Ադրբեջանը իսլամական հեղափոխության թիրա՞խ

Լուսանկարում՝ Էլմար Վելիեւը եւ Իլհամ Ալիեւը

Հուլիսի 10-ին Ադրբեջանի երկրորդ խոշոր քաղաք Գյանջայի (Գանձակ) քաղաքային ադմինիստրացիայի շենքի առջեւ հավաքված մի քանի հարյուր ցուցարարների եւ ոստիկանության ու ներքին զորքերի միջեւ բախումներ տեղի ունեցան, որոնց հետեւանքով երկու ոստիկան զոհվեց: Ներքին գործերի նախարարության տվյալներով՝ բախումների հետեւանքով բերման ենթարկվեց ցույցի 40 մասնակից: Երեկոյան քաղաքի փողոցներում կարելի էր նկատել ՆԳՆ զրահատեխնիկա: Մինչ այդ, հավաքի սկզբում հնչում էին ընդգծված կրոնական բնույթի կոչեր:

Ըստ տարածված տեղեկությունների՝ ակցիան իրականացվում էր ի պաշտպանություն մեկ շաբաթ առաջ քաղաքի գործադիր իշխանության ղեկավար Էլմար Վելիեւի դեմ մահափորձ իրականացրած Յունիս Սաֆարովի: Հուլիսի 3-ին, երբ ողջ Ադրբեջանը հոսանքազրկված էր, Սաֆարովը գործադիր իշխանության շենքի մոտ կրակել էր Վելիեւի ուղղությամբ՝ վիրավորելով վերջինիս:

Թեեւ Սաֆարովի գործողությունը իշխանությունների կողմից ստացավ ահաբեկչություն որակումը, սակայն հասարակությունը ոչ միանշանակ վերաբերմունք ցուցաբերեց նրա արարքի հանդեպ: Սաֆարովին լայն հանրության աչքերում ահաբեկիչ չդարձրեց նաեւ նրա՝ «Սիրիայի զինված խմբավորումներում մարտական պատրաստություն» անցած լինելու մասին ադրբեջանական հատուկ ծառայությունների տարածած տեղեկատվությունը: Պատճառը Վելիեւի նկատմամբ հասարակության շրջանում առկա ատելությունն էր: Քաղաքի գործադիր իշխանության ղեկավարը երկար տարիների ընթացքում հասցրել էր աչքի ընկել բազմաթիվ ապօրինություններով եւ ամենաթողությամբ:

Նախագահի օգնական Ալի Հասանովը դեպքի առթիվ նախ հերքեց, որ կատարվածը սոցիալական արդարության համար պայքար է եղել, ապա մի շարք մեղադրանքներ հնչեցրեց քաղաքական տարբեր բեւեռներում գտնվող ուժերին՝ եվրոպամետ ընդդիմությանը, իրավապաշտպան եւ քաղաքական արտագաղթյալ Լեյլա Յունուսին, «թալիշ անջատողականներին», արտերկրում գործող կրոնական կայքերին եւ այլն: Ուշագրավ է, որ հայերի հասցեին ուղղակի մեղադրանքներ չեն հնչել: Հայկական կողմի այդ աստիճան խորը մասնակցությունը Ադրբեջանի ներքին գործերին, թերեւս, վիրավորական կլիներ ադրբեջանական հատուկ ծառայությունների համար:

Հետագայում Հասանովի մոտեցումը հստակեցվեց օրուելյան բռնապետություններին հատուկ քարոզչության լավագույն ավանդույթներով: Հաջորդ օրը Հասանովը հայտարարեց, որ նախորդ մեղադրանքները հնչեցնելիս չէր տիրապետում բավականաչափ տվյալների, իսկ այժմ կարող է ասել, որ դա համապարփակ գաղափարական սադրանք էր պետության նկատմամբ՝ անջատողականների, կրոնական արմատականների եւ «կենցաղային ընդդիմության» կողմից:

