Երևան
12 °C
Գյուղական համայնքներում բժիշկների հետ հանդիպումների ու խորհրդատվությունների հասանելիության խնդիրը հաճախ ամենատարրական գիտելիքի պակասի հետեւանքով հանգեցնում է լուրջ հիվանդությունների։ Այս բացը լրացնելու համար «Հանուն հավասար իրավունքների» կրթական կենտրոն ՀԿ֊ն գինեկոլոգի եւ հոգեբանի հետ հանդիպումների շարք էր նախաձեռնել, որի ընթացքում բժիշկները սպառիչ պատասխաններով ու խորհուրդներով, ուսուցողական մանրամասն պարզաբանումներով խոսեցին հիգիենայի, վերարտադրողական առողջության, հակաբեղմնավորիչների հակացուցումների, սեռավարակների եւ տարբեր հիվանդությունների կանխարգելման մասին։
Առաջին հանդիպումը Տավուշի մարզի Բերդ քաղաքում էր՝ սահմանամերձ տարբեր գյուղերից ներկա կանանց հետ։
Հանդիպման բանախոսներից Երեւանի պետական բժշկական համալսարանի մաշկավեներաբանության եւ թերապեւտիկ կոսմետոլոգիայի ամբիոնի կլինիկական բազա հանդիսացող «Հելիոս» բժշկական կենտրոնի մանկաբարձ-գինեկոլոգ Արմինե Հովհաննիսյանը նախ խոսեց կանանց անձնական հիգիենայի մասին, որը շատ կարեւոր է եւ սխալի դեպքում տարբեր հիվանդությունների հիմք կարող է դառնալ։
Մանրամասն ներկայացվեց կանանց առողջությանը սպառնացող հիմնական հիվանդությունները, կրծքագեղձի քաղցկեղի, արգանդի պարանոցի կանխարգելման հնարավորությունները։
«Արգանդի պարանոցի քաղցկեղը կարելի է վաղ ախտորոշել եւ վաղ կանխարգելել՝ պապ թեստերի միջոցով։ Պարզվել է, որ նախքան քաղցկեղի առաջացումը՝ փոխվում են բջիջերը, ուստի քսուկ վերցնելիս հնարավոր է տեսնել այդ փոփոխությունները»,֊ ասում է բժիշկը՝ հավելելով, որ Հայաստանում պոլիկլինիկաներում յուրաքանչյուր երեք տարին մեկ անգամ անվճար իրականացվում է այդ ստուգումը։
Հովհաննիսյանը նշում է, որ քաղցկեղածին վիրուսներից է նաեւ պապիլոմա վիրուսը, որի պատվաստումը Հայաստանում մեկնարկեց այս տարվա դեկտեմբերից՝ բազմաթիվ քննարկումների, քննադատությունների ֆոնին։ Ըստ բժշկի՝ պատվաստանյութի միջոցով օրգանիզմ է մտնում վիրուսի որոշակի մաս, որը քաղցկեղածին չէ, օրգանիզմը դրանց նկատմամբ որոշակի նյութեր է առաջացնում, որոնց մի մասը պահվում է օրգանիզմում ու արդեն սեռական հարաբերություններից հետո՝ վիրուսի այդ տեսակին հանդիպելու դեպքում, օրգանիզմում եղած նյութերը մեծանում են եւ վիրուսին արագորեն հեռացնում են օրգանիզմից։
«Այդ վիրուսով վարակվելու հավանականությունը շատ մեծ է, սակայն այն հնարավոր է ինքնաբերաբար էլ դուրս գա օրգանիզմից, հակառակ դեպքում՝ այն կվերածվի քաղցկեղի։ Շատերին թվում է, թե պատվաստվելով ամեն բան ավարտված է, սակայն պարբերական հետեւողականություն է հարկավոր»,֊ ասում է Հովհաննիսյանը։
Ինչ վերաբերում է կրծքագեղձի քաղցկեղին, ապա այն կարող է առաջանալ ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ հոգեբանական տրավմաների հետեւանքով։
«Եթե ազգում տատիկը, մայրը, մորաքույրը ունեցել են կրծքագեղձի քաղցկեղ, հավանականությունը մեծ է, որ ժառանգաբար կփոխանցվի։ Ուստի, կանանց խորհուրդ է տրվում յուրաքանչյուր ամիս շոշափել կրծքագեղձը, իհարկե, ցանկալի է առաջին անգամն անի բժիշկը, հասկանալու համար ճիշտ ձեւը։ Նորմայից դուրս որեւէ բան շոշափելիս հարկավոր է դիմել բժշկի»,֊ ասում է Հովհաննիսյանը՝ նշելով, որ հաճախակի աբորտները, սեռական կյանքով չապրելը, կրծքով կարճատեւ կերակրումը, այսինքն՝ բոլոր այն պարագաները, երբ օրգանիզմն իր ֆունկցիան կիսատ է կատարում, կարող են հանգեցնել կրծքագեղձի քաղցկեղի։
Սահմանամերձ գոտիներում կանանց առօրեական խնդիրներին ավելանում է նաեւ արդեն երրորդ տասնամյակը հետապնդող պատերազմի ստվերը։ Հակառակորդի մշտական թիրախում գտնվող այս գյուղերում վառոդի հոտը միշտ թարմ է մնում՝ մշտական լարվածության մեջ պահելով այստեղ բնակվողներին։
Հոգեբան Սիրանուշ Դավթյանն ասում է, որ յուրաքանչյուր մարդ էլ ենթարկվում է սթրեսի, իսկ սահմանամերձ հատվածում ապրող մարդիկ՝ հատկապես։
Առավելապես հենց այդպիսի խնդիրներ էին բարձրացնում սահմանամերձ համայնքների կանայք, որոնց համար վախի մթնոլորտում ապրելը թվում է սովորական է դարձել, սակայն այն կարող է անդառնալի հետեւանքներ ունենալ։
«Սթրեսն արտահայտվում է հուզականությամբ՝ անդադար լացելու ցանկությունը, ծիծաղելը, ոչինչ չզգալը, սիրելի գործով զբաղվելիս հաճույք չստանալը, շատ հաճախ երեւույթների նկատմամբ անտարբերություն դրսեւորելը։ Շատ կարեւոր է այդ հույզերն արտահայտելը։ Մյուս ցուցիչը ֆիզիկական է՝ աղեստամոքսային տրակտի հետ կապված խնդիրներ, գլխացավեր, որոնք փորձում ենք բուժել, սակայն դրանք կապված են հոգեկան աշխարհի հետ», ֊ասում է Դավթյանը՝ հավելելով, որ երբ սթրեսային վիճակը շարունակվում է նույն ցուցիչներով կրկնվել մոտ մեկ ամիս, նշանակում է հարկավոր է դիմել հոգեբանի։
Արդեն Երեւանում երիտասարդների հետ անցկացված քննարկման ժամանակ մանկաբարձ֊գինեկոլոգ Պավել Սոցկինն անդրադարձավ երիտասարդներին հուզող հարցերին՝ նշելով, որ երիտասարդներն այսօր բավական հետաքրքրված են իրենց առողջությամբ եւ դիմելիությունն ավելի բարձր է, քան տարեցների պարագայում։ Բժիշկը սա պայմանավորում է կրթվածության, իրազեկվածության հետ։
Երիտասարդներին հետաքրքրող թեմաներից էր կուսաթաղանթի հարցը։ Գաղտնիք չէ, որ պատրիարխալ հասարակության հետեւանքներից մեկն այն է, որ կանայք շատ հաճախ ստիպված են մի քանի անգամ կարել իրենց կուսաթաղանթը։ Բժիշկը նշեց, որ կապ չունի, թե կինը քանի անգամ է ապրել սեռական կյանքով, կուսաթաղանթը հնարավոր է վերականգնել բազմաթիվ անգամներ։
«Լինում են դեպքեր, երբ աղջիկը կույս է լինում, սակայն առաջին հարաբերությունից հետո արյուն չի լինում եւ հարցեր են առաջանում տղամարդու մոտ։ Կուսաթաղանթն ունի անցք, դրանով է դաշտանային արյունը դուրս գալիս, այն կարող է լայնանալ, կուսաթաղանթը տարբեր է բոլորի մոտ, արյան բացակայությունը պայմանավորված է դրա բարակությամբ, առաձգականությամբ»,֊պարզաբանում է բժիշկը։
Հարցերի մեկ այլ խումբը վերաբերում էր կանանց վերարտադրողականությանը։ Ըստ Սոցկու՝ վերարտադրողական տարիքը համարվում է 17-44 տարեկանը, որն էլ բաժանվում է բարձր վերարտադրողականության՝17-35 եւ ցածր՝ 35-44: Ըստ բժշկի՝ որքան երիտասարդ է կինը, այնքան հեշտությամբ է անցնում ինչպես հղիությունը, այնպես էլ՝ ծննդաբերությունը։
«Կինն ի ծնե ունենում է մոտ հինգ հարյուր հազար ձվաբջիջ, որոնք ամեն դաշտանի հետ սպառվում են, հետեւաբար սա է պատճառը որ մեծ տարիքում հղիանալը փոքր ինչ բարդ է։ Տարիքի հետ կապված բարդություններից խուսափելու համար 35-ից բարձր կանանց խորհուրդ է տրվում ծննդաբերությունն իրականացնել կեսարյան հատման օգնություն»,֊ նշեց բժիշկը։
Սոցկին երիտասարդներին հիշեցրեց, որ սերմի որակի վրա ազդեցություն են ունենում ծխախոտը, ալկոհոլը, թմրանյութերը, ֆիզիկական եւ մտավոր ծանրաբեռնվածությունը եւ այլն։
Բժիշկն անդրադարձավ սեռավարակների խնդիրներին, երիտասարդներին հորդորելով հարաբերությւոնների ժամանակ պարտադիր պաշտպանվել, հատկապես եթե շատ են զուգընկերները, ապա մեծ է սեռավարակով վարակվելու ռիսկը։
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումԳերմանիայում ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 5-ի, ավելի քան 200 մարդ է տուժել
Սպասվում է թույլ ձյուն. ինչ եղանակ կլինի առաջիկա օրերին
Էկոնոմիկայի նախարարը հետևել է Գյումրու Կումայրի պատմական կենտրոնի փողոցների վերակառուցման աշխատանքներին
Վշտացած եմ Մագդեբուրգի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառում տեղի ունեցած ողբերգական իրադարձություններից. ՀՀ նախագահ
Ողբերգական դեպքից հետո «Արթկոսմեդ»-ի գործունեությունը կկասեցվի. նոր մանրամասներ
Գևորգ Պապոյանն այցելել է «Բելիսսիմո Գրուպ», ծանոթացել արտադրական գործընթացներին
Գերմանիայում ավտոմեքենան մխրճվել է Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառին մասնակցող մարդկանց ամբոխի մեջ. կան զոհեր
Երևանում «Mazda 6»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնի․ վերջինս մահացել է
Հայաստանը պաշտոնապես ճանաչել է Կոսովոյի անձնագրերը
Բերբոքն ու Ֆիդանը անդրադարձել են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացին
Երևանի Ռուբինյանց 2/2 հասցեին հարակից տարածքում երեխաները նոր խաղահրապարակ ունեն․ վարչապետ
Փրկարարներն արգելափակումից դուրս են բերել 6 ավտոմեքենա և օգնություն ցուցաբերել 16 քաղաքացու
Ձեր օրոք ՀՀ-ն և Ֆրանսիան թևակոխել են իրական ռազմավարական գործընկերության հանգրվան․ վարչապետը՝ Մակրոնին
ՄԻՊ-ը «Թրանսփարենսի ինթերնեշնլի» գործադիր տնօրենի հետ քննարկել է մարդու իրավունքներին վերաբերող հարցեր
Հնարավոր չէ կառուցել առանց քանդելու․ ՀՀ վարչապետ
2024-ի ձմեռային արևադարձը Հայաստանում տեղի կունենա դեկտեմբերի 21-ին․ հայտնի է ժամը
Իմ առաջին զգացողությունը վերածնվածի զգացողությունն էր․ վարչապետը հրապարակել է «Բանտային օրագրից» մի հատված
Ինչ մեքենաներ է գնել ՆԳ նախարարությունը. կառույցից պարզաբանել են
Կոսովոն իրողություն է, որը պետք է ճանաչել, Հայաստանը վերջապես կարևոր քայլ արեց․ Մեհրաբյան
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարը մասնակցել է Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի 20-ամյակի միջոցառմանը
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ
Ցերեկվա տևողությունը կավելանա․ Սուրենյանը գրառում է արել
Երկրաշարժ Ադրբեջանում․ այն զգացվել է նաև Հայաստանի մի շարք հատվածներում
Այսօր Հայաստանում յուրաքանչյուրն ըստ իր արժանիքի աշխատանք կարո՛ղ է գտնել․ ՀՀ վարչապետ
Հոբելյանական երեկո. Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել
Բեռնատարի հետ բախումից հետո «BMW»-ն բռնկվել է. կա տուժած
«Հայկական ժամանակ»-ի լրագրողները ՆԳ նախարարության կողմից արժանացել են մրցանակի, պատվոգրի և շնորհակալագրի
Տոն օրերին Երևանի քաղաքապետարանի ենթակայության բուժհաստատություններում հերթապահություն է գործելու
Ախուրյանում տոնական տրամադրություն է. վառվել են գլխավոր տոնածառի լույսերը
Վայոց ձորի մարզում գորշ արջերը զբոսանքի են դուրս եկել. տեսանյութ
Գրիգորյան-Օվերչուկ համանախագահությամբ միջկառավարական հանձնաժողովի նիստ է կայացել. արձանագրություն է ստորագրվել
ԱՄՆ-ն Թուրքիային ազատել է «Գազպրոմ բանկի» պատժամիջոցներից
«Խաղաղության խաչմերուկը»՝ տարածաշրջանային խնդիրների արդար և իրագործելի լուծում. հունական պարբերականի հոդվածը
Շմոլ գազի թունավորումով բժշկական կենտրոն է ընդունվել նույն ընտանիքի 7 անդամ. նրանց թվում անչափահասներ կան
Արժանիորեն նվաճեցիք աշխարհի չեմպիոնի սպասված կոչումը. ՀՀ սպորտի վաստակավոր վարպետի կոչում՝ Վարազդատ Լալայանին
Եվրահանձնաժողովն առաջարկել է Վրաստանի պաշտոնյաների համար դադարեցնել առանց մուտքի արտոնագրերի ռեժիմը. նախագիծ
Արտաշատի խճուղում բեռնատար է կողաշրջվել
ՊՆ-ում հայրենական ռազմարդյունաբերության զարգացման վերաբերյալ խորհրդակցություն է կայացել. ովքեր են մասնակցել
«Տարեհաց». բացվել է Ամանորի ուտեստների տոնավաճառը. լուսանկարներ
Վրաստանի կառավարությունը խոստացել է փոխել «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքը. ԵԽ գլխավոր քարտուղար
© 2024 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT