Վրաստանում շարունակվում են բողոքի ցույցերը. ներքաղաքական ճգնաժամը կարող է անկանխատեսելի զարգացումներ ունենալ

Վրաստանում 2012 թվականի իշխանափոխությունից հետո ներքաղաքական ճգնաժամը ոչ միայն չի հանդարտվում, այլեւ կարող է անկանխատեսելի զարգացումներ ունենալ, չի բացառվում՝ նշանակվեն արտահերթ ընտրություններ.

«Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում այսպիսի դիտարկում արեց վրացագետ Ալիկ Էրոյանցը: «2012-ի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքում հաղթեց «Վրացական երազանք» կուսակցությունը եւ այդ ժամանակվա իշխող քաղաքական ուժը դարձավ ընդդիմություն՝ բավականին ուժեղ ընդդիմություն: Թեպետ հետո պառակտում եղավ այդ թիմի մեջ, սակայն մինչ այսօր այն բավական թեժ պայքար է տանում իշխող ուժի դեմ: Մյուս կողմից էլ Վրաստանի այսօրվա իշխանությունների սխալները կամ որոշակի չկատարված խոստումներն են հանգեցնում նրան, որ գործող ընդդիմությունը կամ քաղաքական ուժերը հաջողություն են ունենում այն առումով, որ ժամանակ առ ժամանակ իշխանությունը բավական լուրջ քննադատության է արժանանում նաեւ հանրության կողմից: Այսօր խորհրդարանի շուրջ ստեղծված իրավիճակն էլ հենց դրա արդյունքն է»,- ասաց Էրոյանցը:

Նրա դիտարկմամբ՝ իշխանություն-ընդդիմություն հակամարտությունը, որ վերածվել է բավական լուրջ ճգնաժամի, կարող է շատ ավելի վատ հետեւանքներ ունենալ իշխանության համար: «Իհարկե, այս ամենից տուժում է հանրությունը, օրինակ՝ տեխնիկական հանգամանքները՝ ճանապարհների փակում, լարված իրավիճակ, տհաճ դրություն են ստեղծում: Հանրությունն ականատես է լինում այնպիսի գործողությունների, որոնք որեւէ արդյունքի չեն հանգեցնում: Անընդհատ ընդդիմությունը պայքարում է իշխանության դեմ, այն ընդդիմությունը, որ նախկինում, երբ իշխանության էր, բավական լուրջ քննադատության էր արժանանում հանրության կողմից եւ 2012 թ. հենց հանրությունն էր արտահայտել իր կարծիքն ընտրությունների միջոցով: Իսկ այսօր հենց նույն հանրությունը ցանկանում է տապալել այս իշխանություններին: Նախկին իշխանությունն էլ ցանկանում է գալ իշխանության՝ կրկին խոստանալով, որ նախկին սխալները չեն կրկնելու: Տեղապտույտ է կարծես»,- ասաց վրացագետը:

Հիմնական պատճառը, ըստ նրա, «Վրացական երազանք»-ը գլխավորող Բիձինա Իվանիշվիլիի՝ վերջին նախագահական ընտրություններին ընդառաջ տված նախընտրական եւ անկատար մնացած խոստումն է՝ ընտրակարգը դարձնել համամասնական: «Նա խոստացել էր՝ ինքն ամեն ինչ անելու է, որ ընտրություններն անցնեն համամասնական ընտրակարգով, ինչը, փաստորեն, խորհրդարանում երեկվա քվեարկությամբ տապալվեց: Ըստ էության՝ բողոքի ակցիաներն սկսվեցին դրանից եւ միջազգային կառույցները, այդ թվում՝ ԵՄ դեսպանը, բավական բացասաբար արտահայտվեցին այս ամենի մասին»,- նշեց Էրոյանցը:

Քննադատություններին ի պատասխան՝ Իվանիշվիլին հայտարարեց, որ ինքը կողմ է փոփոխություններին, որ հենց ինքն էր խոստում տվել, սակայն չի կարող ստիպել, ճնշում գործադրել խորհրդարանականների նկատմամբ, պատճառաբանեց, թե ընդդիմադիր գործիչները վերջին շրջանում վիրավորական արտահայտություններով են հանդես եկել մեծամասնական ընտրակարգով ընտրություններում հաղթած պատգամավորների նկատմամբ, ինչը հարուցել է նրանց դժգոհությունը եւ դրա արդյունքն էլ տեսանք. քվեարկությունը: «Պետք է փաստենք, որ զարգացումները կարող են շատ անկանխատեսելի լինել, կարող են նաեւ արտահերթ ընտրություններ նշանակվել, թեպետ իշխանություններն իրենց կողմից հայտարարում են, որ նման բան չի կարող լինել, իրենք պատրաստվում են հերթական ընտրություններին: Այսինքն՝ իրենք գնահատում են սա՝ որպես նախընտրական շրջան, երբ բոլոր քաղաքական ուժերի միջեւ պայքար է ընթանալու, բոլորը պայքարելու են՝ առավել ձայներ ստանալու համար»,- ասաց Էրոյանցը:

Անդրադառնալով այն հարցին, թե ինչ ազդեցություն կարող է ունենալ Վրաստանի ներքին ճգնաժամը մեր հարաբերությունների եւ մեր երկրի վրա՝ վրացագետն այս պահին լուրջ ազդեցությունները բացառեց․ «Ցանկացած լարվածություն կարող է ավելի թեժանալ: Հայ-վրացական հարաբերություններում առնվազն որոշ հանդիպումներ, շփումներ, որ տեղ են գտնում կամ պետք է տեղ գտնեն, գուցե չկայանան, գուցե համագործակցության տեմպը դանդաղի: Ենթակառուցվածքների՝ տրանսպորտի հետ կապված խնդիրներ կարող են լինել, եթե ճգնաժամն ավելի սրվի, լինեն քաղաքացիական բախումներ»:

Այն հարցին, թե որքանով է հավանական նախկինների վերադարձը, վրացագետը պատասխանեց, որ դիտարկումները շատ տարբեր են եւ կանխատեսում անելը՝ բարդ: «Իմ կարծիքով՝ եթե դիտարկենք գործող իշխանությունների գործունեությունը եւ նախորդների գործունեությունը, տարբերություններն այնքան ակնհայտ են, որ նախորդների վերադարձը հանրությունը շատ ավելի քիչ կցանկանա: Թեպետ նաեւ մեծ դժգոհություն կա գործող իշխանությունների նկատմամբ. վերջին տարիներին անընդհատ առկա է լարիի արժեզրկում, տնտեսական ոչ բարենպաստ վիճակ եւ շատ-շատ այլ հանգամանքներ, որ հարուցում են հանրության դժգոհությունը: Հիմա հանրությունն այնքան էլ տրամադրված չէ նախորդ իշխանությունների վերադարձին, ինչ-որ այլ լուրջ քաղաքական ուժ էլ ձեւավորված չէ»,- ասաց Էրոյանցը:

Հիշեցնենք, որ Վրաստանի խորհրդարանը երեկ՝ բուռն քննարկումներից հետո, մերժեց սահմանադրական փոփոխությունների նախագիծը՝ փաստորեն չեղարկելով իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության առաջնորդ Բիձինա Իվանիշվիլիի՝ ամռանը տված խոստումը, որի համաձայն՝ 2020 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները պետք է անցկացվեն բացառապես համամասնական ընտրակարգով: Մեծամասնական ընտրակարգը Վրաստանում կպահպանվի մինչեւ 2024 թվականը:

Մերժվեց նաեւ կուսակցությունների՝ օրենսդիր մարմնում ներկայացված լինելու համար սահմանված նվազագույն՝ 3 տոկոսանոց շեմը վերացնելու առաջարկը: Նախագծին կողմ էր քվեարկել 101 պատգամավոր, դեմ՝ 3-ը, մինչդեռ անհրաժեշտ էր 150 պատգամավորից 113-ի կողմ քվեն: Նախագծի տապալման մասին լուրից անմիջապես հետո մեկնարկեցին բողոքի ակցիաներ խորհրդարանի դիմաց: Ցուցարարները վրանաշեն ավան են հիմնել այնտեղ, եւ բողոքի ակցիաները այսօր եւս շարունակվում են:

Կարմեն Մարտիրոսյան