Երևան
12 °C
Գյուղական համայնքներում բժիշկների հետ հանդիպումների ու խորհրդատվությունների հասանելիության խնդիրը հաճախ ամենատարրական գիտելիքի պակասի հետեւանքով հանգեցնում է լուրջ հիվանդությունների։ Այս բացը լրացնելու համար «Հանուն հավասար իրավունքների» կրթական կենտրոն ՀԿ֊ն գինեկոլոգի եւ հոգեբանի հետ հանդիպումների շարք էր նախաձեռնել, որի ընթացքում բժիշկները սպառիչ պատասխաններով ու խորհուրդներով, ուսուցողական մանրամասն պարզաբանումներով խոսեցին հիգիենայի, վերարտադրողական առողջության, հակաբեղմնավորիչների հակացուցումների, սեռավարակների եւ տարբեր հիվանդությունների կանխարգելման մասին։
Առաջին հանդիպումը Տավուշի մարզի Բերդ քաղաքում էր՝ սահմանամերձ տարբեր գյուղերից ներկա կանանց հետ։
Հանդիպման բանախոսներից Երեւանի պետական բժշկական համալսարանի մաշկավեներաբանության եւ թերապեւտիկ կոսմետոլոգիայի ամբիոնի կլինիկական բազա հանդիսացող «Հելիոս» բժշկական կենտրոնի մանկաբարձ-գինեկոլոգ Արմինե Հովհաննիսյանը նախ խոսեց կանանց անձնական հիգիենայի մասին, որը շատ կարեւոր է եւ սխալի դեպքում տարբեր հիվանդությունների հիմք կարող է դառնալ։
Մանրամասն ներկայացվեց կանանց առողջությանը սպառնացող հիմնական հիվանդությունները, կրծքագեղձի քաղցկեղի, արգանդի պարանոցի կանխարգելման հնարավորությունները։
«Արգանդի պարանոցի քաղցկեղը կարելի է վաղ ախտորոշել եւ վաղ կանխարգելել՝ պապ թեստերի միջոցով։ Պարզվել է, որ նախքան քաղցկեղի առաջացումը՝ փոխվում են բջիջերը, ուստի քսուկ վերցնելիս հնարավոր է տեսնել այդ փոփոխությունները»,֊ ասում է բժիշկը՝ հավելելով, որ Հայաստանում պոլիկլինիկաներում յուրաքանչյուր երեք տարին մեկ անգամ անվճար իրականացվում է այդ ստուգումը։
Հովհաննիսյանը նշում է, որ քաղցկեղածին վիրուսներից է նաեւ պապիլոմա վիրուսը, որի պատվաստումը Հայաստանում մեկնարկեց այս տարվա դեկտեմբերից՝ բազմաթիվ քննարկումների, քննադատությունների ֆոնին։ Ըստ բժշկի՝ պատվաստանյութի միջոցով օրգանիզմ է մտնում վիրուսի որոշակի մաս, որը քաղցկեղածին չէ, օրգանիզմը դրանց նկատմամբ որոշակի նյութեր է առաջացնում, որոնց մի մասը պահվում է օրգանիզմում ու արդեն սեռական հարաբերություններից հետո՝ վիրուսի այդ տեսակին հանդիպելու դեպքում, օրգանիզմում եղած նյութերը մեծանում են եւ վիրուսին արագորեն հեռացնում են օրգանիզմից։
«Այդ վիրուսով վարակվելու հավանականությունը շատ մեծ է, սակայն այն հնարավոր է ինքնաբերաբար էլ դուրս գա օրգանիզմից, հակառակ դեպքում՝ այն կվերածվի քաղցկեղի։ Շատերին թվում է, թե պատվաստվելով ամեն բան ավարտված է, սակայն պարբերական հետեւողականություն է հարկավոր»,֊ ասում է Հովհաննիսյանը։
Ինչ վերաբերում է կրծքագեղձի քաղցկեղին, ապա այն կարող է առաջանալ ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ հոգեբանական տրավմաների հետեւանքով։
«Եթե ազգում տատիկը, մայրը, մորաքույրը ունեցել են կրծքագեղձի քաղցկեղ, հավանականությունը մեծ է, որ ժառանգաբար կփոխանցվի։ Ուստի, կանանց խորհուրդ է տրվում յուրաքանչյուր ամիս շոշափել կրծքագեղձը, իհարկե, ցանկալի է առաջին անգամն անի բժիշկը, հասկանալու համար ճիշտ ձեւը։ Նորմայից դուրս որեւէ բան շոշափելիս հարկավոր է դիմել բժշկի»,֊ ասում է Հովհաննիսյանը՝ նշելով, որ հաճախակի աբորտները, սեռական կյանքով չապրելը, կրծքով կարճատեւ կերակրումը, այսինքն՝ բոլոր այն պարագաները, երբ օրգանիզմն իր ֆունկցիան կիսատ է կատարում, կարող են հանգեցնել կրծքագեղձի քաղցկեղի։
Սահմանամերձ գոտիներում կանանց առօրեական խնդիրներին ավելանում է նաեւ արդեն երրորդ տասնամյակը հետապնդող պատերազմի ստվերը։ Հակառակորդի մշտական թիրախում գտնվող այս գյուղերում վառոդի հոտը միշտ թարմ է մնում՝ մշտական լարվածության մեջ պահելով այստեղ բնակվողներին։
Հոգեբան Սիրանուշ Դավթյանն ասում է, որ յուրաքանչյուր մարդ էլ ենթարկվում է սթրեսի, իսկ սահմանամերձ հատվածում ապրող մարդիկ՝ հատկապես։
Առավելապես հենց այդպիսի խնդիրներ էին բարձրացնում սահմանամերձ համայնքների կանայք, որոնց համար վախի մթնոլորտում ապրելը թվում է սովորական է դարձել, սակայն այն կարող է անդառնալի հետեւանքներ ունենալ։
«Սթրեսն արտահայտվում է հուզականությամբ՝ անդադար լացելու ցանկությունը, ծիծաղելը, ոչինչ չզգալը, սիրելի գործով զբաղվելիս հաճույք չստանալը, շատ հաճախ երեւույթների նկատմամբ անտարբերություն դրսեւորելը։ Շատ կարեւոր է այդ հույզերն արտահայտելը։ Մյուս ցուցիչը ֆիզիկական է՝ աղեստամոքսային տրակտի հետ կապված խնդիրներ, գլխացավեր, որոնք փորձում ենք բուժել, սակայն դրանք կապված են հոգեկան աշխարհի հետ», ֊ասում է Դավթյանը՝ հավելելով, որ երբ սթրեսային վիճակը շարունակվում է նույն ցուցիչներով կրկնվել մոտ մեկ ամիս, նշանակում է հարկավոր է դիմել հոգեբանի։
Արդեն Երեւանում երիտասարդների հետ անցկացված քննարկման ժամանակ մանկաբարձ֊գինեկոլոգ Պավել Սոցկինն անդրադարձավ երիտասարդներին հուզող հարցերին՝ նշելով, որ երիտասարդներն այսօր բավական հետաքրքրված են իրենց առողջությամբ եւ դիմելիությունն ավելի բարձր է, քան տարեցների պարագայում։ Բժիշկը սա պայմանավորում է կրթվածության, իրազեկվածության հետ։
Երիտասարդներին հետաքրքրող թեմաներից էր կուսաթաղանթի հարցը։ Գաղտնիք չէ, որ պատրիարխալ հասարակության հետեւանքներից մեկն այն է, որ կանայք շատ հաճախ ստիպված են մի քանի անգամ կարել իրենց կուսաթաղանթը։ Բժիշկը նշեց, որ կապ չունի, թե կինը քանի անգամ է ապրել սեռական կյանքով, կուսաթաղանթը հնարավոր է վերականգնել բազմաթիվ անգամներ։
