Կոռուպցիայի դեմ պայքարի նոր մարմինը սուպերմարմին չի լինելու. Արփինե Հովհաննիսյան

Ազգային Ժողովի փոխխոսնակ Արփինե Հովհաննիսյանը խորհրդարանի արտահերթ նիստում ներկայացրեց կառավարության հեղինակած օրենսդրական մի փաթեթ, որը վերաբերվում է կոռուպցիայի դեմ պայքարին: Կառավարությունն առաջարկում է ստեղծել կոռուպցիայի դեմ պայքարի հանձնաժողով, որի ստեղծման համար 10-ից ավելի իրավական ակտում փոփոխություններ են նախատեսված:

Ներկայացվող նախագծերի փաթեթով երեք հիմնական կարգավորում է առաջ քաշվում: Առաջինը վերաբերվում է «Հանրային ծառայության մասին» օրենքում կատարվելիք փոփոխություններին, որոնք ընդունվելու դեպքում ուժի մեջ կմտնեն 2017 թվականի հուլիսի 1-ից: «Փոփոխությունների առանցքը հետեւյալն է՝ հայտարարագրեր ներկայացնողների ցանկն ընդլայնվում է եւ այսօրվա պաշտոնատար անձանցից, որոնք թվով հաշվվում են մոտ 500-ը, հայտարարատու պաշտոնատար անձինք են դառնում մոտավորապես 2 հազար 200 հոգի»,- ասաց Արփինե Հովհաննիսյանը՝ խոսելով ներկայիս կարգավորումների դեպքում Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովին՝ պաշտոնյաների կողմից ներկայացվող եկամուտների եւ ունեցվածքի հայտարարագրերի մասին: ԱԺ փոխնախագահի խոսքով՝ առաջարկվում է, որ հայտարարագիր ներկայացնողների ցանկը պետք է ընդլայնվի փուլ առ փուլ: Այդ ցանկում կներառվեն բոլոր քննիչները, բոլոր դատախազները, ԴԱՀԿ-ի բարձրաստիճան պաշտոնյաները եւ գնումների բողոքարկման խորհրդի անդամները:

«Մենք ինչ այս պահը հանրային ծառայության ոլորտում պաշտոնատար անձանցից պահանջում էին հայտարարագրել իրենց գույքը եւ եկամուտները եւ որեւէ կարգավորում չունենք շահերի հայտարարագրման մասին, թեեւ «Հանրային ծառայության մասին օրենք»-ն ունի ձեւակերպում, բայց շահերի հայտարարագրման մեխանիզմ չունենք: Նախատեսում ենք դա եւս ներառել»,- ասաց Արփինե Հովհաննիսյանը:

Երկրորդ խոշոր կարգավորումը Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողով ստեղծելու օրենքն է, որը 2015 թվականին ընդունված Սահմանադրության կարգավորումների լույսի ներքո ուժի մեջ պետք է մտնի 2018 թվականի ապրիլից հետո, քանի որ Սահմանադրության համապատասխան հիմքը ստեղծող դրույթը այդ ժամանակ է ուժի մեջ մտնում: Արփինե Հովհաննիսյանի խոսքով՝ տարբեր երկրներում երկու հիմնական մոդել է գործում նման հանձնաժողովների համար. ունիվերսալ եւ կանխարգելիչ մոդելներ: «Սուպերմարմին են ստեղծում սովորաբար, որն ունենում է բոլոր գործառույթները (կրթական, կանխարգելման եւ քննչական): Կանխարգելիչ մարմնի դեպքում մենք երկու գործառույթը տալիս ենք համապատասխան մարմնին, քննչական գործառույթն իրականացնում են իրավապահ համակարգի ստորաբաժանումները»,- ասաց Արփինե Հովհաննիսյանը:

Նրա խոսքով՝ կանխարգելիչ մարմինը Հայաստանի դեպքում հաջողված կարող է լինել, որին տվել են մի շարք գործառույթներ: Հակակոռուպցիոն հանձնաժողովն ունենալու է հայտարարագրերի արժանահավատության ստուգում, վերլուծություն իրականացնելու, որի դեպքում, խախտումներ հայտնաբերելու ժամանակ պատասխանատվություն սահմանելու գործառույթներ: Հանձնաժողովն իրավասու է քննարկել եւ վարույթ ընդունել բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի եւ շահերի բախման հարցերը, կիրառել վարչական պատասխանատվություն, իսկ առերեւույթ հանցագործության հատկանիշների առկայություն հայտնաբերելու դեպքում տվյալները պետք է տրամադրի գլխավոր դատախազությանը:

Հանձնաժողովի անդամներին պետք է ընտրի խորհրդարանը պատգամավորների թվի ձայների մեծամասնությամբ: Հանձնաժողովի անդամ առաջադրելու համար պետք է ձեւավորվի մրցութային խորհուրդ, որի անդամներին ներկայացնելու են բարձրագույն դատական խորհուրդը, մարդու իրավունքների պաշտպանը, փաստաբանների պալատը, Սահմանադրական դատարանի նախագահը եւ հանրային խորհուրդը, որի համար պարտադիր պահանջ է՝ ներկայացնել քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչ: Մրցութային խորհուրդը բաց ընթացակարգով թեստավորելու է եւ կազմակերպելու է թեկնածուների առաջադրումը: