Խտրական և խնդրահարույց մոտեցում. ինչու է «Ֆեյսբուք»-ն արգելում հայտնի հերոսի հետ կապված հրապարակումները

06/06/2023 schedule21:40

Վերջին շրջանում «Ֆեյսբուք» սոցիալական ցանցի կողմից կիրառվող սահմանափակումներն ավելի են խստացվել։ Բազմաթիվ օգտատերեր ահազանգում են, որ իրենց էջերն արգելափակվում են, կամ, ըստ նրանց, անհասկանալի սահմանափակումներ են կիրառվում, որոնք խնդրահարույց են դարձնում ցանցից օգտվելու հնարավորությունը:

Խնդիրը սրվեց և նկատելի դարձավ հատկապես 2020 թվականի Արցախյան պատերազմից հետո, երբ «Ֆեյսբուք»-ը սկսեց արգելել ՀՀ ազգային հերոս Մոնթե Մելքոնյանի հետ կապված ցանկացած հրապարակում (լուսանկար, տեսանյութ, գրառում կամ այլ տեսակի հիշատակում), ինչը տարակուսանք առաջացրեց հայ օգտատերերի շրջանում: Բանն այն է, որ խոսքը ոչ միայն նրա վերաբերյալ արվող նոր հրապարակումների մասին է, այլ նույնիսկ տասնյակ տարիների վաղեմություն ունեցող հրապարակումները պատճառ են դառնում օգտատերերի երկար տարիների էջերի մասնակի կամ ամբողջական արգելափակման:

Մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը, սակայն, չի կարծում, թե խնդիրը միայն այդ տեսակի հրապարակումների հետ է կապված: Նրա խոսքով՝ «Ֆեյսբուք»-ում համընդհանուր խնդիր է սա:

«Այստեղ բովանդակություն է արտադրում 2,5 միլիարդ մարդ, հաշվում ենք նաև «Մետա»-ի հետ կապված մյուս ցանցերը՝ «Վաթսափ» և «Ինստագրամ», ստացվում է՝ բովանդակություն է ստեղծում 3 միլիարդ մարդ, որոնք խոսում են տարբեր լեզուներով։ Այս ամեն ինչի մեջ կա շատ ատելության խոսք, տարբեր երկրների ու ազգերի միջև կոնֆլիկտային հարաբերություններ։ Եվ բոլորը մեղադրում են ՖԲ-ին, որ չի իրականացնում նորմալ մոդերացում, այդ պատճառով դրանք տարածվում են։ Օրինակ՝ ինչպես հայերն են մեղադրում ադրբեջանցիներին կեղծիքներ ու քարոզչություն տարածելու համար, այնպես էլ նրանք մեզ են մեղադրում։ Այս կոնֆլիկտները մարդկային ռեսուրսի միջոցով գտնել, կարդալ ու զտել անհնար է, և ՖԲ-ն դա անում է հիբրիդային տարբերակով՝ արհեստական բանականության ռոբոտների միջոցով, որոնք էլ տեքստն ու նկարները կարդում են, փորձում գտնել դրանց միջից «վատերը» և արգելափակել կամ սահմանափակում մտցնել»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում պարզաբանում է Մարտիրոսյանը:

Ըստ նրա՝ լինում են դեպքեր, երբ ռոբոտների հետ միասին որոշ հրապարակումներ ընկերության աշխատակիցներն էլ են նայում, սակայն նրանց հարցում ևս խնդիր կա․ «Օրինակ՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի հարցերի վերաբերյալ գրառումների հետ կապված թեմաններից տեղեկացված չեն, ենթատեքստերը սխալ են հասկանում, ինչի հետևանքով էլ շատ հրապարակումներ հեռացնում են կամ արգելափակում։ Իրականում ՖԲ-ում շատ բաներ կան, որոնք դրված են ինքնաբերաբար հեռացման համակարգի տակ»։

Մեդիափորձագետի խոսքով՝ սոցիալական ցանցն առկա օգնության բաժնում ունի ցանկ, որտեղ նշված են բառերը, որոնք ենթակա են ինքնաբերաբար հեռացման և արգելափակման, սակայն դրանց մեծ մասը ընդհանրացված չէ, ցանկն էլ անընդհատ փոփոխվում է, այդ պատճառով դժվար է հասկանալ՝ որ գրառման դեպքում «Ֆեյսբուք»-ը սահմանափակումների կենթարկի կամ կարգելափակի։

Կրկին անդրադառնալով Մոնթե Մելքոնյանին վերաբերող հրապարակումների արգելափակմանը՝ Սամվել Մարտիրոսյանը մանրամասնում է. ««Մետա»-ն՝ ՖԲ-ի հիմնադիր ընկերությունը, գրանցված է ԱՄՆ-ում, ինչը այնտեղ ապօրինի է համարվում, այդպես է ընդունում նաև «Մետա»-ն և կիրառում օգտատերերի նկատմամբ։ Այսինքն՝ այն կազմակերպությունը, որի անդամն էր հերոսը, ԱՄՆ-ում համարվել և ճանաչվել է ահաբեկչական, իսկ նման կազմակերպությունների մասին նյութեր տարածելն արգելվում է»:

Վերջինս, սակայն, ցանցի այս քայլը որակում է անհեթեթություն, քանի որ այս դեպքում ոչ միայն նշված դեպքերում են օգտատերերը արգելափակվում, այլ, օրինակ, եթե այդ անձի անուն-ազգանունով իրական օգտատեր կա հարթակում։

«Մի կին էր ինձ դիմել, քանի որ ՖԲ-ն արգելափակել էր իր էջը, որովհետև որդու հետ կապված գրառումներ էր արել, իսկ որդին ունի հերոսի անունից։ Լինում են դեպքեր, երբ լրատվամիջոցներն են տեղադրում վիդեոհարցազրույցներ, որտեղ բանախոսը ևս օգտագործում է այդ անունը, նման դեպքերում կա՛մ վիդեոհարցազրույցն է հեռացվում, կա՛մ էջը հայտնվում սահմանափակումների տակ»,- նշում է Մարտիրոսյանը։

Միևնույն ժամանակ նա ընդգծում է՝ Հայաստանի օգտատերերը միակը չեն, որ որևէ գործչի հետ կապված գրառումների պատճառով ենթարկվում են սահմանափակումների կամ արգելափակումների։ Ըստ մեդիափորձագետի՝ լինում են դեպքեր, երբ «Ֆեյսբուք»-ն արգելափակում է Հիտլերի, կամ իսլամական որևէ նշանով գրառումները:

«Անգամ ադրբեջանցիներին այլ կերպ, այսինքն՝ կրճատ անվանելու դեպքում ՖԲ-ն արգելափակում է կամ սահմանափակում, որովհետև համարում է նսեմացում։ Բայց այդ անունը Ադրբեջանում նաև անձի անուն է: Այդ անունով օգտատերերին ևս արգելափակում է կամ թույլ չի տալիս գրանցվել։ Եղել է դեպք, երբ այդ անունով օգտատերի ծնունդն են շնորհավորել՝ մեկնաբանություններում գրելով անունը, ու բոլոր շնորհավորողներն արգելափակվել են»,- ասում է նա:

Սամվել Մարտիրոսյանը տեղեկացնում է, որ սահմանափակումները կամ արգելափակումները բողոքարկելու համար ՖԲ-ն ստեղծել է անկախ կառույց՝ «Oversight board» անունով, որտեղ բողոքարկումները դիտարկում են մարդիկ։ Միևնույն ժամանակ նա նկատում է՝ այնտեղ, սակայն, հազարավոր դիմումներ են ուղարկվում՝ կապված արգելափակումների հետ, դիմումներ են ուղարկել նաև հայ օգտատերերը՝ Մոնթե Մելքոնյանի վերաբերյալ հրապարակումների հետ կապված հարցը կարգավորելու համար: Ըստ նրա, սակայն, դժվար է հասկանալ՝ այդ կառույցը ե՞րբ կդիտարկի այդ բողոքները և ի՞նչ որոշում կկայացնի։

Վերջինս կարծում է, որ հարցը ՖԲ-ի հետ ուղիղ բանակցությունների միջոցով հնարավոր է՝ կարողանա կարգավորել ՀՀ ԱԳՆ-ն, քանի որ հարցը բավականին լուրջ է:

Տպել
2752 դիտում

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տրանսպորտային միջոցների համար

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել