Վագրը էլի ցատկում է. Երեւակայական նվաճումներ

Այս տարվա նոյեմբերին մեր տնտեսությունը վագրային թռիչքների դրսեւորումներ է ցուցադրել: Ընդ որում, այդ վագրային թռիչքը այնքան կտրուկ է, այնքան հանպատրաստից, որ կարելի է ասել՝ դա վիրտուալ, նկարած թռիչք է:

Անցած տարվա վերջին օրերին ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը հրապարակեց 2016 թվականի առաջին 11 ամիսներին արձանագրված սոցիալ տնտեսական ցուցանիշները, ու դրանց մեջ շատ հետաքրքիր «թռիչքներ» կան: Կարելի է ասել` մտքի թռիչքներ: Ուսումնասիրենք մասնավորապես առեւտրի ծավալները: Ամբողջ անցած տարվա ընթացքում առեւտրի ծավալները, ըստ ամիսների, նախորդ տարվա նույն ամիսների համեմատ, ցուցադրում էին որոշակի շեղումներ: Օրինակ, 2016 թվականի հունվարին 2015-ի հունվարի համեմատ առեւտրի ծավալները նվազել էին 2.5 տոկոսով: Իսկ օրինակ մայիսին, նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ, աճել էին 1.3 տոկոսով (տես գծապատկեր 1):

Ու այսպես, որոշակի տատանումներով ծավալների փոփոխությունը գալիս է մինչեւ նոյեմբեր: Եվ հանկարծ նոյեմբերին առեւտուրը աննախադեպ աշխուժություն է դրսեւորում, կարծես դոպինգ է ստանում: 2016-ի նոյեմբերին 2015-ի նոյեմբերի համեմատ առեւտրի ծավալը աճում է միանգամից 3.8 տոկոսով: Էդ ի՞նչ պատահեց: Մարդիկ միանգամից որոշեցին գրոհե՞լ խանութները: Իսկ պատահեց հետեւյալը:

Խնդիրն այն է, որ առեւտրի ծավալների աճը ապահովվել է ոչ թե մանրածախի, այլ մեծածախի շնորհիվ: Մանրածախ առեւտուրը շարունակում է նվազել, ինչը բնակչության գնողունակության շարունակվող անկման հետեւանքն է: Իսկ ահա մեծածախ առեւտուրը գրեթե երկնիշ աճ է գրանցել` 8.8 տոկոս: Ի՞նչ կա այս թվերի տակ: Այլ հավասար պայմաններում մեծածախ առեւտրի նման կտրուկ աճ չի կարող լինել, երբ մանրածախ առեւտուրը գնալով նվազում է: Ոչ մի մեծածախ գնորդ կտրուկ չի ավելացնի գնման ծավալները, իմանալով, որ մանրածախ առեւտուրը նվազում է: Դա ուղղակի տրամաբանական չէ: Իսկ մեծածախ առեւտրի ոլորտում գործում են հիմնականում խոշոր ներկրողներն ու արտադրողները: Ամենահավանականն այն է, որ ՊԵԿ-ը համաձայնության է եկել խոշոր գործարարների հետ, եւ այս ընթացքում նրանք պարզապես փաստաթղթերով ավելի մեծ առեւտուր են «ցույց տվել» եւ բնականաբար ավելի մեծ հարկեր վճարել: Առաջին հայացքից կարող է թվալ, թե սա մեծածախ ոլորտում գործող խոշոր տնտեսվարողների բիզնեսի ստվերային մասի կրճատում է: Իրականում, փորձը ցույց է տալիս, որ նման պայմանավորվածությունները երկար կյանք չեն ունենում, եւ ժամանակի ընթացքում ամեն ինչ ընկնում է իր տեղը: Օրինակ, եթե նայենք առաջին գծապատկերին, 2016 թվականի ընթացքում էլի են արձանագրվել առեւտրի ծավալների աճեր, մասնավորապես ապրիլ-մայիսին: Այսինքն, երբ մարտ ամսին ՊԵԿ նախագահի պաշտոնում նշանակվեց Հովհաննես Հովսեփյանը, դրանից մեկ ամիս անց կրկին արձանագրվեց առեւտրի ծավալների աճ: Ընդ որում, այդ աճերը նույնպես գրանցվել են բացառապես մեծածախի հաշվին: ՊԵԿ նախագահի պաշտոնում Վարդան Հարությունյանին նշանակելուց նույնքան ժամանակ անց կրկին արձանագրվում են աճեր: Ճիշտ է, ավելի տպավորիչ, բայց այդ աճերի «բովանդակությունը» նույնն է:  

Համանման պատկեր կարելի է նկատել նաեւ ներմուծման ոլորտում: 2016 թվականի նոյեմբերին նախորդ տարվա նոյեմբերի համեմատ ներմուծման ծավալները միանգամից աճել են մոտ 24 տոկոսով: Շատ տպավորիչ ցուցանիշ, մանավանդ եթե հաշվի ենք առնում, որ դրան նախորդած ամիսներին ներմուծման ծավալները ավելի հաճախ տպավորում էին երկնիշ նվազումներով (տես գծապատկեր 2):

Այստե՞ղ ինչ է պատահեց: Ախր տարվա առաջին 10 ամիսների կտրվածքով ներմուծումը նվազում էր ու հանկարծ մի ամսվա ընթացքում 24 տոկոս ա՞ճ: Այստեղ նույնպես, ամենայն հավանականությամբ, գործ ունենք ոչ պաշտոնական պայմանավորվածությունների հետ: Ներկրման ոլորտը նույնպես խիստ կենտրոնացած է եւ կարելի է պնդել, որ այս դեպքում եւս խոշոր ներմուծողները մեծ թվեր են ցույց տվել: Ներմուծումն ու մեծածախ առեւտուրն էլ, ի դեպ, սերտ փոխկապակցված են:

Մի խոսքով, վագրային թռիչքներ իրականում չկան: Կան միայն ոչ պաշտոնական պայմանավորվածությունների արդյունքում նկարված ցուցանիշներ: Իսկ նման պայմանավորվածության հմայքն այն է, որ ժամանակի ընթացքում ամեն ինչ վերադառնում է ի շրջանս յուր:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
6250 դիտում

Զելենսկին Մոսկվային մեղադրել է խաղաղության հեռանկարը խաթարելու համար

Կանադան կկալանավորի Նեթանյահուին, եթե նա այցելի մեր երկիր. Ժոլի

Իսրայելի հզոր ավիահարվածը ցնցել է Բեյրութի կենտրոնը. կան զոհեր

Երկրաշարժ` Ադրբեջանում. ցնցումները Հայաստանի տարածքում ևս զգացվել են

Հայտարարվել է Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության խորհրդի ներկայացուցիչների մրցույթ

Ռուսաստանում զորահավաքի մասին խոսք անգամ չկա. Պեսկով

Երևանում բախվել են «Range Rover»-ն ու «BMW X6»-ը. վերջինը կողաշրջվել է. կա տուժած

Երևանում բախվել են «Toyota»-ն ու «Mercedes»-ը. կան տուժածներ

Այսօր էլ՝ Նորք-Մարաշով եկա աշխատանքի, բայց կրկին հեծանիվով. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել

Առկա խնդիրները վկայում են, որ Հայաստանը դեռ պատրաստ չէ առողջապահության ապահովագրության անցնելուն. Փաշինյան

Ավինյանի գլխավորած պաշտոնական պատվիրակությունը մեկնել է ԱՄՆ

Ինչ իրավիճակ է Հայաստանի ավտոճանապարհներին

Նախ՝ օրը որոշեցի. Նիկոլ Փաշինյանն ասաց՝ ինչու է սափրվել

Նեղվում ենք «Արևմտան Ադրբեջան»-ից, չե՞նք մտածում, որ Արևմտյան Հայաստան ասելով մարդկանց գրգռում ենք. Փաշինյան

Վարչապետը մանրամասնեց՝ ինչու ՀՀ-ն չի բարձրաձայնում Ադրբեջանի Սահմանադրության փոփոխության հարցը

Արագաչափերը հանելու հարցը պետք է լուծենք համաժողովրդական ձևով՝ հանրաքվեով․ Փաշինյան

Վարչապետը ծառայողական ավտոմեքենաները կկրճատի «կացնային» մեթոդով

Ինչու է վարչապետը պաշտոնյաներին նամակով տեղեկացրել ազատումների մասին

Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին․ Փաշինյան

Վարչապետը պատրաստվում է Արթուր Պողոսյանի թեկնածությունն առաջադրել Քննչական կոմիտեի նախագահի պաշտոնում

Պաշտոնանկությունները ոչ թե անձնավորված են, այլ համակարգերի հետ են կապված. վարչապետ

Ակնկալում ենք, որ տրիբունաները լեփ-լեցուն կլինեն. Հայաստանի բասկետբոլի հավաքականը կընդունի Ավստրիային

ԶՈՒ հավաքականը հունահռոմեական ոճում 3-րդ հորիզոնականում է. Պապիկյանը հրապարակել է մեդալակիրների անունները

Ավանեսյանը «Գյումրի» ԲԿ-ում ընթացող նորոգման աշխատանքներում առկա խնդիրները վերացնելու հանձնարարական է տվել

Մարդու իրավունքների պաշտպանը Նիդերլանդների դեսպանին է ներկայացրել ոլորտի առաջնահերթությունները

Թուրքիան ներառված չէ այն երկրների ցանկում, որտեղ Իսրայելի վարչապետը չի կարող մեկնել

Քննարկվել են Հայաստանում կանխիկի կրճատման ուղղությամբ իրականացված աշխատանքների արդյունքները

Կրճատում եմ ծառայողական ավտոմեքենաների թիվը, ավելի մանրամասն՝ հարցազրույցում. վարչապետ (տեսանյութ)

Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը ԵՄ-Հայաստան հարաբերությունների հիմնաքարն է. Մարագոս

Ներքին Սասնաշենում մեծ քանակությամբ անասնակեր է այրվել

Հայտնի է վարչապետի՝ Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցի հեռարձակման ժամը

Վրաստանի խորհրդարանի առաջին նիստին դեսպանները հրավիրված չեն. Պապուաշվիլի

Մկրտիչը 33 տարեկան էր. մահացել է Հայաստանի կարատեի ազգային ֆեդերացիայի մարզիկը

Ձեր աջակցությամբ կարող ենք քայլ առաջ անել ներառական տնտեսություն կառուցելու ուղղությամբ. Պապոյանը՝ Էնջելին

Կարեն Սարուխանյանը հրապարակել է օրգանիզմում թմրամիջոցների առկայության վերաբերյալ թեստի արդյունքները

Սպասվում են ձյուն, բուք, եղանակը կնվազի 10 աստիճանով. Գագիկ Սուրենյանը մանրամասնում է (տեսանյութ)

Ներկայացվել է ՀՀ ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավման 2024-2040 թվականների ռազմավարությունը

Ժամկետային զինծառայող Մուշեղ Մկրտչյանը հաղթել է հնդիկ մրցակցին

Հայաստանի օրենսդրության մոտեցումը Եվրոպական միությանը կարևոր տեղ ունի նախարարության ռազմավարության մեջ. Գալյան

Ձեր դիմագիծը և հետքը մնայուն ժառանգություն են սերունդների համար. Նորայր Մեհրաբյանը պարգևատրվել է ԿԳՄՍՆ մեդալով