Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Հայաստանում, պայքար է հին ու նոր համակարգերի, ապագան կերտելու հին ու նոր մեթոդների միջեւ

Լուսանկարը՝ Նարեկ Ալեքսանյանի

Այնպես է ստացվել, որ Հայաստանի նոր իշխանություններն ինչ պրոբլեմների անդրադառնում են՝ վերջում նախկինների քննադատություն է ստացվում, ու տպավորություն է ստեղծվում, թե նրանք ապագային նայելու փոխարեն անցյալի դեմ են կռվում: Նախկիններն էլ իրենց հերթին դրանից ոգեւորվում են՝ իբր «տեսեք, իշխանությունների հիմնական հակառակորդը մենք ենք, հետեւաբար՝ ով իշխանություններից դժգոհ է, պիտի կանգնի մեր կողքին»:

Անընդհատ նախկիններին անդրադառնալն, իհարկե, օբյեկտիվ պատճառներ ունի. առանց բացառության բոլոր պրոբլեմների պատճառներն անցյալում են՝ Սեւանա լիճ, ենթակառուցվածքների մաշվածություն, ներդրումների պակաս, արտաքին քաղաքական պրոբլեմներ եւ այլն: Այդ պրոբլեմները լուծելու համար նախ պիտի խորքային պատճառները բացահայտել, ու քանի որ դրանք անցյալում են՝ հնարավոր չէ «հանգիստ թողնել նախկիններին» ու ամեն ինչ մաքուր էջից սկսել:

Բայց կա նաեւ երկրորդ պատճառը: Բանն այն է, որ այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Հայաստանում, ըստ էության հենց հնի եւ նորի պայքարն է: Պայքար ոչ թե հին ու նոր իշխանությունների, այլ կառավարման հին ու նոր մոդելների, աշխարհընկալման հին ու նոր համակարգերի, հասարակության հին ու նոր վարքաբանության, սեփական ապագան կերտելու հին ու նոր մեթոդների միջեւ: Ընդ որում՝ այդ հինը միայն նախկին իշխանություններին չի վերաբերում, հաճախ այն հարյուրամյակների պատմություն ունի եւ պահպանվում է՝ ընդամենը կոսմետիկ փոփոխություններ կրելով: Ասենք՝ մի քանի հարյուր տարի առաջ Իսրայել Օրին ուզում էր եվրոպական իշխաններից մեկին համոզել, որ իր զորքով գա ու Հայաստանն ազատագրի, հետո հույս ունեինք, որ դա կանեն ամերիկացիները (Վիլսոնի քարտեզը մինչեւ հիմա սրբություն սրբոց է համարվում), ավելի ուշ հույս ունեինք, որ նույնը կանեն ռուսները, հիմա հույս ունենք, որ միջազգային հանրությունը նոր պատերազմ թույլ չի տա, իսկ ՀԱՊԿ-ը Ռուսաստանի գլխավորությամբ մեզ կպաշտպանի Թուրքիայից... Ընդ որում՝ այս մտածողությունը գրեթե միշտ ողբերգությամբ է ավարտվել, բայց մեր եզրակացությունները, որպես կանոն, սխալ են եղել՝ «ուրեմն լավ չենք համոզել», «պետք էր ավելի հարմար պահ ընտրել», «հո զոռով չի, հայի բախտ ունենք, բայց պետք է էլի փորձել» եւ այլն: Ու միշտ՝ օտարներին ապավինելով. «իրենց մութ պատերում մի բուռ ոսկի պահած, եւ ոչ մի, ոչ մի մեխ...»:  Իսկ նոր մտածողությունը ենթադրում է, որ պետք է ապավինել բացառապես սեփական ուժերին: Իհարկե՝ չբացառելով նաեւ դաշնակիցների աջակցությունը, բայց առանձնապես հույս չդնելով այդ աջակցության վրա:

Հին եւ նոր մտածողությունների տարբերությունն, ի դեպ, առկա է բոլոր ոլորտներում ու վերաբերում է ոչ միայն հին ու նոր իշխանություններին: Օրինակ՝ «ավանդական» մտածողությամբ հայ գործարարը համոզված է, որ հաջողության հասնելու համար պիտի կապեր փնտրի իշխանական վերնախավում «իսկ եթե չի ստացվում՝ ուրեմն պիտի ավելի հուսալի կապեր գտնի», «ավանդական» մտածողությամբ շարքային քաղաքացին մտածում է, որ պաշտոն ստանալու համար պիտի կաշառք տա, իսկ եթե չի ստացվում՝ ուրեմն պետք է ավելի շատ առաջարկել, եւ այսպես շարունակ: Իսկ նոր մտածողության կրողները պիտի ապավինեն բացառապես սեփական գիտելիքներին, կարողություններին ու նախաձեռնողականությանը՝ վստահ լինելով, որ իշխանություններն իրենց կողքին են:

Ի դեպ ՝ այնպես չէ, որ նախկին համակարգում աշխատածների մեջ նոր մտածողության անհրաժեշտությունը գիտակցողներ չկան կամ նոր իշխանությունների տարբեր օղակներում հին մտածողությամբ պաշտոնյաների պակաս կա: Ասենք՝ վարչապետը ելույթ է ունենում հինը մերժելու եւ նորի հրամայական անհրաժեշտության մասին,  ու չինովնիկներ կան, որ ասվածն ընկալելու փոխարեն լարված հետեւում են դահլիճին՝ «ծափահարելու ճիշտ պահը» բաց չթողնելու համար: Դա էլ է պրոբլեմ, որովհետեւ հինն ամենուրեք է, ու նորն արմատավորելը թավշյա հեղափոխության պես արագ չի լինելու:

Առավել եւս, որ խանգարողների պակաս չկա: Նրանց թվում է, որ եթե հինը վերադառնա՝ իրենց դեմքով է վերադառնալու: Նրանք դեռ չեն հասկացել, որ այսպես թե այնպես վերադարձ չի լինելու:

Տպել
7893 դիտում

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

Արաբկիրում կառուցապատող ընկերությունը հարկեր չվճարելու նպատակով պայմանագրերում պակաս է նշել բնակարանների իրական արժեքը

Սպառնացել է վնասել մեքենան, ավելի ուշ կրակել է ավտոտեխսպասարկման կետի ուղղությամբ․ 32-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Ռուբլին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 29-ին

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