Երևան
12 °C
Հոկտեմբերի 9-ից պաշտոնական այցով Բելառուսում էր գտնվում Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը: Նրա այցի ամբողջ ընթացքում թե՛ բելառուսական, թե՛ ռուսական, թե՛ ադրբեջանական լրատվամիջոցներն ակտիվորեն քննարկում էին Բելառուսից Ադրբեջանի ձեռք բերելիք զենքի նոր խմբաքանակի հարցերը: Մամուլում այդ քննարկումներում շեշտը դրված էր Ադրբեջանին բելառուսա-չինական համատեղ արտադրության «Պոլոնեզ» համազարկային կրակի ռեակտիվ կայանների մատակարարման հարցը:
Հասկանանք, թե ի՞նչ զինատեսակի մասին է խոսքը, ի՞նչ կարող են անել «Պոլոնեզ»-ները, ի՞նչ տակտիկատեխնիկական տվյալներ ունեն: Համացանցում՝ բաց աղբյուրներից ստացած տեղեկատվությունը համադրելով ստացվում է այս պատկերը.
դիտե՛ք ինֆոգրաֆիկան
Իհարկե՝ դեռ ո՛չ բելառուսական, ո՛չ ադրբեջանական կողմից որեւէ պաշտոնական ակնարկ կամ հաստատում չի եղել, որ Բելառուսը Բաքվին «Պոլոնեզ» կմատակարարի:
«Իմ անձնական տպավորությունն է, որ Ադրբեջանը, եթե նույնիսկ նման գնումներ դիտարկում է, ապա այդ գնման որոշումն ունի շատ խիստ քարոզչական կոմպոնենտ: Ադրբեջանում ՀԿՌՀ-ներն այնքան բազմազան ու խայտաբղետ են, որ նման գնումները ռազմական տրամաբանության առումով արդեն լուրջ լոգիստիկ խնդիրներ են ստեղծում: Իրենք ունեն թուրքական արտադրության «Քասիրգա»-ները, իսրյելաղազախական համատեղ «Իքս»-երը, ունեն «Սմերչ», բանկանաբար՝ ունեն «Գրադ» եւ այլն, եւ այլն՝ շատ տարբեր ու բազմազան, անհասկանալի բազմազան միջոցներ. այդ «զոոպարկ»-ին ավելացնել մի հատ էլ «Պոլոնեզ» համակարգը... դա ավելի շատ քարոզչություն է, Հայաստանին տրոլինգ անելու, վախեցնելու գործողություն է»,- այս առումով armtimes.com-ի հետ զրույցում նշեց ռազմական փորձագետ, razm.info կայքի համակարգող Կարեն Վրթանեսյանը:
Ամենեւին բացառված չէ, որ սա Հայաստանում սկիզբ առած «հակաետմական» պրոցեսների պատասխանն էր՝ ռազմաքաղաքական շանտաժի տեսքով: Այսինքն՝ չի բացառվում, որ Ռուսաստանը Բատկոյի բերանով է փորձում հասկացնել, թե էլ ինչ զինատեսակներ կարող են մեր դաշնակիցները վաճառել մեր թշնամուն ու այդպիսով ռազմական բալանսն ու քաղաքական իրողությունները գլխիվայր շուռ տալ:
Ամեն դեպքում՝ եթե անգամ հիմա Ադրբեջանը ձեռք չբերի «Պոլոնեզ» համակարգեր, ապա վաղ թե ուշ նույն նշանակությունն ունեցող ինչ-որ բան, ինչ-որ տեղից ձեռք է բերելու: Ուստի արժե դիտարկել, որ, եթե Ադրբեջանը նման զինատեսակներ ձեռք բերի, դա ինչ կփոխի:
Այս կայանները համարվում են ամենահեռահար ՀԿՌՀ-ներից եւ փորձագիտական գնահատականներով՝ Ադրբեջանը նման զինատեսակ ցանկանում է ձեռք բերել՝ ի հակակշիռ Հայաստանի ունեցած «Իսկանդեր»-ների:
«Տեսականորեն՝ հեռահար համազարկային կրակի ռեակտիվ կայաններ են, ու եթե Ադրբեջանը նման համակարգեր ձեռք բերի, դա իհարկե, որոշակիորեն կազդի տարածաշրջանում ռազմական բալանսի վրա: Հետեւաբար, որոշակի ռազմական խնդիրներ կառաջացնի, բայց կոնրետ ինչ խնդիրներ, չեմ կարող ասել՝ դա վելուծության կարիք ունի: Ամեն դեպքում՝ նման համակարգերը հիմնականում ավելի շատ նախատեսված են բնակավայրեր ավերելու համար: Դրա դեմ պայքարի միջոցը համարժեք միջոց ունենալն ու թշնամու կողմից նման միջոցի կիրառման դեպքում համարժեք պատասխան հասցնելն է: Իսկ մենք ունենք «Իսկանդեր»»,- armtimes.com-ի հետ զրույցում նշեց ռազմական փորձագետ, ՊՆ մամուլի խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը:
Այսինքն՝ Ադրբեջանում «Պոլոնեզ» համակարգեր հայտնվելու դեպքում՝ իրենց 200 կիլոմետր հեռահարությամբ, Հայաստանի ամբողջ տարածքը՝ Հյուսիսային շրջանները՝ բուն Ադրբեջանի տարածքից, կենտրոնական ու հարավային շրջաները՝ այդ թվում մայրաքաղաք Երեւանն ու Արարատյան դաշտը՝ Նախիջեւանից, կհայտնվեն ուղիղ կրակի սպառնալիքի ներքո:
«Սա ցույց է տալիս, որ Ադրբեջանը հաջորդ պատերազմը կանխատեսում է կամ պատերազմի հաջորդ սաստկացումը նախատեսում է ոչ միայն Արցախի ռազմաճակատով, այլ նաեւ բուն Հայաստանի Հանրապետության, որովհետեւ հակառակ պարագայում նման զենքն անիմաստ է: Դա բավականին լուրջ ապակայունացնում է ընդհանուր իրավիճակն ու լուրջ վտանգ կարող է ներկայացնել Հայաստանի համար»,- armtimes.com-ի հետ զրույցում նշում էր քաղաքագետ, արտակարգ եւ լիազոր դսպան Արա Պապյանը:
Առհասարակ, հեռահար զինատեսակները, որոնց միջոցով ցանկացած երկիր թեկուզ տեսականորեն կկարողանա հարված հասցնել հակառակորդ երկրի բոլոր կետերին, առաջին հերթին հակառակորդի որոշումների կայացման ժամանակն են փոքրացնում: Իսկ ռազմաքաղաքական որոշումների կայացման հարցում՝ հատկապես պատերազմների ժամանակ, անգամ վայրկյանները նշանակություն ունեն: Հայաստանի ունեցած «ՍԿԱԴ» եւ «Իսկանդեր» հրթիռներն, օրինակ, հատկապես «Իսկանդեր»-ները, հենց այդ խնդիրն էին լուծում՝ քանի որ Ադրբեջանի ունեցած միջոցներով հնարավոր չէր Հայաստանի ամբողջ տարածքը դարձնել խոցելի, իսկ հայկական միջոցներն Ադրբեջանի ցանկացած կետ դարձնում էին այդպիսին: Ու եթե Ադրբեջանը ձեռք բերի «Պոլոնեզ», հայկական կողմի այդ առավելությունը ինչ-որ չափով կչեզոքացվի՝ անգամ հաշվի առնելով, որ օրինակ, «Իսկանդեր»-ները կառավարելի ու գերճշգրիտ զինատեսակ են, իսկ «Պոլոնեզ»-ը ուղղորդվող, բայց ոչ կառավարելի:
Տեխնիկական առումով՝ հակահրթիռային պաշտպանության միջոցներով նման զինատեսակների դեմ պայքարելը դառնում է անարդյունավետ: Այնպես չէ, որ հակամիջոցներ՝ հակահրթիռային պաշտպանության համակարգերի տեսքով, չկան: Պարզապես դրանք խիստ թանկ են, իսկ ՀԿՌՀ-ների հրթիռները՝ անհամեմատ էժան, եւ այստեղ ռազմատնտեսական բաղադրիչը հավասարակշռությունը փոխում է հոգուտ «Պոլոնեզ»-ի:
Տեսականորեն Հայաստանը կարող է անել նաեւ այն, ինչ այսօր անում է Իսրայելը՝ ստեղծել հակահրթիռային պաշտպանության համակարգ՝ ամբողջ երկրի տարածքով, իհարկե ի սկզբանե գիտակցելով, որ դա շատ թանկ է նստելու մեր երկրի ու տնտեսության վրա եւ հարց է՝ Հայաստանը նման ռեսուրսներ ունի՞ ընդհանրապես, թե՞ ոչ: Բայց դրանից հետո էլ պարզ չէ՝ անգամ այդ դեպքում սպառնալիքը կչեզոքացվի արդյո՞ք:
Բացի դա, հարց է՝ «Իսկանդեր»-ից ավելի բարձր մակարդակի էլ ի՞նչ պետք է լինի, որ զսպող գործոն հանդիսանա Ադրբեջանի համար. բնականաբար՝ տոտալ ոչնչացման զինատեսակներ:
Ամենեւին պատահական չէ, որ Արա Պապյանը մեր զրույցում նշում էր՝ թե մենք ունենք միջուկային թափոններ, ունենք «Իսկանդեր», ու կարող ենք այդ երկուսը համադրել, ու դա արդեն բավականին լուրջ վտանգ կներկայացնի մեր թշնամիների համար: Սա տեսական դատողություն է, բայց միայն ավելի բարձր մակարդակի զինատեսակը, կամ տոտալ ոչնչացման վտանգը կարող է զսպել հակառակորդին՝ առաջինը քեզ հարված հասցնելու հարցում: Իսկ կոնկրետ Ադրբեջանի դեպքում կասկած անգամ չկա, որ առանց զսպող գործոնի, մեր թշնամին վաղ թե ուշ, անպայման լայնածավալ պատերազմ կսանձազերծի: Մյուս տարբերակը ծայրահեղ քայլի գնալն է: Մասնավորապես՝ առաջինը կանխարգելիչ հարված հասցնելը:
«Պետք է հասկանալ, որ վաղ թե ուշ մենք ստիպված ենք լինելու շատ կոշտ միջոցներ ձռնարկել Ադրբեջանի դեմ, քանի որ Ադրբեջանն ինքն այնպես է անում, որ նորմալ, քաղաքակիրթ գործիքակազմի դերը գնալով քչանա: Ռազմական առումով՝ նման սպառնալիքի ամենաարդյունավետ հակազդման միջոցը նախահարձակ լինելն է: Եթե Ադրբեջանն անընդհատ փորձում է ցույց տալ, որ ամեն վայրկյան պատրաստ է ինչ-ինչ միջոցներ կիրառել, ապա լիովին տրամաբանական է, որ հայկական կողմը տվյալ դեպքում նախահարձակ քայլերի դիմի: Իհարկե, ես տեսական բան եմ ասում, բայց տրամաբանական է, օրինակ, Նախիջեւանին հարված հասցնելը, որ հակառակորդը չկարողանա Նախիջեւանից առաջինը հարված հասցնել մեզ»,- վստահ է ռազմական փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանը:
Իրավամբ՝ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության մշտական ռազմատենչ հայտարարությունները, պատերազմի սպառնալիքներն ու Ադրբեջանի կողմից սպառազինությունների ձեռբքերումները համադրելով, իրավիճակի վտանգավորությունը ամեն վայրկյան մեծանում է:
Իրերի նման դասավորության պարագայում, հայկական կողմից որոշումներ ընդունողների վիճակը նախանձելի չէ՝ նրանք դժվար ու շատ վտանգավոր ընտրության ու որոշումների կայացման առաջ են կանգնած: Ամեն դեպքում՝ նրանք չեն կարող չդիտարկել ծայրահեղ քայլերի դիմելու հնարավորությունը եւս:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ումՊաշտոնապես հայտարարում եմ՝ ես երբեք չեմ եղել ՀՀԿ անդամ. Սարիկ Մինասյան
Ուկրաինան առաջին անգամ Mirage 2000 կործանիչներ է օգտագործել ՀՕՊ կարիքների համար
Բախվել են «BMW X5»-ը և «Լադա»-ն․ կա վիրավոր
Հայաստանից ովքեր կմասնակցեն Ըմբշամարտի Մ23 տարեկանների Եվրոպայի առաջնությանը
Երևանի համալսարաններից մեկում հայտնաբերվել է Շիրակի մարզի 45-ամյա բնակչի դին
Գիշերային ստուգայցեր Երևանի մերսման սրահներում. տեսանյութ
Լևոն Քոչարյանի միակ ձեռքբերումն այն է, որ Ռոբերտ Քոչարյանի որդին է և Սիրուշոյի ամուսինը. Չախոյան. տեսանյութ
Անդրեասյանը և ԱՄՆ դեսպանը խոսել են «Ակադեմիական քաղաք»-ի շրջանակում փոխգործակցության հնարավորությունների մասին
ԱՄՆ-ն Իսրայելի և Թուրքիայի հետ զորավարժություններ է անցկացրել
Վերապատրաստվում են Ոստիկանության զորքերի և Քրեական ոստիկանության ծառայողները. լուսանկարներ
ԱԺ-ում տեղի է ունեցել վարչապետի հանդիպումը ՔՊ խմբակցության հետ. քննարկվել է խաղաղության գործընթացը
Գևորգ Պապոյանն այցելել է Թումո, ծանոթացել կենտրոնների և տուփերի առանձնահատկություններին
«Կրոկուս Սիթի Հոլ»-ի ահաբեկչության կազմակերպման մեջ ներգրավված կասկածյալ է ձերբակալվել ԱՄՆ-ում
Գյուղերից մեկում երեխաների վիճաբանությունը վերածվել է ծեծկռտուքի․ 11-ամյա տղան հիվանդանոցում է
Դոնալդ Թրամփը որոշել է սահմանափակել Մասկի լայն լիազորությունները
Եմենի և Ջիբութիի ջրերում ներգաղթյալների տեղափոխող նավեր են շրջվել. զոհեր և վիրավորներ կան
Նաիրի Զարյան փողոցում բողոքի ակցիայի մասնակից 3 անձ է ձերբակալվել
Նոր սպառազինությամբ և վերապատրաստված անձնակազմով. նոյեմբերի 1-ից կգործարկվի Ոստիկանության գվարդիան. տեսանյութ
Գնաճը կաթվածահար է արել սուրճի համաշխարհային առևտուրը
Ռեմի Ռիուն վերահաստատել է ՀՀ կարևոր ենթակառուցվածքային ծրագրերում ԶՖԳ-ի մասնակցության պատրաստակամությունը
Ազատանի կամրջից սառցաբեկորը պոկվել, ընկել է ընթացող «Լեքսուս»-ի վրա. 25-ամյա ուղևորը տեղափոխվել է հիվանդանոց
Աստրիդ Շոմեյքերը քննարկումներ է ունեցել COP17-ի աշխատանքներում ներգրավված մարմինների գործընկերներների հետ
ՊՆ զորամասի հրամանատարը 2 մլն դրամի գույք է հափշտակել. վարույթի նյութերը ուղարկվել են դատարան
Գյումրու համայնքապետարանի ՀՈԱԿ-ների, Կոմունալ ծառայության և կառույցի կին աշխատակիցները պարգևատրվել են
Համայնքապետարանի պաշտոնյաները կաշառք են ստացել. 10 անձի վերաբերյալ վարույթի նյութերը դատարանում են
ԱԺ կին պատգամավորներն ու աշխատակիցները կպարգևատրվեն. Ալեն Սիմոնյանը կարգադրություն է ստորագրել
Աշխատանքային հանդիպում ԿԳՄՍ նախարարի հետ. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
«Կրթվելը նորաձև է» շարժման 19-րդ հանդիպումը` նոր ձևաչափով. լուսանկարներ
ՄԻՊ-ը ԿԽՄԿ պատվիրակության ղեկավարի հետ գերիների, անհետ կորածների իրավունքների հետ կապված հարցեր է քննարկել
Կառավարությունը մեծ ուշադրություն է դարձնում կիբեռանվտանգության մակարդակի բարձրացմանը. Մխիթար Հայրապետյան
Լուիզա Ներսիսյանը խոսել է ամուսնու՝ Հրանտ Թոխատյանի առողջական վիճակի մասին
Քննարկվել են Հայաստանի և Հնդկաստանի պաշտպանության նախարարների պայմանավորվածությունների կյանքի կոչման հարցերը
Երկքաղաքացիներին ազգային վարորդական վկայական կտրամադրվի պարզեցված ընթացակարգով
Հոռոմի խաչմերուկում ճանապարհը չզիջելու պատճառով վարորդները իրար հայհոյել և ծեծել են
Վերականգնվել է Ստեփանավան քաղաքի սեփականության իրավունքը Միլիոնի փողոց 19/1 հասցեի տարածքի նկատմամբ. վարչապետ
ՊԵԿ նախագահը Վրաստանում հանդիպել է ֆինանսների նախարարության քննչական ծառայության ղեկավար Սոսո Ռամիշվիլիի հետ
ՀՀ-ին է վերադարձվելու Երևանի հեռուստաաշտարակին հարող տարածքի շուրջ 644 հազար ԱՄՆ դոլար արժեքով հողամասը
Դոլարն ու եվրոն թանկացել են. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 7-ին
Հուսամ՝ պարոն համապատասխանը վերջում բլոգերուհուն նիվա կնվիրի. Չախոյան
Աննա Հակոբյանը տեսանյութ է հրապարակել
© 2025 Հայկական ժամանակ
Website by MATEMAT