Մասսայական հոսանքազրկում. պաշտպանվա՞ծ է արդյոք Հայաստանի էներգետիկ անվտանգությունը

Հայաստանի էլեկտրաէներգետիկ համակարգում երկու օր առաջ առաջացած լրջագույն խնդիրները, որոնց հետեւանքով հանրապետության մեծ մասում տեղի ունեցան հոսանքազրկումներ, շատերն անվանեցին «բլեքաութ»: Հայաստանը վերջին յոթ տարում երկրորդ անգամ է բախվում մասսայական հոսանքազրկման խնդրին: Առաջինը տեղի ունեցավ 2013 թ-ին: Կառավարության տարբեր օղակներ փորձում են հասկանալ խնդրի պատճառները, ստեղծվել է աշխատանքային խումբ: Ի՞նչ է իրականում կատարվում ՀՀ էներգետիկ համակարգում, ի՞նչու են նման խնդիրներ առաջանում, պատրա՞ստ է արդյոք պատերազմի մեջ գտնվող Հայաստանը էլեկտրաէներգետիկ համակարգում հնարավոր «ֆորսմաժորների»:

Էներգետիկ անվտանգության ինստիտուտի նախագահ Վահե Դավթյանը կարծում է, որ տեղի ունեցածին շատ մեծ նշանակություն տրվեց Հայաստանում: Հնչեցին չափազանցված գնահատականներ: Իրականում, նրա կարծիքով, այն «բլեքաութ» անվանել չի կարելի: «Չկան լուրջ հիմքեր՝ հայտարարելու, որ տեղի ունեցածն իսկապես հանդիսանում է էներգետիկ համակարգում առկա լուրջ խնդիրների կամ առավել եւս ճգնաժամի հետեւանք», - մեր զրույցում նշեց Վահե Դավթյանը՝ հավելելով, որ ընդհակառակը՝ Հայաստանի էներգետիկ համակարգը ցուցաբերեց բավականին բարձր իմունիտետ: Պատճառն այն է, որ Հայաստանում կան էլեկտրաէներգիա արտադրող հավելյալ հզորություններ, հատկապես հիդրոկայանները: «Հենց դրանք մեղմեցին իրավիճակը՝ հանդիսանալով յուրօրինակ անվտանգության բարձիկներ: Այստեղ իր դերն ունեցավ նաեւ Իրանի ու Հայաստանի էլեկտրաէներգետիկ համակարգերի սինքրոն աշխատանքը: Հատկապես էլեկտրաներգիայի փոխանակումների ժամանակաշրջանում, Իրանի կամ Հայաստանի էներգետիկ համակարգում ցանկացած վթար ազդում է երկու երկրների վրա: Սա ռիսկ է, որին բախվեցինք մենք 2013 թ-ին, երբ հայկական էներգետիկ համակարգը դուրս եկավ Իրանի համակարգի հետ սինքրոն աշխատանքի ռեժիմից ու մեկուսացվեց», - հիշեցրեց Վահե Դավթյանը՝ նշելով, որ սա լուրջ սպառնալիք է եւ այն ներառված է Հայաստանի Էներգետիկ անվտանգության ապահովման կոնցեպցիայում:

«Այս անգամ ՀՀ-ում մասսայական անջատումներ եղան նաեւ այն պատճառով, որ գործող կայանները չէին հասցնում ապահովել ներքին պահանջարկը, իսկ Ատոմակայանը մոդերնիզացիայի փուլում է: Ավանդաբար, ջերմակայանները ապահովում են ՀՀ-ի ներքին պահանջարկի շուրջ 40%-ը», - ասաց նա:

Այս ընթացքում որոշները քննադատեցին նաեւ կառավարության աշխատանքը՝ մատնանշելով օպերատիվ արձագանքի խնդիրների մասին: Մեր զրուցակիցն այլ կարծիքի է: Նա վստահ է՝ կառավարության արձագանքը շատ օպերատիվ էր ու պրոֆեսիոնալ, սակայն դա էլ ունի իր պատճառները. «Ինչպես նշեցի՝ ՀՀ-ում կան էլեկտրաէներգիա արտադրող հավելյալ հզորություններ: Մենք ունենք շուրջ 3,5 հազար մեգավատ հզորություն, որից օգտագործում ենք 2,3 հազարը: Հաջորդ ստրատեգիական ռեսուրսը, գոյություն ունեցող Հայաստան-Վրաստան էլեկտրաէներգետիկ կամուրջն է: Տավուշի ու Լոռու մարզերի էլեկտրաէներգիայի պահանջարկը հոսանքազրկումների ժամանակ, քանի որ դրանք հեռու են հիմնական էներգետիկ հանգույցներից, բավարարվեց Վրաստանից մատակարարումների կտրուկ ավելացման շնորհիվ: Այս համատեքստում ես շատ նեգատիվ եմ վերաբերում այս օրերին ԶԼՄ-ներում հայտնված որոշ մարդկանց ոչ կոմպետենտ կարծիքներին, որ եթե կան ռիսկեր, ապա Հայաստանը պետք է վերանայի Իրան-Հայաստան-Վրաստան էներգետիկ միջանցքի ձեւավորման գաղափարը: Ոչ, եւ եւս մեկ անգամ ոչ: Հակառակը պետք է անել՝ հզորացնելով էլեկտրաէներգիայի փոխադարձ մատակարարումները, իսկ ապագայում, հաշվի առնելով Հյուսիս-հարավ էներգետիկ միջանցքի ձեւավորման հեռանկարը, պետք է աշխատել, պայմանական ասած, հավաքական էներգետիկ անվտանգության համակարգի ստեղծման վրա: Որեւէ մեկուսացված էներգետիկ համակարգ չի կարող լինել կուռ եւ կայուն», - ասաց մեր զրուցակիցը:

Այս համատեքստում, գոնե այժմ, փորձագետի գնահատմամբ, Հայաստանի էներգետիկ համակարգը բավականին ամուր է, սակայն մարտահրավեր է այն, որ էլեկտրաէներգետիկ ենթակառուցվածքների շուրջ 40%-ը ավելի քան 40 տարի չի արդիականացվել: Սա լուրջ մարտահրավեր է, ընդգծում է Դավթյանը՝ հավելելով, որ ՀՀ էլեկտրաէներգետիկ համակարգի անվտանգության բարձրացման համար անհրաժեշտ է իրականացնել մի քանի քայլ:

Առաջին, համակարգում գեներացնող հզորությունների դիվերսիֆիկացիա: «Շատ կարեւոր է Երեւանի ՋԷԿ-ի նոր էներգաբլոկի կառուցումը եւ Մեծամորի ատոմակայանի արդիականացումը (որը կերկարացնի ատոմակայանի կյանքը եւս 10 տարի): Բայց խնդրն այն է, որ մենք կառավարության մակարդակով չունենք ատոմային էներգետիկայի վերաբերյալ հստակ տեսլական: Այն չկար նաեւ նախկին կառավարության ժամանակ: Ինչպիսի՞ էներգաբլոկ է կառուցվելու, ի՞նչ հզորության, ե՞րբ, եւ ո՞ր դոնորների հետ է աշխատանք տարվելու, այս հարցերի պատասխանը չկա: Մեկ ասվում էր, որ պետք է կառուցել նոր ատոմակայան 1200 մեգավատ հզորությամբ, այնուհետեւ այն նվազեցվեց մինչեւ 600 մեգավատ, հետո սկսեցին խոսել մոդուլային միջուկային հզորությունների մասին: Սա լուրջ հարց է եւ անհրաժեշտ է ազգային համաձայնություն: Այն պետք է լինի էներգետիկ անվտանգության հիմնաքարերից մեկը», - պարզաբանեց փորձագետը:

Երկրորդ քայլով, նրա կարծիքով, ՀՀ կառավարությունը պետք է լուրջ աշխատանքներ տանի Հյուսիս-հարավ էներգետիկ միջանցքի ձեւավորման, ինչպես նաեւ Արցախի հետ էներգետիկ համակարգերի սինքրոնիզացման ուղղությամբ: «Այսպես մի կողմից մենք կճեղքենք Ադրբեջանի ու Թուրքիայի՝ ՀՀ-ի դեմ ստեղծած էներգետիկ-տրանսպորտային բլոկադան՝ բարձրացնելով էներգետիկ անվտանգության մակարդակը, մյուս կողմից Արցախից կստանանք էժան էլեկտրաէներգիա, քանի որ այնտեղ էլեկտրաէներգիայի 90%-ը գեներացվում է հիդրոկայաններում: Հասկանալի է, որ Արցախը չճանաչված պետություն է եւ չի կարող ինքնուրույն արտահանել էլեկտրաէներգիա կամ այլ ապրանքներ արտերկիր: Ուստի, այն կարող է անել ՀՀ-ի էներգետիկ համակարգի միջոցով՝ միացնելով այն Հյուսիս-հարավ միջանցքին: Սա կարող է ունենալ ինչպես տնտեսական լուրջ էֆեկտ, այնպես էլ աշխարհաքաղաքական ընդգծված նշանակություն», - եզրափակեց նա:

«Հայկական Ժամանակ»-ը Telegram-ում
Տպել
13716 դիտում

Փաշինյանը և Միխալն ամփոփել են քննարկումների արդյունքները և պատասխանել ԶԼՄ-ների հարցերին. ամբողջական

Հունվարից մինչ օրս քանի քաղաքացի է ստացել սոցիալական կրեդիտ և որքան է գումարը. վարչապետը թվեր է հրապարակել

Դավիթ Դանիելյանն այցելել է Կոռնիձոր, Խնածախ և Տեղ գյուղերի մանկապարտեզներ և դպրոց. տեսանյութ

Ինչու է աղաղակում Արա Աբրահամյանը. ինչ պատվեր է կատարում ռուսական խոսափողը. տեսանյութ

Հայ լուսանկարչի նկարները 1 շաբաթ ներկայացվելու են ՄԱԿ-ի կենսաբազմազանության կոնվենցիայի պաշտոնական էջում

