Ադրբեջանը իսլամական հեղափոխության թիրա՞խ

Լուսանկարում՝ Էլմար Վելիեւը եւ Իլհամ Ալիեւը

Հուլիսի 10-ին Ադրբեջանի երկրորդ խոշոր քաղաք Գյանջայի (Գանձակ) քաղաքային ադմինիստրացիայի շենքի առջեւ հավաքված մի քանի հարյուր ցուցարարների եւ ոստիկանության ու ներքին զորքերի միջեւ բախումներ տեղի ունեցան, որոնց հետեւանքով երկու ոստիկան զոհվեց: Ներքին գործերի նախարարության տվյալներով՝ բախումների հետեւանքով բերման ենթարկվեց ցույցի 40 մասնակից: Երեկոյան քաղաքի փողոցներում կարելի էր նկատել ՆԳՆ զրահատեխնիկա: Մինչ այդ, հավաքի սկզբում հնչում էին ընդգծված կրոնական բնույթի կոչեր:

Ըստ տարածված տեղեկությունների՝ ակցիան իրականացվում էր ի պաշտպանություն մեկ շաբաթ առաջ քաղաքի գործադիր իշխանության ղեկավար Էլմար Վելիեւի դեմ մահափորձ իրականացրած Յունիս Սաֆարովի: Հուլիսի 3-ին, երբ ողջ Ադրբեջանը հոսանքազրկված էր, Սաֆարովը գործադիր իշխանության շենքի մոտ կրակել էր Վելիեւի ուղղությամբ՝ վիրավորելով վերջինիս:

Թեեւ Սաֆարովի գործողությունը իշխանությունների կողմից ստացավ ահաբեկչություն որակումը, սակայն հասարակությունը ոչ միանշանակ վերաբերմունք ցուցաբերեց նրա արարքի հանդեպ: Սաֆարովին լայն հանրության աչքերում ահաբեկիչ չդարձրեց նաեւ նրա՝ «Սիրիայի զինված խմբավորումներում մարտական պատրաստություն» անցած լինելու մասին ադրբեջանական հատուկ ծառայությունների տարածած տեղեկատվությունը: Պատճառը Վելիեւի նկատմամբ հասարակության շրջանում առկա ատելությունն էր: Քաղաքի գործադիր իշխանության ղեկավարը երկար տարիների ընթացքում հասցրել էր աչքի ընկել բազմաթիվ ապօրինություններով եւ ամենաթողությամբ:

Նախագահի օգնական Ալի Հասանովը դեպքի առթիվ նախ հերքեց, որ կատարվածը սոցիալական արդարության համար պայքար է եղել, ապա մի շարք մեղադրանքներ հնչեցրեց քաղաքական տարբեր բեւեռներում գտնվող ուժերին՝ եվրոպամետ ընդդիմությանը, իրավապաշտպան եւ քաղաքական արտագաղթյալ Լեյլա Յունուսին, «թալիշ անջատողականներին», արտերկրում գործող կրոնական կայքերին եւ այլն: Ուշագրավ է, որ հայերի հասցեին ուղղակի մեղադրանքներ չեն հնչել: Հայկական կողմի այդ աստիճան խորը մասնակցությունը Ադրբեջանի ներքին գործերին, թերեւս, վիրավորական կլիներ ադրբեջանական հատուկ ծառայությունների համար:

Հետագայում Հասանովի մոտեցումը հստակեցվեց օրուելյան բռնապետություններին հատուկ քարոզչության լավագույն ավանդույթներով: Հաջորդ օրը Հասանովը հայտարարեց, որ նախորդ մեղադրանքները հնչեցնելիս չէր տիրապետում բավականաչափ տվյալների, իսկ այժմ կարող է ասել, որ դա համապարփակ գաղափարական սադրանք էր պետության նկատմամբ՝ անջատողականների, կրոնական արմատականների եւ «կենցաղային ընդդիմության» կողմից:

Իշխանությունները հայտարարեցին, որ Սաֆարովը նախատեսում էր մի քանի պաշտոնյայի սպանություն, որից հետո երկրում պետք է «քաոսի եւ վախի մթնոլորտ» տարածվեր, ինչն անհրաժեշտ էր «Ադրբեջանի իշխանությունը ուժի միջոցով տապալելու» համար: Դրանից հետո Ադրբեջանում պետք է հաստատվեին իսլամական կարգեր՝ շարիաթի օրենքներով:

Բացի այդ, նշվում է, որ Սաֆարովը «Մահմեդական միասնականություն» կազմակերպության անունից տեսաուղերձ էր նախապատրաստել, որը պետք է տարածվեր ողջ երկրով եւ որում նա կոչ է անում զինված պայքար սկսել իշխանությունների դեմ:

Ինչ վերաբերվում է հուլիսի 10-ի ցույցերին եւ բախումներին, ապա Ադրբեջանի իշխանության տարբեր ներկայացուցիչներ մեծ մասամբ կրկնեցին Հասանովի խոսքերը հուլիսի 3-ի միջադեպի վերաբերյալ: Մեղադրվողները նույնն են՝ արմատական շիա-մահմեդականներ, ընդդիմություն, ազգային փոքրամասնություններ եւ «Ադրբեջանում ապօրինի զարգացումներ ցանկացողներ»:

Ադրբեջանական ընդդիմությունը հերքում է իր կապը ցույցերի կազմակերպման եւ, առավել եւս, մահափորձի հետ: Ընդդիմադիր գործիչները այլ մոտեցում ունեն կատարվածի վերաբերյալ: «Ադրբեջանի ժողովրդական ճակատ» կուսակցության առաջնորդ Ալի Քերիմլին կատարվածը սադրանք է համարում: Նույն կարծիքին է մեկ այլ ընդդիմադիր՝ «Մուսավաթ» կուսակցության անդամ Ջահանգիր Ամիրխանլին:

Ուժային կառույցների պաշտոնական դիրքորոշումը միանշանակ է. Ադրբեջանում իսլամական հեղափոխության փորձ է կանխվել: Մի կողմ թողնելով այդ պնդման արժանահավատությունը, հարկ է նշել, որ հարեւան երկրում շարիաթի հաստատումը կարող է էլ ավելի խճճել մեր առանց այդ էլ բարդ հարաբերությունները:

Չի բացառվում նաեւ, որ ոչ մի դավադրություն էլ չկա ո՛չ իշխանությունների, ո՛չ ընդդիմության, ո՛չ էլ որեւէ երրորդ ուժի կողմից եւ կատարվածը ընդամենը տարիների ընթացքում կուտակված սոցիալական բողոքի արտահայտումն է:

Այդուհանդերձ, անկախ նրանից, թե ինչ ուժեր են կանգնած մահափորձի եւ անկարգությունների կազմակերպման թիկունքում եւ առհասարակ կանգնած են, թե ոչ՝ այս իրադարձություններից տուժելու է Ադրբեջանի ժողովրդավարությունը: Ադրբեջանի իշխանությունները նման հարմար առիթը բաց չեն թողնի քաղաքացիների ազատությունները սահմանափակելու եւ հասարակությունն ավելի կառավարելի դարձնելու համար: Վերջին տարիներին ցանկացած քաղաքացիական նախաձեռնություն, որն ուղղված է եղել իշխող վարչակազմի դեմ, դատապարտված է եղել ոչ միայն տապալման, այլեւ հետագա ռեպրեսիաների: Դա էլ պատճառներից մեկն է, որ պայքարն աստիճանաբար սկսել է ավելի ու ավելի արմատական բնույթ ստանալ: Սպասել, որ ադրբեջանական ղեկավարությունը դասեր կքաղի նախորդ փորձերից, թերեւս, ավելորդ է:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
7481 դիտում

Տերյան-Պուշկին խաչմերուկում ավտոմեքենաներ են բախվել. մեկը շրջվել է, կա տուժած

Թուրքիայում ԱՄՆ դեսպանը ստանձնել է Սիրիայի հարցով հատուկ ներկայացուցչի պաշտոնը

Փրկարար ծառայության արդիականացման հայեցակարգը պատրաստ է, կան կայացված որոշումներ․ ՆԳ նախարար

Սյունիքի Վերիշեն բնակավայրի ավագ դպրոցի վերջին զանգը՝ ժամանակավոր մասնաշենքում. գյուղում նորն է կառուցվում

Նոր կառուցվող էլիտար շենքի շինհրապարակում հայտնաբերվել է «Բիդեք» ՍՊԸ-ի աշխատակցի դին

«Լռության լուսե թռիչք». վերջին զանգը՝ Երևանի լսողության խանգարումներ ունեցող երեխաների հատուկ կրթահամալիրում

«Վերջին զանգի» միջոցառումների շրջանակում ուժեղացված ծառայության արդյունքները ժամը 21:00-ի դրությամբ

Հասնեք ձեր երազանքներին, կայանաք և կարևորը` մնաք ձեր հայրենիքում, շնորհավոր Վերջին զանգ. Շիրակի մարզպետ

Երևանում մեքենաներ են բախվել. ընտանիքի անդամները, այդ թվում՝ 2 երեխա, տեղափոխվել են հիվանդանոցներ

Ուրանի հարստացման գործընթացը շարունակելու Իրանի իրավունքը քննարկման ենթակա չէ. բանակցությունների 5-րդ փուլ

Անչափահասի նկատմամբ սեռական ոտնձգություն կատարած օտարերկրացի հետախուզվողը ձերբակալվել է

Հայաստանը «միջանցքի» հարցում առաջարկել է լուծում. որն է այն. մանրամասնում է պատգամավորը. տեսանյութ

Վարդան Ղուկասյանը որոշել է Ճերմակ հիվանդանոցի նախկին շենքը չվաճառել. ինչ է առաջարկում Հարությունյանը նրան

Երևանն ու Բաքուն սահմանազատման շուրջ կարծիքներ ու առաջարկներ են փոխանակում. ԱԳՆ. «Ազատություն»

Անհետ կորած 17-ամյա աղջիկը հայտնաբերվել է

Եղնիկն ընկել է Այգեշատ գյուղի ջրանցքը

Վերջին դասը Կապանի թիվ 1 հիմնական դպրոցում. լուսանկարներ

ՀՈԱԿ-ներում տեղադրված արևային համակարգերն անարդյունավետ են աշխատում, լուրջ ուսումնասիրություն է պետք. Մինասյան

Դավիթ Խուդաթյանը հետևել է Հայաստան-Իրան բարձրավոլտ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման աշխատանքներին. տեսանյութ

Քոչարյանը հոգեկան խնդիր ունի. նա ստրուկի հոգեբանությամբ որբ է, որին պետք է տեր կամ ֆեոդալ. Թորոսյան. տեսանյութ

Հայաստանն ու Ադրբեջանը գագաթնաժողովների հյուրընկալման հարցում աջակցել են միմյանց թեկնածությունները. վարչապետ

Հայաստան կժամանի Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարար Ժան-Նոել Բարոն

Հայաստանը կհյուրընկալի Եվրոպա մայրցամաքի քաղաքական կարևոր իրադարձություններից մեկը. Արայիկ Հարությունյան

Պարեկային ծառայության ձևավորմամբ հասել ենք համակարգում կոռուպցիոն ռիսկերի նվազման թիրախին. Արփինե Սարգսյան

Հաղարծին վանական համալիր տանող ավտոճանապարհին մեքենա է շրջվել․ կա զոհ և տուժած

Սերժ Սարգսյանը մեղադրվում է շուրջ 3 միլիոն ԱՄՆ դոլար կաշառք ստանալու համար. նախաքննությունն ավարտվել է

«Վերջին զանգի» միջոցառումների շրջանակում ուժեղացված ծառայության արդյունքները ժամը 17:00-ի դրությամբ

Հետաձգվել են նույնականացման միջոցներով դրոշմավորման ժամկետները. երբ այն կլինի պարտադիր

Amazon Web Services-ը հետաքրքրված է խորացնել գործընկերությունը Հայաստանի հետ. նախագահն ընդունել է Ջեֆ Բարրին

Բյուրականի աստղադիտարանի նախկին տնօրենը չարաշահել է պաշտոնեական դիրքը, շուրջ 78 մլն դրամի վնաս պատճառել

Եվրոպական քաղաքական համայնքի 8-րդ գագաթնաժողովը տեղի կունենա Հայաստանում. Նիկոլ Փաշինյան

Ամենը սկսվել է հակառակ կողմից, ստացել են համաչափ պատասխան. Սարիկ Մինասյանը՝ Աննա Հակոբյանի գրառումների մասին

Նախատեսվում է շուրջ 600 նոր աշխատատեղի ստեղծում. Գևորգ Պապոյանն այցելել է «Հոմպլեքս Հիպեր Մոլ»

Գործող պլաստիկ վարորդական վկայականները ինքնաշխատ եղանակով կդառնան թվային. ՆԳ նախարար

Եթե Լևոն Քոչարյանի հայհոյանքները նրանց համար էթիկայի խախտում չեն, ապա ի՞նչ են՝ օրհնա՞նք. Ալխաս Ղազարյան

Ձեր վճարած հարկերի շնորհիվ կյանքեր են փրկվում. Անահիտ Ավանեսյանը ներկայացրել է իրականացվող պետական ծրագրերը

Ինչպես ասում է ընկեր Ղուկասյանը, կապրենք, կտեսնենք, խոշորացույցով հետևելու ենք կատարված աշխատանքին. Մինասյան

Վարչապետը Աննա Հակոբյանի և Արփիի մասնակցությամբ տեսանյութ է հրապարակել

2 մրցանակ` FacePass-Amio դեմքի սքանավորմամբ վճարման եղանակի համար

Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 23-ին