Մոսկվայի հաճախ թիրախավորվելու ֆոնին ՌԴ-ն ԱԹՍ-ներ որսալու նոր համակարգեր է գործարկել. ինչ է հայտնի գաղտնի սարքերի մասին

Ուկրաինական կողմից ՌԴ մայրաքաղաք Մոսկվայի շրջակայքում անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումները վերջին շրջանում ավելի ու ավելի են աճել: Այս ֆոնին Ռուսաստանը երկու նոր հակաօդային պաշտպանության համակարգ է ներկայացրել՝ սեփական արտադրության և մշակման։

Ռուսաստանը հայտարարել է «Յենիսեյ» ինքնավար թիրախային նշանակման համակարգի և «Վալդայ» ռադիոտեղորոշիչ համակարգի արտադրության ավարտի մասին՝ ուկրաինական անօդաչու թռչող սարքերի և հեռահար հրթիռների՝ օր օրի աճող սպառնալիքի պատճառով։

Ակնկալվում է, որ «Յենիսեյ» ինքնավար թիրախային նշանակման համակարգը կընդլայնի S-400 հակաօդային պաշտպանության համակարգի հնարավորությունները, իսկ «Վալդայ» ռադարը կկարողանա հայտնաբերել նույնիսկ ամենափոքր անօդաչու թռչող սարքերը։

«Ալմազ» գիտաարտադրական ասոցիացիայի գլխավոր տնօրեն Գենադի Բենդերսկին արաբական Asharq News լրատվականին ասել է, որ ձեռնարկությունը մշակել է անօդաչու թռչող սարքերին հակազդելու նոր միջոցներ, որոնք ներկայումս գործարանային փորձարկումներ են անցնում։
«Յենիսեյ» համակարգն աջակցում է С-400 զենիթահրթիռային համակարգի շահագործմանը, իսկ «Վալդայ» ռադիոտեղորոշիչ համակարգերն օգնում են հայտնաբերել անօդաչու թռչող սարքերը և հակազդել դրանց, բացատրել է Բենդերսկին։

Այս երկու համակարգերի մասին տեղեկատվությունը մնում է գաղտնի, և դրանց մասին քիչ բան է հայտնի, սակայն ռուսական ԶԼՄ-ների հաղորդագրությունները ցույց են տալիս, որ   համակարգը մշակվել է S-500 հակաօդային պաշտպանության համակարգի համար և կարող է ընդլայնել S-400 ՀՕՊ համակարգերի հնարավորությունները:

Ինչ է հայտնի «Յենիսեյ» համակարգի մասին

«Յենիսեյ»-ի ռադարն ի վիճակի է հայտնաբերել և հետևել աերոդինամիկ և բալիստիկ թիրախներին հարյուր կիլոմետրից ավելի բարձրության և ավելի քան 600 կիլոմետր հեռավորության վրա: Հրամանատարական կենտրոնը ստանում է տվյալներ թիրախի մասին, որոնք այնուհետև փոխանցվում են այլ բաղադրիչներին, որոնք աշխատում են արագորեն հետևել և ոչնչացնել թիրախը:

Էլեկտրոնային գաղտնալսման և օդային մոնիտորինգի համար ռադարն ունի նաև պասիվ աշխատանքային ռեժիմ։ Վերջին դեպքում այն կարող է փոխանցել թիրախի նշանակման տվյալներ՝ թիրախի խոցման նպատակով С-400/S-500 համակարգերի բազմաֆունկցիոնալ ռադարները ակտիվացնելու համար։

«Յենիսեյ» համակարգը կարող է նաև հետևել սեփական հակաօդային պաշտպանության հրթիռներին և ճշգրիտ որոշել՝ արդյո՞ք թիրախը լրիվությամբ խոցվել է։

Ռուսական տվյալների համաձայն՝ համակարգը կարող է ճանաչել նաև հիպերձայնային թիրախները և ունի 360 աստիճան հսկողության հնարավորություն։

Ինչի համար է ծառայելու «Վալդայ» համակարգը

Ռուսական լրատվամիջոցների կցկտուր հրապարակումներից հավաքված և ամբողջացված տվյալների համաձայն՝ «Վալդայ» ռադիոտեղորոշիչ համակարգը նախատեսված է շատ ցածր ռադարային հպմամբ թիրախները հայտնաբերելու և հետևելու համար։

Այս ռադարը կարող է տարբերակել շատ փոքր անօդաչու թռչող սարքերը և այլ օդային օբյեկտներ, ինչը կարևոր է ճշգրիտ չեզոքացման համար:

 «Վալդայ» համակարգը տեղադրված է եռասռնանի ինքնագնաց մեքենայի վրա՝ կոնտեյների կորպուսով, և դրա կառուցվածքային բաղադրիչները ներառում են ռադարային մոդուլ, օպտիկա-էլեկտրոնային մոդուլ, հեռակառավարման վահանակով կառավարման մոդուլ, ռադիոազդանշանի ուղղություն որոնող մոդուլ, աղբյուրներ և հակաքայլեր կառավարող մոդուլ: Համակարգը նաև ինքնուրույն ապահովում է կապի, էներգիայի և այլնի հնարավորություններ, իսկ էլեկտրաօպտիկական հայտնաբերումը, ուղղության որոնումը և ռադարը ինտեգրված են մեքենայի վրա տեղադրված համակարգին, որը բաղկացած է 360 աստիճան սկանավորելու եռաչափ X-ռադարից:

Ռադարն աշխատում է ռադիոուղղություն որոնող մոդուլի հետ՝ որոշելու անօդաչու թռչող սարքերի և դրանց օպերատորների գտնվելու վայրը, ինչպես նաև հայտնաբերելու անօդաչու թռչող սարքի կառավարման և կապի ուղիները:

Սարքը ջերմային տեսախցիկը ուղղում է թիրախին, որը գտնում է ուղղությունը որոնիչի կամ ռադարի միջոցով, իսկ օպտիկա-էլեկտրոնային մոդուլը հետևում է թիրախին և գնահատում հակաքայլերի արդյունավետությունը։ Խցանման մոդուլը հակադրոնային համակարգում կարող է արգելափակել տրվող նորարարական կառավարման ազդանշանները։

Երկուսն էլ կարևոր սպառազինություն են

ՌԴ պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն ընդգծել է ուկրաինական հատուկ ռազմական գործողության տարածքներում զենիթահրթիռային համակարգի կարևորությունը՝ միաժամանակ նշելով ինչպես ռադարների, այնպես էլ սպառազինության համակարգերի օգտակարությունը։

«Զենքերի շրջանակը, որին պետք է հակազդեն ռուսական հակաօդային պաշտպանության համակարգերը, «ամեն օր ընդլայնվում է», - ասել է Շոյգուն՝ նշելով, որ հակառակորդն ունի FPV անօդաչու թռչող սարքեր, ավելի հեռահար և ավելի հզոր հարվածային անօդաչու սարքեր, HIMARS հրթիռներ, ինչպես նաև ԽՍՀՄ-ում մշակված զենքեր»:

Հայտարարությունը նա արել է այժմ, երբ Ուկրաինան ուժեղացնում է անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումները ռուսական օբյեկտների վրա առաջնագծի հետևում՝ ստիպելով Ռուսաստանին ուժեղացնել իր հակաօդային պաշտպանությունը: