Ոչ մի վրացի ոստիկան հայի չի ծեծել Ջավախքում, դրանք հայ ոստիկաններ են եղել.Աղունիկ Այվազյան

Ջավախքի հայաբնակ Գումբուրդո գյուղում սեպտեմբերի 30-ի առավոտյան գյուղի բնակիչները փորձել էին խաչքար տեղադրել 10-րդ դարի եկեղեցու բակում, բայց իշխանությունները թույլ չէին տվել: Սկսվել էր բախում տեղի ոստիկանների եւ գյուղացիների միջեւ:

Այս թեմայի շուրջ այսօր քննարկում եղավ քաղաքական եւ իրավական հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար, Վրաստանի հարցերով փորձագետ Ջոնի Մելիքյանի, «Ջավախք» բարեգործական հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Արմեն Ավետիսյանի, Վրաստանի Jnews.ge կայքի լրագրող Աղունիկ Այվազյանի եւ Վրաստանի « Ալիք» մեդիահարթակի գլխավոր խմբագիր Արսեն Խառատյանի հետ:

Ջոնի Մելիքյանի խոսքով, չնայած, որ խաչքարի տեղափոխումն էր հիմնական պատճառը, բախումը սկսել է այն ժամանակ, երբ կանայք փորձել են եկեղեցի մտնել, իսկ վրացի ոստիկանները ինչ-որ արտահայտություններ են արել: «Այնտեղ վրացի ոստիկաններ են հսկում, քանի որ եկեղեցին պատկանում է վրաց ուղղափառ եկեղեցուն»,- ասաց Մելիքյանը:

Արմեն Ավետիսյանը կարծում է, որ խնդիրը ամենեւին էլ եկեղեցու ուղղափառ կամ առաքելական լինելու մեջ չէ, գումբուրդոցիները պարզապես ցանկանում են իրենց նախնիների թաղված մասունքների վրա խաչքար տեղադրել: «Եթե հնարավոր լիներ տարանջատել եկեղեցու պատկանելիության եւ խաչքարի տեղադրման հարցը, այս բախումը տեղի չէր ունենա»,- ասաց Ավետիսյանը: Նրա պնդմամբ՝ գյուղացիները խաչքար տեղադրելով չէին ուզում ասել, որ դա հայկական եկեղեցի է, ոչ էլ վրացական կողմը արգելելով պետք է ապացուցի, որ այն վրացական է. այդ խնդիրը պիտի լուծեն հոգեւորականները:

Աղունիկ Այվազյանը, որը այդ պահին եղել է դեպքի վայրում ու լուսաբանել բախումը, ասում է, որ ոչ մի վրացի ոչ մի հայի չի ծեծել, չնայած՝ համացանցում շատ են նմանատիպ տեղեկությունները: «Այն պահը, երբ ծեծկռտուք է եղել, երկու կողմերն էլ հայ են եղել, ոստիկանները եղել են հայ»,- ասաց Այվազյանը:

Արսեն Խառատյանը նույնպես լուսաբանել է կոնֆլիկտը, բայց ոչ դեպքը, այլ՝ վրաց հասարակության, մտավորականների, իշխանության եւ հոգեւորականների կարծիքը միջադեպի վերաբերյալ: Նրա կարծիքով՝ եկեղեցու պատկանելիության հարցը ընդհանրապես անիմաստ է քննարկել: Դեպքի վայր մեկնել Վրաստանի ներքին գործերի նախարարը եւ նշել, որ հոգեւորականները պիտի լուծեն այս հարցը: Խառատյանի կարծիքով պետք է հասկանալ, թե որ հարթությունում է խնդիրը կարգավորվելու, որ գյուղացիներն իմանան, թե ում դիմեն այս հարցով:

Կա նաեւ մի տեսակետ, թե սա կազմակերպված սադրանք էր եւ կապված էր հոկտեմբերի 21-ի ՏԻՄ ընտրությունների հետ, քանի որ պայմանավորվածություն կար խաչքարը տեղափոխել հոկտեմբերի 4-ին, բայց տեղափոխել են սեպտեմբերի 30-ին: Վրացական եւ հայկական կողմերը քննարկել էին այդ խաչքարի հարցը դեռ վաղուց, եւ որոշվել էր հոկտեմբերին կազմել աշխատանքային խումբ, որի արդյունքում կորոշվեր  հարցը:

«Ցանկացած սադրանք կազմակերպելու համար պետք է ունենալ պարարտ հող»,- ասաց Արմեն Ավետիսյանը: Նրա կարծիքով եկեղեցու տարածքում խաչքարի տեղադրումը արգելելը պարարտ հող էր սադրիչների համար: Նա նաեւ չի հասկանում հատուկ ջոկատայինների խառնվելը, քանի որ իրավիճակը չէր հասել այդ աստիճանի:

Աղունիկ Այվազյանը հայտնում է, որ Գումբուրդոյում հիմա սպասողական վիճակ է, իսկ Վրաստանում մի շարք հայ եւ վրացի քաղաքական գործիչներ եւ հոգեւորականներ ստեղծել են ժամանակավոր աշխատանքային խումբ ու որոշում են ինչպես լուծել այս հարցը: Նա նաեւ հակված չէ այն մտքին, թե սա քաղաքական սադրանք էր, որովհետեւ չգիտի, թե ում կարող էր սա ձեռնտու լինել: «Մարդիկ ասում էին, որ երբ պատրաստ լինի խաչքարն այդ օրն էլ բերելու ենք. այդ օրն է պատրաստ եղել, այդ օրն են բերել»,- ասաց Այվազյանը:

Ժաննա Ջեյրանյան