Երևան
12 °C
searchclose
menuclose
Երևան
12 °C
Հայ հասարակությունն ու հայաստանյան մեդիադաշտը հատկապես վերջին ամիսներին բավականին լուրջ փորձության առաջ են կանգնած: Բանն այն է, որ ժամանակ առ ժամանակ ինչ-որ կեղծ էջերի եւ կայքերի միջոցով տարբեր ապատեղեկատվություններ են տարածվում, որը հանրության որոշակի շրջանակներում տարբեր տրամադրություններ է ստեղծում:
«Պետք է մամուլը եւ հասարակությունը սկսեն իրար հետ ավելի սերտ աշխատել, որովհետեւ մանիպուլյատիվ տեխնոլոգիաները գնալով ավելի լրջանում եւ բարդանում են»,- այս մասին ՀԺ-ի հետ զրույցում ասաց ՏՏ ոլորտի փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը:
- Պարոն Մարտիրոսյան, վերջին շրջանում հաճախ ենք տեսնում, որ հայաստանյան մեդիադաշտում ֆեյք կայքերի եւ էջերի միջոցով կեղծ եւ ապակողմնորոշող նյութեր են տարածվում: Ինչպե՞ս տարբերակել դրանք:
- Եթե լիներ մի քիչ ավելի վաղ ժամանակ, կասեի, որ պետք է անպայման մտնել այդ էջը, տեսնել՝ այն նորաստեղծ է, թե՝ ոչ, ինֆորմացիա կա, թե՝ ոչ, բայց վերջին մի քանի ամիսների շատ մտահոգիչ տենդենցն այն է, որ քարոզչությունով, մանիպուլյացիայով զբաղվող կենտրոնները սկսել են առնել արդեն եղած էջեր եւ դրանցից օգտվել: Այսինքն, հասարակ քաղաքացին ուղղակի հնարավորություն չունի ստուգելու, որովհետեւ մտնում ես էջը, ռեալ մարդ է, մեծ պատմություն ունեցող, լուսանկարներով եւ այլն: Այսինքն, ոչ մի կասկած չի առաջացնում: Կասկած կարող է առաջացնել գրառման ոճային տարբերությունը: Օրինակ, միանգամից հետաքրքրությունների կտրուկ փոփոխությունը, բայց դրա հետ կապված, եկեք համաձայնեք, ամեն մարդ չի նստի եւ այդքան խորանա:
Այստեղ շատ կարեւոր է, որպեսզի առողջ լրատվամիջոցները ավելի ակտիվորեն զբաղվեն ֆեյքային բացահայտումներով եւ փորձեն իրենց շուրջ ավելի համախմբել հանրության այդ առողջ կորիզը, որը կարող է նաեւ ինքն էլ տարածել այդ տեղեկությունը ավելի լայն զանգվածների շրջանակներում: Այսինքն, պետք է մամուլը եւ հասարակությունը սկսեն իրար հետ ավելի սերտ աշխատել, որովհետեւ մանիպուլյատիվ տեխնոլոգիաները գնալով ավելի լրջանում եւ բարդանում են:
- Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում կեղծ էջերի միջոցով սուտ տեղեկություն տարածելը եւ ո՞ւմ է ձեռնտու դա:
- Նպատակները շատ տարբեր կարող են լինել, սկսած՝ ուշադրությունը շեղելուց մի տեղեկատվությունից, արտաքին ներազդեցության խնդիր կա, ադրբեջանական գործոնը հստակ աշխատում է: Չմոռանանք, որ երկրում ընթանում է ներքին քաղաքական պատերազմ, որը նաեւ տեղեկատվական պատերազմի գործոն ունի ու ընդ որում, միանգամից մի քանի կենտրոն են աշխատում, այդպես հստակ սեւ ու սպիտակ պատերազմ չի: Այնպես որ, ամեն ինչ բավականին բարդ է:
Աշխարհում արդեն ավանդույթ է ձեւավորվում, որ առաջանում են կազմակերպություններ, որոնք կեղծ տեղեկատվությունը ստուգում են: Օրինակ` ֆեյսբուքը մի շարք երկրների կազմակերպությունների հետ համագործակցում է եւ փորձում է թույլ չտալ, որ կեղծ տեղեկատվությունը տարածվի: Բայց Հայաստանի հետ իրենք չեն համագործակցում: Մեզ մոտ էլ արդեն «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ-ն է այդ փորձը անում, կան էլի փորձագետներ, որ այդ աշխատանքը անում են, սա էլ է նոր բան:
- Որեւէ տարբերակով հնարավո՞ր է պայքարել այդ կեղծ էջերի դեմ, որպես փորձագետ, ի՞նչ լուծում եք առաջարկում այս խնդրին:
- Լուծումները շատ են ու հստակ միջոց չկա: Քանի որ խաբելու տեխնոլոգիաները ավելի լրջանում են՝ հստակ բան չկա: Տարբեր դեպքեր տարբեր լուծումներ են պահանջում: Առնվազն հասարակ մարդը, եթե ինչ-որ սենսացիոն բան է գտել, պետք է գոնե փորձի տեսնել՝ ուրիշ աղբյուրներում կա՞ դրա մասին գրված, թե չէ: Եթե միայն մի աղբյուր է գրել, ուրեմն արդեն կասկածելի է:
«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Առանձնապես ծանր հանցագործություն է բացահայտվել․ կասկածյալը «Պույի Արմենի» որդին է, տուժածը՝ «Կյաժ Կարենը»
