օրինաչափ է։ Սպիտակի երկրաշարժից հետո առ այսօր Սպիտակի օջախային գոտում գրանցվել է 804 հազար երկրաշարժ»,- նշում է նա։
Հերմինե Կարապետյան
Հայտնի է ընդունելության միասնական քննությունների 2-րդ փուլի հայտագրման վերջնաժամկետը․ հնարավոր է կիրառվեն մետաղորսիչներ
Տավուշի թեմի առաջնորդի գործառույթը աղոթելն է, ոչ թե ասֆալտին նստելը կամ պառկելը, ՀՀ-ի վրա հարձակում հրահրելը. Սուքիասյան
Բախվել են թիվ 18 երթուղին սպասարկող «Ժոնգ Տոնգ» և թիվ 1 երթուղին սպասարկող «ՄԱՆ» մակնիշի ավտոբուսները․ կա վիրավոր
Դուք չեք պատկերացնի՝ մեզ ինչքան էր պետք․ Գագիկ Սուրենյանը նոր գրառում է արել
Մարզային փրկարարական վարչությունների ղեկավարներին կարգադրվել է մարտական հաշվարկում ընդգրկել նաև ամենագնացները
Թուրքիան դադարեցրել է առևտրային հարաբերություններն Իսրայելի հետ
ՀՀ-Ադրբեջան սահմանազատման հանձնաժողովների վերջին պայմանավորվածությունն առաջընթաց է խաղաղության օրակարգում․ Բայրամով
Եղբայրները գումարային հարցի շուրջ վիճաբանել են 3 անձի հետ, որոնք հարվածներ են հասցրել, հետո դանակահարել նրանցից մեկին
Արարատ Միրզոյանի հետ հեռախոսազրույցից հետո Ուկրաինայի ԱԳ նախարարը գրառում է արել
Ինչեր են հայտնաբերվել կալանավորվածներից մեկի գուլպայից, մյուսի էլ՝ ծխախոտի տուփից
Ղրղզստանի ԱԳՆ-ն իր քաղաքացիներին խորհուրդ է տվել չմեկնել Ռուսաստանի Դաշնություն
Նոյեմբերին Ադրբեջանում խորհրդարանական ընտրություններ են անցկացվելու
Հայաստանը պետություն է, պետք է հասկանալ, որ մի խումբ անձինք չեն կարող խանգարել սահմանազատման գործընթացին. Իոաննիսյան
«Լադանիվա»-ի երկրորդ փորձը եվրատեսիլյան բեմում (լուսանկարներ)
Խոշոր բրենդներն անընդհատ ահազանգում են․ վարչապետին է ներկայացվել Մտավոր սեփականության գրասենյակի 2023-ի հաշվետվությունը
Արծվի թևեր կոչվող հատվածում նոր արագաչափ է տեղադրվել․ երբ կգործարկվի այն
Ուսուցիչը բռնություն է կիրառել տարրական դասարանների աշակերտների նկատմամբ․ Տիգրան Ավինյանը տեղեկությունը փոխանցել է ՔԿ-ին
Կենտրոն վարչական շրջանի ղեկավարն ազատվել է պաշտոնից
Արարատ Միրզոյանն ու Ուկրաինայի ԱԳ նախարարը տարածաշրջանային հարցեր են քննարկել
Երևանում մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
«Ուրալ»-ի վթարից տուժած 20 զինծառայողներից 8-ը դուրս են գրվել հոսպիտալից․ ինչ վիճակում են մյուսները
Գյումրիում մեկ ապաստարան կվերանորոգվի և կվերազինվի․ համագործակցության փաստաթուղթ է ստորագրվել
Տեղյակ լինելով «Ուրալ»-ի տեխնիկական խնդիրներից՝ թույլատրվել է մեքենայի երթը. զորամասի 2 պաշտոնատար անձ է կալանավորվել
Չայնիի ոլորաններում մեքենա է այրվել
Անթալիայում մեքենաներ են բախվել․ ինչով են զբաղված եղել տուժած զբոսաշրջիկները վթարի պահին
ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին պետք է աջակցություն տրամադրել ոչ թե ըստ կարգավիճակի, այլ ըստ խոցելիության. Նանա Սկաու
ԵՄ-ն բարձր է գնահատում Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին իրականացվող սահմանազատման առաջընթացը․ Պյոտր Միխալկո
Դոլարը կրկին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 2-ին
Ամերիկյան կողմը պատրաստակամ է շարունակել աջակցությունը ՀՀ պաշտպանական բարեփոխումներին. Քվինը՝ Պապիկյանին
Ավտովթար Երևանում. բախումից հետո մեքենաներից մեկը կողաշրջվել է
Որևէ մեկը հող չի հանձնում, մենք սահման ենք գծում, դուք առաջարկո՞ւմ եք գնալ կռվի․ Սանոսյան
Կստեղծվի ՀՀ քննչական կոմիտեի փորձաքրեագիտական կենտրոն
Սպանություն Հրազդանի կիրճում գործող ռեստորանում․ 46-ամյա տղամարդ է կալանավորվել
Ամիօ բանկը մասնակցել է Career City Fest 2K24-ին
Գերմանիան և Եվրամիությունը խթանում են Հայաստանում կենսակայուն էներգարտադրությունը և համայնքային զարգացումը
Անահիտ Ավանեսյանի պաշտոնից ազատվելու լուրերը չեն համապատասխանում իրականությանը
17-ամյա պատանին հոր հետ միասին մահակով ծեծել է արագ վարելու համար իրեն նկատողություն արած քաղաքացիներին
Հայկական պատվիրակությունը Սաուդյան Արաբիայում միջազգային գործընկերների հետ քննարկել է երկկողմ համագործակցությունը
Հայ խորհրդականները Ֆրենկ Փըլոնի և Ջիմ Կոստայի հետ քննարկել են տարածաշրջանային զարգացումները
ՆԳՆ ոստիկանությունը «հատուկ գործողություններ» չի իրականացրել
