Ամռանը աղիքային վարակիչ հիվանդության դեպքերը 3 անգամ ավելի շատ են գրանցվում. ինչ անել՝ դրանցից խուսափելու համար

Համեմատած 2021 թվականի՝ այս տարի Հայաստանում աղիքային վարակիչ հիվանդությունների դեպքերն աճել են 1.2 անգամ: Վերջին 4 ամիսների ընթացքում մեզ մոտ գրանցվել է աղիքային վարակիչ հիվանդությունների 2018 դեպք, իսկ 2021 թվականի նույն ժամանակաշրջանում դեպքերը եղել են 1442-ը:

Աղիքային վարակիչ հիվանդությունները վարակիչ հիվանդությունների մեծ խումբ են, որոնք առաջին հերթին ախտահարում և վնասում են աղեստամոքսային համակարգը: Վարակումը տեղի է ունենում, երբ հարուցիչը բերանի միջոցով թափանցում է մարդու օրգանիզմ, որպես կանոն, աղտոտված սննդի, ջրի, ինչպես նաև կեղտոտ ձեռքերի միջոցով:

ՀՀ առողջապահության նախարարության Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի (ՀՎԿԱԿ) վարակիչ և ոչ վարակիչ հիվանդությունների համաճարակաբանության բաժնի համաճարակաբան Ներսես Գրիգորյանը «Հայկական Ժամանակի» հետ զրույցում ասում է՝ շոգ եղանակը նպաստում է աղիքային վարակիչ հիվանդությունների տարածմանը: Ամռանը այս հիվանդությունը 3 անգամ ավելի շատ է գրանցվում, քանի ձմռանը:

«Պատճառներից մեկն այն է, որ տաք շրջանում նպաստավոր պայմաններ են ստեղծվում հիվանդության հարուցիչների աճեցման ու բազմացման համար: Միևնույն ժամանակ ջրում և սննդում եղած հարուցիչները ամռանը շատ են բազմանում: Այս սեզոնին երբեմն հնարավոր չի լինում անհրաժեշտ հիգիենան պահպանել, հատկապես երբ էքսկուրսիաներ, դաշտային պայմաններում խնջույքներ են կազմակերպում»,- նկատում է նա:

Այս հիվանդությամբ վարակվում են թե՛ մեծահասակները և թե՛ փոքրերը, սակայն թիրախային խումբ հիմնականում փոքրերն են: Այս տարի ՀՀ-ում աղիքային վարակիչ հիվանդության 4 բռնկում է եղել, որոնցից երկուսի դեպքում վարակը մարդուն փոխանցվել է ջրի միջոցով, մյուս երկուսի դեպքում՝ սննդի: Հարուցիչները, թափանցելով մարդու օրգանիզմ, նախ ընկնում են ստամոքս, ապա՝ աղիներ, որտեղ և ինտենսիվ բազմանում են: Հիվանդության ախտանշանների ի հայտ գալուն նախորդում է գաղտնի շրջանը, որը տարբեր վարակների դեպքում տևում է 6-48 ժամ: Հիվանդության ախտանշաններն առաջացնում են ինչպես հենց մանրէները, այնպես էլ՝ նրանց արտադրած թույները:

«2021 թվականին ունեցել ենք 18 բռնկում, բռնկումը նշանակում է՝ երբ որոշակի թվով մարդիկ հիվանդանում են վարակով, ու այդ դեպքերը կապված են միմյանց հետ: Դրանցից 14-ը եղել են սննդի հետևանքով՝ և՛ հանրային սննդի կետերի, և՛ մանկական նախադպրոցական կազմակերպությունների: Այս տարի գրանցվել է 4 բռնկում, որի ժամանակ 50 մարդ էր վարակվել: Ավելի շատ դեպքեր գրանցվում են մինչև 18 տարեկան երեխաների մոտ: Օրինակ՝ եթե այս տարվա ապրիլ ամսին ունեցել ենք 624 դեպք, դրանից 400-ից ավելին երեխաներ են եղել, այսինքն՝ թիրախային խումբը հիվանդության համար երեխաներն են, տարեցները, իմունային թույլ համակարգ ունեցողները»,- նշում է համաճարակաբանը:

Աղիքային վարակիչ հիվանդությունների հարուցիչներ են բակտերիաները (դիզենտերիա, սալմոնելոզ, որովայնային տիֆ, խոլերա), վիրուսներ (էնտերովիրուսներ, ռոտավիրուսներ և այլն): Վարակի տարածման աղբյուր են հիվանդները և վարակակիրները, որոնց արտաթորանքի, փսխման զանգվածների, երբեմն նաև մեզի միջոցով հարուցիչները արտազատվում են արտաքին միջավայր: Գրեթե բոլոր հարուցիչները բավականին կայուն են արտաքին միջավայրում՝ հողում, ջրում և տարբեր առարկաների վրա՝ խոհանոցային սպասք (ափսեներ, գդալներ, բաժակներ և այլն), կահույքի մակերես, դռների բռնակներ: Սակայն այդ մանրէների համար ինչպես գոյատևման, այնպես էլ բազմացման համար խիստ նպաստավոր պայմաններ առկա են սննդամթերքի մեջ:

ՀՎԿԱԿ-ի մասնագետի խոսքով՝ հիվանդությունը մեզ մոտ մեծ մասամբ արձանագրվում է Արարատյան դաշտում, Արարատի, Արմավիրի, Կոտայքի և Լոռու մարզում, սակայն հիվանդության 20-30 տոկոսը հիմնականում գրանցվում է մայրաքաղաքում: Ամենից շատ գրանցվում է չհայտնաբերված աղիքային վարակիչ հիվանդությունը, այսինքն՝ լաբորատոր ձևով չի հայտնաբերվել, թե ինչ հարուցիչ է, բայց միևնույն ժամանակ ախտանշաններից պարզ է, որ դա աղիքային վարակիչ հիվանդություն է:

«Որպես կանոն՝ ախտանշանները նույն են լինում թե՛ մեծահասակների, թե՛ երեխաների դեպքում: Հիվանդության ընթացքը հիվանդի մոտ կախված է նրա օրգանիզմից, թե ինչ կերպով է վարակը փոխանցվել վերջինիս: Առաջին հերթին, որպես կանոն, սննդի միջոցով առաջացած վարակը ավելի սուր է ընթանում: Սննդամթերքի մեջ վարակի հարուցիչը շատ է: Մեզ մոտ շատ են նաև սալոմենայի, աղիքային ախտածին ցուպիկի վարակները, բայց երկար տարիներ է՝ չենք ունեցել մահվան ելքեր այս հիվանդությունից: Շատ հազվադեպ կարող  է լինել, եթե անձի մոտ բարձիթողի վիճակ լինի, ունենա ուղեկցող հիվանդություններ, և աղիքային վարակը նպաստի մահվան ելքին»,- ասում է նա:

Հիվանդության ժամանակ ախտահարվում է մարդու աղեստամոքսային համակարգը, թույլ օրգանիզմ ունեցողների մոտ առաջանում են տարբեր բարդություններ, նշում է մասնագետը: Այդ բարդությունները կարող են առաջ գալ նաև, եթե անձը ժամանակին չի դիմում բժշկի, զբաղվում է ինքնաբուժությամբ, սխալ դեղորայք է ստանում, առանց բժշկի ցուցման ընդունում է անտիբիոտիկներ, որոնց անկանոն օգտագործումը կարող է հանգեցնել նրան, որ վարակն ընտելանա դեղորայքին, և այն այլևս չօգնի բուժման հարցում:

Աղիքային վարակիչ հիվանդությունների ժամանակ հիվանդներին սկզբում անհանգստացնում են ընդհանուր թուլությունը, գլխացավը, ախորժակի բացակայությունը, մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացումը: Որոշ ժամանակ անց առաջանում են սրտխառնոց և փսխում, որովայնի շրջանում՝ զգացվում կծկանքանման ցավեր, սկսվում է լորձի, թարախի կամ արյան հետ խառնված լուծ: Հիվանդներին կարող են անհանգստացնել ծարավը և դողէրոցքը: Հիվանդությամբ վարակվելուց խուսափելու համար ՀՎԿԱԿ-ի համաճարակաբան Ներսես Գրիգորյանը շեշտում է՝

  • չխմել կասկածելի խմելու ջուր կամ խմել միայն եռացրած-սառեցրած տարբերակով, փոքր տարիքի երեխաներին երբեք չտալ ծորակի հում ջուր, երբեք չխմել հում կաթ,
  • մրգերը և բանջարեղենը մանրակրկիտ լվանալ հոսող ջրով, կասկածելի ջրի դեպքում՝ եռացրած ջրով,
  • սննդամթերքը միշտ պահպանել համապատասխան պայմաններում, հետևել օգտագործման ժամկետներին,
  • խուսափել փողոցներում, ոչ համապատասխան պայմաններում վաճառվող սննդամթերքից,
  • մշտապես պահպանել անձնական հիգիենայի կանոնները. ձեռքերը լվանալ ուտելուց առաջ, զուգարանից հետո, տրանսպորտից օգտվելուց հետո՝ տուն վերադառնալուն պես։

Մերի Խաչատրյան

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
2963 դիտում

ՀՀ քննչական կոմիտեում քաոս չկա. Աբրահամյանը մեկնաբանել է հրապարակումները

Իսրայելը և «Հըզբոլլահ»-ը Լիբանանում զինադադարի համաձայնագիր են կնքել. ովքեր հասան դրան և ինչ է որոշվել

Հրդեհ՝ Բալահովիտի չշահագործվող մանկապարտեզում

ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ. որոշ հատվածներում բուք է, մառախուղ

Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար

Ուժեղ բուք է. Սուրենյանը նոր տեսանյութ է հրապարակել Շիրակի մարզից

Նիկոլ Փաշինյանի գաղափարը վատը չէ. Իոաննիսյանը՝ սոցհարցմամբ Գյումրու քաղաքապետի պաշտանակատարի նշանակման մասին

Թմրանյութ պահելու և օգտագործելու կասկածանքով ձերբակալվել է Հայաստանում հայտնի ՓԲԸ-ներից մեկի աշխատակիցը

Մեղրիի լեռնանցքում և Ապարանի տարածաշրջանում ձյուն է տեղում (տեսանյութ)

Գյումրիում կկայանան նախնական ընտրություններ. վարչապետն ասաց՝ երբ և ինչ կարգով. տեսանյութ

Հաղթողներն արժեքավոր նվերներ կստանան. «Իմ Քայլը» ամանորյա մեծ վիճակահանություն կկազմակերպի

Տարիներով եթերում կատարվողը պետք է բերեր այս այլանդակությանը. Բաբայանը՝ Գոռ Վարդանյանի ֆիլմի մասին. տեսանյութ

6 բալ ուժգնությամբ երկրաշարժ Իրանում. ցնցումները զգացվել են նաև Հայաստանում

Խոյ խոշորացված համայնքի ղեկավարը կառաջադրվի Արմավիրի մարզպետի թեկնածու. տեղի է ունեցել ՔՊ վարչության նիստը

Եթե Լոնդոնը սրի իրավիճակը, Ռուսաստանն անհապաղ հայելային պատասխան կտա. Մեծ Բրիտանիայի դեսպանը կանչվել է ՌԴ ԱԳՆ

Ճապոնիայի ափերի մոտ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Զովացուցիչ ըմպելիքներ տեղափոխող բեռնատարը բախվել է հողաթմբին և կողաշրջվել

Ամերիկյան կողմի հետ համագործակցության ընդլայնման պատրաստակամություն կա. Արամ Հովհաննիսյանն ընդունել է Բարթերին

ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ. Ստեփանծմինդա-Լարսը ևս շարունակում է փակ մնալ

Փորձագետ Կարեն Հովհաննիսյանը մանրամասնել է՝ որ դեպքում Ադրբեջանը վերջնականապես կգնա խաղաղության (տեսանյութ)

Հանրապետության մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում

Հայաստան-Կոլումբիա երկկողմ հարաբերությունների զարգացմանը և ընդլայնմանն առնչվող հարցեր են քննարկվել

Ուժեղացված ծառայության ընթացքում պահպանվող հատուկ նոր տարածք է տեղափոխվել 125 մեքենա (տեսանյութ)

Պաշտոնական ճաշ և նախագահական բաժակաճառեր. ինչ են քննարկել Հայաստանի և Լեհաստանի նախագահները սեղանի շուրջ

Հայտնի է՝ ով է հրկիզել քաղաքապետարանի պաշտոնյայի «Լեքսուս»-ները. կասկածյալը «Սամիկոյի» որդին է

«Չլինեն՝ իրար վրա կքշեն». կո՞ղմ են արդյոք քաղաքացիները արագաչափերի առկայությանը, թե՞ ոչ. հարցում (տեսանյութ)

ՀԱՊԿ-ի դռները Հայաստանի համար միշտ բաց են, Ռուսաստանը հարգում է ՀՀ-ի որոշումը. Ուշակով

Ինչ իրավիճակ է Լարսում

COP17-ի կազմակերպման և անցկացման կոմիտե է ստեղծվել. վարչապետը հաստատել է կազմը

Երևանի բացօթյա վաճառակետերից մեկից 11.8 կիլոգրամ սիգ տեսակի ձուկ է առգրավվել

ԵԱՏՄ գագաթնաժողովը կկայանա Սանկտ Պետերբուրգում. այն կնախագահի Նիկոլ Փաշինյանը

ՔՊ Գյումրու գրասենյակում միջադեպ չի եղել. Կարեն Սարուխանյանը հերքել է շրջանառվող լուրերը

Հայ-լեհական համագործակցությունը սերտանալու է՝ Հայաստանն էլ ավելի մոտեցնելով ԵՄ-ին. Անջեյ Դուդան՝ Սիմոնյանին

Հետս գործուղման գալը կամ նկարվելը այի՞բ ա, լո՞ւրջ, ես ձեր տեսած եզակի լեգիտիմ ընտրված ԱԺ նախագահն եմ. Սիմոնյան

Լեհաստանը վստահելի գործընկեր է Հայաստանի համար. ՀՀ նախագահը՝ Անջեյ Դուդային (տեսանյութ)

ԳՐԵԿՈ-ն դրական է գնահատել կոռուպցիայի կանխարգելման ոլորտում Հայաստանի վերջին մեկ տարվա ձեռքբերումները

Տղամարդը՝ նռնակը ձեռքին, սպառնացել և հրաժարվել է ենթարկվել շտապօգնության անձնակազմին. մանրամասներ

Առատ ձյուն է տեղում. Գագիկ Սուրենյանը տեսանյութեր է հրապարակել Շիրակի մարզից

«էլիտայի» հարստության աճի համար գործել է 2+2+2=8 թվաբանությունը, երկրի տնտեսության համար՝ 2+2+2=4-ը. Սաֆարյան

Նիկոլ Փաշինյանը հյուրընկալել է Լեհաստանի նախագահ Անջեյ Դուդայի գլխավորած պատվիրակությանը (տեսանյութ)