Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Հյուսիս- հարավ մայրուղին Հայաստանի համար դանդաղ, բայց հաստատուն ընթացքով դառնում է մի մեծ փորձանք:
Տարիներ առաջ պաշտոնյաները ոգեւորությամբ էին խոսում այդ մայրուղու շինարարության անհրաժեշտության, հեռանկարների, տնտեսության վրա ահռելի դրական ազդեցության մասին: Այդ ամենի վերաբերյալ կասկած հայտնողները ընկալվում էին գրեթե որպես ազգի թշնամի, տնտեսությունից բան չհասկացող, համաշխարհային տենդենցներից հեռու մարդիկ...:
Այսօր արդեն իրականանում են բոլոր, նույնիսկ ամենամռայլ մտահոգությունները այդ մայրուղու վերաբերյալ: ՀՀ կապի եւ տրանսպորտի նախարարությունը օրերս tert.am-ի գրավոր հացմանն ի պատասխան հայտնել էր, որ այս տարվա օգոստոսի 1-ի դրությամբ արդեն ծախսվել է 150.3 միլիոն դոլար եւ 23.14 միլիոն եվրո: Այդքան գումարով կառուցվել է 31 կիլոմետր ճանապարհ եւ 11 կիլոմետրը միայն բետոնապատվել է:
Ստացվում է որ «Հյուսիս-հարավ» մայրուղու մեկ կիլոմետրի գինը կկազմի ավելի քան 5 միլիոն դոլար: Ամբողջ մայրուղու երկարությունը 556 կիլոմետր պետք է լինի: Այդպիսով, ամբողջ շինարարությունը մեզ վրա այս գներով կնստի մոտ երեք միլիարդ դոլար: Բացի այդ, եթե անցած 4 տարիների ընթացքում կառուցվել է ճանապարհի 10 տոկոսից պակասը, ապա մայրուղու շինարարությունը ավարտին հասցնելու համար կպահանջվի ավելի քան 40 տարի:
Բայց սա լավագույն սցենարն է: Իրականությունը ավելի վատն է լինելու: Խնդիրն այն է, որ այս պահի դրությամբ կառուցված 31 կիլոմետրը ընկած է Երեւանից Արտաշատ եւ Երեւանից Աշտարակ հատվածում: Դրանք բավականին հարթ, առանց ոլորանների ու թունելների հատվածներն են: Այդ հատվածների տեխնիկական վիճակը մինչեւ մայրուղու շինարարությունն էլ բավարար էր ինտենսիվ երթեւեկության համար: Բոլորովին այլ խնդիր է մայրուղու Սյունիքի հատվածով անցնելիք հատվածները, որտեղ անհրաժեշտ են կամուրջներ, թունելներ եւ ինժեներական այլ բարդ ու ծախսատար կառույցներ: Այդ դեպքում մեկ կիլոմետրի կառուցման արժեքը կարող է բարձրանալ մի քանի, եւ նույնիսկ մի քանի տասնյակ անգամ: Ու, ամենայն հավանականությամբ, Հյուսիս-հարավ մայրուղու գինը վերջին հաշվով կկազմի 3.5-4 միլիարդ դոլար:
Որքան տնտեսական էֆեկտ կապահովի այդ մայրուղին, որպեսզի մենք 3.5-4 միլիարդ դոլարի վարկ կուտակենք մեր սերունդների ուսերին: Այսինքն, կոպիտ ասած, կարո՞ղ է նման մայրուղու գոյությունը Հայաստանում այնքան աշխուժացնել տնտեսությունը, որ կտրուկ բարձրանան հավաքագրվող հարկերի ծավալները, եւ այդ գումարով մենք կարողանանք առանց տնտեսության մյուս ճյուղերին վնասելու հանգիստ սպասարկել, ապա նաեւ փակել այդ վարկերը: Ակնհայտորեն՝ ոչ: Խնդիրն այն է, որ այս մայրուղու հետ կապված տնտեսական հաշվարկների մեջ ի սկզբանե դրված էր, որ այն կարժենա 950 միլիոն դոլար: Եվ այդ հաշվարկից ելնելով էլ հաշվարկվել էր տնտեսական էֆեկտը: Այսինքն, եթե մայրուղու շինարարությունը մեզ վրա նստեր 950 միլիոն դոլար, ապա տնտեսության վրա դրա թողած դրական ազդեցությունը կբերեր նրան, որ վարկերը հեշտությամբ կփակեինք: Հիմա պարզվում է, որ գինը մոտ 4 անգամ գերազանցելու է նախատեսված գումարը: Ընդ որում, շինարարություն էլ կտեւի տասնյակ տարիներ: Այլ կերպ ասած, ակնհայտ է, որ մայրուղին չի արդարացնելու իր ծախսերը:
Եվ ուրեմն, գործ ունենք լավագույն դեպքում սխալ հաշվարկների հետ, որոնց արդյունքում մեր երկիրն ու ժողովուրդը վճարելու են միլիարդավոր դոլարներ, իսկ վատագույն դեպքում գործ ունենք կանխամտածված խմբակային հանցագործության հետ: Բոլորովին չի կարելի բացառել, եւ նույնիսկ կարելի է հաստատապես պնդել, որ այդ շինարարության վրա հսկայական գումարներ են գրպանել որոշ մարդիկ, ու նման ճանապարհ կառուցելու որոշումը կայացնելիս հիմնական նպատակը եղել է փող «աշխատելը»: Արդեն ծախսված մոտ 200 միլիոն դոլարով կարելի էր Մեղրի-Կապան ճանապարհահատվածում շեշտակի բարելավել վիճակը, թունելների ու կամուրջների օգնությամբ կրճատել ոլորանների թիվը, որոնք Իրան- Հայաստան բեռնափոխադրումների տեսանկյունից լրջագույն խոչընդոտ են՝ երկար բեռնատարների համար դրանք դժվար անցանելի են: Բայց որոշում կայացվեց մայրուղու շինարարությունը սկսել որեւէ խնդիր չունեցող Երեւան-Արտաշատ հատվածից: «Չար լեզուները» համառորեն պնդում են, որ այդ հատվածից շինարարությունը սկսելու որոշումը կայացվել է այդ ժամանակ մեր քաղաքական դաշտի ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկի՝ Հովիկ Աբրահամյանի «հորդորով», քանի որ վերջինս, ինչպես նաեւ նրա հարազատները, գրեթե ամեն օր երթեւեկում էին Արտաշատից Երեւան եւ հակառակը: Սա՝ իմիջիայլոց:
Բայց ամբողջ դժբախտությունն այն է, որ հիմա մայրուղու շինարարության հետ կապված ցանկացած որոշում շատ դժվար է կայացնել: Եթե որոշվի դադարեցնել շինարարությունը, կստացվի, որ 200 միլիոն դոլարը ուղղակի փոշիացվել է: Եթե որոշում կայացվի շարունակել շինարարությունը, ապա չափազանց մեծ է հավանականությունը, որ կփոշիացվի 4 միլիարդ դոլար: Մասնավոր ներդրողներ ներգրավելով եւ ճանապարհի որոշ հատվածներ վճարովի սարքելով՝ գուցե հարցը լուծվեր, բայց նման փորձեր եղել են եւ հիմա էլ են արվում, որոնք ակնհայտորեն հաջողություն չեն գրանցում. ներդրողներին չի հետաքրքրում այդ «ներդրումային» ծրագիրը: Մի խոսքով, մի իսկական փորձանք:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանն արծաթե մեդալ է նվաճել
Հայ-էստոնական հարաբերություններն արագընթաց են զարգանում. Արսեն Թորոսյանն ընդունել է դեսպանին
Կպչուն ժապավենով պատին ամրացված «The Comedian» բանանը աճուրդում վաճառվել է 6,2 միլիոն դոլարով. ով է գնորդը
Անդրադարձ է կատարվել խաղաղության պայմանագրի քննարկումներին. վարչապետն ընդունել է Բունդեսթագի պատվիրակությանը
Բելգիացի քաղաքական գործիչները Ադրբեջանին կոչ են արել դուրս բերել զորքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից
ԱԳ փոխնախարարը Բենժամեն Հադադին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը
Միջազգային քրեական դատարանը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին ձերբակալման հրաման է տվել
Հանքաքար վերամշակող ընկերությունում ապօրինի ջրառ է իրականացվել
Զախարովային ուղիղ եթերի պահին զանգահարել և խնդրել են չմեկնաբանել բալիստիկ հրթիռների թեման
«Կոկաին»-ի պարկեր՝ ՀՀ ժամանած օտարերկրացու մարմնում. կանխվել է 550 հազար դոլարի թմրամիջոցի ներմուծման փորձը
«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման հավաքին մասնակցելու համար առաջարկել են 6-8000 դրամ․ գործը դատարանում է
Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 21-ին
Դալմայի այգիների տարածքում մի ամբողջ զինանոց է հայտնաբերվել
ՄՊՀ-ն հորդորում է ինտերնետ շահումով խաղերի և վիճակախաղերի գովազդներ ստացած քաղաքացիներին դիմել հանձնաժողով
6 ամսով կսահմանափակվի խոզերի ներմուծումը Հայաստան
Ամիօ բանկը ԵԴԹ «Երեք ընկեր» ներկայացման գլխավոր գործընկերն է
Պատուհանի ճաղավանդակները պոկելով՝ մտել են տուն, գողացել՝ 3 մլն դրամ, 20 հազար ԱՄՆ դոլար, 8 կտոր ոսկյա զարդ
«Ռոսիա Մոլ»-ի մոտ հայտնաբերվել է Հնդկաստանի քաղաքացու դի
Վստահ եմ, որ Հայաստանում ֆուտբոլի ապագան պայծառ է. ՖԻՖԱ-ի նախագահը հանդիպել է Արմեն Մելիքբեկյանի հետ
Հայտնաբերել է տղամարդու մոխրացած կիսամարմին, մարմնի մի մասն էլ՝ գնացքի գծերի վրա. ողբերգական վթար Արմավիրում
Հայաստանը մտադիր է Հնդկաստանից գնել 78 միավոր հրետանային համակարգ, ընթանում են բանակցություններ. IDRW
Հայաստանում կհայտարարվի ձմեռային զորակոչ, կարող են մեկնել նաև կանայք. հայտնի են օրերը
Ստամբուլում մահացել է գերաշնորհ Տեր Գարեգին արքեպիսկոպոս Պէքճեանը
«Խարդախ եմ, դիմեք ոստիկանություն՝ կունենաք խնդիրներ». 330.000 դրամ է փոխանցել վարորդականի համար և կորցրել այն
Նրա մաղթանքները ստանալու հնարավորությամբ ինձ իսկապես օրհնված եմ զգում. Աննա Հակոբյան
Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը հաղթել է իրանցի ըմբիշին և նվաճել եզրափակչի ուղեգիր
Ոչ սթափ վարորդի անձնական խուզարկությամբ դանակներ են հայտնաբերվել
«Վրացական երազանք»-ը վարչապետի պաշտոնում կրկին առաջադրել է Կոբախիձեի թեկնածությունը
3 ամիս աշխատավարձ չեն ստացել. «Փյունիկ»-«Վեստ Արմենիա» խաղը չեղարկվել է
Առաջիկա օրերին 6-10 աստիճանով ցրտելու է
Երևանի Իսաբեկյան փողոցի որոշ հատվածներ փակ կլինեն
Առջևի թաթը կորցրած և ապաքինված ընձառյուծ Արենը Վայոց ձորից անհետացել է 2022-ին, 2 տարի անց՝ հայտնվել Տավուշում
Աննա Հակոբյանը Հռոմում ներկա է գտնվել պատերազմում զոհվածների և խաղաղության համար մատուցված Սուրբ պատարագին
Ադրբեջանի և Թուրքիայի ծովային հատուկ ջոկատայինները համատեղ վարժանքներ են անցկացնում
Փրկարարներն արգելափակված ձիուն դուրս են բերել փոսից
Ալեն Սիմոնյանը Վիետնամի նախագահի հետ հանդիպմանը քննարկել է հարցերի լայն շրջանակ
Սրանից հետո ժամկետի խախտում եղավ, կոնկրետ գալու է անձնական պատասխանատվություն․ վարչապետ
Ավտոմեքենան բախվել է ջերմաքարշին և բռնկվել
«Գազ 66»-ի «ռամա»-ն դնում են մայթի վրա, թե՝ պապի «ռաման» է, հիշողություն, տարեք, ննջարանում կախեք. վարչապետ
«Հայկական ավիաուղիներ»-ը մեկնարկելու է Երևան-Թբիլիսի ուղիղ չվերթերը. մանրամասներ
