Երևան
4 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
4 °C
Սերժիկ Սարգսյանը եւ Հեյդար Ալիեւը մնացին իրենց գեղական կառքին կառչած, որքան էլ ամպագոռգոռ խոսքեր շռայլեն իրենք եւ իրենց կողմնակիցները` նրանց կարծեցյալ «հզորության» մասին: Վրաստանը հոկտեմբերի 2-ին վերջնականապես դուրս եկավ Սովետական Միության կազմից: Վրաց հասարակությունը դեռ հազար ու մի խնդիր ունի եւ կունենա, որոնք կարող են եւ անլուծելի մնալ տարիների ընթացքում, բայց դրանք արդեն ա՛յլ պատմական փուլի խնդիրներ են:
Արդյո՞ք չեմ չափազանցում: Վերապահումներ, իհարկե, շատ կարող են լինել: Միգուցե, ինչպես շատերն են ենթադրում, Սահակաշվիլին ինչ-որ «խորամանկ» ծրագիր ունի: Եթե այդպես է՝ մենք մոտ ապագայում դա կտեսնենք: Մյուսներն ասում են, թե նա իր խղճի մտոք չի գնացել այդ քայլին, այլ ամերիկացիների ճնշմամբ: Սա էլ իրականում այդքան էական չէ, որի մասին, սակայն, այս պահին ծավալվելու տեղ չունեմ: Մյուս կողմից էլ շատերի մոտ մտահոգություն կա, թե ընտրություններում հաղթած ուժը, որը շատ խայտաբղետ կազմ ունի, եւ ասում են, թե ընդգրկում է նաեւ ռեւանշիստական եւ քրեական տարրեր, կարող է ի չիք դարձնել Վրաստանի վերջին շրջանի ձեռքբերումները, եւ Սահակաշվիլու «սխալը» չկրկնի, այսինքն՝ իշխանությունից խաղաղ կերպով չհեռանա: Այս վերջին զարգացման դեպքում Վրաստանի այսօրվա նախագահի պատմական յուրահատուկ սխրանքն, իհարկե, կարող է կորցնել իր նշանակությունը: Ինչեւէ, այս վարկածն էլ այս պահին ստուգելի չէ: Այնուամենայնիվ, այլ հավասար պայմաններում եւ բոլոր «ստրախովկաներով» հանդերձ, կարծում եմ, որ իմ պաթոսն արդարացված է: Ի՞նչն է, ուրեմն, հարցը:
Հարցը նույնիսկ ֆորմալ դեմոկրատիան չէ, որի տեսական հիմնավորումները միշտ չէ, որ համոզիչ են, իսկ գործնական կիրառումը չափազանց տարակուսելի` նույնիսկ առավել զարգացած երկրներում: Ի վերջո, ցայսօր էլ ժողովրդի իրական իշխանությունը ամենուր էլ մնում է ավելի շուտ երազանք, քան իրականություն, քանի որ իշխում են վերնախավերը: Բայց սա առանձին խնդիր է: Հարցն իշխանության խաղաղ փոխանցումն է, որն իրական եւ տեւական կայունություն, ինչպես նաեւ մրցակցություն, հետեւաբար՝ զարգացման արտոնյալ պայմաններ կարող է ապահովել որեւէ հասարակության: Ցանկացած քիչ թե շատ զարգացած հասարակության մեջ միշտ կլինեն ներքին շահերի բախումներ եւ դրանց շուրջ ձեւավորվող խմբեր, որոնք կձգտեն իշխանության: Եթե իշխանությունը մենաշնորհված է խմբերից մեկի կողմից, ապա դա պարբերաբար հանգեցնում է ուժային լուծումների, արյունալի ցնցումների: Որպեսզի անխուսափելիորեն ձեւավորվող հակասական շահերի կրող խմբերը ոչ թե սպանեն, ծեծեն, ձերբակալեն միմյանց` հանուն գաղափարների, շահերի եւ ռեսուրսների, այլ քիչ թե շատ խաղաղ մրցակցեն՝ առաջարկելով հասարակությանն այլընտրանքային ծրագրեր, անհրաժեշտ են խաղի կանոններ: Հենց այդպիսի խաղի կանոն է, ի վերջո, դեմոկրատիան` իր քաղաքական ընտրության մեխանիզմով, որը թույլ է տալիս, որպեսզի նույն հասարակության անդամները վստահ լինեն, որ իրենք էլ կարող են հաղթել մրցույթում: Իհարկե, թերիներն էլ շատ-շատ են, բայց ընդհանուր շահումը կարծես գերազանցում է այդ կորուստները, որոնք այլ տարբերակներում էլ, ի դեպ, ամենեւին էլ բացառված չեն: Առանց այդ մեխանիզմի հասարակությունը տատանվում է երկու ծայրահեղ կետերի՝ ճահճացման եւ բռնությամբ ուղեկցվող ցնցումների միջեւ, իսկ հասարակության առավել գործունյա, հավակնոտ հատվածը, որը նաեւ հաճախ այլընտրանքային տեսակետների կրողն է, ստիպված է արտագաղթել կամ հեղափոխականացվել: Այս ամենը մանավանդ շեշտվում է, եթե հաշվի առնենք, որ մեր՝ հետսովետական բռնապետությունները ոչ թե գաղափարական դիկտատուրաներ են, այլ ապագաղափարական քրեական վարչակարգեր: Ահա այսպիսի իրականությունից վերջնականապես դուրս գալու հնարավորություն ստեղծեց իր երկրի համար Միխեիլ Սահակաշվիլին՝ մարդ, որը, եթե չիրականանան իմ կողմից նշված բոլոր «ստրախովկաները», հիրավի, արժանի է առավելագույն հարգանքի եւ մեծարանքի:
Ուստա Հրանտ
ԱԺ պատգամավորը կգործուղվի Նյու Յորք. Ալեն Սիմոնյանը կարգադրություն է ստորագրել
Շունը մարդու բարեկամը չէ՞ այլևս. թափառող կենդանիների ահագնացող խնդիրն ու դրա հետևանքները. ինչ է առաջարկվում
Ֆրանսիան ողջունում է պահվող անձանց ազատ արձակելու և հարաբերությունները կարգավորելու ՀՀ-ի ու Ադրբեջանի հայտարարությունը
Ոգևորված եմ Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ հարաբերությունները կարգավորելու հայտարարությամբ
Շնորհակալ ենք, մեր ավագ ընկեր. Ալեն Սիմոնյանը իր և եղբոր անունից շնորհակալություն է հայտնել
Հաստատվել է կինոռեեստրը վարելու և ազգային ֆիլմի փաստաթղթերը մշտական պահպանության հանձնելու կարգը
Կոլումբիայի նորանշանակ դեսպանն այցելել է Հայոց ցեղասպանության թանգարան
Հունաստանն աջակցում է տարածաշրջանում խաղաղության հասնելու ջանքերին. Միրզոյանը հույն գործընկերոջը հրավիրել է Հայաստան
Գորիսի տարածաշրջանի ավտոճանապարհներին մառախուղ է
20 ոստիկան Իտալիայում վերապատրաստում կանցնի. ՆԳ նախարարի տեղակալը հանդիպել է Վիտտորիո Պիսանիի հետ
Գնել Սանոսյանը Վայոց ձորի մարզպետի աշխատակազմին է ներկայացրել նորանշանակ մարզպետին
Աղիքային ցուպիկեր և այլ մանրէներ ուտեստներում ու սոուսներում. «Թումանյանի շաուրմա»-ի գործունեությունը կասեցվել է
Ալիևը փորձում է 2024-ի համար իրեն որոշակիորեն ազատել հերթական ընտրությանը տանող նախընտրական բեռից. Հակոբ Բադալյան
2024-ին կապիտալ ծախսերը 2018-ի համեմատ կաճեն 300 տոկոսով. վարչապետին է ներկայացվել ՏԿԵՆ 2023 թ. հաշվետվությունը
Իրենք ամեն ինչ են, բացի խմբակցությունից, քաղաքական ուժ էլ չեն երևի․ Ռուբեն Ռուբինյանը՝ «Պատիվ ունեմ»-ի մասին
Հայաստան-Ֆրանսիա ռազմական համագործակցությունը սադրանք է. Էրդողան
ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածը որ դեպքերում և ուր կարող է դիմել մայրության, նաև երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստի նշանակման համար
Առաջիկա շաբաթ օրերը Երևանի անձնագրային ստորաբաժանումներում աշխատանքային կլինեն. կսպասարկվեն ԼՂ-ից տեղահանված անձինք
Լեոնիդ Ագուտինը շտապ հոսպիտալացվել է
Մանվել Բադալյանն ընտրվեց Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովի անդամ
Էկոնոմիկայի նախարարությունը, ՍԱՏՄ-ն ու Վրաստանի սննդամթերքի ազգային գործակալությունը փոխըմբռնման հուշագիր են ստորագրել
ԵՄ-ն կշարունակի աջակցել Հայաստանի կառավարությանն ու Արդարադատության նախարարության ոլորտային բարեփոխումներին
ՊԵԿ-ը հորդորում է ժամանակավոր ներմուծված ավտոմեքենաները մաքսազերծել հնարավորինս շուտ՝ չթողնելով վերջին օրերին
Արարատ Միրզոյանը կմեկնի Բրյուսել. օրակարգը հայտնի է
Արցախը լուծարեցին, հիմա էլ ՀՀ-ն են ուզում վարի տալ, Հայաստանում ԼՂ վտարանդի իշխանություն չի կարող լինել. Սուքիասյան
Միրզոյանն ու ԵՄ դեսպանն անդրադարձել են հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանն ու համատեղ հայտարարությանը
Պետբյուջեի միջոցներով հիմնանորոգվել է Արագյուղն ու Քարաշամբը իրար կապող ճանապարհը
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված 5351 անձ արդեն աշխատանքի է տեղավորվել. տարբեր ոլորտներում առկա է առնվազն 5000 թափուր աշխատատեղ
Երևանում և Վանաձորում օդի աղտոտման և ապօրինի ջրօգտագործման դեպքեր են հայտնաբերվել
Պուտինը հայտարարել է նախագահական ընտրություններին մասնակցելու մասին
Մի հրաշք էլ մեզ համար արա, տե՛ր Աստված. անհետ կորածի հայրն Ադրբեջանից վերադարձող գերիների ցանկում որդու անունն է փնտրել
Սպասում եմ՝ լսեմ ձայնը. Բաքվում բանտարկված Վիգեն Էուլջեքյանի կինը լուսանկար է հրապարակել
Հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման քայլերը ողջունելի են. Ավստրիայի ԱԳՆ
Հայաստանը կկիսվի իր դրական փորձով. քննարկում ԱԳՆ-ում՝ Ժնևում կայանալիք Փասխտականների համաշխարհային ֆորումին ընդառաջ
Սանիտարահիգիենիկ նորմերի խախտումներով գործած գազավորված ըմպելիքների արտադրամասի գործունեությունը կասեցվել է
ՆԱՏՕ-ն վճռականորեն աջակցում է Ադրբեջանի և Հայաստանի ջանքերին. Կոլոմինա
Ցանկանում ենք, որ յուրաքանչյուրը, ով ունակ է կրել զենք, տիրապետի դրան և կարողանա հեշտ հասանելիություն ունենալ․ Արշակյան
Դրանից օգուտ չկա. Էրդողանը մեկնաբանել է Ֆրանսիայի կողմից Հայաստան զենքի մատակարարումները
Հրազդանում շների սպանդի առնչությամբ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ. կենդանասերները բողոքի ակցիա են իրականացնում
Բաց մի՛ թողեք հնարավորությունը. Էրդողանը դիմել է Հայաստանին
