Փեզեշքիանն ու Պուտինը Արևմուտքի հետ սուր հակամարտության ֆոնին բարձրացնում են հարաբերությունների մակարդակը

Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը հունվարի 17-ին կայցելի Մոսկվա՝ իր ռուս գործընկեր Վլադիմիր Պուտինի հետ բանակցությունների և Համապարփակ ռազմավարական գործընկերության համաձայնագրի ստորագրման համար։

Նոր փաստաթուղթը կփոխարինի 2001 թվականի հնացած պայմանագրին և կբարձրացնի Մոսկվայի և Թեհրանի հարաբերությունների մակարդակը Արևմուտքի հետ սուր հակամարտության համատեքստում։

Ինչպես «Կոմերսանտ»-ին հայտնել են իրանական դիվանագիտական աղբյուրները, առաջնահերթություններից մեկը լինելու է Մոսկվայի հետ համագործակցությունը անվտանգության և պաշտպանության ոլորտում։

Ռուսաստանն ու Իրանը մերձեցման ուղղությամբ վճռական քայլ կանեն ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփի երդմնակալության նախօրեին, որը չի բացառում Իրանի հետ պատերազմն ու հարվածները Իսլամական Հանրապետության միջուկային օբյեկտներին։

The Tehran Times թերթը հայտնել է հաջորդ ուրբաթ օրը Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշիքիանի՝ Ռուսաստան նախատեսվող այցի մասին՝ հարթելով ռուս-իրանական նոր ռազմավարական գործընկերության համաձայնագրի ստորագրման ժամկետների շուրջ առաջացած ինտրիգը։

Նախագահ ընտրվելով անցյալ տարվա հուլիսի ավիավթարում իր նախորդի՝ Էբրահիմ Ռաիսիի մահից հետո՝ Իրանի նոր կառավարության ղեկավարը իշխանության առաջին իսկ օրերից շարժվել է դեպի Մոսկվայի հետ կտրուկ մերձեցում և ակտիվացրել անձնական շփումները Ռուսաստանի բարձրագույն ղեկավարության հետ:

Այսպես, անցյալ տարվա սեպտեմբերին Մասուդ Փեզեշքիանն ընդունել է չհայտարարված այցով Իրանի մայրաքաղաք այցելած ՌԴ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սերգեյ Շոյգուին՝ վստահեցնելով նրան, որ վերջերս ձևավորված Իրանի կառավարությունը «կշարունակի լրջորեն աշխատել Ռուսաստանի հետ երկկողմ հարաբերությունների մակարդակը բարձրացնելու ուղղությամբ»։

Սերգեյ Շոյգուի հետ բանակցություններից հետո Իրանի նախագահի կայքում հայտարարություն է հայտնվել այն մասին, որ «Թեհրանի և Մոսկվայի հարաբերությունները կզարգանան մշտական և շարունակական հիմունքներով և կօգնեն նվազեցնել Արևմուտքի կողմից Իրանի և Ռուսաստանի վրա գործադրվող պատժամիջոցների ճնշումը»:

Իսկ արդեն հոկտեմբերին Մասուդ Փեզեշքիանը Կազանում մասնակցել է BRICS-ի գագաթնաժողովին, որտեղ հանդիպել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ։ Ռուսաստանի ղեկավարին անվանելով «իր ընկեր»՝ Իրանի նախագահը հույս է հայտնել, որ Ռուսաստանի Դաշնության հետ Համապարփակ ռազմավարական գործընկերության համաձայնագիրը կստորագրվի «առաջին իսկ հնարավորության դեպքում՝ կողմերի համաձայնեցված ամսաթվին»։

Բացի այդ, նա կոչ է արել BRICS երկրներին «շարունակել աշխատանքը՝ արդյունավետորեն հակազդելու Միացյալ Նահանգների միակողմանի հեգեմոն քաղաքականությանն ամբողջ աշխարհում և նվազեցնելու Իրանի և Ռուսաստանի վրա պատժամիջոցների ազդեցությունը»:

Մեկնաբանելով երկու երկրների ղեկավարների հանդիպման արդյունքները Կազանում դրա ավարտից անմիջապես հետո՝ ՌԴ ԱԳՆ ղեկավարի տեղակալ Անդրեյ Ռուդենկոն այնուհետև հայտարարել է, որ նախագահ Փեզեշքիանի նոր այցը Ռուսաստան՝ ստորագրելու երկու երկրների միջև հարաբերությունները կարգավորող հիմնարար փաստաթուղթը, «չպետք է երկար հետաձգել»։

Ամանորի նախաշեմին երկուստեք հասկացրել են, որ պայմանագրի տեքստի համաձայնեցման աշխատանքներն ավարտվել են, և մոտ ապագայում տեղի կունենա ռուս-իրանական նոր գագաթնաժողովը։ Թեև փաստաթղթի տեքստը դեռևս չի բացահայտվել, Մոսկվայում և Թեհրանում արդեն հայտնվել են արտահոսքեր և մեկնաբանություններ, որոնք բացահայտում են դրա հիմնական բովանդակությունը։

Ինչպես դեկտեմբերի վերջին «ՌԻԱ Նովոստի»-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը, նոր համաձայնագիրը կամրագրի Մոսկվայի և Թեհրանի՝ անվտանգության և պաշտպանության ոլորտներում համագործակցելու ցանկությունը։

«Իհարկե, նման համապարփակ փաստաթուղթն ունի նաև միջազգային բաղադրիչ։ Ի թիվս այլ բաների, այն հատուկ ուշադրություն է դարձնում տարածաշրջանային և գլոբալ մակարդակներում խաղաղության և անվտանգության շահերից ելնելով համագործակցության ամրապնդմանը, ինչպես նաև ամրագրում է Մոսկվայի և Թեհրանի ցանկությունը սերտ համագործակցության համար անվտանգության, պաշտպանության, ահաբեկչության և ծայրահեղականության դեմ պայքարում և հակազդում բազմաթիվ այլ ընդհանուր մարտահրավերների և սպառնալիքների»,- հավելել է Սերգեյ Լավրովը։