Ժամկետային զինծառայողներ Սամվել Գրիգորյանը և Հրայր Ալիխանյանը բրոնզե մեդալներ են նվաճել
Կոչ ենք անում Բաքվին և Երևանին բաց չթողնել պատմական հնարավորությունը, խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ. Ֆիդան
ՆԳ նախարարությանը կից Կանանց հարցերով խորհրդի հանդիպում է անցկացվել Գյումրիում. ինչ է քննարկվել
Միրզոյանը Անտոն Հոֆրայթերին է ներկայացրել Հարավային Կովկասում կայուն խաղաղության հաստատման ՀՀ տեսլականը
Այս պահին թիմային աղյուսակում ԶՈՒ հավաքականը հունահռոմեական ոճում 1-ին հորիզոնականում է. Պապիկյան
Անհետ կորած զինծառայողների ընտանիքները կշարունակեն սոցիալական աջակցություն ստանալ
2024-ին կալանքի կիրառման դեպքերը նվազել են 6 տոկոսային կետով, ավելացել է կիրառված այլ խափանման միջոցների թիվը
Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանն արծաթե մեդալ է նվաճել
Հայ-էստոնական հարաբերություններն արագընթաց են զարգանում. Արսեն Թորոսյանն ընդունել է դեսպանին
Կպչուն ժապավենով պատին ամրացված «The Comedian» բանանը աճուրդում վաճառվել է 6,2 միլիոն դոլարով. ով է գնորդը
Անդրադարձ է կատարվել խաղաղության պայմանագրի քննարկումներին. վարչապետն ընդունել է Բունդեսթագի պատվիրակությանը
Բելգիացի քաղաքական գործիչները Ադրբեջանին կոչ են արել դուրս բերել զորքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից
ԱԳ փոխնախարարը Բենժամեն Հադադին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը
Միջազգային քրեական դատարանը Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին ձերբակալման հրաման է տվել
Հանքաքար վերամշակող ընկերությունում ապօրինի ջրառ է իրականացվել
Զախարովային ուղիղ եթերի պահին զանգահարել և խնդրել են չմեկնաբանել բալիստիկ հրթիռների թեման
«Կոկաին»-ի պարկեր՝ ՀՀ ժամանած օտարերկրացու մարմնում. կանխվել է 550 հազար դոլարի թմրամիջոցի ներմուծման փորձը
«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման հավաքին մասնակցելու համար առաջարկել են 6-8000 դրամ․ գործը դատարանում է
Եվրոն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 21-ին
Դալմայի այգիների տարածքում մի ամբողջ զինանոց է հայտնաբերվել
ՄՊՀ-ն հորդորում է ինտերնետ շահումով խաղերի և վիճակախաղերի գովազդներ ստացած քաղաքացիներին դիմել հանձնաժողով
6 ամսով կսահմանափակվի խոզերի ներմուծումը Հայաստան
Ամիօ բանկը ԵԴԹ «Երեք ընկեր» ներկայացման գլխավոր գործընկերն է
Պատուհանի ճաղավանդակները պոկելով՝ մտել են տուն, գողացել՝ 3 մլն դրամ, 20 հազար ԱՄՆ դոլար, 8 կտոր ոսկյա զարդ
«Ռոսիա Մոլ»-ի մոտ հայտնաբերվել է Հնդկաստանի քաղաքացու դի
Վստահ եմ, որ Հայաստանում ֆուտբոլի ապագան պայծառ է. ՖԻՖԱ-ի նախագահը հանդիպել է Արմեն Մելիքբեկյանի հետ
Հայտնաբերել է տղամարդու մոխրացած կիսամարմին, մարմնի մի մասն էլ՝ գնացքի գծերի վրա. ողբերգական վթար Արմավիրում
Հայաստանը մտադիր է Հնդկաստանից գնել 78 միավոր հրետանային համակարգ, ընթանում են բանակցություններ. IDRW
Հայաստանում կհայտարարվի ձմեռային զորակոչ, կարող են մեկնել նաև կանայք. հայտնի են օրերը
Ստամբուլում մահացել է գերաշնորհ Տեր Գարեգին արքեպիսկոպոս Պէքճեանը
«Խարդախ եմ, դիմեք ոստիկանություն՝ կունենաք խնդիրներ». 330.000 դրամ է փոխանցել վարորդականի համար և կորցրել այն
Նրա մաղթանքները ստանալու հնարավորությամբ ինձ իսկապես օրհնված եմ զգում. Աննա Հակոբյան
Ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը հաղթել է իրանցի ըմբիշին և նվաճել եզրափակչի ուղեգիր
Ոչ սթափ վարորդի անձնական խուզարկությամբ դանակներ են հայտնաբերվել
«Վրացական երազանք»-ը վարչապետի պաշտոնում կրկին առաջադրել է Կոբախիձեի թեկնածությունը
3 ամիս աշխատավարձ չեն ստացել. «Փյունիկ»-«Վեստ Արմենիա» խաղը չեղարկվել է
Առաջիկա օրերին 6-10 աստիճանով ցրտելու է
Երևանի Իսաբեկյան փողոցի որոշ հատվածներ փակ կլինեն
Առջևի թաթը կորցրած և ապաքինված ընձառյուծ Արենը Վայոց ձորից անհետացել է 2022-ին, 2 տարի անց՝ հայտնվել Տավուշում