«Լինում են դեպքեր, երբ աղջիկը կույս է լինում, սակայն առաջին հարաբերությունից հետո արյուն չի լինում եւ հարցեր են առաջանում տղամարդու մոտ։ Կուսաթաղանթն ունի անցք, դրանով է դաշտանային արյունը դուրս գալիս, այն կարող է լայնանալ, կուսաթաղանթը տարբեր է բոլորի մոտ, արյան բացակայությունը պայմանավորված է դրա բարակությամբ, առաձգականությամբ»,֊պարզաբանում է բժիշկը։
Հարցերի մեկ այլ խումբը վերաբերում էր կանանց վերարտադրողականությանը։ Ըստ Սոցկու՝ վերարտադրողական տարիքը համարվում է 17-44 տարեկանը, որն էլ բաժանվում է բարձր վերարտադրողականության՝17-35 եւ ցածր՝ 35-44: Ըստ բժշկի՝ որքան երիտասարդ է կինը, այնքան հեշտությամբ է անցնում ինչպես հղիությունը, այնպես էլ՝ ծննդաբերությունը։
«Կինն ի ծնե ունենում է մոտ հինգ հարյուր հազար ձվաբջիջ, որոնք ամեն դաշտանի հետ սպառվում են, հետեւաբար սա է պատճառը որ մեծ տարիքում հղիանալը փոքր ինչ բարդ է։ Տարիքի հետ կապված բարդություններից խուսափելու համար 35-ից բարձր կանանց խորհուրդ է տրվում ծննդաբերությունն իրականացնել կեսարյան հատման օգնություն»,֊ նշեց բժիշկը։
Սոցկին երիտասարդներին հիշեցրեց, որ սերմի որակի վրա ազդեցություն են ունենում ծխախոտը, ալկոհոլը, թմրանյութերը, ֆիզիկական եւ մտավոր ծանրաբեռնվածությունը եւ այլն։
Բժիշկն անդրադարձավ սեռավարակների խնդիրներին, երիտասարդներին հորդորելով հարաբերությւոնների ժամանակ պարտադիր պաշտպանվել, հատկապես եթե շատ են զուգընկերները, ապա մեծ է սեռավարակով վարակվելու ռիսկը։
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում«Այստեղս եք հասցրել». ինչ է իրականում Ազգային ժողովում ասել վարչապետը՝ հպվելով պարանոցին և ինչ է ներկայացվում
2018-2024-ին պետությանն է վերադարձվել 536 միլիոն ԱՄՆ դոլարի գույք և դրամական միջոց․ դատախազ
2024-ին դատարաններում ավարտված քրեական գործերով վերականգնվել է 210 միլիոն 481 հազար դրամ․ Վարդապետյան
86 մլն դրամ մոտարկված արժեքով հողամասի նկատմամբ վերականգնվել է ՀՀ սեփականության իրավունքը. վարչապետ
Անդրեասյանը, Գաբրիելյանը և Ղազարյանը ուղիղ եթերում կպատասխանեն կրթական ոլորտի հարցերի. ինչպե՞ս ուղղել դրանք
Գևորգ Ստեփանյանի ընտանիքին պատկանող մեքենայի հրկիզման դեպքով կա ձերբակալված
Պուտինի հայտարարած եռօրյա հրադադարն ուժի մեջ է մտել
Ադրբեջանի միջնորդությամբ Իսրայելի և Թուրքիայի միջև Բաքվում բանակցություններ կընթանան
Վերականգնվել է պետությանը պատճառված վնասից 1 մլրդ 800 մլն դրամը
Խոշոր ու շղթայական վթար Զովունի-Եղվարդ ճանապարհին. «Կիա»-ն բախվել է 4 մեքենայի և շրջվել
Արմավիրի Երևանյան փողոցում մեքենաներ են բախվել․ կան տուժածներ
Սիքստինյան կապելլայի ծխնելույզից սև ծուխ է դուրս եկել. Հռոմի պապ դեռ չի ընտրվել
Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորել է Գերմանիայի նորընտիր կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցին
Հաղպատի ճանապարհին՝ մոտ 30 մետր խորությամբ ձորակից դուրս բերված տղամարդը հիվանդանոցի ճանապարհին մահացել է
ԲՏԱ նախարարն ընդունել է WorldDAB թվային ռադիոյի արդյունաբերության միջազգային կազմակերպության փորձագետներին
Պարզվել է բարձրահարկ շենքի բակում հայտնաբերված մահացածի ինքնությունը. 15-ամյա աղջիկը նետվել է տանիքից
Երևանի մետրոպոլիտենում գործարկումից ի վեր առաջին անգամ փոխարինվում են շարժասանդուղքները. տեսանյութ
30 տարվա մեջ մի փամփուշտ չեն արտադրել. այժմ ձեռք ենք բերում 4-րդ, 5-րդ սերնդի զինտեխնիկա. Խաչատրյան
Օրենսդրական կարգավորմամբ էկոպարեկային ծառայողների սոցիալական երաշխիք կսահմանվի դրամական օգնությունը
24-ամյա վարորդը «BMW»-ով բախվել է երկաթե դարպասին և քարե պարսպին, կոտրել դրանք` հայտնվել բենզալցակայանում
ՀՀ-ն երբեք չի ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը․ Արարատ Միրզոյան. տեսանյութ
Թուրքիայի և Միացյալ Թագավորության միջև մեկնարկել են Ազատ առևտրի համաձայնագրի բանակցությունները
ՄԻՊ-ն ու Կապիլ Շարման առողջության պահպանման ոլորտում մարդու իրավունքների հետ կապված հարցեր են քննարկել
«Կրթվելը նորաձև է» շարժման յուրահատուկ հանդիպումը Մատենադարանի լեփ-լեցուն դահլիճում՝ 3 բանախոսությամբ
Ձերբակալություն «Գյումրի» ԲԿ-ում. բաժնի վարիչը ապօրինի վարձատրություն է ստացել
էսքան պրոբլեմ կա էս երկրում, որևէ գյուղ գնում են, ասում են՝ էդ Քոչարյանը խի՞ ա ազատության մեջ. Փաշինյան
Կարկուտի հետևանքով հիմնականում 8 գյուղում վնասներ կան․ Պապոյան
Հայորդի ճամբարը՝ Մի դրամի ուժի մայիս ամսվա շահառու
Էս երկու ուժն ո՛վ են, որ գան մեզ կոռուպցիայի մեջ մեղադրեն. ոտից գլուխ կոռուպցիա են. վարչապետ
Եթե մամուլով առաջնորդվեմ, սաղիդ պետք է տանեմ լցնեմ ԱԱԾ-ի պադվալը. նեռվերս չուտեք․ վարչապետը՝ ընդդիմությանը
Իլհամ Ալիևը չի մեկնի Մոսկվա, չի մասնակցի Հաղթանակի շքերթին
«Վեր ընգի տեղդ ասի, նեռվերս չուտես»․ Ազգային ժողովում իրավիճակը լարվեց
Եվրախորհրդարանը Թուրքիային կոչ է արել կառուցողական դեր խաղալ Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման գործընթացում
Դարձրել ենք 3 ամիս. ՆԳ նախարարը՝ ՀՀ-ում երթևեկող քաղաքացիների վարորդական վկայականների պահպանման ժամկետի մասին
Կիրանցի պատը չի ճաքել, ձեր սուր աչքին մեռնեմ․ վարչապետը՝ ընդդիմությանը
Փականներով փոքր դանակների վաճառքը անչափահասների շրջանում արգելող նախագիծ կներկայացվի․ նախարար
Թաղապետի հարցով կզբաղվեն այն ինստիտուտները, որոնք պետք է զբաղվեն․ ՀՀ վարչապետ
Ջրահեռացման ոլորտում ավելի մեծ ծավալի աշխատանք կարվի, դրական արդյունքը շոշափելի կլինի քաղաքացու համար. նախարար
Ով պետական բյուջեից փող է տանում, իմ անձնական թշնամին է․ վարչապետ
Երևանի փողոցներից մեկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կկատարվի
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT