Հայկական մամուլի ճգնաժամը. մեկ հոդված՝ տասնյակ հազարավոր ընթերցողներ, եւ ո՞ւր է ճգնաժամը

19/10/2017 schedule20:06

Հայ մամուլի օրվա առիթով հայկական լրատվական դաշտը մի շարք հրապարակումներով անդրադարձավ Հայաստանում ավանդական մամուլի, կամ ավելի ճիշտ՝ տպագիր մամուլի վիճակին: Ասելիքի մեխն այն էր, որ տպագիր մամուլը ճգնաժամի մեջ է, չկա նախկին ազդեցությունը, հարգանքը, էնտուզիազմը եւ այլն:

Այս ամենն, իհարկե, ճիշտ է, տպագիր մամուլն առաջվանը չէ, եւ առաջին հերթին դա երեւում է տպաքանակների անկումից: Բայց հայկական գրեթե բոլոր տպագիր թերթերն ունեն իրենց ինտերնետային տարբերակները. այս կամ այն թերթը գնահատելիս պետք է այս հանգամանքը նույնպես հաշվի առնել եւ այս կամ այն թերթի տպաքանակից հետեւություններ անելիս պետք է դրան գումարել նաեւ ինտերնետային տարբերակի «թվերը»:

Ի վերջո, եթե թերթը հասարակությանը լրատվություն եւ վերլուծական խոսք հասցնելու միջոց է, ապա դրա էլեկտրոնային տարբերակը նույնպես նույն նպատակին է ծառայում, ընդ որում՝ ի տարբերություն տպագիր տարբերակի, տարածության՝ հետեւաբար նաեւ՝ բովանդակության անսահման հնարավորություն է տալիս:

Այսինքն, զուտ ընթերցողին հասանելի լինելու իմաստով ավանդական մամուլը ներկայում ոչ միայն ճգնաժամի մեջ չէ, այլեւ ունի հնարավորություններ, որ 10-15 տարի առաջ չի ունեցել: Ի վերջո կարելի է գրել նույն հոդվածը եւ դա զուգահեռաբար հրապարակել ե՛ւ տպագիր, ե՛ւ էլեկտրոնային տարբերակներում՝ արդյունքում ունենալով տասնյակ հազարավոր ընթերցողներ:

Հայաստանյան ավանդական տպագիր մամուլի ամենամեծ տպաքանակը եղել է 60-70 հազարը՝ «Ազգի» եւ «Երկիրի» դեպքում՝ 1990-ականների  սկզբներին, եւ 14 հազարը՝ «Հայկական ժամանակի» դեպքում՝ 2007-2008-ին: Այս երկու օրինակների միջանկյալ ժամանակահատվածում թերթերի տպաքանակները հիմնականում տատանվել են 3000-5000 -ի տիրույթում:

Այսօր «Հայկական ժամանակի» տպաքանակը կրկին վերադարձել է երկարամյա 3000-5000-ի շեմին, սակայն  «Հայկական ժամանակում» տպագրված մեկ նյութը «Armtimes.com» կայքում կարող է ունենալ, օրինակ՝ 60 հազար ընթերցող: Վերլուծական մեկ հոդվածը կարող է ունենալ 36 հազար ընթերցող: Սրանք տեսական օրինակներ չեն, այլ վերջին մեկ տարվա ընթացքում արձանագրված բազմաթիվ վիճակագրություններից պատահական ընտրություն:

Ըստ որում, այս վիճակագրությունից ունեն նաեւ մեր մյուս գործընկերները, այն թերթերը, որ զուգահեռաբար ունեն նաեւ էլեկտրոնային տարբերակներ:

Այդ դեպքում ո՞րն է խնդիրը եւ ինչո՞ւմ է արտահայտվում ճգնաժամը: Ճգնաժամը մեկն է՝ եթե նույնիսկ մեկ հոդվածը էլեկտրոնային տարբերակով կարդա 100 հազար մարդ, դրա արդյունքում խմբագրությունը չի կարող աշխատավարձ, հոնորար կամ պարգեւավճար տալ տվյալ հոդվածի հեղինակին՝ իր փայլուն աշխատանքի դիմաց: Հոդվածի/հոդվածների էլեկտրոնային ընթերցանությունից խմբագրությունը ոչ մի լումա չի ստանում, մինչդեռ տպագիր տարբերակի վաճառքից գոյանում է տվյալ թերթի ամբողջ աշխատակազմի աշխատավարձը, տպագրական ծախսերը, պագեւավճարն ու այլ անհրաժեշտ ծախսերի գումարը:

Թերթը՝ տպագիր, թե էլեկտրոնային, արժեքավոր հոդվածներ հրապարակելու համար պետք է ունենա ֆինանսական միջոցներ այդպիսի հոդվածներ գրելու ընդունակ լրագրողներ պահելու, ինչպես նաեւ՝ միջոցներ եւ ժամանակ՝ նորերին «աճեցնելու» համար: Թերթը՝ տպագիր, թե էլեկտրոնային, այդպիսի միջոցների միայն մեկ  աղբյուր ունի՝ սեփական արտադրանքը վաճառելը: Այդ արտադրանքը այսօր հասանելի է երկու տարբերակով՝ վճարովի՝ տպագիր վիճակում, եւ անվճար՝ էլեկտրոնային վիճակում:

Բնականաբար, այն քիչ թվով ընթերցողները, որ դեռ վճարում են մի բանի համար, որ կարող են ձեռք բերել նաեւ անվճար, շուտով գլխի կընկնեն դրա մասին եւ կնախընտրեն մեկ թերթի մեկ ամսվա գումարով կես կիլոգրամ կարագ գնել: Իսկ այդ թերթի հոդվածները գումարած այն ամբողջ լրատվությունը, որ չի տեղավորվում տպագիր տարբերակում, կկարդան օրվա վերջում տվյալ թերթի էլեկտրոնային տարբերակում՝ թեյ եւ կարագ-հաց վայելելով:

Ամբողջ խնդիրը, սակայն, այն է, որ շատ կարճ ժամանակ անց այս ամբողջ հաճելի պրոցեդուրայից կմնան միայն թեյն ու կարագ-հացը, որովհետեւ ընթերցողի սիրելի լրատվամիջոցը, որ մի ժամանակ տպագիր էր, հետո էլեկտրոնային, կդադարի գոյություն ունենալ: Հանրությունը չի կարող օգտվել մամուլի ծառայություններից առանց դրա դիմաց վճարելու. այդպես չի լինում: Ահա այստեղ էլ մեր ճգնաժամն է:

Հայաստանում վերջին տարիներին ստեղծվել են էլեկտրոնային լրատվամիջոցներ, որոնք իրենց մատուցած ծառայությունների դիմաց հանրությունից ոչինչ չեն էլ ակնկալում, ի սկզբանե նման խնդիր չեն դրել եւ չեն հետապնդում: Այսինքն, եթե ուրիշ ոչինչ չմնա, այս լրատվամիջոցները կան ու կան: Բայց, ինչպես ասում են, անվճար ոչինչ չի լինում: Տվյալ դեպքում հասարակությունն այդ լրատվամիջոցների ծառայությունների համար անպայման վճարելու է, սակայն դա դրամական տեսքով չի լինելու: Բայց թե որն է լինելու վճարը, բոլորովին այլ խոսակցության թեմա է:

Եվս մի խոսք կա, որ ձրի տրված բանը լավը չի լինում: Ի վերջո հասարակությունը, որ առայժմ վայելում է մեծ թվով աղբյուրներից տեղեկատվություն ստանալու, աղբյուրների մեջ ընտրություն կատարելու հաճույքը, ինչը նոր երեւույթ է նրա համար, անպայման կանգնելու է հիասթափության եւ լրատվական քաղցի առաջ: Որովհետեւ այն բոլոր լրատվամիջոցները, որոնք իրենց արտադրանքը վաճառելու խնդիր չունեն, ունեն բազմաթիվ սահմանափակումներ այս կամ այն լրատվությունն ու վերլուծությունը հրապարակելու առումով, եւ սրանով պայմանավորված՝  նրանք ավելի շատ լրատվության խաբկանք են ստեղծում, քան լրատվություն մատուցում:

Իսկ այն լրատվամիջոցները, որ չունեն նման սահմանափակումներ, այդ թվում՝ առաջին հերթին ավանդական մամուլը, ստեղծված նոր պայմաններում իր արտադրանքը վաճառելու խնդիր  ունի, որի լուծման տարբերակներ անգամ չեն նշմարվում: Գովազդներից գոյացող  գումարը միակ ֆինանսական աղբյուրն է, որն առայժմ կայացած չէ, եւ հայտնի չէ հեռանկարում ինչպես կզարգանա լրատվամիջոց-գովազդու հարաբերությունը եւ արդյոք այն կարո՞ղ է փոխարինել լրատվամիջոց- ընթերցող հարաբերություններին՝ ֆինանսական տեսակետից:

Ներկա փուլում հայաստանյան ավանդական մամուլը երկփեղկված է, որովհետեւ պահպանելով ավանդական ձեւաչափը, փորձում է նաեւ ադապտացվել նոր իրականության հետ, քայլել ժամանակին համընթաց: Այս երկփեղկվածությունն ազդում է նաեւ բովանդակության վրա, որովհետեւ հին սերնդի լրագրողները կանգնել են վերաորակավորման խնդրի առաջ եւ ինտերնետ տիրույթին հարմարվելու դժվարություններ ունեն, իսկ նոր սերունդը դեռ չի գտել ինքն իրեն՝ տպագիր եւ էլեկտրոնային մամուլի այս կոնֆլիկտում:

Ասել, թե սա հայկական մամուլի ճգնաժամն է, նշանակում է ոչինչ չասել: Սա Հայաստանի ճգնաժամն է կամ դրա հայելային արտացոլանքը: Եվ հայկական մամուլը պարտավոր է հաղթահարել այս ճգնաժամը, որքան էլ որ դա դժվար լինի:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
9611 դիտում

ՌԴ պատվիրակությունը կլինի Ստամբուլում և կսպասի ուկրաինական կողմին. Պեսկովը հայտնել է՝ երբ կհրապարակվի կազմը

Քննարկվել են Հայաստանի և Հյուսիսային Մակեդոնիայի միջև երկկողմ համագործակցության զարգացման հնարավորությունները

Ընդդիմության երեսփոխանները «կատաղած են». ինչի համար է Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի «սիրտը գցում». տեսանյութ

«Նոա»-ն իր պատմության մեջ երկրորդ անգամ նվաճել է Հայաստանի գավաթը

Շինաղբով պատված «Եռաբլուր»-ին հարող լանջերի շուրջ 15 հա տարածքում ևս նոր քաղաքային անտառ է հիմնվել. Ավինյան

Երևանի պատանի հանդիսատեսի թատրոնը տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար ունի

Զեղծարարության տարածված սխեմաներից մեկը՝ հեռախոսազանգեր․ ինչպե՞ս պաշտպանվել

Ադրբեջանից և Թուրքիայից հետո որպես երրորդ սպառնալիք ՀՀ քաղաքացիները դիտարկում են ՌԴ-ն. Ղազարյան. տեսանյութ

Գործընկերության նոր օրակարգի ստորագրումը կարևոր հանգրվան՝ ԵՄ-ՀՀ համագործակցության ընդլայնման ճամփին. Միրզոյան

ՆԳՆ շրջիկ սպասարկման գրասենյակները ծառայություններ կմատուցեն Կոտայքի և Սյունիքի մարզերում. ժամանակացույց

ՀԷՑ վթարավերականգնողական բրիգադներն աշխատում են արտակարգ ռեժիմով. ինչու լույս չկա Երևանի բազմաթիվ հասցեներում

Մեր ռազմավարական դիրքը Հայաստանը դարձնում է բիզնեսի համար իսկական տարածաշրջանային հաբ. Գևորգ Պապոյան

ԲՏԱ նախարարն ընդունել է տեխնոլոգիական ոլորտում մեծ ներդրում ունեցող ճապոնացի գիտնական Յոշիակի Հագիվարային

Ծաղկունքի կամրջի հարևանությամբ մեքենաներ են բախվել. դրանցից մեկը հայտնվել է դաշտում

Բուդապեշտում կբացվի Հայաստանի առաջին ռեզիդենտ դեսպանությունը. Արշակյանն ընդունել է Հունգարիայի պատգամավորներին

Հակակոռուպցիոն կոմիտեն թեժ գիծ է գործարկել. այն արդեն գործում է

Ոչ ֆորմալ շփումներ գործընկերների հետ. Սուրեն Պապիկյանը նոր լուսանկարներ է հրապարակել

Ահազանգում եմ և անհանգստացած եմ համայնքային մանկապարտեզներում բռնության դեպքերով. Սոնա Ղազարյան

Հզոր ցիկլոնի հետևանքները. Գագիկ Սուրենյանը տեսանյութ է հրապարակել

Լյուքսեմբուրգում Արարատ Միրզոյանն ու ԵԽ մարդու իրավունքների հանձնակատարը համագործակցության հարցեր են քննարկել

Արայիկ Հարությունյանը մասնակցել է փոստային բացիկի և հատուկ ծրարի մարման արարողությանը

Նախագծանախահաշվային փաստաթղթերի կազմման ծառայությունների ձեռքբերման մրցույթ. «ՔոնթուրԳլոբալ Հիդրո կասկադ»

Թրամփը չի խմել թագաժառանգ Բեն Սալմանի հյուրասիրած սուրճը. տեսախցիկները ֆիքսել են պահը. տեսանյութ

Բեռլինում հանդիպել են Սուրեն Պապիկյանն ու Միացյալ Թագավորության զինված ուժերի նախարարը. ի՞նչ է քննարկվել

Նյու Դելիում Հայաստան-Հնդկաստան երկկողմ օրակարգին առնչվող հարցեր են քննարկվել

ԵՄ-ն դիտարկում է Հայաստանը որպես վստահելի և արժանահավատ գործընկեր. Գերտ Յան Կուպմանը՝ վարչապետին

Հոսանքահարման հետևանքով զինծառայող է մահացել. ՊՆ

Նիկոլ Փաշինյանն ընդունել է Գերտ Յան Կուպմանի գլխավորած պատվիրակությանը

ՄԱԿ-ի խաղաղապահության նախարարական հանդիպման մասնակիցները. Սուրեն Պապիկյանը լուսանկարներ է հրապարակել

Հնդիկ վաճառականները կրպակներից հեռացրել են թուրքական ապրանքները

Պողոս Պողոսյանը ասել է՝ «պրիվետ, Ռոբ», դրանից հետո Քոչարյանի թիկնապահները տարել են զուգարան, ծեծել․ Ալեքսանյան

Դոլարն ու եվրոն շարունակել են էժանանալ. ի՞նչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 13-ին

2-ամյա երեխայի անհետացման չճշտված հրապարակումներն էմոցիաներ են ստեղծում. ընտանիքը ծանր վիճակում է. ՆԳՆ խոսնակ

Սուրեն Պապիկյանը Բեռլինում մասնակցել է ՄԱԿ-ի խաղաղապահության նախարարական հանդիպման բացման արարողությանը

Թիթեղը հարվածել է հղի կնոջը, վնասել պտղին. չծնված երեխան փրկել է մոր կյանքը. մանրամասներ

Մարմարիկում որոնողական աշխատանքները կշարունակվեն մինչև կորած երեխայի գտնվելը. ջրում ցանցեր են տեղադրվել

AMIO Easy. ձեր բիզնեսի աճի արագ ուղին

7 տարի ինչ ասես չեք ասել ՀՀ ղեկավարին, ստոր լուտանքներ կպցրել ու չե՞ք մտածել պետության մասին. Հարությունյան

Ջրասուզակը հայտնաբերել է «Սմավերդի» լճակում ջրահեղձ եղած քաղաքացու դին և դուրս բերել ափ

Ո՞ր լրագրողական ծառայության համար է Թագուհի Թովմասյանը ձեռք բերել 3 բնակարան նախկին հոռի ժամանակում. Կոնջորյան