Հայաստանցիներս ռուսական գազի դիմաց վճարում ենք 2.7 անգամ թանկ, քան՝ ռուսաստանցիները

Հայաստանում էին հավաքվել ԵՏՄ անդամ երկրների վարչապետները եւ գումարել Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի ընդլայնված նիստ: Նիստի թերեւս ամենաուշագրավ մասը վերաբերում է ԵՏՄ տարածքում միասնական էներգետիկ շուկային: Ինչի՞ մասին է խոսքը:

Երբ ձեւավորվեց Եվրասիական տնտեսական միությունը, որոշվեց, որ 2025 թվականից սկսած ԵՏՄ տարածքում կլինի էներգետիկ միասնական շուկա: Այսինքն, էներգակիրների գները 2025 թվականից ԵՏՄ բոլոր երկրներում կլինեն գրեթե նույնը, կամ՝ առնվազն իրար շատ մոտ: Իսկ միջկառավարական խորհրդի նիստում Բելառուսի վարչապետը ահազանգեց, որ հիմա խոսվում է այդ ժամկետը հետաձգելու մասին:

Եթե քննարկենք ԵՏՄ-ն որպես տնտեսական միավորում, ապա այդ տարածքում էներգետիկ ընդհանուր շուկայի բացակայությունը ցույց է տալիս այդ միավորման ամբողջ աբսուրդը: Մեղմ ասած՝ աբսուրդը: Դա արդեն աբսուրդ չէ, այլ մտագարության արգասիք:

Պատկերը հետեւյալն է, եթե ներկայացնենք ընդհանրացված ձեւակերպումներով: Հինգ երկիր հավաքվում են ու ստեղծում տնտեսական միասնական տարածք: Այդ տարածքը բարձր մաքսատուրքերով փակում են այլ երկրների արտադրանքների առաջ, որպեսզի ներքին շուկայում առաջին հերթին սպառվի ներքին արտադրողների արտադրանքը: Իբր դա բերելու է տնտեսության զարգացմանը:

Բայց այդ մի քանի երկրներից երկուսը (տվյալ դեպքում՝ Ռուսաստանն ու Ղազախստանը) ունեն նավթի ու գազի հսկայական պաշարներ, իսկ մյուս երեքը (Բելոռուսը, Հայաստանը եւ Ղրղըզստանը) չունեն: Ո՞րը կլիներ ամենապարզ տրամաբանական լուծումը այս դեպքում: Եթե տնտեսական տարածքը փակվել է այլ երկրների առաջ, նշանակում է՝ ներսում էներգակիրների միասնական գներ պետք է լինեն: Բայց, քանի որ ԵՏՄ-ն ինքն իրենով որեւէ առնչություն չունի տրամաբանություն հետ, ուստի վերը նշված լուծումը չկա: 

Արդյունքում ստացվում է մի զավեշտալի պատկեր: Ռուսաստանն ու Ղազախստանը իրենց բնակչությանն ու արտադրողներին վաճառում են էժան նավթամթերքներ ու գազ, իսկ մյուսների վրա նույն ապրանքը սաղացնում ավելի թանկ, շատ ավելի թանկ գներով: Որ ավելի պարզ դառնա, թե ինչի մասին է խոսքը, ներկայացնենք հետեւյալ համեմատությունը: Ռուսաստանի՝ մեզ աշխարհագրորեն ամենամոտ մարզում՝ Կրասնոդարում, մեկ խմ գազը բնակիչ բաժանորդին վաճառվում է 6.03 ռուբլով կամ՝ 50 դրամով: Հայաստանում բնակիչ բաժանորդը նույն ծավալի գազի դիմաց վճարում է 139 դրամ: Հայաստանում գազը մոտ 2.7 անգամ թանկ է: Գրեթե նույնքան է տարբերությունը նաեւ խոշոր սպառողների համար:

Եվ ուրեմն, եթե ՀՀ բնակիչը ձմռանն իր տունը տաքացնելու համար ծախսում է, ասենք, 40 հազար դրամի գազ, ՌԴ բնակիչը ծախսում է 15 հազար դրամի գազ: Եթե մեր արտադրողը իր մեկ միավոր ապրանքը արտադրելու համար ծախսում է 1000 դրամի գազ, ապա ճիշտ նույն արտադրանքը արտադրող ՌԴ տնտեսվարողը ծախսում է 370 դրամ: Այլ կերպ ասած, մեր բնակիչը ավելի շատ գումար է ծախսում էներգակիրների վրա եւ այլ ապրանքներ ու ծառայություններ ավելի քիչ է ձեռք բերում, ավելի քիչ է ֆինանսավորում այդ ապրանքներն ու ծառայությունները արտադրողներին ու մատուցողներին, քան ՌԴ բնակիչը՝ իր արտադրողներին: Մեր արտադրողը միավոր արտադրանքի վրա մոտ երեք անգամ ավելի շատ էներգետիկ ծախս է անում ու արդյունքում ստանում շատ ավելի թանկ ինքնարժեքով ապրանք, քան նույն ապրանքը՝ ՌԴ-ում: Ու նրանք բոլորը հավաքված են մեկ միասնական տնտեսական տարածքում, որը սահմանափակ է այլ երկրների արտադրողների համար: 

Այս պատկերին սովորաբար հակադարձվում է այն փաստը, թե միեւնույն է, ՌԴ-ն Հայաստանին գազը վաճառում է էժան գնով: Ախր հարցը մեծ հաշվով գինը չէ, այլ հավասար պայմանները, որոնք արմատապես խախտվում են, ու ողջ այդ ԵՏՄ կոչվածը դարձնում տնտեսագիտական կրկես:

Ու բոլորովին տարօրինակ չէ, որ միասնական էներգետիկ շուկայի մասին քննարկումներ, ըստ էության, չեն լինում: Օրինակ, վերը նշված Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստի ժամանակ այդ թեման փակել է ՌԴ վարչապետ Մեդվեդեւը: «ԵՏՄ-ի շրջանակներում ինտեգրացիան խորանում ու ծավալվում է...»,- ասել է նա ու հավելել, թե  նավթի ու գազի նշանակությունը ԵՏՄ տնտեսություններում գնալով նվազում է: «Այժմ պետք է խոսել եկամուտներ գեներացնող այլ աղբյուրների մասին»,- ասել է նա: Դե, ծիպը՝ ի՞նչ եք անընդհատ նավթի ու գազի մասին խոսում, ինտեգրվում-զարգանում-բարգավաճում ենք, իսկ  դուք հա գազ-գազ...: Ավելի բարձր մատերիաների մասին խոսեք: ԵՏՄ-ում գազի ու նավթի նշանակությունը նվազում է, կարելի է ասել՝ հասել է նվազագույնին, էլ վաբշե դեր չունի՝ պանիմայեշ: Ու դա ասում է մի երկրի վարչապետ, որի բյուջեի մոտ կեսը այլ երկրների, այդ թվում նաեւ մեզ վաճառած նավթից ու գազից ստացած եկամուտներն են:

Տպել
9374 դիտում

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Մի քանի ժամով կլհոսանքազրկվեն Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը