Երևան
12 °C
Վերջին շրջանում գրեթե ամեն օր ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը Հայաստանի տարբեր բնակավայրերում օձերի հայտնաբերման մասին է հայտնում։ Սողունները կա՛մ մարդկանց բնակելի տներում են գտնվում, կա՛մ էլ հարակից տարածքներում։ Այս ամենին զուգահեռ պատահում է, որ օձերը խայթում են մարդկանց:
ՀՀ առողջապահության նախարարության հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի վարակիչ և ոչ վարակիչ հիվանդությունների համաճարակաբանության վարչության բժիշկ-համաճարակաբան Թամարա Վարդանյանը «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում մանրամասնում է՝ 2022 թվականի մինչև հուլիսի 19-ը արձանագրվել է օձի խայթոցի 39 դեպք։ Այս ցուցանիշը նախորդ տարվա համեմատ նվազել է 1․7 անգամ։
Համաճարակաբանի խոսքով՝ մարդկանց խայթելու դեպքերը հիմնականում արձանագրվում են Արմավիրի, երկրորդ տեղում՝ Արարատի, երրորդում՝ Արագածոտնի մարզերում։ Դեպքերի թվով Երևանը չորրորդն է։
«Դեպքերի 87,5 տոկոսն ու ավելին արձանագրվում են տղամարդկանց շրջանում, կանանց շրջանում՝ 12․5 տոկոսը։ Փոքրիկների շրջանում քիչ է հանդիպում։ Առավել հաճախ նման դեպքերը լինում են իժի ոչ թունավոր օձերի, վահանագլխի, պղնձօձերի մոտ, որոնք ևս թունավոր չեն։ Այսինքն՝ մեզ մոտ քիչ է գրանցվում կամ, կարելի է ասել, չի էլ գրանցվում թունավոր օձերից խայթոց։ Սակայն, եթե կարիք կա հակաթույնի, արվում է պարտադիր»,- շեշտում է մասնագետը։
Թունավոր օձերի խայթման դեպքում անհրաժեշտ հակաթույնը առկա է։ Երբ խայթոցից տուժած անձը տեղափոխվում է հիվանդանոց, նրա վիճակը գնահատելուց հետո որոշվում է՝ հակաթույնի անհրաժեշտություն կա՞, թե՞ ոչ։
Բժիշկը ընդգծում է, թե ինչ պետք է և ինչ չպետք է անել, երբ մարդուն օձը խայթում է․
«Չի կարելի խայթած տեղում կտրվածքներ անել, վերքից արյունը արտածծել, ալկոհոլ քսել կամ խմեցնել կտրականապես արգելվում է, քանի որ դա թույնի ներծծումը ուժեղացնում է ու արագացնում դրա թունավոր ազդեցությունը։ Պետք է վերքը մշակել կալիումի պերմանգանատի լուծույթով, հնարավորինս ջուր տալ տուժածին։ Օձի խայթոցի առաջին ախտանշանը ուժեղ ցավն է, թուլություն է զգում անձը։ Թունավոր և ոչ թունավոր օձերի խայթոցի ու ախտանշանների դեպքում տարբերություն չկա»,- ասում է Վարդանյանը։
Մասնագետը ընդգծում է՝ անհնար է, որ անձը չնկատի ու չզգա օձի խայթոցը։ Սողունը մարմնին թողնում է ատամների հետքերը կծելուց հետո։ Անհրաժեշտ է նաև, որ տուժածին որքան հնարավոր է շուտ տեղափոխել հիվանդանոց՝ հետագա բարդություններից խուսափելու համար։ Եթե անձը օձի խայթոցից հետո չդիմի բժշկի, ապա ընթացքում նրա առողջական վիճակը կվատանա՝ ամբողջ մարմնով այտուց, ուժեղ թուլություն, սրտխառնոց կարող է առաջանալ։
ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարության և ԲՀՊՏ և կենսաբազմազանության քաղաքականության վարչության գլխավոր մասնագետ Արամ Աղասյանն էլ մեզ հետ զրույցում հիշեցնում է՝ մարդու համար վտանգավոր է օձերի երկու տեսակը։ Նշենք, որ Հայաստանում առկա է օձերի 23 տեսակ, որոնցից թունավոր է 4-ը։
«Մարդու համար վտանգավոր են հայկական իժն ու գյուրզան։ Մյուս տեսակները լեռնատափաստանային իժն է և հյուսիսում՝ Արփի լճի շրջակայքում ապրող դարևսկու իժը։ Մնացած բոլոր տեսակները Կարմիր գրքում են գրանցված։ Իր չափերով ու թունավորվածությամբ Երևանում և մայրաքաղաքի շրջակայքում միայն գյուրզան է հանդիպում։ Մեկ մետրանոց գյուրզան հատակի փայտից ավելի հաստ է։ Գյուրզայի նման է նաև սահնօձը, դրա համար մարդիկ երբեմն շփոթում են»,- ասում է մասնագետը։
Աղասյանը նկատում է՝ օձ տեսնելիս պետք է զգույշ լինել, նաև հիշել՝ օձերը խուսափում են մարդկանց հետ ընդհարումից։ Եթե մարդը օձին, այսպես ասած, չանհանգստացնի, ապա կկարողանա խուսափել խայթոցից. «Նրանք կծում են, ոչ թե խայթում, այսինքն՝ իրենց մեկ կծոցը ընդամենը պաշտպանական ռեակցիա է»։
Վերջինիս խոսքով՝ մարդիկ օձերին նկատում են, երբ շինարարությունների, գյուղատնտեսական աշխատանքների ակտիվացում է նկատվում: Մասնագետի խոսքով՝ շոգ ամիսներին օձերը հիմնականում նախընտրում են ստվերոտ հատվածներում պատսպարվել:
«Օձերի օպտիմալ ջերմաստիճանը կյանքի ակտիվ գործունեության համար 25-27 ջերմաստիճանն է։ Ջերմաստիճանի բարձրացման դեպքում նրանք թաքնվում են, սողուններին կտեսնենք աղբյուրների մոտ կամ նկուղներում։ Այսինքն՝ թաքնվում են արևի ուղիղ ճառագայթներից։ Օձերը սառնարյուն սողուններ են։ Իսկ այժմ շատ ենք հանդիպում, քանի որ մարդը յուրացնում է օձի տարածքը»,- ասում է նա։
Արտակարգ իրավիճակների նախարարության Փրկարար ծառայության կենտրոնի փրկարարական ուժերի վարչության, հատուկ նշանակության փրկարարական աշխատանքների իրականացման կենտրոնի փրկարարական ջոկատի հրամանատար, փրկարար ծառայության փոխգնդապետ Կարեն Ավետիսյանն էլ ասում է՝ Երևանում շատ է հայտնաբերվում հատկապես թունավոր տեսակի գյուրզա օձը։
«Մարդիկ քանդում են օձերի բները, քաղաքաշինական և գյուղատնտեսական աշխատանքների արդյունքում տարածքներ են ընդլայնում։ Օձերն էլ կեր հայտնաբերելու նպատակով դուրս են գալիս քաղաք կամ մարդկանց տեսադաշտում են հայտնվում։ Հայաստանի հյուսիսում իժ և լորտու տեսակն է շատ հայտնաբերվում, նաև՝ սահնօձը, որը մարդիկ հաճախ շփոթում են գյուրզա տեսակի օձի հետ, սակայն սահնօձը, գյուրզայի հետ համեմատած, ավելի ճարպիկ է»,- նկատում է Ավետիսյանը։
Օձերին բնակելի տներում գրավում են տնային կենդանիները, թռչունները, մասնավորապես՝ թութակները։ Նրանց համար կեր կարող է լինել նաև հավի ձուն։ Այսինքն՝ օձը միայն սնվելու նպատակով է տուն ներս մտնում։ Երևանում նրանց ամենից շատ կարելի է հանդիպել Թումոյի այգու տարածքում, Հանրապետական հիվանդանոցի մոտակայքում։
Մասնագետները օձի խայթոցից խուսափելու համար հորդորում են հետևել մի քանի պարզ կանոնների․
Մերի Խաչատրյան
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՎահագն Դավթյանը ոսկե մեդալ է նվաճել աշխարհի գավաթի առաջին փուլում
Հոսպիտալում հիվանդության հետևանքով զինծառայողի մահվան դեպք է արձանագրվել. ՊՆ
Երևանի քաղաքապետարանը զգուշացնում է
2021-2025 թվականներին Փարաքար համայնքում կառուցվել և շահագործման է հանձնվել 2 դպրոց
«Բոշա՛», «բոշան դո՛ւ ես» ոճի մեղադրանքներ կամ ինչու Թրամփը բռնեց ռուսական գիծը՝ ակնհայտ լարվելով Զելենսկիի հետ
Դավիթ Բեկ համայնքում կրակոցներ չեն հնչել և տուժածներ չկան. ՆԳՆ
15 տարվա դպրոցի ճաշարանը խուց է, գրադարանը՝ հավաբնի չափ, պետության ներդրումը եղել է փող աշխատելու ձև. նախարար
Դիտորդները չեն ծեծվի, լցոնում չի չլինի. ինչ խնդիրներ կան Սահմանադրության մեջ, ինչպես կշտկվեն դրանք
Ռուս-ամերիկյան 2-րդ բանակցությունները կկայանան հաջորդ շաբաթ. Թրամփ
ՄԻՊ աշխատակազմը, ՔԿԾ ղեկավարն ու «Նուբարաշեն» ՔԿՀ պետը քննարկել են հիմնարկում արձանագրված խնդիրները
ԱՄՆ կոնգրեսականները տրամադրված չեն Ուկրաինային նոր օգնություն տրամադրել. Ջոնսոն
Երևանում փետրվարի 24-ի գիշերը սպասվում է -15․․․-17 աստիճան ցուրտ․ Լևոն Ազիզյան
«BMW»-ն դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի գոտուց, բախվել հողաթմբին և գլխիվայր շրջվել
Շենքը՝ շենք, բայց այն ապրելու է ձեզնով ու այնպես, ինչպես դուք եք ապրեցնելու. վարչապետը՝ Փոքր Վեդիի դպրոցում
Ըմբշամարտիկ դառնալու համար էլ պետք է լավ սովորել. վարչապետը շրջայց է կատարել Փոքր Վեդիի դպրոցում. տեսանյութ
Քայլում ենք միջազգային զարգացումներին համընթաց՝ ապահովելով նոր առաջընթաց միջուկային բժշկության մեջ. Ավանեսյան
«Ինտերը» կարող է խզել Մխիթարյանի պայմանագիրը
Լավրովն առաջիկա օրերին կմեկնի Թեհրան
Հանրապետությունում 1 օրում արձանագրվել է 578 ճանապարհատրանսպորտային պատահար, վնասվածքներ ստացել՝ 35 քաղաքացի
Ջրաբեր-Ֆանտան ավտոճանապարհը բացվել է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար. տեսանյութ
Որոշ մարզերում գիշերային ժամերին կդիտվի -27, -28 աստիճան ցուրտ, լեռնային շրջաններում՝ բուք, ուժգին քամի
Թրամփը չի պատրաստվում մայիսի 9-ին մեկնել Ռուսաստան
Թրամփն ու Զելենսկին գտնվում են վերբալ փոխհրաձգության մեջ. ինչու է ԱՄՆ-ն «երես թեքում» Ուկրաինայից
Եվրամիությանը ՀՀ-ի անդամակցությունը ձեռնտու կլինի ինչպես Երևանի, այնպես էլ Բրյուսելի համար․ շվեդ պատգամավոր
Վերին Լարսում մոտ 700 հայկական բեռնատար է կուտակվել
«Զվարթնոց» տանող ճանապարհին բախվել է 6 ավտոմեքենա
27-ամյա երիտասարդը շարժասանդուղքից ընկել ու վնասվածքներ է ստացել
Փոքր Վեդիիի նոր դպրոցը հանձնվել է շահագործման. վարչապետը ներկա է գտնվել բացման արարողությանը. տեսանյութ
ԱԳՆ-ում քննարկվել է Քիմիական զենքի կոնվենցիայից բխող պարտավորությունների իրականացման ընթացքը
Նման կետեր խաղաղության պայմանագրում չեն քննարկվում. Ռուբեն Ռուբինյան
Լոռու և Սյունիքի բոլոր ավտոճանապարհները բեռնատարների համար փակ են, ՀՀ բազմաթիվ հատվածներ՝ դժվարանցանելի
Հարկերն իջել են, իսկ միջին աշխատավարձն աճել է 66 տոկոսով․ Պապոյանը թվեր է հրապարակել
ՀՀ-ում ԱՊՊԱ պայմանագրերը սպասարկող ընկերությունները 1 օրում ավելի քան 1000 վթար են գրանցել
Սիմոնյանն իտալացի գործընկերների ուշադրությունն է հրավիրել Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների հայրենադարձի խնդրին
Արմեն Սարգսյանի սպանության գործով Մոսկվայում ձերբակալվել են պարողներ. 2-ն էլ՝ ՀՀ քաղաքացի
Վեճի ժամանակ հեռախոսը պատուհանից նետել է․ Երևանի «Կանտար» հյուրանոցից ձերբակալվել են Իրանի և ՌԴ-ի քաղաքացիներ
Երբ հասկանում ես՝ այստեղ երկրորդ պլանի դերասան մնալդ երկար չի տևի, հավաքում ես իրերդ, գնում Իսպանիա․ Վարդանյան
2-3 ամսից ԵԱՏՄ-ի և ԱՄԷ-ի միջև ազատ առևտրի գոտու մասին պայմանագիր կկնքվի
Պետությանը և համայնքին պատճառված մոտ 40 մլն դրամ վնասի վերականգնում․ ամփոփվել է Լոռու դատախազության աշխատանքը
Մինչև հուլիսի 1-ը պարգևատրական զենքերը պետք է ներկայացնել ոստիկանություն. կարգավորումները խստացվում են
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT