Հյուսիս-հարավ մայրուղին դառնում է տնտեսական փորձանք. դրա գինը կարող է լինել 4 մլրդ դոլար

 

Հյուսիս- հարավ մայրուղին Հայաստանի համար դանդաղ, բայց հաստատուն ընթացքով դառնում է մի մեծ փորձանք:

Տարիներ առաջ պաշտոնյաները ոգեւորությամբ էին խոսում այդ մայրուղու շինարարության անհրաժեշտության, հեռանկարների, տնտեսության վրա ահռելի դրական ազդեցության մասին: Այդ ամենի վերաբերյալ կասկած հայտնողները ընկալվում էին գրեթե որպես ազգի թշնամի, տնտեսությունից բան չհասկացող, համաշխարհային տենդենցներից հեռու մարդիկ...:

Այսօր արդեն իրականանում են բոլոր, նույնիսկ ամենամռայլ մտահոգությունները այդ մայրուղու վերաբերյալ: ՀՀ կապի եւ տրանսպորտի նախարարությունը օրերս tert.am-ի գրավոր հացմանն ի պատասխան հայտնել էր, որ այս տարվա օգոստոսի 1-ի դրությամբ արդեն ծախսվել է 150.3 միլիոն դոլար եւ 23.14 միլիոն եվրո: Այդքան գումարով կառուցվել է 31 կիլոմետր ճանապարհ եւ 11 կիլոմետրը միայն բետոնապատվել է:

Ստացվում է որ «Հյուսիս-հարավ» մայրուղու մեկ կիլոմետրի գինը կկազմի ավելի քան 5 միլիոն դոլար:  Ամբողջ մայրուղու երկարությունը 556 կիլոմետր պետք է լինի: Այդպիսով, ամբողջ շինարարությունը մեզ վրա այս գներով կնստի մոտ երեք միլիարդ դոլար: Բացի այդ, եթե անցած 4 տարիների ընթացքում կառուցվել է ճանապարհի 10 տոկոսից պակասը, ապա մայրուղու  շինարարությունը ավարտին հասցնելու համար կպահանջվի ավելի քան 40 տարի:

Բայց սա լավագույն սցենարն է: Իրականությունը ավելի վատն է լինելու: Խնդիրն այն է, որ այս պահի դրությամբ կառուցված 31 կիլոմետրը ընկած է Երեւանից Արտաշատ եւ Երեւանից Աշտարակ հատվածում: Դրանք բավականին հարթ, առանց ոլորանների ու թունելների հատվածներն են: Այդ հատվածների տեխնիկական վիճակը մինչեւ մայրուղու շինարարությունն էլ բավարար էր ինտենսիվ երթեւեկության համար: Բոլորովին այլ խնդիր է մայրուղու Սյունիքի հատվածով անցնելիք հատվածները, որտեղ անհրաժեշտ են կամուրջներ, թունելներ եւ ինժեներական այլ բարդ ու ծախսատար կառույցներ: Այդ դեպքում մեկ կիլոմետրի կառուցման արժեքը կարող է բարձրանալ մի քանի, եւ նույնիսկ մի քանի տասնյակ անգամ: Ու, ամենայն հավանականությամբ, Հյուսիս-հարավ մայրուղու գինը վերջին հաշվով կկազմի 3.5-4 միլիարդ դոլար:

Որքան տնտեսական էֆեկտ կապահովի այդ մայրուղին, որպեսզի մենք 3.5-4 միլիարդ դոլարի վարկ կուտակենք մեր սերունդների ուսերին: Այսինքն, կոպիտ ասած, կարո՞ղ է նման մայրուղու գոյությունը Հայաստանում այնքան աշխուժացնել տնտեսությունը, որ կտրուկ բարձրանան հավաքագրվող հարկերի ծավալները, եւ այդ գումարով մենք կարողանանք առանց տնտեսության մյուս ճյուղերին վնասելու հանգիստ սպասարկել, ապա նաեւ փակել այդ վարկերը: Ակնհայտորեն՝ ոչ: Խնդիրն այն է, որ այս մայրուղու հետ կապված տնտեսական հաշվարկների մեջ ի սկզբանե դրված էր, որ այն կարժենա 950 միլիոն դոլար: Եվ այդ հաշվարկից ելնելով էլ հաշվարկվել էր տնտեսական էֆեկտը: Այսինքն, եթե մայրուղու շինարարությունը մեզ վրա նստեր 950 միլիոն դոլար, ապա տնտեսության վրա դրա թողած դրական ազդեցությունը կբերեր նրան, որ վարկերը հեշտությամբ կփակեինք: Հիմա պարզվում է, որ գինը մոտ 4 անգամ գերազանցելու է նախատեսված գումարը: Ընդ որում, շինարարություն էլ կտեւի տասնյակ տարիներ: Այլ կերպ ասած, ակնհայտ է, որ մայրուղին չի արդարացնելու իր ծախսերը:

Եվ ուրեմն, գործ ունենք լավագույն դեպքում սխալ հաշվարկների հետ, որոնց արդյունքում մեր երկիրն ու ժողովուրդը վճարելու են միլիարդավոր դոլարներ, իսկ վատագույն դեպքում գործ ունենք կանխամտածված խմբակային հանցագործության հետ: Բոլորովին չի կարելի բացառել, եւ նույնիսկ կարելի է հաստատապես պնդել, որ այդ շինարարության վրա հսկայական գումարներ են գրպանել որոշ մարդիկ, ու նման ճանապարհ կառուցելու որոշումը կայացնելիս հիմնական նպատակը եղել է փող «աշխատելը»: Արդեն ծախսված մոտ 200 միլիոն դոլարով կարելի էր Մեղրի-Կապան ճանապարհահատվածում շեշտակի բարելավել վիճակը, թունելների ու կամուրջների օգնությամբ կրճատել ոլորանների թիվը, որոնք Իրան- Հայաստան բեռնափոխադրումների տեսանկյունից լրջագույն խոչընդոտ են՝ երկար բեռնատարների համար դրանք դժվար անցանելի են: Բայց որոշում կայացվեց մայրուղու շինարարությունը սկսել որեւէ խնդիր չունեցող Երեւան-Արտաշատ հատվածից: «Չար լեզուները» համառորեն պնդում են, որ այդ հատվածից շինարարությունը սկսելու որոշումը կայացվել է այդ ժամանակ մեր քաղաքական դաշտի ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկի՝ Հովիկ Աբրահամյանի «հորդորով», քանի որ վերջինս, ինչպես նաեւ նրա հարազատները, գրեթե ամեն օր երթեւեկում էին Արտաշատից Երեւան եւ հակառակը: Սա՝ իմիջիայլոց: 

Բայց ամբողջ դժբախտությունն այն է, որ հիմա մայրուղու շինարարության հետ կապված ցանկացած որոշում շատ դժվար է կայացնել: Եթե որոշվի դադարեցնել շինարարությունը, կստացվի, որ 200 միլիոն դոլարը ուղղակի փոշիացվել է: Եթե որոշում կայացվի շարունակել շինարարությունը, ապա չափազանց մեծ է հավանականությունը, որ կփոշիացվի 4 միլիարդ դոլար: Մասնավոր ներդրողներ ներգրավելով եւ ճանապարհի որոշ հատվածներ վճարովի սարքելով՝ գուցե հարցը լուծվեր, բայց նման փորձեր եղել են եւ հիմա էլ են արվում, որոնք ակնհայտորեն հաջողություն չեն գրանցում. ներդրողներին չի հետաքրքրում այդ «ներդրումային» ծրագիրը: Մի խոսքով, մի իսկական փորձանք:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
9762 դիտում

Խոշոր ավտովթար Երևան-Գյումրի ճանապարհին, կա զոհ. մեքենաներից մեկի բեռնախցիկում եղել են ճամպրուկներով գումարներ

Բրազիլիայի ԱԳՆ-ն հուսով է՝ Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղ գործընթացը շուտով կավարտվի

Ռուբեն Վարդանյանի հայտարարությունը նպատակ ունի վերաձևակերպել իր դերակատարումը. Բաբաջանյան

Իսպանիայի ԱԳՆ-ն ողջունել է Բաքվի և Երևանի պայմանավորվածությունները խաղաղ համաձայնագրի տեքստի վերաբերյալ

Համապարփակ և արդար համաձայնագիրը կամրապնդի կայունությունն ու անվտանգությունը տարածաշրջանում. Ավստրիայի ԱԳՆ

Ռուբեն Վարդանյանին բացահայտ օգտագործում են Հայաստանի դեմ, 2-րդ «բացառիկ» ուղերձը կասկած չի թողնում. Սաֆարյան

Փարիզը ողջունել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցությունների ավարտը

Հայաստանի և Ադրբեջանի պայմանավորվածությունը հույս է ներշնչում՝ կայուն խաղաղությունը հասանելի է․ Գերմանիայի ԱԳՆ

Աշտարակի 2-րդ հիմնական դպրոցի բացօթյա մարզադաշտը կառուցված է. տեսանյութ

Այլևս խոչընդոտներ չկան Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրման համար․ Մակրոն

Անընդհատ փորձ է արվում ծխածածկույթ ապահովել, որպեսզի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղությունը չերևա. վարչապետ

Հայաստանում «արևմտյան Ադրբեջան» չկա, դա տարածքային պահանջ է և նման հարցը մեզ համար քննարկելի չէ. Փաշինյան

ԵՄ-ի հետ մեր հարաբերությունների խորացումը չենք հակադրում մյուս գործընկերների հետ հարաբերություններին. վարչապետ

Հայաստանի կառավարությունն այդ հարցով հստակ դիրքորոշում է արտահայտել. վարչապետը՝ գերիների խնդրի մասին

«Զանգեզուրի միջանցք» արտահայտությունը ընկալվում է տարածքային նկրտում ՀՀ ինքնիշխանության դեմ. վարչապետը՝ NTV-ին

Տարածաշրջանի խաղաղությունը նաև Հայաստանի բարեկեցության գործոն է և երաշխիք. Նիկոլ Փաշինյան

Ապագայում Թուրքիան և ՀՀ-ն կկարողանա՞ն համագործակցել 3-րդ երկրներում. վարչապետը պատասխանել է TRT World-ի հարցին

Ուզում եմ հստակ լինի՝ Հայոց ցեղասպանությունը ՀՀ-ում և հայության շրջանում անառարկելի ճշմարտություն է. վարչապետ

Սա աննախադեպ է, նման ձևաչափով հանդիպում նախկինում երբեք չի եղել. վարչապետի հարցազրույցը թուրքական ԶԼՄ-ներին

Պատմության դասերը պետք է ծառայեցնենք այսօրվա Հայաստանի Հանրապետության պետական շահերին. ինչ է ընդգծել վարչապետը

Հայաստանի և Թուրքիայի միջև ուղիղ երկխոսություն կա, նախկինում զրկված ենք եղել նման հնարավորությունից. վարչապետ

Էստոնիան ողջունում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատմական համաձայնագիրը. Մագնուս Ցահքնա

Խոտածածկ տարածքում բռնկված հդեհի հետևանքով ավտոմեքենա է այրվել

Փաշինյանն առանց վախենալու մեծ պատասխանատվություն է վերցրել, աղմուկից չվախենաք, գլուխներդ բարձր. Հարությունյան

Բաքվի դատավարությունից հետո դժվար թե գտնվի մարդ, որ համարի՝ ՌԴ-ն և ՀՀ-ն պետք է միահյուսվեն․ Ադամյան. տեսանյութ

Սպիտակում հարգանքի տուրք է մատուցվել Ճապոնիայի ցունամիի զոհերի հիշատակին. տեսանյութ

Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության համաձայնագիրը շատ հարցերի լուծման բանալին կլինի. Ակիֆ Քըլըչ

Տեղի կունենա այս տարվա առաջին Լուսնի խավարումը. հայտնի է՝ երբ

Բրյուսելում ՀՀ դեսպանության համար ծառայողական շենք ձեռք կբերվի. Կառավարությունը գումար է հատկացրել

Ադրբեջանը փորձում է Հայաստանի համար նոր վտանգավոր իրավիճակ ստեղծել, ՀՀ-ն չպետք է այն լեգիտիմացնի. Խաչատրյան

ՀՀ ինքնիշխանության ու իրավազորության կտորները ինչու՞ եք կտրում, մի քիչ պատասխանատվություն ունեցեք. Ալեքսանյան

Ռուսաստանը համաձայն է ռազմական գործողությունները դադարեցնելու առաջարկներին՝ պայմանով. Պուտին

Խաղաղության համաձայնագրով ՀՀ սուվերեն տարածքից որևէ միջանցք կամ տարածք Ադրբեջանին չի տրվելու. Չախոյան

Ես ոչ միայն չեմ բացառում, այլև հաստատում եմ. վարչապետը խոսեց հաղորդակցությունների ապաշրջափակման մասին

Դիմակայունության բարձրացում՝ հանրային իրազեկման, կարողությունների զարգացման միջոցով․ աշխատաժողով Տավուշում

Իսրայելական օդուժն ավիահարված է հասցրել Դամասկոսին

Խաղաղության համաձայնագրի նախագծում չկա որևէ դրույթ, որը վերաբերում է միայն ՀՀ-ին կամ Ադրբեջանին. վարչապետ

Որոնք են Խաղաղության համաձայնագրի 2 հոդվածները, որոնք համաձայնեցվել են Ադրբեջանի հետ. վարչապետը մանրամասնել է

Պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել տեսակապի միջոցով սպասարկել սահմանափակ կարողություններ ունեցող անձանց

Հայաստանը բարձր է գնահատում Թուրքմենստանի հետ հաստատված քաղաքական երկխոսությունը. նախագահին հրավեր է փոխանցվել