Իշխանությունները հայտարարեցին, որ Սաֆարովը նախատեսում էր մի քանի պաշտոնյայի սպանություն, որից հետո երկրում պետք է «քաոսի եւ վախի մթնոլորտ» տարածվեր, ինչն անհրաժեշտ էր «Ադրբեջանի իշխանությունը ուժի միջոցով տապալելու» համար: Դրանից հետո Ադրբեջանում պետք է հաստատվեին իսլամական կարգեր՝ շարիաթի օրենքներով:

Բացի այդ, նշվում է, որ Սաֆարովը «Մահմեդական միասնականություն» կազմակերպության անունից տեսաուղերձ էր նախապատրաստել, որը պետք է տարածվեր ողջ երկրով եւ որում նա կոչ է անում զինված պայքար սկսել իշխանությունների դեմ:

Ինչ վերաբերվում է հուլիսի 10-ի ցույցերին եւ բախումներին, ապա Ադրբեջանի իշխանության տարբեր ներկայացուցիչներ մեծ մասամբ կրկնեցին Հասանովի խոսքերը հուլիսի 3-ի միջադեպի վերաբերյալ: Մեղադրվողները նույնն են՝ արմատական շիա-մահմեդականներ, ընդդիմություն, ազգային փոքրամասնություններ եւ «Ադրբեջանում ապօրինի զարգացումներ ցանկացողներ»:

Ադրբեջանական ընդդիմությունը հերքում է իր կապը ցույցերի կազմակերպման եւ, առավել եւս, մահափորձի հետ: Ընդդիմադիր գործիչները այլ մոտեցում ունեն կատարվածի վերաբերյալ: «Ադրբեջանի ժողովրդական ճակատ» կուսակցության առաջնորդ Ալի Քերիմլին կատարվածը սադրանք է համարում: Նույն կարծիքին է մեկ այլ ընդդիմադիր՝ «Մուսավաթ» կուսակցության անդամ Ջահանգիր Ամիրխանլին:

Ուժային կառույցների պաշտոնական դիրքորոշումը միանշանակ է. Ադրբեջանում իսլամական հեղափոխության փորձ է կանխվել: Մի կողմ թողնելով այդ պնդման արժանահավատությունը, հարկ է նշել, որ հարեւան երկրում շարիաթի հաստատումը կարող է էլ ավելի խճճել մեր առանց այդ էլ բարդ հարաբերությունները:

Չի բացառվում նաեւ, որ ոչ մի դավադրություն էլ չկա ո՛չ իշխանությունների, ո՛չ ընդդիմության, ո՛չ էլ որեւէ երրորդ ուժի կողմից եւ կատարվածը ընդամենը տարիների ընթացքում կուտակված սոցիալական բողոքի արտահայտումն է:

Այդուհանդերձ, անկախ նրանից, թե ինչ ուժեր են կանգնած մահափորձի եւ անկարգությունների կազմակերպման թիկունքում եւ առհասարակ կանգնած են, թե ոչ՝ այս իրադարձություններից տուժելու է Ադրբեջանի ժողովրդավարությունը: Ադրբեջանի իշխանությունները նման հարմար առիթը բաց չեն թողնի քաղաքացիների ազատությունները սահմանափակելու եւ հասարակությունն ավելի կառավարելի դարձնելու համար: Վերջին տարիներին ցանկացած քաղաքացիական նախաձեռնություն, որն ուղղված է եղել իշխող վարչակազմի դեմ, դատապարտված է եղել ոչ միայն տապալման, այլեւ հետագա ռեպրեսիաների: Դա էլ պատճառներից մեկն է, որ պայքարն աստիճանաբար սկսել է ավելի ու ավելի արմատական բնույթ ստանալ: Սպասել, որ ադրբեջանական ղեկավարությունը դասեր կքաղի նախորդ փորձերից, թերեւս, ավելորդ է:

Տպել
7160 դիտում

Ռեստորանում «Ջերմուկ»-ի շիշը կոտրվել է, ապակյա բեկորը վնասել է 32-ամյա երիտասարդի աչքը

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի