Երևան
12 °C
Հիվանդապահություն
Դա իմ բառը չի: 2002 թվականի դեկտեմբերին իմ հաղորդման հյուր, Առողջապահության նախարար Արարատ Մկրտչյանը ասաց, որ մեր առողջապահության համակարգը ավելի շատ նման է «հիվանդապահության» համակարգի եւ պետք է կառուցել ճիշտ առողջապահական համակարգ, քանի որ պետությունը, իսկ մեզ համար դա Առողջապահության նախարարությունն է, իր ուժերը պետք է ուղղի բնակչության առողջությունը ամրապնդելուն, կյանքի տեւողությունը երկարացնելուն, կյանքի որակը բարձրացնելուն:
Անցավ 16 տարի եւ ի՞նչ ենք մենք տեսնում: «Հիվանդապահությունը» շարունակում է գերիշխել, պետությունը զբաղված է պետական բյուջեի վերաբաշխումով եւ, ի տարբերութոյուն նախորդ տարիների, երբ գիտակցվում էր, որ մարդկանց առողջությունը կարելի է ամրապնդել եւ հիվանդությունները կանխարգելել հիմնականում ճիշտ ու պրոֆեսիոնալ քարոզչական աշխատանքով, այդ բաղադրիչը ընդհանրապես վերացել է: Դրա արդյունքում մենք ունենք ծխախոտի դեմ պայքարի լուրջ հետընթաց, գնալով ավելի շատ մարդ կասկածի տակ է դնում պատվաստումների անհրաժեշտությունը, ընդհանրապես չենք լսում ֆիզիկական ակտիվության խթանման, սննդի մեջ սեղանի աղի քանակի պակասեցման, ճարպերով հագեցած սննդի վնասակարության մասին:
Հիմա ավելի մանրամասնեմ:
Անշուշտ, հիվանդների արդյունավետ բուժումը բժշկական համակարգի կարեւորագույն բաղադրիչներից մեկն է: Այստեղ մեծ տեղ է զբաղեցնում բուժծառայությունների հասանելիությունը ապահովելու խնդիրը, որի հիմքում ընկած է պետության կողմից հատկացվող գումարների ճիշտ վերաբաշխումը, ծախսման վերահսկողությունը: Պետության կողմից ուղղված միջոցները պետք է ծախսվեն ավելի նպատակային, չփոշիացվեն եւ այլն: Առողջապահության նախարարությունը փորձում է այդ խնդրի լուծումը օպտիմալացնել (թե ինչքանով արդյունավետ, դա դեռ հարց է) եւ միայն դա: Այսինքն, զբաղված է զուտ «հիվանդապահությամբ»:
Հարց է ծագում, մի՞թե այդ խնդիրը լուծելու համար մեզ պետք է Առողջապահության նախարարություն: Բավականին մեծ աշխատակազմ ամեն օր գալիս է աշխատանքի եւ զբաղված է պետության կողմից բավականին սուղ միջոցների բաժանումով, ձեռքի հետ այդ միջոցները պակասեցնելով (2018 թ. բյուջեն 2017-ի համեմատ պակասեցրել է 5,9 մլրդ դրամով): Պակասեցնելու պայմաններում չմոռանալով սեփական շահերի մասին (100 000 քաղծառայողներին ուղղված գումարները որոշվեց բաժանել ապահովագրական ընկերությունների միջեւ):
Հիմա հարց. արդյո՞ք դրա համար անհրաժեշտ է մի նախարարություն պահել: Գուցե եկել է ժամանակը՝ ստեղծել Կառավարության աշխատակազմում առողջապահության էկոնոմիկայի վարչություն կամ միավորել Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության հետ կրկին որպես վարչություն, ինչով տեղի կունենա պետական միջոցների լուրջ խնայողություն (ինչը լրիվ համահունչ է ներկա պետական կրճատումների քաղաքականության հետ):
Դուք կասեք՝ «Իսկ ինչ անենք «առողջապահության» հետ»: Այսպես էլ ոչ ոք չաշխատի՞ բնակչության հետ, չտարածի՞ գրագետ եւ անհրաժեշտ մարդկանց համար տեղեկատվություն, ավելի ֆիզիկապես ու մտավոր առողջ սերունդ ձեւավորելու համար:
Կարծում եմ, այդ աշխատանքն անհրաժեշտ է, բայց բնավ չկա կարիք սպասել այն «հիվանդապահության» նախարարությունից: Առաջարկում եմ ստեղծել հանրային Առողջապահության ազգային կենտրոն (միավորելով Առողջապահության ազգային ինստիտուտը եւ Հիվանդությունների վերահսկման եւ կանխարգելման ազգային կենտրոնը), որոշ ձեւափոխումներ կատարելով համաձայն նորացված խնդիրների: Նշված կենտրոնը կշարունակի զբաղվել առողջապահության ոլորտի նորմատիվ-տեխնիկական մոտեցումների մշակումով, բնակչության իմունիզացիայով եւ կվերցնի իր վրա առողջապահական քարոզչությունը որպես մշտական եւ շարունակական գործընթաց, համադրելով այն մշտադիտարկումներով, հանրության մեջ առաջացող մարտահրավերների գնահատումով եւ համապատասխան ծրագրերի իրականացմամբ:
Ինձ կասեն, բա ի՞նչ անենք համակարգում հսկողության, լիցենզավորման հետ կապված խնդիրների հետ: Պատկերացրեք, այդ կարեւոր գործառույթները կարող են ընթանալ նույնպես առանց ԱՆ գոյության, օրինակ՝ միավորվելով Առողջապահական տեսչության կազմի մեջ եւ գործել որպես անկախ կառույց, ինչը, իմ կարծիքով, կբարձրացնի այդ կառույցի անաչառությունը:
Դավիթ Պետրոսյան
Հանրային առողջապահության մասնագետ
Գորիսը շուտով հազարավոր երեխաների համար կունենա ՔՈԱՖ ՍՄԱՐԹ կենտրոն և ֆուտբոլի դաշտ. Խաչատրյան
Ահա թե ինչպես են «կտրիճներն ու փրկիչները» կոնսենսուսի եկել պետականության դեմ. Ալխաս Ղազարյան
Ու վերջում՝ շնորհակալություն ռուս գործընկերներին հաստատման համար, սա է «հայաստանյան ընդդիմությունը». Հակոբյան
Վստահ եմ, որ գործընթացը օրենքի տառից չի շեղվելու. Ռոմանոս Պետրոսյանը՝ ՀԷՑ-ի պետականացման մասին
Ժամանակակից 8 շարժական թվային ռենտգեն սարքավորում` մարզային բուժհաստատություններին. որ ԲԿ-ներն են համալրվել
Իրանի նման մեծ երկրի դեմ արկածախնդրության դիմաց Իսրայելը «սարսափելի գին» վճարեց՝ չհասնելով նպատակին. Փեզեշքիան
Ի՞նչ բացահայտումներ կլինեն. ինչի կհասնի օտարված մանկապարտեզների համար ստեղծված հանձնաժողովը. մանրամասներ
Սամվել Կարապետյանի կալանավորումը քաղաքական հաշվեհարդար չէ, հակասահմանադրական կոչեր են հնչել. Պետրոսյան
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նիստ. այն վարել է Նիկոլ Փաշինյանը. տեսանյութ
Այդ «հեղաշրջման պլանն» այն իրողությունն է, որում մենք ապրում ենք 2018 թվականից սկսած. Ավինյան
Սամվել Կարապետյանը նույնքան շուտ «կմաշվի», ինչպես ՀՀ ուղարկված այլ դեմքերը. մեռնելուց առաջ խռխռոց է
Ժամանակը ցույց կտա. ինչպես է Սասուն Միքայելյանը գնահատում ընդդիմության հեղափոխության ծրագիրը
Սյունիքի պարեկները ՌԴ իրավապահների կողմից հետախուզվողի են հայտնաբերել
Եթե Իսրայելը չխախտի հրադադարի ռեժիմը, Իրանը նույնպես կպահպանի այն. Փեզեշքիան
Առաջին անգամ հայկական ավիաընկերությունը սեփականության իրավունքով ձեռք է բերել Airbus A321 օդանավ. Պապոյան
Գարեգին Բ-ն տապալել է Եկեղեցու սահմանադրական կարգը. ոչ կուսակրոն քահանաների նկատմամբ անարդար վերաբերմունք է
Այդպես էլ չհասկացան, որ այսպիսի պարզունակ սցենարներով ու կերպարներով միշտ էլ ձախողելու են. Ավանեսյան
«Civic.am»-ի՝ «Ընդդիմության հեղաշրջման պլանը» հրապարակումն ուղարկվել է Քննչական կոմիտե. դատախազություն
Թուրքիան ողջունել է Իսրայելի և Իրանի միջև հրադադարի հաստատումը
ՆԳՆ շրջիկ սպասարկման գրասենյակները ծառայություններ կմատուցեն Շիրակի և Արագածոտնի մարզերում. ժամանակացույց
Երդվում եմ, շրջանավարտների Վերջին զանգի ծրագիրն ավելի լուրջ է. մոռացեք փողով հեղաշրջման մասին. Ստեփանյան
Մեկնարկել է առաջին դասարանցիների հայտագրումը․ այս տարի առաջին դասարան կհաճախեն 2019 թվականին ծնված երեխաները
Գևորգ Պապոյանի նախագահությամբ տեղի է ունեցել Շուկայի վերահսկողության տեսչական մարմնի կառավարման խորհրդի նիստը
Աշխատանքային հանդիպում Քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահի հետ. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Դիտարկվել է Ճամբարակ-Աղբերք ճանապարհի փլուզված հատվածի վերականգնման և Թթուջուր-Նավուրի հիմնանորոգման աշխատանքը
Աննա Հակոբյանը երկու հայտարարություն է արել
Մեր դպրոցի վատ աշակերտները դրա նմաններին ասում էին՝ մեռելի զդաչի, թե բա՝ «ազգակործան պատուհաս», գիտնական ոջիլ
Սա ավելի մեծ պղծություն է, քան կուսակրոնության ուխտի խախտումը. Ռուբինյանը՝ ընդդիմության հեղաշրջման պլանի մասին
Սրանք մտածում են՝ հայ ժողովուրդը ստրուկ է, կարող ես քշել ժողովների և օգտագործել. Սիմոնյանը՝ ընդդիմությանը
Էս պլանով ու կարգախոսով գնացեք ձեր բակում հեղաշրջում արեք, եթե համարձակություններդ կհերիքի. Մանավազյան
Ռոբերտ Այդաբիրյանն աջակցություն է հայտնել վարչապետի՝ Իրական Հայաստանի գաղափարախոսությանը
Այս պրոցեսը պատմության մեջ կմնա որպես «ստահակների ձախողված հեղաշրջում». վարչապետ
«Ընդդիմության հեղաշրջման պլանը». պետական դավաճան եք, անհայրենիք եք. Աննա Հակոբյանը փաստաթղթեր է վերահրապարակել
Դոլարն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հունիսի 24-ին
Ինչ վիճակում են Երևանում վրաերթի ենթարկված երեխան ու մայրը. «Սուրբ Աստվածամայր» ԲԿ-ն մանրամասներ է հայտնել
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել է Հայաստանի արտահանման 2025-2030 թթ. ռազմավարական ծրագրի նախագիծը
Տղերք, մի հատ կողմնորոշվեք, դուք Տեր Հայր եք, թե՞ «մռութ ու ....» ուտող, կանանցից nude photo ուզող․ Ալեքսանյան
Թրամփը հայտարարել է, որ «պետք է ստիպի Իսրայելին հանգստանալ»
Պուշկինի թունելը հոսանքազրկվել է
«Փինկ Բերրի»-ի պաղպաղակները համապատասխանում են անվտանգության նորմերին. արտադրության կասեցումը վերացվել է
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT