Հյուսիս-հարավ մայրուղին դառնում է տնտեսական փորձանք. դրա գինը կարող է լինել 4 մլրդ դոլար

 

Հյուսիս- հարավ մայրուղին Հայաստանի համար դանդաղ, բայց հաստատուն ընթացքով դառնում է մի մեծ փորձանք:

Տարիներ առաջ պաշտոնյաները ոգեւորությամբ էին խոսում այդ մայրուղու շինարարության անհրաժեշտության, հեռանկարների, տնտեսության վրա ահռելի դրական ազդեցության մասին: Այդ ամենի վերաբերյալ կասկած հայտնողները ընկալվում էին գրեթե որպես ազգի թշնամի, տնտեսությունից բան չհասկացող, համաշխարհային տենդենցներից հեռու մարդիկ...:

Այսօր արդեն իրականանում են բոլոր, նույնիսկ ամենամռայլ մտահոգությունները այդ մայրուղու վերաբերյալ: ՀՀ կապի եւ տրանսպորտի նախարարությունը օրերս tert.am-ի գրավոր հացմանն ի պատասխան հայտնել էր, որ այս տարվա օգոստոսի 1-ի դրությամբ արդեն ծախսվել է 150.3 միլիոն դոլար եւ 23.14 միլիոն եվրո: Այդքան գումարով կառուցվել է 31 կիլոմետր ճանապարհ եւ 11 կիլոմետրը միայն բետոնապատվել է:

Ստացվում է որ «Հյուսիս-հարավ» մայրուղու մեկ կիլոմետրի գինը կկազմի ավելի քան 5 միլիոն դոլար:  Ամբողջ մայրուղու երկարությունը 556 կիլոմետր պետք է լինի: Այդպիսով, ամբողջ շինարարությունը մեզ վրա այս գներով կնստի մոտ երեք միլիարդ դոլար: Բացի այդ, եթե անցած 4 տարիների ընթացքում կառուցվել է ճանապարհի 10 տոկոսից պակասը, ապա մայրուղու  շինարարությունը ավարտին հասցնելու համար կպահանջվի ավելի քան 40 տարի:

Բայց սա լավագույն սցենարն է: Իրականությունը ավելի վատն է լինելու: Խնդիրն այն է, որ այս պահի դրությամբ կառուցված 31 կիլոմետրը ընկած է Երեւանից Արտաշատ եւ Երեւանից Աշտարակ հատվածում: Դրանք բավականին հարթ, առանց ոլորանների ու թունելների հատվածներն են: Այդ հատվածների տեխնիկական վիճակը մինչեւ մայրուղու շինարարությունն էլ բավարար էր ինտենսիվ երթեւեկության համար: Բոլորովին այլ խնդիր է մայրուղու Սյունիքի հատվածով անցնելիք հատվածները, որտեղ անհրաժեշտ են կամուրջներ, թունելներ եւ ինժեներական այլ բարդ ու ծախսատար կառույցներ: Այդ դեպքում մեկ կիլոմետրի կառուցման արժեքը կարող է բարձրանալ մի քանի, եւ նույնիսկ մի քանի տասնյակ անգամ: Ու, ամենայն հավանականությամբ, Հյուսիս-հարավ մայրուղու գինը վերջին հաշվով կկազմի 3.5-4 միլիարդ դոլար:

Որքան տնտեսական էֆեկտ կապահովի այդ մայրուղին, որպեսզի մենք 3.5-4 միլիարդ դոլարի վարկ կուտակենք մեր սերունդների ուսերին: Այսինքն, կոպիտ ասած, կարո՞ղ է նման մայրուղու գոյությունը Հայաստանում այնքան աշխուժացնել տնտեսությունը, որ կտրուկ բարձրանան հավաքագրվող հարկերի ծավալները, եւ այդ գումարով մենք կարողանանք առանց տնտեսության մյուս ճյուղերին վնասելու հանգիստ սպասարկել, ապա նաեւ փակել այդ վարկերը: Ակնհայտորեն՝ ոչ: Խնդիրն այն է, որ այս մայրուղու հետ կապված տնտեսական հաշվարկների մեջ ի սկզբանե դրված էր, որ այն կարժենա 950 միլիոն դոլար: Եվ այդ հաշվարկից ելնելով էլ հաշվարկվել էր տնտեսական էֆեկտը: Այսինքն, եթե մայրուղու շինարարությունը մեզ վրա նստեր 950 միլիոն դոլար, ապա տնտեսության վրա դրա թողած դրական ազդեցությունը կբերեր նրան, որ վարկերը հեշտությամբ կփակեինք: Հիմա պարզվում է, որ գինը մոտ 4 անգամ գերազանցելու է նախատեսված գումարը: Ընդ որում, շինարարություն էլ կտեւի տասնյակ տարիներ: Այլ կերպ ասած, ակնհայտ է, որ մայրուղին չի արդարացնելու իր ծախսերը:

Եվ ուրեմն, գործ ունենք լավագույն դեպքում սխալ հաշվարկների հետ, որոնց արդյունքում մեր երկիրն ու ժողովուրդը վճարելու են միլիարդավոր դոլարներ, իսկ վատագույն դեպքում գործ ունենք կանխամտածված խմբակային հանցագործության հետ: Բոլորովին չի կարելի բացառել, եւ նույնիսկ կարելի է հաստատապես պնդել, որ այդ շինարարության վրա հսկայական գումարներ են գրպանել որոշ մարդիկ, ու նման ճանապարհ կառուցելու որոշումը կայացնելիս հիմնական նպատակը եղել է փող «աշխատելը»: Արդեն ծախսված մոտ 200 միլիոն դոլարով կարելի էր Մեղրի-Կապան ճանապարհահատվածում շեշտակի բարելավել վիճակը, թունելների ու կամուրջների օգնությամբ կրճատել ոլորանների թիվը, որոնք Իրան- Հայաստան բեռնափոխադրումների տեսանկյունից լրջագույն խոչընդոտ են՝ երկար բեռնատարների համար դրանք դժվար անցանելի են: Բայց որոշում կայացվեց մայրուղու շինարարությունը սկսել որեւէ խնդիր չունեցող Երեւան-Արտաշատ հատվածից: «Չար լեզուները» համառորեն պնդում են, որ այդ հատվածից շինարարությունը սկսելու որոշումը կայացվել է այդ ժամանակ մեր քաղաքական դաշտի ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկի՝ Հովիկ Աբրահամյանի «հորդորով», քանի որ վերջինս, ինչպես նաեւ նրա հարազատները, գրեթե ամեն օր երթեւեկում էին Արտաշատից Երեւան եւ հակառակը: Սա՝ իմիջիայլոց: 

Բայց ամբողջ դժբախտությունն այն է, որ հիմա մայրուղու շինարարության հետ կապված ցանկացած որոշում շատ դժվար է կայացնել: Եթե որոշվի դադարեցնել շինարարությունը, կստացվի, որ 200 միլիոն դոլարը ուղղակի փոշիացվել է: Եթե որոշում կայացվի շարունակել շինարարությունը, ապա չափազանց մեծ է հավանականությունը, որ կփոշիացվի 4 միլիարդ դոլար: Մասնավոր ներդրողներ ներգրավելով եւ ճանապարհի որոշ հատվածներ վճարովի սարքելով՝ գուցե հարցը լուծվեր, բայց նման փորձեր եղել են եւ հիմա էլ են արվում, որոնք ակնհայտորեն հաջողություն չեն գրանցում. ներդրողներին չի հետաքրքրում այդ «ներդրումային» ծրագիրը: Մի խոսքով, մի իսկական փորձանք:

Տպել
9454 դիտում

Վասիլիս Մարագոսը վերահաստատել է ԵՄ աջակցությունը արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին

Հայուհի Վարսեն Աղաբեկյանը Պաղեստինի արտաքին գործերի նախարար է նշանակվել (լուսանկար)

Աննա Հակոբյանը մասնակցել է «Փրկություն» հաշմանդամ երիտասարդների կենտրոնի շահառուների ներկայացմանը (լուսանկարներ)

Մոսկվայում կարծում են, թե ՀՀ-ում 102-րդ ռազմաբազայի առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է

Մահացել է Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից տուժած ևս մեկ մարդ․ զոհերի թիվը հասել է 144-ի

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

Արաբկիրում կառուցապատող ընկերությունը հարկեր չվճարելու նպատակով պայմանագրերում պակաս է նշել բնակարանների իրական արժեքը

Սպառնացել է վնասել մեքենան, ավելի ուշ կրակել է ավտոտեխսպասարկման կետի ուղղությամբ․ 32-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Ռուբլին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 29-ին

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