Քաոս Եվրոպայի մի մասում. էլեկտրաէներգիայի զանգվածային անջատումներ են եվրոպական 4 երկրում

Համատեղ ջանքերի միջոցով կարող ենք ավելի խորացնել առկա փոխգործակցությունը. Փաշինյանը՝ Էստոնիայի վարչապետին

Դուք ընտրել եք ճանապարհ, որ նշանակում է ավելի սերտ հարաբերություններ ԵՄ-ի հետ. Էստոնիայի վարչապետը՝ Փաշինյանին

Ռուսաստանի հետ մեր հարաբերությունները լարելու կամ խզելու մտադրություն չունենք. ՀՀ վարչապետ

ԵՄ-ի հետ վիզաների ազատականացումից մինչև տարածաշրջանի խաղաղության գործընթաց. ինչ են քննարկել Փաշինյանը և Միխալը

Վրաստանի նախագահ Միխայիլ Կավելաշվիլին ժամանել է Հայաստան

Հարբած վարորդը, իմանալով, որ զրկվում է վարորդական վկայականից, հարվածել է պարեկի դեմքին, քաշքշել մյուսներին

Քիմ Քարդաշյանին «կողոպտիչ պապիկներ»-ի գործով Փարիզի դատարան են կանչել

Դանակով զինված քաղաքացին հարձակվել է կանչի մեկնած բուժաշխատողների վրա. տուժել է վարորդը

Դոհայից, Մինսկից և Դուբայից Երևան են ժամանել օտարերկրացիներ, որոնք այլ երկրներում հետախուզվում են

Երևանում 36-ամյա վարորդը մեքենայով բախվել է բազալտե եզրաքարին, ապա՝ ծառին

Տեղի է ունենում Հայաստանի և Էստոնիայի վարչապետների առանձնազրույցը

Վաշինգտոնում շարունակվում են ՀՀ ֆինանսների նախարարության և ԿԲ պատվիրակությունների հանդիպումները

Վարչապետը ծանոթացել է Էստոնիայի թվայնացման և էլեկտրոնային կառավարման կառուցվածքին. լուսանկարներ, տեսանյութ

Մեր ընտանիք քնքշություն եկավ. ծնվել է Շուշաննա Թովմասյանի երրորդ բալիկը

Պապոյանն ու Խուդաթյանն աշխատանքային այց են կատարել «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ». լուսանկարներ

Չհայտարարագրված և մաքսային հսկողությունից թաքցված դեղորայք, դիզվառելիք, ծխախոտ. ի՞նչ է հայտնաբերվել 1 շաբաթում

Հայտնաբերվել է 395 ոչ սթափ վարորդ․ պարեկների մեկշաբաթյա ծառայության արդյունքները

ՀՀ վարչապետն ու Էստոնիայի ԱԳ նախարարն անդրադարձել են Հարավային Կովկասում տեղի ունեցող զարգացումներին

Մշակման փուլում է գտնվում խտրականությունից պաշտպանության ոլորտում համապարփակ ռազմավարական փաստաթուղթը. Գալյան

Հայտնի է՝ ինչ փաստաթղթեր են ստորագրել Իրանն ու Ադրբեջանը

Այս շաբաթը ծայրաստիճան կարևոր է ուկրաինական ճգնաժամի կարգավորման համար. Ռուբիո

Ucom-ը ներկայացավ Երևանում կայացած Career City Fest-ին՝ կիսվելով արժեքներով և կարիերայի հնարավորություններով

Ես այս կյանքը քեզ կտամ. Անդրեի նախկին կինը սկանդալային դեպքերից հետո նոր լուսանկար է հրապարակել

Լավրովը թվարկել է ուկրաինական հակամարտության կարգավորման ռուսական պայմանները

Արթուր Դավթյանը՝ մարմնամարզության աշխարհի գավաթի 6-րդ փուլի ոսկե մեդալակիր

Սյունիքում ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի զինծառայողի մահվան դեպքի առթիվ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել

Վատիկանը փակել է Սիքստինյան կապելլան՝ պատրաստվելով կոնկլավին. հայտնի է Հռոմի նոր պապի ընտրության օրը

Երևանում տղամարդը լվացք փռելիս 5-րդ հարկից անզգուշաբար վայր է ընկել

Հաղթանակի 80-ամյակի առիթով հատուկ գործողության գոտում հրադադար է հայտարարվել. Կրեմլը հայտնել է՝ որ օրերին

Երկկողմ փոխգործակցությունը կընդլայնվի. վարչապետը հանդիպել է Էստոնիայի խորհրդարանի՝ Ռիիգիկոգուի նախագահի հետ

Քաթարում ԱԽ քարտուղարն անդրադարձել է խաղաղության համաձայնագրի ստորագրմանն ուղղված Հայաստանի քայլերին

Ղարաբաղն Ադրբեջանի տարածքի անբաժանելի մասն է. Իրանի նախագահ

Ադրբեջանի պետական ​​սահմանային ծառայության սպան ինքնասպան է եղել

Օդի ջերմաստիճանը 3 մարզում կնվազի 8-10 աստիճանով. անձրև և ամպրոպ կլինի